1. Zanieczyszczenia pyłowo-gazowe
W hutach największy udział w emisji zanieczyszczeń gazowo-pyłowych mają spiekalnie rud.

Największym zanieczyszczeniem gazowym jest CO2 którego głównym źródłem emisji są taśmy spiekalnicze, reszta zanieczyszczeń to CO, NO2, SO2. Taśmy spiekalnicze są też największym źródłem emisji pyłu, który zawieraja min. metale ciężkie

Odpady poflotacyjne

Odpady poflotacyjne są dominującym rodzajem odpadów wytwarzanych w procesie hydrometalurgicznym wzbogacania rud miedzi i stanowią ponad 90% masy wytwarzanych odpadów. Odpady z tego procesu są drobno zmieloną skałą płonną zawierającą śladowe ilości minerałów kruszconośnych. Podstawowymi składnikami odpadu są kwarc, dolomit, kalcyt i kaolinit.

2. Odpady niebezpieczne - odpady wykazujące i posiadające co najmniej jedną spośród właściwości niebezpiecznych (wybuchowe, utleniające, wysoce łatwopalne, łatwopalne, drażniące, szkodliwe, toksyczne, rakotwórcze, żrące, zakaźne, działające szkodliwie na rozrodczość, mutagenne, ekotoksyczne, uczulające)

Cechy które wyróżniają -

• palność (podatność odpadów do zapłonu i palenia się trwałym i silnym płomieniem)

• korozyjność (niszczenie materiałów konstrukcyjnych);

• reaktywność (zdolność do krótkoterminowych działań polegających na eksplozji, wydzielaniu toksycznych gazów, reakcji chemicznych pomiędzy odpadami a środowiskiem);

• ekotoksyczność (zdolność do działań jak w przypadku reaktywności, ale powolnych i długoterminowych).

Test na wymywalność

Test wymywalności wg metody TCLP (Toxicity Characteristic Leaching Procedure) pozwala na określenie mobilności zanieczyszczeń nieorganicznych znajdujących się w próbce i stwierdzenie, czy materiał powstających odcieków należy sklasyfikować jako „niebezpieczny”. Czynnik ługujący zostaje dobrany na podstawie możliwości zneutralizowania kwasów w materiale próbki. Wyselekcjonowany czynnik ługujący dodaje się do próbki w proporcji 20:1 ciecz-ciało stałe, a pojemnik z próbką jest obracany góra-dół przez 18 godzin. Powstała w ten sposób zawiesina zostaje następnie odfiltrowana na 0,7 µm filtrze z włókna szklanego i poddana analizie na całkowitą zawartość metali.

Metody unieszkodliwiania:

• odzyskiwanie i powtórne wykorzystanie z użyciem m.in. metod rozdzielania grawitacyjnego, filtracji, destylacji, separacji chemicznej;

• unieszkodliwianie metodami fizyczno-chemicznymi, m.in. poprzez neutralizację, strącanie, kompleksowanie;

• unieszkodliwianie metodami biologicznymi przez fermentację, rozkład tlenowy i ich kombinacje;

• unieszkodliwianie metodami termicznymi: spalanie i piroliza;

• zestalanie metodami chemicznymi oraz fizyczno-chemicznymi, stabilizowanie;

• izolowanie - tymczasowe zamykanie w szczelnych pojemnikach przed właściwym składowaniem.

• zatłaczanie głębinowe - polega na wprowadzeniu odpadu pod powierzchnię ziemi, pod pokłady surowcowe i warstwy wód głębinowych, czyli poniżej 1200m. Muszą to być tereny nie aktywne sejsmicznie.

3. Odpady komunalne - odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych, pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.

Podział:

• Organiczne, np. trawa

• Do ponownego wykorzystania, np. odzież

• Przeznaczone do recyklingu, np. papier

• Niebezpieczne , np. leki

• Wielkogabarytowe, np. odpady budowlane

Metody gospodarczego wykorzystania

• Wytwarzanie kompostu

• Spalanie z wykorzystaniem ciepła

• Wykorzystywanie do celów energetycznych gazu wysypiskowego

4. Ścieki - mieszanina zużytej wody oraz różnego rodzaju substancji płynnych, stałych, gazowych, radioaktywnych oraz ciepła, usuwanych z terenów miast i zakładów

Klasyfikacja ścieków:

• Ścieki potrawienne

• Ścieki pogalwaniczne

• Ścieki z kopalni węgla

• Ścieki zaolejone

• Ścieki przemysłu włókienniczego

• Ścieki z hut szkła gospodarczego

• Ścieki komunalne

Podział oczyszczalni:

Ze względu na rodzaj ścieków:

• oczyszczalnie mechaniczne – cedzenie, filtrowanie, osadzanie. Mogą być pierwszym etapem pełnego oczyszczania ścieków jak również samodzielnym procesem.

• oczyszczalnie fizyczno-chemiczne - gównie procesy koagulacji, sorpcji, elektrolizy, zobojętniania, redukcji, utleniania itp.

• oczyszczalnie biologiczne - procesy przebiegają w warunkach naturalnych, półnaturalnych i sztucznych.

ze względu na terenowy zasięg oczyszczalni:

• oczyszczalnie - dzielą się na: domowe, zakładowe, oddziałowe, dzielnicowe, osiedlowe.

• oczyszczalnie centralne przyjmują ścieki bytowe, przemysłowe bądź miejskie z miasta.

• oczyszczalnie grupowe to oczyszczalnie przyjmujące ścieki z kilku zakładów kanalizacyjnych

Etapy oczyszczania ścieków

1. mechaniczne

• KRATY - ich zadaniem jest usunięcie ze ścieków stałych zanieczyszczeo mających duże rozmiary np. drewno,

gałęzie, tworzywa sztuczne itp(nazywane skratkami). Są zbudowane z metalowych prętów, które są ułożone

pionowo, pochyło, lub łukowato wygięte. Kraty mogą byd czyszczone ręcznie lub mechanicznie. Mogą mied

prześwit od 200mm do 10mm.

• SITA - prześwit sit od 0.1mm do ponad 1.5mm. Dzieli się je na statyczne i obrotowe. Statyczne są

samoczyszczące się. Stosuje się je przy wstępnym oczyszczaniu ścieków przemysłowych z przetwórni warzyw i

owoców. Obrotowe cedzą ścieki poruszając sie na sposób obrotowy. Używane głownie przy oczyszczaniu

ścieków powstałych podczas burz i opadów, ścieków przemysłowych.

• PIASKOWNIKI - usuwa się za ich pomocą piaski, żużel, szklaną stłuczkę, węgiel, drobny miał z koksu i wiele

innych pyłów. Dzielą się na: z poziomym przepływem -najczęściej stosowane. Używane w oczyszczaniu ścieków

komunalnych. Z pionowym przepływem - stosowane jeśli powierzchnia oczyszczalni jest bardzo mała, używane

na terenach tzw. górniczych szkód. z okrężnym ruchem cieczy - stosuje się w nich okrężny ruch cieczy.

Stosowane w warunkach trudnego fundamentowania. można je budowad pod ziemią. Przedmuchiwane - Ciecz

przepływa w nich na sposób okrężny, po spiralnym torze. Jest wprawiana w ruch poprzez sprężone powietrze.

Otrzymany piasek jest wyjątkowo czysty.

• ODTŁUSZCZACZE - służą do usuwania ze ścieków wszelkich substancji oleistych i tłustych. urządzenia, które

mają za zadanie usunąd ze ścieków substancji ciekłych o mniejszej gęstości niż woda. Działają one na zasadzie

tak zwanej flotacji. Stosowane do oczyszczania ścieków z hoteli, restauracji, pralni, stacji benzynowych, rzeźni.

• OSADNIKI - służą do zatrzymywania substancji lżejszych od wody, które przedostały się przez poprzedzające

urządzenie. Osadniki przetrzymują takie zanieczyszczenia, aby te mogły rozdzielid się od wody pod wpływem

grawitacji, a następnie zostad zebrane i usunięte. Zazwyczaj stosowane są w miejskich oczyszczalniach ścieków.

1. fizykochemiczne

2. biologiczne

• Naturalne:

  • pola irygowane

  • pola filtracyjne

  • stawy biologiczne

• Sztuczne:

• proces osadu czynnego

• złoża biologiczne:

• procesy prowadzone w warunkach tlenowych,

• procesy prowadzone w warunkach beztlenowych.

5. Źródła zanieczyszczeń atmosfery:

• naturalne zanieczyszczenia powietrza :pyły i gazy (sól morska, pyły i gazy wulkaniczne, formy związane z działalnością wiatru, np. piasek z wydm czy pustyń),

• zanieczyszczenia powstające w wyniku działalności człowieka. pyły i pary gazów - spalanie paliw (węgla, ropy naftowej, gazu ziemnego), opad pyłu, pył zmieszany w powietrzu (z kominów hutniczych), wzrost stężenia tlenku siarki i azotu, tlenku i dwutlenku węgla, zanieczyszczenia radioaktywne pochodzące

Kwaśne deszcze - opady atmosferyczne o odczynie pH mniejszym niż 5,6 czyli kwaśnym. Zawierają kwasy wytworzone w reakcji wody z pochłoniętymi z powietrza gazami, takimi jak: dwutlenek siarki, trójtlenek siarki, tlenki azotu, siarkowodór, dwutlenek węgla, chlorowodór, wyemitowanymi do atmosfery w procesach spalania paliw, produkcji przemysłowej, wybuchów wulkanów, wyładowań atmosferycznych i innych czynników naturalnych.

Powstawanie:

Kwaśne deszcze powstają głównie na obszarach, gdzie atmosfera jest narażona na długotrwałą emisję dwutlenku siarki i tlenków azotu, zarówno ze źródeł naturalnych, np. czynnych wulkanów, jak również sztucznych - spaliny powstające w wyniku spalania zasiarczonych paliw - węgla brunatnego i kamiennego.

Przyczyny:

• zanieczyszczenia atmosfery

• przenikające do atmosfery tlenki siarki

• szkodliwe substancje emitowane m.in. przez elektrownie, zakłady przemysłowe

• nadmierne ilości spalin samochodowych

Skutki:

• niszczące działanie na materię ożywioną i nieożywioną

• częste występowanie u ludzi chorób układu oddechowego

• niszczą świat roślin

• niszczą świat zwierząt wodnych

• zwiększają zakwaszanie gleb

• powodują uszkodzenia różnych budowli

Zapobieganie:

• handel emisjami zanieczyszczeń

• odsiarczanie paliw i spalin.

• rozwój energetyki opartej na źródłach odnawialnych (np. energia wiatru, energia geotermalna, elektrownie wodne, energetyka słoneczna) oraz energetyki jądrowej.

SMOG - nienaturalne zjawisko atmosferyczne polegające na współwystępowaniu zanieczyszczeń powietrza spowodowanych działalnością człowieka oraz niekorzystnych naturalnych zjawisk atmosferycznych: znacznej wilgotności powietrza (mgła) i braku wiatru.

Powstawanie:

Unoszone zanieczyszczenia podlega ciągłemu mieszaniu; jeśli ukształtowanie terenu jest niekorzystne, na dodatkowo niewielkim terenie (np. miasto), a dzień bezwietrzny może dojść do kumulacji zanieczyszczeń i powstawania smogu.

Przyczyny:

• niezakładanie filtrów na kominy

• spalanie benzyny (jeżdżenie samochodem)

• zwykłe palenie ognisk

Skutki:

• nieczyste powietrze

• brudne rośliny, zakurzone

• choroby u ludzi np. astma

• korozja

• czasami podrażnienie skóry.

Zapobieganie:

stosowanie filtrów na kominy, ograniczenonej ilości palenisk, ekonomiczniejsza jazda samochodem.

Efekt cieplarniany - zjawisko podwyższenia temperatury planety powodowane obecnością gazów cieplarnianych w atmosferze

Powstawanie:

efekt cieplarniany spowodowany jest zwiększoną iloścą zanieczyszczeń gazowych zwłaszcza wzrostem zawartości dwutlenku węgla w atmosferze. do jego powstawania przyczynia się wycinanie lasów tropiklanych, pożary, wydzielanie się metanu, zbyt duża emisja dwutlenku węgla.

Przyczyny:

główną przyczyną są gazy cieplarniane wytwarzane podczas:

• wycinania lasów deszczowych, 

• spalania paliw kopalnych w elektrociepłowniach, elektrowniach i coraz to nowych fabrykach,

• transportu towarów i przewozu ludzi oraz zwiększenia się liczby pojazdów

• Rosnące masy odpadów organicznych z wielkich miast składowane na wysypiskach śmieci

• Reakcje fotochemiczne spalin przemysłowych i komunikacyjnych

Skutki:

• Topnienie lodowców i zalewania przez ich wody obszarów nadmorskich,

• Wzrost temperatur

• Szybkie zmiany klimatu

• Fale upałów, powodzie, huragany

• Przyspieszenie parowania wody i opadanie jej w nowych rejonach

Zapobieganie:

• zmniejszenie emisji dwutlenku węgla przez redukcję spalania paliw

• używanie gazu ziemnego zamiast ropy naftowej

• wprowadzać nowe technologie do przemysłu.

• zamykanie kotłowni osiedlowych i zakładowych,

• ograniczenie niezorganizowanej emisji ze źródeł przemysłowych,

• poprawę stanu technicznego samochodów.

DZIURA OZONOWA - zjawisko spadku stężenia ozonu (O3) w stratosferze atmosfery ziemskiej.

Powstawanie: wskutek niszczenia warstwy ozonowej przez związki chemiczne, zwane freonami. 

Przyczyny:

• emitowanie gazów do atmosfery

• emisja freonu, metanu, tlenków azotu

• pochodne metanu i etanu uwalniane do atmosfery

• chlor wchodzący w reakcje z ozonem

Skutki:

• szkodliwe promieniowanie UV na organizmy żywe

• duża porcja promieni UV docierających do ziemii

• zmiany nowotworowe u ludzi i zwierząt

• zakłócenie równowagi całych ekosystemów

Zapobieganie:

• unikanie produktów zawierających związki freonowe,

• odpowiednia eksploatacja i prawidłowe pozbywanie się urządzeń chłodniczych

Podział zanieczyszczeń atmosfery

ze względu na pochodzenie :

a) Naturalne

• Pyły i gazy pochodzące z wybuchów wulkanów i naturalnych pożarów

• Piasek przenoszony przez wiatr z pustyni.

b) Powstałe w wyniku działań ludzi :

• Związki pochodzące ze spalania surowców energetycznych

• Związki emitowane przez przemysł

Ze względu na stan skupienia :

a) Stałe : Pyły, Sadze, Popioły

b) Gazowe : Tlenki siarki, azotu, węgla, Metan

c) Ciekłe : Rozpylone np. z samolotów środki ochrony roślin.