Wyk. 1 (14.02.2012 r.)

strona główna WZ Menu wykładowcy – najlepszy sposób kontaktu

dyżury w pon. 10:30-12:30 sala B 416

Wyk. 2 (21.02.2012 r.)

Wielość ugrupowań integracyjnych w obrębie UE. Odzwierciedlają one etapy regionalnej integracji. Na innych kontynentach taka złożoność stosunków gosp. jak w Europie Zachodniej nie występuje. Podobnym bogactwem charakteryzuje się Afryka. Afryka Zach. – unia gospodarcza i walutowa, drugi obszar – Afryka Śrk., pozostałości po strefie kolonialnej – strefa funta brytyjskiego, franka szwajcarskiego. Podobny poziom regionalnej integracji gospodarczej co unia gosp. walutowa w Europie Zachodniej.

Polityka gospodarcza – oddziaływanie na gospodarkę krajową, żeby było niskie bezrobocie, wymiana międzynarodowa itp. Międzynarodowa polityka gospodarcza, a dokładniej międzynarodowa polityka ekonomiczna – obejmuje to także stosunki z organizacjami międzynarodowymi o charakterze gospodarczym. Kto prowadzi politykę gospodarczą? W państwie – rząd, minister finansów, gospodarki, skarbu państwa, bank centralny. [Nie wiesz przez jakie u napisać łódka napisz kajak joke by Kolasiński]

Teoria międzynarodowej polityki ekonomicznej sprowadza nas od początku do kolejnych etapów tejże polityki. Mamy:

• autonomiczną politykę każdy kraj kształtuje kierunek rozwoju produkcji i konsumpcji, eksportu i importu. Oddziałuje na partnerów zagranicznych (import/eksport).

Kształtowanie własnej polityki niezależnie od tego co dzieje się za granicą, polityka jednostronna. Mamy na uwadze bogacenie własnego kraju, osiąganie celów jednostronnych. Protekcjonizm państwowy, wychowawczy, polityka merkantylizmu.

• politykę umowną ograniczanie autonomii kraju w kształtowaniu rozmiarów i strefy wzajemnego handlu (liberalizacja, części lub całości, handlu) ale przepływ czynników produkcji pozostaje poza zakresem liberalizacji.

Np. zawieranie dwustronnych umów preferencyjnych. Preferencje te polegają na tym, że wymiana handlowa między umawiającymi się państwami będzie odbywała się np. bez ceł, albo innych restrykcyjnych ograniczeń jak kontyngenty, czy inne opłaty graniczne. Otwarcie się na sąsiada sprawia, że zwiększa się wolumen obrotów, wzrasta wartość handlu zagranicznego, bogacimy naszą gospodarkę przez dodatkową produkcję, zatrudnienie. A. Smith – im więcej sprzedajemy, tym większe mamy dochody publiczne. Zwiększa się zależność w ramach tej polityki umownej, jeden kraj sprzedaje swoją produkcję, drugi swoją, zwiększa się produkcja dobra, które jest eksportowane, przewaga komparatywna. Liberalizacja sektorowa, np. EWWiS. Polityka umowna, na poziomie umowy mnar., traktatu umawiamy się, że węgiel stal, pochodne – metal, koks, będziemy przemieszczać swobodnie między umawiającymi się krajami. Wynika z tego, że jedno państwo produkuje stal, drugie węgiel, trzecie wino, czwarte sukno. Jak otwieramy rynki okazuje się np., że Niemcy produkują węgiel, wino, samochody, Francja wino i samochody, Włochy też ale np. w Niemczech są tańsze koszty produkcji na określone dobra, pojęcie handlu wewnątrzgałęziowego, dokonuje się specjalizacja międzynarodowa państw i przewaga komparatywna w regionie. Kupujemy tam, gdzie są relatywnie wyższej jakości dobra i po niższej cenie. Można kupić samochód w Niemczech, ale po co jeśli tam przepłacimy.

• strategię rozwoju otwartego celem zagranicznej polityki ekonomicznej jest oddziaływanie na podmioty krajowe aby wytwarzały takie towary, na które jest długookresowy popyt w gosp. światowej oraz rezygnowały z produkcji towarów niestwarzających perspektyw w pomyślnej konkurencji z dostawcami zagranicznymi konieczność (podporządkowania) wprowadzenia zasad, celów, środków i narzędzi polityki międzynarodowej z tytułu członkowstwa w np. GATT, WTO, MFW.

Organy państwa prowadzące zagraniczną politykę ekonomiczną zaczynają dostrzegać organizacje gospodarcze. Jeśli chodzi o podmioty krajowe, ratyfikując umowy mnar i będąc członkami organizacji mnar o ch. gosp., prowadzenie polityki gosp. w kraju ulega utrudnieniu (podmioty muszą stanowić takie prawo, aby nie było sprzeczne z zasadami prawa mnar), ale i ulega ułatwieniu (nie musimy wymyślać nic nowego na gruncie krajowym).

• politykę ponadkrajową prowadzona bezpośrednio przez specjalnie do tego powołane instytucje lub organizacje gosp. przy rezygnacji p. czł. ze swoich kompetencji na rzecz organu ponadkrajowego (znaczenie polityki ponadkrajowej wzrasta) w warunkach wolnego przepływu nie tylko towarów i usług, lecz także czynników produkcji [występuje również w ugrupowaniach integracyjnych, jak UE, gdzie coraz szerszy zakres jest przekazywany ze szczebla państwowego na szczebel ponadpaństwowy].

Na każdym z tych etapów kumulują się pozytywne aspekty, które podążając w dół kaskadowo nakładają się na siebie, efekt kuli śnieżnej w pozytywnym aspekcie:

Strefa wolnego handlu (umowa, że dokonamy sektorowej liberalizacji obrotów handlowych; wzrasta wielkość obrotów, produkcji, zatrudnienia, przewaga importu nad eksportem daje to, że mamy dodatnie dochody z wymiany mnar, pozytywne skutki kumulują się tak, że chcemy czegoś więcej) < unia celna (1970, liberalizacja na całość obrotów, rozciągamy na możliwie wszystkie gałęzie gospodarki i umawiamy się, że wprowadzamy wspólną politykę handlową w stosunku do sąsiadów, wspólna taryfa celna, ujednolicenie polityki wobec partnerów handlowych, dalej się bogacimy i znowu coś przeszkadza nam osiągnąć więcej, brakuje np. swobody przepływu kapitału czy osób, kaskada pozytywnych skutków uzmysławia nam, że można osiągnąć kolejny krok w kierunku dobrobytu, dalsze umowy) < wspólny rynek (ustalamy liczne swobody przepływu, Traktaty Rzymskie, na zewnętrznym pierścieniu wspólnego rynku powinien być jeszcze JAE – tu jest prawdziwy wspólny rynek) < unia gospodarcza i walutowa (Maastricht 1992) < unia polityczna

Zwiększanie obszaru do handlu, różnorodność partnerów handlowych, każdy z nich ma przewagę regionalną, zwiększają się rynki zbytu. Im więcej członków jest tym większe dysproporcje we wkładzie poszczególnych państw w ogólny dobrobyt, naturalny podział na silniejszych i słabszych. Na obecnym kryzysie najwięcej zyskują Niemcy, jako najsilniejszy członek UE i strefy euro. Cztery prędkości w UE.

Bariery w handlu międzynarodowym

• 28% ryzyko walutowe można przystąpić do unii walutowej, aby zredukować to ryzyko

• 16% cła organizacja unii celnej

• 19% bariery kulturowe i językowe z tym nie możemy sobie poradzić, albo wspomaga (kolonie) albo jest barierą

• 20% normy JAE, Cassis de Dijon

• 11% bariery administracyjne

• 6% ryzyko polityczne i naturalne neutralizacja niebezpiecznych nacjonalizmów

Kwestie konkurencji – gospodarka może nie być gotowa na otwarcie granic, może jej to grozić utratą zysków.

Bliskość regionalna na północy Europy: Skandynawska Unia Walutowa (Dania, Szwecja i Norwegia) polegała na systemie waluty złotej, z 1 kg złota wybijano 2000ileś koron (ściśle określony parytet). Od 1958 mamy tzw. nordyckie Schengen. Ta integracja w krajach nordyckich była wcześniej. Inicjatywa z 1952 r., kiedy powstała Rada Nordycka, obecnie ma 87 członków, przedstawicieli państw i wysp należących do terytorium państw wchodzących w jej skład. Współpraca o ch. gosp. na forum komitetów. W ramach Rady są komitety, gdzie zbierają się przedstawiciele i organizują współpracę gosp., która ma trochę wspólnego z unią gospodarczą, taki lepszy wspólny rynek. Traktat z Rejkjawiku, który nie został w pełni ratyfikowany przez Finlandię. Obok koncepcji Nordek, była koncepcja Skandek, do którego miała być włączona Finlandia. Z Finlandią było dużo niesnasek, spory z ZSRR, stała nieco na uboczu integracji państw nordyckich. To co jest ważne to to, że poza tym współpraca koncentruje się raczej na starej 15 UE, to co wpłynęło na kształt i liczebność państw biorących udział w integracji państw nordyckich to EFTA.

Wyk. 3 nieobecność

Wyk. 4 (06.03.2012 r.)

Polityka gospodarcza – oddziaływanie władz państwa na ogólnie rozumianą gospodarkę narodową tworzącą pewien system społeczny. Mówiąc o polityce gosp. prowadzonej przez państwo dochodzimy do bardzo istotnych zagadnień. Polityka wzrostu gospodarczego – ma być nieinflacyjny, nie opierający się na pożyczkach zagranicznych. Wzrost gosp. – przeciwdziałanie wszystkim negatywnym impulsom, które mogą wpłynąć na spadek wzrostu. Obserwacja cyklu koniunkturalnego. Także polityka pełnego zatrudnienia, ewolucja wspólnej polityki rolnej, cały nurt ekologiczny, ochrona środowiska naturalnego, porozumienia międzynarodowe, jak protokoły z Kioto. Również bezpieczeństwo narodowe. Bardzo szeroki katalog.

Jeżeli mówimy, że państwo prowadzi politykę gospodarczą aby osiągnąć powyższe cele. Dokonuje się to w pewnym otoczeniu. Gosp. narodowa jest jakby zanurzona w swoim otoczeniu mnar, które jest tworzone przez inne gospodarki narodowe, związki integracyjne.

Jakie są elementy otoczenia wewnętrznego? Jest ich wiele, 3 najważniejsze:

• czynniki naturalne

• czynniki majątkowe

• czynniki ludzkie

Czym jest otoczenie zewnętrzne?

• inne gospodarki

• terms of trade, warunki wymiany

• organizacje międzynarodowe

• spółki córki, joint venture

Czynniki naturalne

Eksport surowców jest źródłem przychodów gospodarki, a z drugiej strony tworzy niebezpieczeństwo, może nastąpić odwrócenie trendu. Jeśli nie ma innych czynników jako nośników wzrostu gospodarczego, spadek cen niekorzystnie oddziałuje na gospodarkę. W gospodarkach surowcowych często na skutek zmian cen mamy szoki terms of trade, które powodują to, że skokowo spada np. poziom eksportu, ale import musi być utrzymany na tym samym poziomie, państwo dokłada do zakupów mnar i tym samym biednieje.

Czynniki majątkowe

Infrastruktura, koszty związane z barierą transportową są bardzo istotne.

Zasoby ludzkie

Wszystkie czynniki demograficzno – społeczne:

• ludność zawodowo czynna

• przyrost naturalny, struktura wiekowa

• poziom wykształcenia

• zdrowotność społeczeństwa

• mobilność zawodowa

Otoczenie międzynarodowe znajduje się poza umownymi granicami tej gosp, mamy tu inne kraje, związki integracyjne, unie celne, organizacje międzynarodowe (np. WTO, WMF, mnar banki).

Zjawisko finansowe – jakiś przepływ pieniądza między podmiotami.

Przedmiot polityki budżetowej – wydatki i dochody budżetowe państwa. Elementem polityki budżetowej jest polityka fiskalna.

Gospodarka narodowa i gospodarka światowa jest pewnym obiegiem pieniądza. Wydatki jednych są dochodami drugich.

Nasza gospodarka jest systemem otwartych, nawiązuje kontakty ze swoim otoczeniem.

<wyłączonko>

Państwa rezygnują z polityki pieniężnej, przechodzi do EBC, a budżetowa zostaje. Finanse publiczne i polityka budżetowa jest właściwie jedyną możliwością kreowania polityki gospodarczej, wzrostu gospodarczego.

Jeśli złoty zyskuje na wartości – co można powiedzieć o wymianie np. niemiecko-polskiej? Musi spaść eksport, a wzrośnie import.

Wyk. 5 (13.03.2012 r.)

W świetle Traktatu z Maastricht ustalono kryteria konwergencji – fiskalne i monetarne. Należy sformułować receptę na to, żeby unia gospodarczo-walutowa była czymś trwałym. Problem strefy euro i UE, przedmiot paktu fiskalnego to deficyt budżetowy. Wydatki budżetowe, jakie są założone w ustawie poziomy deficytu budżetowego. Ma być to polityka o nastawieniu liberalnym, rząd wydając środki z budżetu państwa ma inspirować pewne działania w gospodarce – wzrost zatrudnienia, inwestycji, roboty publiczne.

Pakt stabilności i wzrostu. Zacznie przyglądać się KE, że prowadzimy politykę zbyt autonomiczną, realizujemy cele polityki gospodarczej, ale nie mogą zagrażać celom wspólnoty.

Jeśli prowadzimy nieodpowiedzialnie politykę budżetową – nadmierna ekspansja rządu zahamowanie wzrostu kapitału ludzkiego, ograniczenie inwestycji, pogorszenie jakości alokacji czynników produkcji.

Transakcje forwards (terminowa rzeczywista) i future (spekulacyjna).

Rynek kapitałowy – obligacje, papiery dłużne, długoterminowe, ch. inwestycyjny. Na przykładzie Polski – w imieniu państwa działa Skarb Państwa.

Rynek walutowy – zmiany kursu walut, inwestycje zagraniczne, GUS – okresowa informacja o tym co się dzieje w gospodarce