PODSTAWOWE ZADANIA NEREK

Podstawową czynnością nerek jest utrzymywanie stałości środowiska wewnętrznego ustroju w zakresie objętości i składu płynów ustrojowych, a szczególnie płynu zewnątrzkomórkowego. Nerki mogą sprostać temu ważnemu zadaniu, gdyż ustawicznie zmieniają objętość i skład wytwarzanego moczu oraz wydalają lub zatrzymują w organizmie, odpowiednio, nadmiar lub niedobór wody i składników osmotycznie czynnych. Można wyróżnić dwa aspekty czynności nerek: regulacyjny i wydalniczy. Oba są ściśle ze sobą związane i służą utrzymaniu homeostazy ustrojowej.

Do najważniejszych zadań nerek w ustroju należą:

1. Regulacja objętości i składu substancji nieorganicznych i organicznych oraz osmolarności płynu zewnątrzkomórkowego;

2. Udział w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej, głównie przez wydalanie nadmiaru kwasów i oszczędzanie zasad;

3. Wydalanie zbędnych lub szkodliwych produktów końcowych metabolizmu, jak mocznik, kwas moczowy, kreatynina, antybiotyki i inne;

4. Wydzielanie do krwi substancji o działąniu hormonalnym, jak erytropoetyna, renina, bradykinina, prostoglandyny i aktywna postać witaminy D₃;

5. Czynności metaboliczne, jak detoksykacja np. kwasu benzoesowego przez połącznie go z glicyną do kwasu hipurowego, glukoneogeneza w warunkach głodu, utlenianie aminokwasów i inne.

Płyn zewnątrzkomórkowy znajduje położenie pośrednie pomiędzy środowiskiem zewnętrznym , a komórkami. Ponieważ przyjmowanie płynów odbywa się okresowo, zachowanie stałej objętości płynu zewnątrzkomórkowego jest możliwe dzięki stałej nerkowej i pozanerkowej (neurohormonalnej) kontroli utraty wody i substancji nieorganicznych, z których najważniejsze z punktu widzenia homeostazy i kontroli nerkowej to: Na⁺, K⁺, H⁺ Ca²⁺, Mg²⁺, Cl^-, HPO₄^2-, HCO₃^- i inne. Dzięki nerkom zachowane są optymalne stężenia i wzajemne proporcje tych substancji w płynach ustrojowych.

Nerki są narządem, w którym zachodzą złożone procesy metaboliczne. Obok wspomnianej funkcji odtruwającej i udziału w metabolizmie glukozy i aminokwasów nerki uczestniczą także w inaktywacji niektórych substancji biologicznie czynnych, np. hormonów peptydowych, w wytwarzaniu amoniaku i w wydalaniu końcowych produktów przemiany materii. Nerki wydalają także z organizmu obce substancje chemiczne, jak leki pestycydy i inne.

Nerki są źródłem ważnych substancji hormonalnych wytwarzanych głównie przez aparat przykłębuszkowy.

• Kinina

• Renina

• Erytropoetyna

• 1,25-dihydroksycholekaleiferol.