„Logistyka zarządzania kryzysowego w powiecie radzyńskim”

Anna Ostrowska-Kopik

V ZiM

MiŚP

CHARAKTERYSTYKA POWIATU

Powiat radzyński znajduje się w północnej części województwa lubelskiego. W Radzyniu Podlaskim, stolicy powiatu, który znajduje się w jego centrum, krzyżują się drogi krajowe nr 19 i nr 63. Radzyń Podlaski leży w odległości ok. 70 km od drogowego przejścia granicznego na granicy polsko-białoruskiej w Sławatyczach, 80 km na północ od Lublina i 150 km na wschód od Warszawy.

Według danych z 31 grudnia 2009 roku powiat miał 60 866 mieszkańców

Według danych z 1 stycznia 2010 powierzchnia powiatu wynosiła 965,06 km².

Obszar powiatu radzyńskiego według regionalizacji Kondrackiego 2001 leży na styku dwóch obszarów fizyczno-geograficznych Europy - Europy Zachodniej (południowa część Niziny Południowopodlaskiej - Równina Łukowska) i Europy Wschodniej (zachodnia część Polesia - Zaklęsłość Łomaska).

Zachodnia część powiatu (gminy: Ulan-Majorat, Borki, Czemierniki, miasto Radzyń Podlaski oraz częściowo gminy: Kąkolewnica Wschodnia i Radzyń Podlaski) położona jest na obszarze Nizin Środkowopolskich, gdzie wyróżniają się trzy jednostki o randze mezoregionów fizyczno-geograficznych: Równina Łukowska i Wysoczyzna Lubartowska, oddzielone Pradoliną Wieprza. Wschodnia część powiatu radzyńskiego (w całości gminy Wohyń i Komarówka Podlaska) należy do Polesia i położona jest na obszarze dwóch jednostek o randze mezoregionów: Zaklęsłości Łomaskiej oraz Równiny Parczewskiej.

Główną rzeką jest Tyśmienica - prawy dopływ Wieprza. Jest to dzika rzeka, z licznymi starorzeczami i stawami. Doskonale nadaje się do uprawiania wędkarstwa oraz spływów kajakowych. Malownicza dolina Tyśmienicy jest ostoją wielu gatunków ptaków. Między innymi z tych względów została włączona (wraz ze swoim dopływem - Bystrzycą) do międzynarodowych programów ochrony przyrody: ECONET-PL, CORINE i NATURA 2000.

Lasy zajmują 20% powierzchni powiatu. Są zróżnicowane gatunkowo, w zależności od warunków glebowych, wodnych oraz stopnia ingerencji człowieka. Dominują bory mieszane i sosnowe z dużym udziałem brzozy. Miejscami na obszarach podmokłych występują olsy, a lokalnie w dolinach rzek zachowały się niewielkie fragmenty łęgów. W południowej części powiatu znajdują się również lasy grądowe (grabowe i dębowe). Obszary leśne powiatu radzyńskiego obfitują w stare 100-200 letnie drzewostany, wśród których występują drzewa objęte ochroną jako pomniki przyrody.Najcenniejszy element przyrodniczy powiatu radzyńskiego stanowią ekosystemy torfowiskowe i bagienne. Niektóre z nich, szczególnie niewielkie śródleśne bagna, zachowały się w niemal niezmienionym stanie. Do najbardziej rozpowszechnionych należą torfowiska typu niskiego, usytuowane w dolinach rzek oraz niektórych obniżeniach. Największe, zwarte powierzchnie torfowisk, występują w dolinie Tyśmienicy.

Zespoły torfianek i starorzecza w dolinie Tyśmienicy oraz przyujściowych odcinkach Bystrzycy i Białki są miejscem lęgowym wielu gatunków ptaków wodno-błotnych, w tym rzadkich i chronionych. Podobną rolę spełniają okresowo stawy hodowlane, znajdujące się w dolinie Tyśmienicy w okolicy Suchowoli oraz w dolinie Bystrzycy w Borkach. W śródleśnych niewielkich torfowiskach i bagnach, zlokalizowanych przede wszystkim w gminach Komarówka Podlaska i Kąkolewnica Wschodnia, występują rzadko spotykane, często reliktowe gatunki roślin, np. turzyca strunowa, wierzba lapońska i borówkolistna, brzoza niska.

Na terenie powiatu radzyńskiego występuje także liczna grupa gatunków roślin, które znajdują się na liście gatunków chronionych. Należą do nich: widłak jałowcowaty, widłak goĄdzisty, orlik pospolity, rojnik pospolity, parzydło leśne, naparstnica zwyczajna, goryczka wąskolistna, barwinek pospolity, lilia złotogłów, storczyk krwisty, storczyk szerokolistny, podkolan biały, kruszczyk szerokolistny, gnieĄnik leśny, kopytnik pospolity, kalina koralowa, konwalia majowa oraz chronione gatunki porostów: brodaczka kępkowa, brodaczka kędzierzawa, płucnica islandzka (na terenie Miasta Radzyń Podlaski), pałka wodna i turzyca - porastająca brzegi mokradeł, rzęsa i lilia wodna - pokrywająca lustro wody (gmina Ulan-Majorat).

Na terenie kompleksu leśnego Bory Czemiernickie (w gminie Czemierniki), z uwagi na powierzchnię oraz na zróżnicowanie siedlisk, głównie obecność fragmentów dąbrów, występuje wiele rzadkich gatunków ptaków: jak trzmielojad, dzięcioł czarny, jastrząb i kruk.. Występują tu również sarny i dziki oraz chronione gatunki roślin. Na terenach łąk w okolicach Stoczka występują rybitwy, czajki, rycyki i brodzące. W dolinie Tyśmienicy spotyka się wiele gatunków skrzydlatych drapieżników: błotniaki stawowe i łąkowe, pszczołojady, kobuzy, jastrzębie, krogulce i bieliki.

W skład powiatu wchodzi 8 gmin - gmina miejska Radzyń Podlaski oraz gminy wiejskie:

1. Borki,

2. Czemierniki,

3. Kąkolewnica Wschodnia,

4. Komarówka Podlaska,

5. Radzyń Podlaski,

6. Ulan-Majorat,

7. Wohyń

Źródła informacji o zagrożeniach:

ZAGROŻENIA WYSTĘPUJĄCE W POWIECIE RADZYŃSKIM ORAZ SPOSOBY POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU ICH WYSTĄPIENIA

POŻAR

W powiecie radzyńskim najczęściej zdarzają się pożary lasów w okresie letnim oraz niekontrolowane pożary spowodowane wypalaniem traw przez ludność społeczną. Zdarzają się również przypadki podpaleń.

Niekontrolowany proces palenia materiałów palnych w miejscu do tego nie przeznaczonym. Powstaje zarówno w wyniku czynników zewnętrznych (np. zaprószenie ognia), jak i wewnętrznych (np. reakcje chemiczne egzotermiczne).

Zagrożenia pożarowe:

1.Budynków

2.Lasów

3.Instalacji stałych

4.W transporcie

Najczęstszą przyczyną powstawania pożarów są:

• bezmyślne bądź umyślne działanie człowieka,

• zwarcia i wady instalacji elektrycznych,

• wyładowania atmosferyczne.

Przed wystąpieniem pożaru:

• Skontroluj domowe źródła ogrzewania i usuń wszelkie nieprawidłowości:

bardzo ostrożnie używaj zastępczych źródeł grzewczych (np. przenośne grzejniki elektryczne, gazowe, piecyki na drewno i węgiel), zgodnie z instrukcją obsługi,

zabezpiecz materiały mogące ulec zapaleniu (podłoga, ściany, firany, meble, stosy gazet itp.), przed możliwością kontaktu z otwartym ogniem, żarem oraz gorącym popiołem,

nie używaj kuchenki gazowej do dogrzewania mieszkania.

• Sprawdź i stosuj odpowiednie zabezpieczenia instalacji elektrycznej:

nigdy nie „watuj bezpieczników.Automatyczny bezpiecznik kosztuje kilka złotych!!!

włączając kilka urządzeń do jednego gniazda przeciążasz instalację elektryczną,

używaj rozgałęźników z bezpiecznikami,utrzymuj instalację odgromową oraz kominową w dobrym stanie.

• Przetrzymując w mieszkaniu pojemniki z rozpuszczalnikami, benzyną, farbami itp.

przetrzymujesz bombę której wystarczy już tylko zapalnik!!

• Przygotuj rodzinę do ewentualnej ewakuacji:

określ w mieszkaniu, domu i obejściu gospodarskim drogi ewakuacji oraz zapoznaj z nimi domowników, przetrenuj z rodziną taką ewakuację. Winny być ustalone co najmniej dwie drogi ewakuacji,naucz rodzinę, jak przemieszczać się w pomieszczeniach zadymionych.

W miarę możliwości:

-zainstaluj w mieszkaniu, domu i obejściu gospodarskim wykrywacze dymów (pożaru) i eksploatuj je zgodnie z instrukcją,

-zaopatrz mieszkanie, dom i obejście w podręczne gaśnice i naucz rodzinę posługiwać się nimi. Przestrzegaj terminów badania sprawności gaśnic i ich legalizacji.

Zapisz i zapamiętaj numer telefonu 998 do straży pożarnej oraz naucz dzieci jak informować przez telefon o pożarze.

W razie pożaru:

Jeśli zauważyłeś pożar to:

• Masz obowiązek prawny i moralny powiadomić o tym osoby zagrożone, straż pożarną lub inne służby ratownicze.

• Użyj prostych sposobów by ugasić pożar w zarodku - gaśnica, woda, koc gaśniczy:

jeśli ubranie pali się na Tobie - zatrzymaj się, połóż na ziemi i obracaj do chwili zduszenia ognia, ucieczka spowoduje tylko zwiększenie płomienia,

jeśli pali się tłuszcz w naczyniu kuchennym - ugaś go solą kuchenną lub po prostu nakryj szczelną pokrywką.

• Nie gaś urządzeń elektrycznych wodą - mogą być pod napięciem, postaraj się odłączyć zasilanie elektryczne.

• Nie próbuj gasić ognia, którego nie jesteś w stanie opanować, wyprowadź wszystkie osoby zagrożone w bezpieczne miejsce i w razie potrzeby udziel pierwszej pomocy.

• Gdyby pożar i swąd dymu obudził Cię ze snu - zbadaj, czy drzwi są ciepłe, jeżeli tak to nie otwieraj ich lecz użyj innych dróg by opuścić pomieszczenie (np. przez okno, o ile jest to możliwe) lub usilnie wzywaj pomocy, wymachując przez okno białym obrusem, prześcieradłem:

jeśli musisz wyjść przez pomieszczenia zadymione to zakryj usta i nos gęstą tkaniną, okryj się czymś trudnozapalnym i przemieszczaj tuż przy podłodze - dym i gorące powietrze unosi się do góry, a dołem powietrze jest bardziej czyste i chłodne.

• Opuszczając mieszkanie zabierz ze sobą wszystkich domowników

dzieci potrafią chować się przed ogniem w miejscach, z których ich nie widać: w szafie, pod łóżkiem, pod pościelą, itp.

Po pożarze:

• Jeżeli zamierzasz wejść do budynku po pożarze powinieneś:

upewnić się, czy właściwe służby (władze, straż pożarna) stwierdziły, że budynek jest bezpieczny,

• uważać na oznaki dymu i gorąca,

• nie włączać instalacji elektrycznej w budynku (pomieszczeniu) po pożarze przed jej sprawdzeniem przez elektryka,

jeśli został wyłączony główny wyłącznik gazu, odcinający dopływ gazu z sieci zasilającej do budynku - to w razie ponownego jego włączenia, wezwij upoważnionego pracownika technicznego administracji obiektu oraz służbę gazowniczą,

zachować czujność i uwagę, gdyż po pożarze elementy konstrukcyjne budynku (zabudowań) mogą być osłabione (np. dachy i stropy) i mogą wymagać naprawy.

Jeśli fachowcy (inspektor budowlany) stwierdzą, że budynek po pożarze jest niebezpieczny, należy opuścić dom:

o konieczności opuszczenia domu powiadom policję, aby wzięła go i pozostawione mienie pod ochronę,

zabierz ze sobą dowód tożsamości i inne ważne dokumenty, niezbędne i cenne przedmioty (okulary, lekarstwa, polisy ubezpieczeniowe, pieniądze, biżuterię).

Skontaktuj się z firmą ubezpieczeniową w przypadku, gdy twoje mieszkanie, twój dom, zabudowania gospodarcze i pozostałe mienie ubezpieczyłeś od pożaru.

Wyrzuć produkty żywnościowe, napoje i lekarstwa, które były narażone na działanie wysokiej temperatury, dymu i płomieni. Dotyczy to również zawartości lodówki i zamrażarki. Nie wolno też ponownie zamrażać rozmrożonej żywności.

Jeśli sejf lub metalowa skrzynia uległy oddziaływaniu pożaru, nie próbuj ich otwierać. W ich wnętrzu przez długi czas (wiele godzin) może utrzymywać się wysoka temperatura. Jeśli otworzysz drzwi sejfu lub skrzyni przed wychłodzeniem, powietrze z zewnątrz w połączeniu z wysoką temperaturą wnętrza sejfu (skrzyni) może spowodować zapalenie się zawartości.

ZAGROŻENIA SPOWODOWANE SIŁAMI NATURY:

Upały

Z powodu upałów w powiecie radzyńskim często zdarzają się zasłabnięcia,udary osób starszych.W ciągu ostatnich 5 lat z powodu upałów zmarło 10 osób.W większości były to osoby bezdomne.

Zbyt intensywny wysiłek w czasie gorącego dnia, spędzanie zbyt długiego czasu na słońcu albo zbyt długie przebywanie w przegrzanym miejscu może spowodować uraz termiczny. Aby móc skutecznie zapobiegać podobnym przypadkom poznaj objawy i bądź gotów do udzielenia pierwszej pomocy w takich przypadkach. Uraz termiczny może przybrać postać oparzenia słonecznego lub przegrzania.

Oparzenia słoneczne

Objawy: zaczerwienienie i bolesność skóry, możliwe swędzenie, pęcherze, gorączka, ból głowy.

Pierwsza pomoc: weź chłodny prysznic, użyj mydła aby usunąć olejki (kremy). Miejsca oparzone polewaj dużą ilością zimnej wody. Jeśli na skórze wystąpią pęcherze, zrób suchy, sterylny opatrunek i skorzystaj z pomocy medycznej.

Przegrzanie

Objawy: Osłabienie, zawroty głowy, pragnienie, nudności i wymioty, kurcze mięśni (zwłaszcza nóg i brzucha), utrata przytomności.

Pierwsza pomoc: Połóż poszkodowaną osobę w chłodnym miejscu (nogi unieś na wysokości 20-30 cm). Poluzuj ubranie. Użyj zimnej, mokrej tkaniny jako okładu do obniżenia temperatury ciała. Podawaj do picia wodę z solą małymi łykami. Jeśli wystąpią nudności, odstaw wodę. Jeśli wystąpią wymioty, szukaj natychmiastowej pomocy medycznej. W przypadku utraty przytomności przy wyczuwalnym oddechu i tętnie, ułóż poszkodowanego na boku.

Bądź przygotowany na wystąpienie gwałtownego ocieplenia!

Utrzymuj chłodne powietrze wewnątrz pomieszczeń poprzez stosowanie żaluzji w drzwiach i oknach.

Rozważ utrzymanie w użyciu zewnętrznych okiennic przez cały rok. Zewnętrzne okiennice latem nie dopuszczają ciepła do wnętrza domu, natomiast utrzymują ciepło w domu zimą. Sprawdź przewody urządzeń klimatyzacyjnych, czy są właściwie izolowane i szczelne.

Oszczędzaj elektryczność. W okresie dużych upałów, ludzie mają tendencje do znacznie większego zużycia energii elektrycznej na potrzeby urządzeń klimatyzacyjnych, co prowadzi do niedoboru mocy lub przerw w dopływie prądu.

Przebywaj wewnątrz pomieszczeń tak długo, jak to możliwe. Jeśli jest brak klimatyzacji, przebywaj na najniższym poziomie budynku, poza zasięgiem światła słonecznego.

Spożywaj zbilansowane, lekkie posiłki.

Regularnie pij duże ilości wody. Osoby cierpiące na epilepsję oraz schorzenia serca, nerek lub wątroby, będące na nisko-wodnej diecie, oraz mające problemy z utrzymaniem płynów, powinny skontaktować się z lekarzem przed zwiększonym przyjmowaniem płynów.

Ogranicz przyjmowanie napojów alkoholowych. Mimo, że piwo i napoje alkoholowe zdają się zaspakajać pragnienie, to zazwyczaj powodują dalsze odwodnienie organizmu.

Ubieraj się w luźno dopasowane rzeczy, zakrywające możliwie największą powierzchnię skóry. Lekka, o jasnych kolorach odzież, odbija ciepło i promieniowanie słońca oraz pomaga utrzymać normalną temperaturę ciała.

Noś okrycia głowy, które skutecznie będą chronić twarz i głowę przed nadmiernym nagrzaniem.

Unikaj zbytniego nasłonecznienia. Opalenizna spowalnia zdolność do samoczynnego chłodzenia się. Użyj środków ochrony przed promieniami słonecznymi o wysokim współczynniku skuteczności ochrony.

Unikaj skrajnych zmian temperatury. Zwolnij tryb życia. Zredukuj, wykreśl lub przeorganizuj wyczerpujące zajęcia. Osoby wysokiego ryzyka powinny przebywać w chłodnych miejscach. Stosuj tabletki solne, ale tylko wtedy, jeśli zostały zalecone przez lekarza.

Pamiętaj, że podczas upałów występuje zwiększone zagrożenie przeciwpożarowe przebywając w lesie, na podsuszonych łąkach, ścierniskach zachowaj szczególną ostrożność, i staraj się nie zaprószyć ognia.

Podczas suszy:

Zmniejsz zużycie wody.

Podlewanie trawników i mycie samochodów marnotrawi wodę.

Gdzie tylko możliwe używaj wielokrotnie tej samej wody.

Powódź – podtopienia

W styczniu bieżącego roku zanotowano wzmożoną ilość akcji akcji związanych z pompowaniem wody, głównie z obiektów mieszkalnych. Spowodowane jest to wysokim stanem wód gruntowych oraz topnieniem śniegu, który spływa w najniższe punkty na naszym terenie. Jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych i Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w ciągu kilku dni uczestniczą od 10 do 15 akcji ratowniczo – gaśniczych w ciągu doby, związanych z wypompowywaniem wody z zalanych pomieszczeń.

Powódź- to wezbranie wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach lub na morzu, podczas którego woda po przekroczeniu stanu brzegowego zalewa doliny rzeczne albo tereny depresyjne i powoduje zagrożenia dla ludności i mienia.

Podtopienie- zalanie terenów w wyniku deszczu nawalnego, lub spływu wód po zboczach lub stokach na terenach górskich i falistych. Podtopienie może wystąpić jeśli obfity śnieg leży na zamarzniętym gruncie, a w okresie roztopowym nastąpi gwałtowny wzrost temperatury powietrza, pokrywa śnieżna stopi się szybko i w krótkim czasie pojawi się duża ilość wody.

Najczęściej spodziewana jest w okresie jesienno-zimowym oraz zimowo-wiosennym z powodu długotrwałych bądź intensywnych opadów deszczu albo z powodu szybkiego topnienia śniegów

Przed wystąpieniem powodzi:

Przygotuj się do powodzi zanim cię ona zaskoczy!!!

Poznaj podstawowe pojęcia, związane z zagrożeniem powodziowym:

Pogotowie przeciwpowodziowe wprowadza się, gdy poziom wody w rzece wzrasta do poziomu ostrzegawczego i nadal się podnosi.

Alarm powodziowy ogłasza się, gdy poziom wody zbliża się do stanu alarmowego.

Dowiedz się w swoim urzędzie gminy (miasta) czy:

nie mieszkasz na terenie zagrożonym (zalewowym), jeżeli tak to przy jakim poziomie wody ogłaszany jest stan ostrzegawczy i stan alarmowy,

będą stosowane jakieś sposoby alarmowania (syreny, dzwony, komunikaty radiowe),

w razie powodzi będzie zorganizowana ewakuacja, kto ją będzie przeprowadzał, kiedy, kogo i co obejmie oraz gdzie przewiduje się miejsca przyjęć ludzi i mienia.

Ubezpiecz siebie i swój dobytek - w razie tragedii odszkodowanie zawsze pomoże Ci „stanąć na nogi”.

Jeśli zagrożenie powodzią stanie się realne, zaopatrz się w przydatny sprzęt:

latarki, radioodbiornik bateryjny + zapasowe baterie,

inne źródła światła (świece, lampy naftowe, zapałki, zapalniczki).

Przygotuj się, aby być samowystarczalnym przez okres 3 dni i zdolnym do pomocy sobie i innym.

Poproś krewnych lub znajomych, zamieszkałych na terenach bezpiecznych by służyli jako miejsce kontaktu dla twojej rodziny. 7. Upewnij się czy wszyscy jej członkowie znają adresy i telefony osób kontaktowych.

Zapoznaj rodzinę, jak zabezpiecza się mieszkanie, dom, obejście przed powodzią grabieżą.

Sprawdź zawory zainstalowane w kanalizacji ściekowej swego domu w celu zapobieżenia cofania się wody z systemu drenowego. W ostateczności użyj dużych korków lub czopów do zatkania przecieków, rur i zbiorników.

W czasie zagrożenia powodzią:

Miej włączone radio bateryjne na częstotliwości radia regionalnego (Radio ...MHz lub ... MHz) - albo program miejski, w celu uzyskania komunikatu o zagrożeniu i sposobach postępowania.

Postępuj zgodnie z treścią komunikatów - nie zwlekaj!!!

W przypadku niebezpieczeństwa natychmiast przemieszczaj się na wyżej położone tereny (miejsca).

Jeżeli władze lokalne ogłoszą ewakuację z terenów zagrożonych, bądź przygotowany na nią wraz z rodziną. Pamiętaj także o swoich zwierzętach.

Zabezpiecz swoje mieszkanie, swój dom tj. przenieś wartościowe wyposażenie domowe na wyższe piętra domu oraz zabezpiecz parter, jeśli czas na to pozwala. Wykorzystaj do tego celu worki z piaskiem, folię lub inne materiały podręczne. Z posesji, wszystkie rzeczy schowaj w budynku lub je przywiąż do czegoś stabilnego, aby nie popłynęły.

W czasie powodzi odłącz urządzenia elektryczne, ale nie dotykaj ich, gdy są wilgotne lub stoją w wodzie. Wyłącz sieć gazową i wodociągową.

W miarę możliwości na wyższych piętrach napełnij wannę i inne pojemniki wodą, po wcześniejszym wysterylizowaniu ich płynami typu: ACE, Bielinka, Chlorobis, inne.

Nie używaj w gospodarstwie domowym wód gruntowych, mogą być zatrute (skażone).

Nie chodź na obszarach zalanych, jeżeli woda przemieszcza się szybko.

Fala o głębokości kilkunastu centymetrów może przewrócić i przemieścić dorosłego człowieka.

Jeżeli musisz przekroczyć zalany obszar, użyj do badania gruntu przed sobą tyczki.

Do przejścia wybieraj miejsca bez prądu powodziowego.

Po ostrzeżeniu, że spodziewana jest duża powódź, zapewnij swobodny wlew wód powodziowych do piwnicy twego domu lub sam wypełnij ją czystą wodą. Unikniesz w ten sposób zagrożenia uszkodzenia fundamentów domu przez ciśnienie napierających wód powodziowych .

Dzieciom i osobom z ograniczoną świadomością należy przymocować w widocznym miejscu kartkę z imieniem, nazwiskiem oraz miejscem zamieszkania.

Jeżeli zostaniesz wytypowany do pomocy w pracach przeciwpowodziowych (np. do układania lub napełniania worków z piaskiem) - pomagaj!!!

W miarę możliwości zapobiegaj tworzeniu się atmosfery paniki, bądź rozsądny, zachowaj trzeźwość umysłu - to połowa sukcesu.

Uwaga! ! !

Dobrze jest mieć ustalone zasady sygnalizacji na wypadek różnych potrzeb, np.:

Kolor BIAŁY - potrzeba ewakuacji

Kolor CZERWONY - potrzeba żywności i wody

Kolor NIEBIESKI - potrzeba pomocy medycznej

Po powodzi:

Jak najdłużej pozostań poza zasięgiem wód powodziowych, gdyż mogą być skażone np. produktami ropopochodnymi, nie oczyszczonymi ściekami, bakteriami chorobotwórczymi itp. Nie używaj ich do picia! Mogą być one również pod napięciem z uszkodzonych linii energetycznych napowietrznych lub podziemnych.

Bądź ostrożny, gdy wjeżdżasz na tereny dotknięte powodzią. Drogi mogą być osłabione i nie wytrzymać ciężaru twojego samochodu (ciągnika), czy innego pojazdu.

Miej zawsze włączone radio w celu uzyskania informacji lokalnych, dotyczących udzielanej pomocy tj. zaopatrzenia w żywność i wodę zdatną do picia i użytku ogólnego.

Zwracaj uwagę na zdrowie i bezpieczeństwo twoje i twojej rodziny. Często myj ręce mydłem w czystej wodzie, jeśli miałeś kontakt z wodami powodziowymi.

Pamiętaj o wspomożeniu swoich sąsiadów, którzy mogą potrzebować specjalnej pomocy przy małych dzieciach, starszych lub przy niepełnosprawnych osobach.

Wyrzuć żywność, która miała kontakt z wodami powodziowymi.

Poinformuj odpowiednie służby o zerwanych liniach energetycznych, nieszczelności rurociągu gazowego lub o innych zagrożeniach występujących na twoim terenie.

Mieszkanie i wszystkie sprzęty, które przydatne są do dalszego użytkowania trzeba zdezynfekować, gdyż naniesiony muł zawiera duże ilości grzybów i bakterii chorobotwórczych, które zagrażają zdrowiu ludzi i zwierząt.

Przygotuj do wymiany podłogi i mury, które nasiąkły wodami powodziowymi.

Sprawdzaj czy fundamenty twego domu nie mają pęknięć, aby upewnić się, że budynek nie grozi zawaleniem. Uważaj na poluzowane tynki, sufity.

Odpompuj zalane piwnice stopniowo - około 1/3 pierwotnego poziomu wody dziennie - w celu uniknięcia zniszczenia struktury fundamentów.

Dopilnuj, aby instalacje domowe; elektryczne, gazowe i wodno-kanalizacyjne zostały sprawdzone przez fachowców i ewentualnie naprawione przed ich ponownym użytkowaniem.

Używaj mocnego obuwia i bateryjnych lamp lub latarek w czasie oględzin zabudowań.

Jeżeli byłeś ubezpieczony przed powodzią, skontaktuj się z firmą ubezpieczeniową, aby uniknąć nieporozumień z odszkodowaniami. Zrób zdjęcia zastanych zniszczeń - zarówno budynku, jak i wyposażenia.

Bezpieczeństwa na wodach - okres zimy

W ciągu ostatniej zimy zanotowano 2 przypadki utonięć spowodowanych załamaniem lodu w okolicy rzeki Białki.

Z uwagi na występujące przypadki utonięć w okresie zimowym należy przestrzegać poniższych wskazówek:

Nigdy nie wchodź do wody po spożyciu alkoholu. Alkohol powoduje ze strony psychologicznej – niewłaściwą ocenę sytuacji i ryzyka, nadmierną brawurę i przecenianie własnych sił. Ze strony fizycznej powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych co daje szybką utratę ciepła i bardzo duże ryzyko wystąpienia hipotermii i przykurczów. Niezwykle łatwo w takim przypadku utonąć.

Nie pływaj w wodzie o temperaturze poniżej 14°C (optymalna temperatura wody 22 – 25 stopni). Grozi to hipotermią tzn. nadmiernym wychłodzeniem organizmu.

Nie wolno kategorycznie przebywać na warstwie lodowej - lód w każdej chwili może się załamać!!!.

W przypadku znalezienia się na warstwie lodowej poruszać się tylko w pozycji leżącej.

Nie wchodź do zimnej wody gdyż może spowodować przykurcze i hipotermię

Pamiętaj, że materac dmuchany nie służy do wypływania na głęboką wodę, podobnie jak nadmuchiwane koło. Materac i koło łatwo przebić.

Nie przystępuj do pływania bez odpowiednio wcześniej zjedzonego posiłku – zimna woda może doprowadzić do bolesnego skurczu żołądka, co może pociągnąć za sobą bardzo poważne konsekwencje. Nie pływaj również bezpośrednio po posiłku – wzmożona przemiana materii wymaga czynnika energetycznego.

Jeżeli już znajdziesz się w wodzie i poczujesz bolesny skurcz mięśni – zachowaj spokój połóż się na plecach i nie wykonuj gwałtownych ruchów. Nie wpadaj w panikę. Ból powinien minąć po chwili. Gdy minie płyń spokojnie do brzegu. Jeśli poczujesz bolesny skurcz krtani - przełknij kilkakrotnie ślinę – nasili to początkowo ból, ale szybciej minie skurcz.

Korzystaj jedynie ze sprawnego i pewnego sprzętu pływającego (informacja ważna w szczególności dla wędkarzy).

Jeżeli w czasie pływania jednostką pływającą dojdzie do jej wywrócenia nie odpływaj od niej.

Jeżeli wypadniesz za burtę zachowaj spokój. Jeżeli będzie to łódź z silnikiem napędzanym śrubą postaraj odpłynąć na bezpieczną odległość, aby nie doszło do zranienia i przytrzymując się rzuconego ci sprzętu ratowniczego czekaj na pomoc.

W wypadku, gdy pod kimś załamie się lód trzeba działać bardzo szybko i zdecydowanie. Osoba, która znalazła się w wodzie praktycznie nie ma szansy na przeżycie bez pomocy innych osób. Trzeba działać szybko, bo czasu jest bardzo mało. Pomoc osobie poszkodowanej polega głównie na wyciągnięciu jej na powierzchnię. Można użyć do tego różnych przedmiotów, np. gdy ktoś ma długi szalik może podczołgać się na długość rzutu i starać się podać poszkodowanemu drugi koniec.

Użądlenia i ukąszenia

W powiecie radzyńskim bardzo często występują przypadki ukąszeń przez żmije w okresie letnim. Zwierzęta te w trakcie upałów często wychodzą na polany oraz drogi bardzo blisko gospodarstw domowych. Miejscowości w powiecie radzyńskim są otoczone lasami które stanowią miejsce pobytu tych zwierząt.

Letnia pora sprzyja bliższym kontaktom człowieka z przyrodą. Częściej opuszczamy domy, częściej wyjeżdżamy poza miasto, częściej wkraczamy na pola, łąki, do parków i lasu. Wszędzie tam może dojść do użądleń przez osy, szerszenie, pszczoły i trzmiele. Użądlenia tych owadów mogą okazać się bardzo niebezpieczne przede wszystkim dla osób uczulonych na jad owadów. Mogą stanowić w tym wypadku zagrożenie dla ich życia. W związku z tym należy unikać:

przebywania w pobliżu pasiek,

spożywania na świeżym powietrzu owoców, ciastek, słodkich napojów,

spacerów boso po łąkach.

Kilka faktów o owadach błonkoskrzydłych

Głównymi sprawcami użądleń są osy, szerszenie, pszczoły i w niewielkim stopniu trzmiele ziemne.

Reakcja alergiczna może wystąpić natychmiast po użądleniu lub po upływie minut czy nawet godzin od chwili użądlenia (nie później jednak niż w 24 godziny po użądleniu). Reakcja objawia się pokrzywką, swędzeniem i obrzękiem w miejscu użądlenia, trudnością w oddychaniu, zawrotami głowy lub gwałtownym spadkiem ciśnienia krwi, nudnościami, drętwieniem kończyn, utratą przytomności aż do zatrzymania akcji serca.

Pacjent, który przeszedł ogólną reakcję alergiczną w wyniku użądlenia, w przypadku ponownego użądlenia ma 60% szans na rozwinięcie reakcji podobnej (lub silniejszej).

Postęp reakcji alergicznej można wstrzymać przy pomocy adrenaliny wstrzykniętej samodzielnie lub przez lekarza. Pacjenci stosujący tę formę zabezpieczenia nie powinni nigdy się z takim zestawem rozstawać ani zapominać, że nie jest ochrona pewna we wszystkich przypadkach użądleń. Niezależnie od posiadania i zastosowania adrenaliny, w przypadku użądlenia bezzwłocznie poszukaj pomocy lekarskiej.

Owady są szczególnie aktywne latem i wczesną jesienią.

Owady są najbardziej niebezpieczne w pobliżu ich gniazd. Przypadkowy przechodzień może zostać zinterpretowany przez owady jako zagrożenie bezpieczeństwa gniazda i zaatakowany.

Osy i szerszenie mogą żądlić wielokrotnie. Natomiast pszczoły pozostawiają żądło w ciele ofiary. Stąd istnieje możliwość wydobycia żądła pszczoły poprzez delikatne zdrapanie. Inna próba wyciągnięcia żądła prowadzi przeważnie do wyciśnięcia dodatkowej porcji jadu.

Reakcje alergiczne na użądlenia przez owady błonkoskrzydłe

Rozmiar odpowiedzi alergicznej jest zmienny i różni się pomiędzy różnymi pacjentami. Normalna reakcja charakteryzuje się bólem, obrzękiem i zaczerwienieniem ograniczającym się jednak do miejsca użądlenia. Rozległe reakcje miejscowe mogą swym zasięgiem wykraczać poza to miejsce. Najniebezpieczniejsze są reakcje o podłożu alergicznym. Przypadki wymagają natychmiastowej pomocy medycznej.

Spośród objawów reakcji alergicznej należy wymienić:

-Pokrzywka, swędzenie i obrzęk w miejscu użądlenia.

-Uczucie ciężaru w klatce piersiowej i trudności w oddychaniu.

-Chrypka i obrzęk języka.

-Zawroty głowy i nagły spadek ciśnienia krwi.

-Utrata przytomności lub zatrzymanie akcji serca.

Ten rodzaj reakcji pojawia się w ciągu kilku minut po użądleniu i stanowi duże zagrożenie życia. Ludzie, którzy mieli już w swoim życiu kontakt z jadem owadów mają 60% szans, że kolejne użądlenie doprowadzi do podobnego, lub nawet cięższego stanu.

Zasady eliminacji kontaktu z alergenem (unikania kontaktów z owadami)

Gdy zbliża się do Ciebie pszczoła lub osa, unikaj szybkiego ruchu, nie dmuchaj, nie próbuj jej uderzyć. Trzymaj przy sobie, w domu, a także w samochodzie, właściwy środek owadobójczy.

W razie ataku pszczół lub os, osłoń głowę rękami lub odzieżą. Z niebezpiecznej okolicy oddal się powoli, bez gwałtownych ruchów.

Przed pszczołami najlepiej się schronić w jakimkolwiek ciemnym pomieszczeniu. Pszczoły nie lubią ciemności - wylecą do światła.

Nie zabijaj owada bez potrzeby. Jeżeli dostrzeżesz nieżywą pszczołę lub osę, przygotuj się do tego, że w pobliżu znajdują się inne.

Gdy koło Ciebie został ktoś użądlony, staraj się oddalić o co najmniej 50 metrów. Inne owady mogą przybyć na pomoc atakującemu i użądlić Ciebie.

Przebywaj z dala od kwitnących roślin (kwietniki, pola koniczyny, kwitnące drzewa i krzewy, sady) i dojrzałych, opadłych na ziemię owoców.

Bądź ostrożny przy pracy w ogrodzie. Okryj się na tyle szczelnie, na ile to możliwe: załóż kapelusz, długie spodnie, koszulę lub bluzę z długimi rękawami, rękawiczki.

Przed wyjściem z domu nie używaj mocno perfumowanych lakierów do włosów, kremów, szamponów z esencjami zapachowymi, dezodorantów, płynów po goleniu.

Wystrzegaj się zwiewnej bądź przylegającej do ciała odzieży, wzorzystej i w jaskrawych kolorach. Ubieraj się w biel, zieleń lub beż. Nie wychodź z domu w ubraniu poplamionym słodkimi produktami, np. dżemem, sokiem, lodami.

Staraj się nie jeść na wolnym powietrzu słodkich owoców, miodu, dżemu, marmolady. Nie pozostawiaj słodyczy i mięsa lub ich resztek bez przykrycia. Zdarza się, że owad usadowi się głęboko w nadgryzionym owocu lub otwartej butelce. Połknięty może użądlić i spowodować uduszenie z powodu obrzęku błony śluzowej krtani.

Utrzymuj szczelnie zamknięte kontenery z odpadkami i resztkami żywności w domu i wokół niego.

Unikaj miejsc karmienia zwierząt. Rozsypane resztki karmy przyciągają osy i pszczoły. Nie potrząsaj konarami drzew ani nie ruszaj opadłych drobnych gałęzi. Osy budują chętnie w fragmentach korony drzew swoje gniazda.

Pot i dwutlenek węgla przyciągają żądlące owady. Przy gimnastyce i zabawie na wolnym powietrzu powstaje największe niebezpieczeństwo użądlenia.

Nie chodź nigdy boso. Pszczoły lubią koniczynę, zaś wiele os buduje gniazda położone na lub też pod powierzchnią ziemi.

Zamykaj w ciągu dnia okna w swoim pokoju sypialnym. Zamontuj w nich odpowiednio gęstą siatkę izolującą od owadów.

Noś stale przy sobie leki zalecane przez lekarza (zestaw leków przeciwwstrząsowych). Lekarz wyjaśni które i w jakich sytuacjach należy zażywać.

O pojawieniu się w Twojej okolicy roju os zawiadom kompetentne osoby. Pamiętaj, że rój najlepiej usuwać po zachodzie słońca. W niższej temperaturze osy są mniej aktywne.

Przy jeździe motocyklem noś hełm ochronny i rękawiczki. Nie otwieraj okien w samochodzie.

Pamiętaj, że w naszej szerokości geograficznej loty pszczół i os odbywają się tylko w sezonie letnim i to wówczas, gdy temperatura przekroczy 20°C.

Postępowanie w ramach pomocy przedlekarskiej w przypadku użądlenia

Gdy użądli Cię pszczoła lub osa, aby zapobiec wnikaniu jadu do ciała natychmiast wyciągnij żądło. W tym celu podważ je paznokciem lub końcem szpilki. Uważaj! Gdy usuwasz żądło dwoma palcami, możesz wtłoczyć jad do ciała. Żądło pszczół wyrywa się najczęściej z pęcherzykiem (zbiorniczkiem) jadowym. Żądło os pozostaje w ciele jedynie przy przypadkowym złamaniu, a wielkość wprowadzonej dodatkowo porcji jadu przy niefortunnym jego usuwaniu jest minimalna. Przy masowych użądleniach zaleca się ścięcie zbiorników jadowych ostrą brzytwą, nigdy maszynką do golenia.

Po użądleniu staraj się przez najbliższe kilka godzin nie pozostawać samotnie.

Połóż się, nie chodź! Ułóż się z uniesionymi biodrami i podniesionymi do góry nogami.

Aby zmniejszyć ból, miejsce użądlenia możesz przetrzeć octem, plastrem cebuli, rabarbaru lub pokrojonym i umytym korzeniem pietruszki. Ból uśmierza bardzo zimna, czysta woda, a nawet ślina. W miejsce użądlenia możesz przyłożyć lód.

Gdy użądli Cię pszczoła w którąkolwiek z kończyn, unieś ją do góry, w celu zmniejszenia obrzęku.

Załóż opaskę uciskową powyżej miejsca użądlenia (dotyczy przypadków, w których użądlenie miało miejsce w którąś z kończyn). Zmniejszy to szybkość rozprzestrzeniania się jadu do czasu osiągnięcia w płynach ustrojowych terapeutycznego poziomu dostępnych leków objawowych.

Użądlenie w nasadę języka lub usta może grozić uduszeniem. Pierwszą pomocą w tym przypadku jest rozpuszczenie w ustach jednej łyżeczki soli kuchennej, która zługuje jad z błony śluzowej. Dobrze jest powtórzyć ten zabieg. Sprawdza się także w praktyce ssanie kawałka lodu lub szybkie przełykanie zimnych napojów.

W przypadku niebezpiecznego użądlenia w gałkę oczną, włóż głowę pod kran, wpuść do oka strumień wody, aby wypłukać jad. Następnie podaj do worka spojówkowego jedną kroplę roztworu kortyzonu.

Po użądleniu nie drap się. Rozdrapana rana może spowodować ropne zapalenie (rzadziej ma to miejsce po użądleniu przez pszczoły, które są "wegetariankami"). W razie ubytku tkanki konieczne jest odkażenie użądlonej okolicy i nałożenie jałowego opatrunku.

Ukąszenia żmii

Ukąszenia żmii zdarzają się przypadkowo podczas letnich wycieczek do lasów, w góry, nad wodę, w czasie zbierania jagód, malin, grzybów, podczas sianokosów w wyniku nadepnięcia węża, dotknięcia tułowiem lub dłonią. Żmija nigdy nie atakuje pierwsza i nie kąsa człowieka, tylko wówczas, gdy próbuje się ją chwycić lub po zadaniu jej bólu. Chodząc po lesie, biegając po łące, leżąc w stogach siania, zbierając grzyby jagody, musimy być przygotowani na spotkanie ze żmiją, więc obserwujmy, co mamy w zasięgu nóg i rąk, nie sięgajmy ręką w gąszcz jagodzin, wrzosów, mchów, pilnujmy dzieci, które mają poruszać się za dorosłymi.

Najwięcej przypadków pokąsania przez jadowite węże zdarza się podczas próby ich schwytania, zabicia lub wypuszczenia.

Jeśli wędrując napotkasz wygrzewającego się węża, zostaw go w spokoju, wycofując się spokojnie lub okrążając miejsce, w którym on leży.

Przed przypadkowym nadepnięciem na jadowitego węża, co naturalnie u gada spowoduje poczucie zagrożenia i w efekcie ukąszenie, częściowo zabezpieczyć może noszenie podczas wędrówek twardego, całkowicie zakrytego i dość wysokiego obuwia.

Jeśli wiemy, że na danym terenie spotyka się np. żmije, należy unikać pewnych zachowań np. leżenia na stogach siana.

W razie pokąsania przez węża bardzo ważne jest stwierdzenie, do jakiego gatunku on należał, ponieważ jad każdego węża ma inny, charakterystyczny skład. Umożliwi to podanie odpowiedniej surowicy.

Pokąsanie przez jadowitego węża może nastąpić nie tylko w jego naturalnych siedliskach. Bardzo nierozważne jest trzymanie jadowitego węża, nie posiadając surowicy neutralizującej jego jad. Niebezpieczne jest także nabywanie węży od handlarzy. Jadowity wąż może także przybyć do naszego kraju na statku, np. z transportem egzotycznych owoców. Pokąsanie przez węża egzotycznego może być bardzo niebezpieczne w skutkach, ponieważ surowica neutralizująca jego jad może okazać się trudna do zdobycia.

Objawy ukąszenia

Jad najpospolitszej w Europie żmii zygzakowatej działa na układ krążenia oraz na mięsień sercowy uszkadzając go.

W miejscu ukąszenia pojawiają się:

-dwie punkcikowate ranki

-miejscowy ból

-zaczerwienienie i narastający obrzęk

-zawroty i bóle głowy

-nudności, wymioty, krwawienie z błon śluzowych, przyspieszenie tętna.

Pierwsza pomoc w przypadku ukąszenia przez żmiję

założyć opaskę uciskową powyżej miejsca ukąszenia,. Opaska ma przeciwdziałać wchłanianiu się jadu, dlatego należy nałożyć ją tak, aby zaciskała tylko powierzchowne naczynia krwionośne i chłonne, a nie hamowała odpływu z żył głębokich. Mocno zaciśniętą opaskę można zostawić na 30-60 minut (w tym czasie musimy przewieźć pokąsaną osobę do lekarza),

rankę należy przemyć, aby usunąć jad ze skóry. Miejsce ukąszenia można obłożyć woreczkami z zimną wodą lub lodem, by zmniejszyć obrzęk i ból,

jeśli posiadamy surowicę przeciw jadowi żmij, to po nałożeniu opaski należy w okolicę rany i powyżej miejsca ukąszenia wstrzyknąć połowę ampułki surowicy, resztę zaś gdziekolwiek domięśniowo,

możemy próbować rozciąć ranę (podłużnie do osi kończyny) na głębokość około 1 cm i rozchylić na podobną szerokość, po czym przystąpić do odsysania rany, np. bańką czy kieliszkiem. Odsysanie rany należy kontynuować około 30 minut. Przez cały czas akcji ratunkowej chory powinien leżeć w celu zwolnienia krążenia krwi i szybkości wchłaniania się jadu.

unieruchomić kończynę, ponieważ jej ruchomość powoduje rozprzestrzenianie się jadu po organizmie,

okryć poszkodowanego w celu zminimalizowania utraty ciepła,

jak najszybciej zapewnić pomoc lekarską.

Śnieżyce

Są bardzo częstą przyczyną odcięcia miejscowości od prądu elektrycznego, komunikacji miejskiej w powiecie radzyńskim.

Silny wiatr w połączeniu z temperaturą powietrza tylko nieco poniżej 0°C może mieć taki sam skutek, jak stojące powietrze o temperaturze poniżej -30° C. Może być to przyczyną odmrożenia i wychłodzenia organizmu.

Odmrożenie - jest skutkiem oddziaływania zimna (choć niekoniecznie mrozu!). W wyniku odmrożenia mogą wystąpić trwałe uszkodzenia najbardziej narażonych odmrożeniem części ciała. Typowymi objawami tego urazu są: znaczne wychłodzenie, zaczerwienienie, utrata czucia oraz bladość palców rąk i nóg, nosa, małżowin usznych.

Wychłodzenie - jest stanem, gdy temperatura wewnętrzna ciała spada poniżej 35°C. Objawami wychłodzenia są: zaburzenia świadomości do śpiączki włącznie, powolna mowa, poczucie wyczerpania, zaburzenia mowy, senność.

Jeżeli u kogoś podejrzewane jest wystąpienie odmrożenia lub wychłodzenia rozpocznij powolne ogrzewanie osoby i poszukaj natychmiastowej pomocy medycznej. Rozpocznij od ogrzewania torsu tej osoby. Zdejmij przemarznięte ubranie, ułóż osobę na suchej tkaninie i okryj całe ciało kocem, folią aluminiową - ogrzewaj go własnym ciałem. Nie uznawaj pochopnie osoby wyziębionej za zmarłą, przed próbą reanimacji.

Przy odmrożeniach kończyn, zanurz je w letniej wodzie o temperaturze ciała zdrowego człowieka. Na inne odmrożone części ciała nakładaj ciepłe (nie gorące!) okłady.

Nie podawaj osobie dotkniętej odmrożeniem lub wychłodzeniem alkoholu, w szczególności gdy nie ma możliwości zapewnienia jej ciepłego schronienia.

Unikaj podawania kawy ze względu na zawartość kofeiny, nie podawaj żadnych leków, bez dodatkowych wskazań.

Bądź przygotowany na wystąpienie śnieżyc, zawiei i zamieci!

W czasie opadów pozostań w domu.

Jeżeli musisz wyjść na zewnątrz ubierz się w ciepłą odzież wielowarstwową i powiadom kogokolwiek o docelowym miejscu podróży oraz o przewidywanym czasie dotarcia na miejsce przeznaczenia.

Zachowaj ostrożność poruszając się po zaśnieżonym i oblodzonym terenie, zwróć uwagę na zwisające sople, zwały śniegu na dachach budynków, itp.

Jazda samochodem w zimie:

Jedną z wielu przyczyn ofiar śmiertelnych w zimie jest niewłaściwe przygotowanie pojazdu do sezonu zimowego oraz brak znajomości postępowania na wypadek unieruchomienia pojazdu lub zabłądzenia podczas podróżowania.

Dlatego też, aby bezpiecznie podróżować sprawdź następujące elementy twojego samochodu:

-akumulator,

-płyn chłodzący,

-wycieraczki i płyn do spryskiwania szyb,

-układ zapłonowy,

-termostat,

-oświetlenie pojazdu,

-światła awaryjne,

-układ wydechowy,

-układ ogrzewania,

-hamulce,

-odmrażacz,

-poziom oleju (jeśli jest taka potrzeba, wymień na olej zimowy).

Załóż zimowe opony i upewnij się, czy mają odpowiedni bieżnik. Uniwersalne opony radialne zazwyczaj nadają się do większości warunków zimowych. Jednakże, przepisy w niektórych krajach wymagają stosowania opon z łańcuchami lub opon śniegowych z kolcami.

Miej przygotowaną skrobaczkę do szyb oraz narzędzie do usuwania śniegu.

Utrzymuj co najmniej połowę pojemności zbiornika paliwa w czasie zimy.

Starannie planuj długie podróże.

Słuchaj komunikatów radiowych o aktualnych warunkach drogowych.

Podróżuj w ciągu dnia i jeśli to możliwe, w towarzystwie przynajmniej jednej osoby.

W czasie burzy śniegowej staraj się korzystać z komunikacji publicznej.

Ubieraj się ciepło. Noś odzież wielowarstwową, lekko dopasowaną.

Na czas dłuższej podróży przygotuj wysokoenergetyczne, suche pożywienie oraz kilka butelek wody.

Miej w swoim samochodzie:

-migające światło przenośne z zapasowymi bateriami,

-apteczkę pierwszej pomocy oraz niezbędne leki,

-śpiwór lub koc,

-torby plastikowe (do celów sanitarnych),

-zapałki,

-małą łopatkę - saperkę,

-podręczne narzędzia - szczypce uniwersalne, klucz nastawny, śrubokręt itp.,

-przewody do rozruchu silnika,

-łańcuchy lub siatki do opon,

-jaskrawo kolorową tkaninę do użycia, jako flagi sygnalizacyjnej.

Jeśli utknąłeś w drodze:

Pozostań w samochodzie. Nie szukaj sam pomocy, chyba że pomoc jest widoczna w odległości 100 m.

Umocuj na antenie lub dachu samochodu jaskrawą część ubrania (najlepiej koloru czerwonego) tak, aby widoczna była dla ratowników.

Użyj wszelkich dostępnych środków do poprawienia izolacji samochodu.

Uruchamiaj silnik co godzinę na 10 minut. W czasie pracy silnika włącz ogrzewanie oraz zewnętrzne światła samochodu.

Zachowaj ostrożność z uwagi na trujące działanie tlenku węgla w spalinach. Utrzymuj rurę wydechową wolną od śniegu oraz dla wentylacji lekko uchyl okna

Zwracaj uwagę na oznaki odmrożeń lub wychłodzenia organizmu.

Wykonuj lekkie ćwiczenia dla utrzymania krążenia krwi. Od czasu do czasu klaskaj w dłonie, wykonuj wymachy ramionami. Staraj się nie przebywać w jednej pozycji zbyt długo. Jeśli w samochodzie jest więcej niż jedna osoba, należy spać kolejno, na zmianę.

Dla utrzymania ciepła osoby powinny zgromadzić się koło siebie.

Unikaj zbędnego lub nadmiernego wysiłku. Zimne otoczenie powoduje dodatkowe obciążenie dla serca. Nadmierny wysiłek, taki jak odgarnianie śniegu albo pchanie samochodu może spowodować zdrowotne dolegliwości.

Huragany - silne wiatry

Występowanie huraganów (silnych wiatrów) powodowane jest najczęściej, szybko przemieszczającymi się aktywnymi niżami. Najgroźniejszą formę przyjmują one w okresie: wiosennym i jesiennym. Przed wystąpieniem huraganu (silnych wiatrów):

Upewnij się, czy wszyscy członkowie twojej rodziny wiedzą, jak postępować w czasie huraganu, oraz naucz ich jak wyłączać gaz, elektryczność i wodę.

Opracuj plan komunikowania się w czasie zagrożenia na okoliczność, gdy członkowie rodziny są rozdzieleni (realny przypadek, gdy dorośli są w pracy, a dzieci w szkole).

Naucz dzieci, jak i kiedy wzywa się policję lub straż pożarną, oraz które radio jest nastrojone na odbiór informacji o stanie zagrożenia.

Podczas huraganu

Miej włączone radio bateryjne na częstotliwości radia regionalnego (Radio ... MHz lub ... MHz) - albo program miejski, w celu uzyskania komunikatu o zagrożeniu i sposobach postępowania.

Zabezpiecz swoje mieszkanie (dom):

zamknij okna, zabezpiecz rynny i inne części budynku,

upewnij się czy konstrukcja dachu jest mocno przytwierdzona do konstrukcji budynku.

zabezpiecz lampy i inne urządzenia, które mogą ulec zniszczeniu,

usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom,

uprzątnij z obejścia przedmioty, które mogły by narobić szkód (porwane przez wiatr),

zapewnij sobie odpowiednią ilość źródeł światła, jak: latarki elektryczne (baterie do latarek i odbiorników radiowych), świece,

sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy i zaopatrz się w niezbędne materiały i leki,

przygotuj rzeczy, które mogą być potrzebne w czasie ewakuacji tj. dokumenty, odzież, żywność, wartościowe rzeczy,

nie parkuj pojazdów w pobliżu drzew, słupów i trakcji elektrycznych.

Wyłącz główny wyłącznik prądu i gazu - ograniczy to niebezpieczeństwo powstania pożaru.

Schowaj się w środkowych i najniższych partiach budynku z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi.

Znajdując się poza domem, pozostań tam, aż huragan nie przejdzie.

Nie zatrzymuj się pod trakcjami elektrycznymi, planszami reklamowymi, drzewami itp.

Jeżeli służby ratownicze zalecają ewakuację:

-wyrusz tak szybko jak to tylko możliwe,

-opuszczając mieszkanie wyłącz energię elektryczną, oraz główny zawór wody i gazu. Wygaś -ogień w piecach, oraz zabezpiecz dom,

-zawiadom kogoś, poza zasięgiem wichury, dokąd się ewakuujesz,

-zabierz przygotowany zawczasu podręczny bagaż, oraz ciepłą odzież.

Po huraganie

-Udziel pierwszej pomocy rannym i poszkodowanym osobom.

-Unikaj leżących lub zwisających przewodów elektrycznych.

-Ostrożnie wkraczaj do swego domu.

-Sprawdź instalację (gazową, elektryczną, wodociągową i ściekową) w zniszczonym domu.

ZAGROŻENIA CHEMICZNE

Najczęstszą przyczyną uwolnień niebezpiecznych środków chemicznych (NŚCh) są:

• awarie i katastrofy w obiektach przemysłowych,

• wypadki cystern kolejowych oraz autocystern,

• rozszczelnienia rurociągów przemysłowych,

• katastrofy morskich tankowców i chemikaliowców.

Pojazdy samochodowe przewożące substancje niebezpieczne są oznakowane pomarańczowymi prostokątnymi tablicami z czarnymi napisami cyfrowymi, oznaczającymi rodzaj niebezpiecznej substancji według międzynarodowych oznaczeń, umieszczonymi z tyłu i przodu pojazdu.

Jeżeli jesteś świadkiem wypadku z udziałem NŚCh - powiadom natychmiast w jakikolwiek sposób straż pożarną i policję. Podaj istotne dane:

-miejsce zdarzenia,

-charakter zdarzenia,

-swoje dane.

Nie bądź kibicem zdarzenia, ale oddal się z miejsca wypadku, aby zminimalizować ryzyko zatrucia.

Opuść rejon zagrożony, kierując się prostopadle do kierunku wiatru.

Chroń swoje drogi oddechowe. W tym celu wykonaj filtr ochronny z dostępnych Ci materiałów (zwilżona w wodzie lub wodnym roztworze sody oczyszczonej chusteczka, szalik, ręcznik, itp.) i osłoń nim drogi oddechowe.

Jeśli jesteś w samochodzie - zamknij okna, włącz wentylację wewnętrzną - staraj się jak najszybciej opuścić strefę skażenia.

Stosuj się ściśle do poleceń służb ratowniczych lub komunikatów, przekazywanych przez lokalne środki przekazu - radio, TV, megafony.

Jeśli przebywałeś w strefie skażonej, zdejmij ubranie, które uległo zanieczyszczeniu i zamień je na czyste oraz dużą ilością bieżącej wody przemyj oczy, usta, nos i weź prysznic.

Jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że niebezpieczne środki chemiczne przenikną do Twojego domu to:

Włącz radio lub telewizor na program lokalny i stosuj się ściśle do poleceń, wydanych przez lokalne władze (służby ratownicze).

Uszczelnij wszystkie otwory okienne, wentylacyjne, drzwi - oklejając je taśmą klejącą, obkładając rulonami z mokrych ręczników czy prześcieradeł.

Oddychaj przez maseczkę wykonaną z gazy, waty, ręcznika itp.

Zadbaj o bezpieczeństwo swoich podopiecznych, dzieci, osób niepełnosprawnych, zwierząt domowych.

Pozostań w wewnętrznej części budynku przy zamkniętych drzwiach - w przypadku, gdy istnieje niebezpieczeństwo skażenia chlorem, udaj się na wyższe kondygnacje np. do sąsiadów.

W przypadku amoniaku - kieruj się do pomieszczeń, położonych na niskich kondygnacjach.

Powiadom o zagrożeniu najbliższe otoczenie.

Wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe z otwartym ogniem.

Nie jedz żywności i nie pij płynów, które mogły ulec skażeniu.

NIEWYPAŁY I NIEWYBUCHY

amunicja zawierająca ładunek miotający, która nie wypaliła mimo stworzenia odpowiednich warunków do tego procesu. Podobnym pojęciem jest niewybuch, który odnosi się jednak nie do ładunku miotającego lecz do ładunku wybuchowego. Pojęcie niewypału używa się wobec dwóch rodzajów amunicji- wybuchającej z siłą mniejszą od detonacji, oraz zapalającej się. Generalnie pojęcie odnosi się do środków zawierających materiał wybuchowy o charakterze miotającym, czyli takich, w których wybuch ma charakter deflagracji, mogą to być jednak także inne naboje, np. ze sprężonym gazem. Niewypałem może stać się również spłonka lub inny zapalnik. Oprócz nabojów, niewypałami mogą stać się również inne środki zawierające materiały wybuchowe deflagrujące, np. materiały hukowe, ale także różnego rodzaju inne środki pirotechniczne, nawet nie deflagrujące, ale np. spalające się gwałtownie lub mogące się palić bez dostępu powietrza z zewnątrz. Do niewypałów zalicza się również środki zapalające się, np. race świetlne, świece dymne itp. Przyczyną powstania niewypału może być nie uruchomienie lub złe działanie zapalnika, zmiany chemiczne w samym materiale itp. Za niewypały nie uważa się środków właściwie składowanych, a jedynie te, które zostały użyte, ale nie zadziałały, lub zadziałały nieprawidłowo, skutkiem czego mogą nadal stanowić niebezpieczeństwo. Oprócz tego za niewypały uważa się również środki pozbawione właściwego nadzoru i kontroli, np. gdzieś wykryte, niewiadomego pochodzenia, uszkodzone, przeterminowane itp. Sposób obchodzenia się z niewypałami oraz metody ich niszczenia regulują szczegółowo odpowiednie instrukcje dla saperów. Przede wszystkim zabroniony jest jakikolwiek kontakt osób postronnych z niewypałami, gdyż środki tego typu zachowują zazwyczaj swoją aktywność przez bardzo długi czas i może się zdarzyć, iż bardzo delikatny bodziec (np. poszturchnięcie) spowoduje eksplozję niewypału.

Materiał wybuchowy

to pojedynczy związek chemiczny lub mieszanina kilku związków chemicznych, która jest zdolna w odpowiednich warunkach do gwałtownej reakcji chemicznej o charakterze egzotermicznym, której towarzyszy wydzielenie wielkiej ilości produktów gazowych w postaci wybuchu (detonacji lub deflagracji). Prawdopodobnie pierwszym materiałem wybuchowym był wynaleziony w Chinach proch czarny. Inicjacja reakcji, której ulega materiał wybuchowy, wymaga bodźców zewnętrznych. Mogą one być rozmaite w zależności od charakteru materiału wybuchowego. Może to być np.: działanie mechaniczne (wybuch innego materiału, uderzenie, potarcie, a czasem nawet lekki dotyk), ogrzanie, dopływ światła lub prądu elektrycznego, czy też kontakt z inną substancją chemiczną.

Materiały wybuchowe dzieli się, ze względu na zastosowanie, na:

inicjujące - np. piorunian rtęci, azydek ołowiu;

są to materiały o stosunkowo słabej mocy detonacji, a ich podstawową cechą jest szczególnie duża podatność na bodźce zewnętrzne; służą do zapoczątkowania reakcji w materiałach o mniejszej podatności na bodźce lub do wywołania reakcji w jakiś szczególny sposób

kruszące - np. kwas pikrynowy, trotyl, nitrogliceryna, dynamity, heksogen;

są to materiały o najgwałtowniejszej detancji (najkrótszym czasie przebiegu reakcji), a więc największej sile działania; z reguły wymagają zapoczątkowania reakcji wybuchowej przez inny materiał wybuchowy; dodatkowo dzieli się je na materiały o normalnej sile działania (trotyl), o zwiększonej sile działania (PMW,tretyl,pentryl,heksogen) i o zmniejszonej sile działania

miotające - np. proch czarny, azotan celulozy;

są to materiały stosunkowo powoli wybuchające, natomiast ich podstawową cechą jest maksymalnie duża ilość gazowych produktów reakcji; służą do napędzania broni palnej

bezpieczne - materiały, którym podczas wybuchu nie towarzyszy płomień;

są to materiały specjalnego przeznaczenia, np. w kopalniach zagrożonych wybuchem gazów palnych

masy pirotechniczne - materiały o specjalnej charakterystyce wybuchu, służące do wywoływania rozmaitych efektów, takich jak: duży huk, duży błysk, błysk w określonym kolorze, duża ilość dymu, emanacja iskier itp.

Te same materiały wybuchowe mogą mieć odmienną charakterystykę wybuchu, w zależności od szeregu czynników, takich jak: rodzaj inicjacji, rozległość tej inicjacji, stopień rozproszenia w otoczeniu, stopień koncentracji (np. proszek, sprasowanie), stopień jednolitości (w przypadku mieszanin), grubość materiału w najszerszym miejscu, temperatura materiału wybuchowego, obecność spowalniaczy oraz warunki samej reakcji czyli sposób opakowania materiału wybuchowego. Jakkolwiek materiały rozszczepialne, stosowane w bombach atomowych nie są materiałami wybuchowymi w sensie podanej tu definicji, to jednak czasami są do nich zaliczane, ze względu na zbliżony, choć znacznie silniejszy efekt, jaki wywołują w momencie rozpoczęcia reakcji łańcuchowej. Do materiałów wybuchowych zalicza się m.in.: amatol, amonity, ANFO, azotan 1,2-propanodiolu, azotan celulozy, azydek ołowiu, C-4, dynamit, heksogen, HMTD, kwas pikrynowy, miedziankit, nitrogliceryna, nitroguanidyna, oktogen, pentryt, pikrynian amonu, piorunian rtęci, piorunian srebra, proch bezdymny, proch błyskowy, proch czarny, saletrol, styfninian ołowiu, TCAP, tetranitrometan, tetrazen, trinitrobenzen, trotyl, trijodek azotu.

KATASTROFY BUDOWLANE

Katastrofy budowlane najczęściej powodowane są:

• wybuchami gazu,

• obsunięciem stropów lub nadwerężeniem ważnych elementów konstrukcyjnych budynków,

• tąpnięciami.

1) Opuszczając dom (mieszkanie):

wyłącz instalację gazową, elektryczną, wodną,

zabierz ze sobą dokument tożsamości i inne ważne dokumenty, żywność, koce, odzież, pieniądze,

zadbaj o to, aby dom opuścili wszyscy domownicy oraz sąsiedzi,

zachowaj szczególną ostrożność - uwaga na stropy, klatki schodowe,

o ile nie możesz opuścić budynku (mieszkania) drzwiami wyjściowymi przez klatkę schodową z powodu zagrożenia lub innych przeszkód, uciekaj przez okno lub okna sąsiadów, jeśli to możliwe,

Gdy nie masz możliwości opuszczenia domu:

wywieś w oknie białe prześcieradło lub obrus - jako znak dla ratowników, że potrzebujesz pomocy,

Gdy jesteś unieruchomiony (przysypany):

nawołuj pomocy, stukaj w lekkie elementy metalowe - ułatwi ratownikom lokalizację.

2) Gdy opuściłeś dom (mieszkanie):

powiadom kierującego akcją ratowniczą o osobach z rodziny i sąsiadach, którzy zostali jeszcze w pomieszczeniach budynku, oraz o osobach, które aktualnie i na pewno przebywają poza domem (w pracy, szkole itp.),

jeśli posiadasz informacje pomocne w akcji ratowniczej, przekaż je niezwłocznie służbie ratowniczej,

nie przeszkadzaj w pracy ratownikom,

nie wracaj na miejsce katastrofy, ani nie wchodź do uszkodzonego wypadkiem budynku bez zezwolenia służb budowlanych, które określą czy takie wejście jest bezpieczne,

o ile doznałeśobrażeń (jesteś ranny) zgłoś się do punktu pomocy medycznej,

zgłoś swoje potrzeby do punktu pomocy społecznej lub władz terenowych,

dalej postępuj, zgodnie z zaleceniami władz miasta, gminy.

ZAGROŻENIA EPIDEMIOLOGICZNE

Epidemia to masowe szerzenie się określonej choroby, zwłaszcza zakaźnej w zbiorowisku ludzkim w określonym czasie na obszarze, na którym choroba o tym samym nasileniu w poprzednich latach nie występowała. Masowe szerzenie się choroby zakaźnej wśród zwierząt nazywa się epizootią. Wystąpienie choć jednego przypadku groźnej choroby zakaźnej może sugerować początek epidemii.

Epidemia stanowi duże zagrożenie dla naszego zdrowia i życia. Bakterie chorobotwórcze mogą przedostać się do naszego organizmu po przez spożycie zakażonej żywności, wody, po przez kontakt z chorym człowiekiem, po przez wdychanie powietrza, w który mogą być rozpylone niebezpieczne mikroby. Wystąpienie epidemii może być skutkiem bioterroru a więc świadomej działalności człowieka.

Oznaki epidemii:

-wystąpienie nagłych, szybko szerzących się masowych zachorowań lub zgonów,

brak skuteczności leczenia w rutynowej terapii występujących powszechnie chorób,

-wzrost zachorowań na chorobę endemiczną, (endemia to utrzymywanie się danej choroby zakaźnej bądź nie zakaźnej na określonym terenie na tym samym poziomie).

Oznaki epidemii, która może być wynikiem bioterroru:

-duża liczba niewyjaśnionych zachorowań w krótkim czasie o podobnym obrazie klinicznym,

-początek zachorowań jest nie wyjaśniony,

-nagły, nieoczekiwany wzrost zachorowalności i umieralności z powodu znanych chorób,

-nawet pojedynczy przypadek choroby egzotycznej u osoby, która nie opuszczała kraju,

-jednoczesne występowanie zachorowań na podobne choroby na obszarach nie połączonych terytorialnie,

-nietypowe źródło zakażenia: aerosol, woda, żywność.

Co robić aby w przypadku zagrożenia chronić siebie i najbliższych:

-nie lekceważ ostrych objawów chorobowych, które wystąpiły nagle i skontaktuj się z lekarzem w celu przebadania,

-nie lekceważ sytuacji kiedy te same objawy chorobowe w krótkim czasie wystąpiły u ciebie i osoby lub osób, z którymi miałeś kontakt,

-przestrzegaj terminów szczepień ochronnych,

-skontaktuj się z lekarzem jeśli wystąpią u ciebie nagłe nietypowe objawy chorobowe a ty nie dawno powróciłeś z egzotycznego kraju.

Kiedy istnieje podejrzenie epidemii:

-unikaj dużych zbiorowisk ludzkich,

-unikaj kontaktu z osobą chorą twarzą w twarz,

-jeśli wystąpiły u ciebie objawy chorobowe lub kontaktowałeś się z osobą chorą załóż na twarz maskę z gazy lub bibuły co zmniejszy ryzyko zakażenia innych,

-przestrzegaj podstawowych zasad higieny osobistej,

-rygorystycznie przestrzegaj zaleceń, zakazów i nakazów wydawanych przez władze i służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo sanitarno-epidemiologiczne.

W przypadku zagrożenia epizootycznego:

-rygorystycznie stosuj się do zaleceń, zakazów i nakazów służb weterynaryjnych i sanitarno-epidemiologicznych,

-zgłoś przypadki zachorowań u zwierząt także w swoim gospodarstwie,

-stosuj się do zasad kwarantanny,

-przestrzegaj rygorystycznie zasad w zakresie utylizacji zwierząt,

-pamiętaj o świadectwie miejsca pochodzenia zwierząt.