Ciąża
Plan
1. Od gamety do zygoty.
2. Rozwój zarodka i płodu-tydzień po tygodniu.
3. Fizjologiczne zmiany zachodzące w organizmie ciężarnej.
Ciąża-okres od zapłodnienia do porodu
oraz całokształt zmian
zachodzących w tym okresie
w organizmie zapłodnionej kobiety
zaplodnienie-proces łączenia i zespolenia
jądra gamety męskiej- plemnika z jądrem gamety żeńskiej –komórki jajowej prowadzący do powstania struktury potomnej – zygoty-
Komórki płciowe
--GAMETY--
Komórka jajowa
powstają w jajnikach, śr. 120m
dojrzała wydostaje się z pęcherzyka Graafa wraz z płynem otoczona
komórkami warstwy ziarnistej (wieniec promienisty) i trafia do
bańki jajowodu
Mechanizm wychwytywania jaja przez jajowód
ujście ze strzępkami obejmuje miejsce jajeczkowania (chemotaktycznie)
Czas zdolności do zapłodnienia
plemnik 2-3dni
jajo 12 godzin
Oogeneza
proces powstawania i dojrzewania gamet żeńskich
– komórek jajowych
zachodzi w gonadach, czyli jajnikach
dochodzi do mitozy oogonium, w wyniku której
powstaje diploidalny oocyt I rzędu
Komórki płciowe
gamety
Plemniki
powstają w jądrach
dł. 50-60m
główka 4-5m
Ejakulacja
2,6- 6ml
1ml- 60-120mln plemników
Nasienie
wydzielina gruczołów- krokowego i opuszkowo
cewkowych+ wydz. pęcherzyków nasiennych+ komórki
(b. liczne plemniki, makrofagi, leukocyty)
Spermatogeneza
Proces dojrzewania i powstawanie plemnikow = gamet męskich
Komorki macierzyste spermatogonia rozwijają się w dojrzałe plemniki
proces ten rozpoczyna się w okresie pokwitania i ma 3 fazy
Spermiogeneza
Proces w którym w wyniku zmian dochodzi do przekształcenia spermatydy w plemnik
Przygotowanie plemnika do zapłodnienia
• spermatogonie występują już u kilkumiesięcznego płodu
• różnicowanie trwa do okresu pokwitania
• uwolnione z jąder plemniki dojrzewają w najądrzach (4-12 dni)
• ruch plemników (2-3 mm/godzinę) i skurcz warstwy mięśniowej
narządów, w których się aktualnie znajdują
Penetracja plemników [kapacytacja]
- trwa ok. 7godzin
- przygotowuje plemniki do reakcji akrosomalnej
- wzrost aktywności ruchowej
- modyfikacje w strukturze błony komórkowej
- niezbędna do uzyskania ostatecznej dojrzałości
- ważna jest jakość i ilość śluzu szyjkowego (obecność komórek zapalnych, przeciwciała przeciwplemnikowe
Reakcja akrosomalna
3
Penetracja plemników
- trwa ok. 7godzin
- przygotowuje plemniki do reakcji akrosomalnej
- wzrost aktywności ruchowej
- modyfikacje w strukturze błony komórkowej
- niezbędna do uzyskania ostatecznej dojrzałości
- ważna jest jakość i ilość śluzu szyjkowego (obecność komórek
zapalnych, przeciwciała przeciwplemnikowe)
-uwolnienie enzymów, które pozwalają na
penetrację
osłonek komórki jajowej
Hialuronidaza
Akrozyna
Kwaśna proteaza
Kolagenaza
Beta-glukoronidaza
Neuraminidaza
Fosfolipaza C
-uwolnienie enzymów, które pozwalają na penetrację osłonek komórki jajowej
Przebieg zaplodnienia
w bańce spotkanie gamet po 12h od pęknięcia pęcherzyka Graafa
(w osłonce przejrzystej są receptor plemników, po wniknięciu plemnika twardnieje)
zlanie się jąder gamet (koniugacja)
zygota ma 46 chromosomów
- plemnik X lub Y- 100:105
- plemnik Y o 7% lżejszy- szybszy
ZAPOBIEGANIE POLISPERMI
REAKCJA OSŁONY- osłonka przejrzysta zmienia swoje właściwości, znajdujące się na niej receptory dla plemników ulegaja inaktywacji, zmiana potencjału błonowego na powierzchni gamety żeńskiej
REAKCJA KOROWA uwolnienie proteaz z ziarnistości korowych komorki jajowej, otoczka staje się nieprzepuszczalna dla plemników
Na 100 komórek jajowych 16 nie ulega zapłodnieniu
Na 84 zygoty 69 ulega implantacji
Na 69 zygot 27 ulega poronieniuw terminie miesiączki
Rozwój zygoty w jajowodzie
- po koniugacji odpada wieniec promienisty
- po 12-36h są 2 blastomery
- po 40-48h są 4 blastomery
- po 48-60h jest 8 blastomerów
-po 60-72h są 32 blastomery
Przez te 6 dni brak kontaktu zygoty i ustroju matki
Począyek ciąży to implantacja czyli zagnieżdzenie zarodka
ROZWÓJ WEWNATRZMACICZNY
Okresy rozwojowe
• OKRES PRZEDZARODKOWY od zapłodnienia do konca 1. Tygodnia rozwoju
• OKRES ZARODKOWY od początku 2.tygodnia do konca 8 tygodnia
• OKRES PŁODOWY od 9 tygodnia do konca 38 tygodnia
1. Okres przedzarodkowy
a. Okres jaja płodowego (od 0 do 5-10 dni)
b. Okres rozwoju listków zarodkowych (8-21 dni)
2. Okres rozwoju zarodkowego (4-8 tyg.)
3. Okres rozwoju płodowego (9-38 tyg.)
Okres jaja płodowego
• rozpoczyna się w chwili połączenia komórki jajowej z
plemnikiem, kooczy w momencie inplantacji
zapłodnionej komórki jajowej w śluzówce macicy
• mała wrażliwośd na czynniki szkodliwe przenoszone z
krwią matki (tytoo, alkohol, leki)
• duża wrażliwośd na czynniki bezpośrednio działające na
zarodek (promieniowanie rtg, elektro-magnetyczne)
Bruzdkowanie seria podziałów mitotycznych prowadzących do powstania organizmu wielokomórkowego
BLASTOCYSTA
TROFOBLAST
EMBRIOBLAST
OKRES PRZEDZARODKOWY
wewnętrzna warstwa komórek
płód
owodnia
pęcherzyk żółtkowy
omocznia
zewnętrzna warstwa komórek
mezoderma kosmków
IMPLANTACJA
zagnieżdżenie się blastocysty w części czynnej błony śluzowej
( doczesnej) jamy macicy
rozpoczyna się ok. 6-7 dnia rozwoju
najczęściej zachodzi na tylnej lub przedniej ścianie trzonu macicy
8 dzien -21 dzien
Okres listków zarodkowych
• rozpoczyna się w momencie inplantacji zapłodnionej
komórki jajowej w śluzówce macicy
• kończy w momencie powstania trzech listków
zarodkowych
• bardzo duża wrażliwość na czynniki szkodliwe
– powodują powstanie wielu wad równocześnie co
najczęściej jest przyczyną obumarcia płodu lub
organizm dziecka jest w stanie zastąpić uszkodzone
komórki nowymi, w związku z czym dziecko rodzi się
całkowicie zdrowe
GASTRULACJA
---proces różnicowania listków zarodkowych---