1.Czynności bankowe
*Sensu stricto ( wyłącznie przez bank)
- prowadzenie rachunków przyjmowanych wkładów pieniężnych (które można wypłacić na rządanie lub o określonym terminie)
-udzielanie kredytów
-udzielanie gwarancji bankowych
- emitowanie bankowych papierów wartościowych
-przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych
*Sensu largo (mogą być dokonywane również przez para banki)
-udzielanie pożyczek
-operacje czekowe i wekslowe
-wydawanie kart płatniczych i wykonywanie operacji przy ich użyciu
-terminowe operacje finansowe
-nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych
-przechowywanie przedmiotów, papierów wartościowych i udostępnianie skrytek sejfowych
-wykonywanie czynności obrotu dewizowego
-udzielanie poręczeń
- wykonywanie czynności zleconych związanych z emisją papierów wartościowych
Banki mogą obejmować lub zakupić akcje innych innych osób prawnych pod warunkiem, że ich łączna wartość nie przekroczy 15% funduszy banku.
zaciągnąć zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych
dokonywać obrotu papierami wartościowymi
może zamienić wierzytelności dłużnika na jego składniki majątku, ale musi je sprzedać w przeciągu 3 lat od daty nabycia.
nabywać i zbywać nieruchomości zabezpieczone hipoteką
świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w zakresie finansów
*Czynności bankowe dzielą się na
a) czynne(aktywne)- wykorzystywanie zgromadzonych funduszy np./ udzielanie kredytów, inwestowanie
b)pasywne(bierne)- czynności zmierzające do powiększenia funduszy znajdujących się w dyspozycji banku np. gromadzenie wkładów i lokat, emitowanie własnych papierów wartościowych
c)pośredniczące(doradcze)- wykonywanie na zlecenie klientów i na ich ryzyko rozliczenia pieniężne, usługi doradcze
CZYNNOŚCI AKTYWNE
*Procedura kredytowa-
a)wniosek kredytowy- zawiera informacje o potencjalnym dłużniku, kwocie jaką chce pożyczyć, na jaki cel
b)zdolność kredytowa- symulacja kredytowa, czy klient będzie w stanie spłacić dług
c) umowa kredytowa- zawiera informacje o dacie zawarcia, dacie spłaty, ogólnych postanowieniach, danych osobowych kredytobiorcy i kredytodawcy, oprocentowanie, prowizję, o sposobie zabezpieczenia kredytu
d)zabezpieczenie kredytu
-poręczenie- w razie nie wywiązania się z zobowiązań kredytobiorcy dług spłaci poręczyciel
-weksel własny-( In-blanco )-zobowiązanie w którym trasant przyrzeka, że bezwarunkowo odda należność, lub zrobi to za niego trasat. bank ma prawo wypełnić weksel w razie zaprzestania spłaty
-gwarancja bankowa (o tym jest niżej)
-przelew wierzytelności- do banku kredytującego
-zastaw
-blokada środków na rachunku bankowym
-kaucja
-bon na okaziciela
-hipoteka
Funkcje kredytu:
-emisyjna- wprowadzenie pieniądza do obiegu-spłata prowadzi do wycofania pieniądza z obiegu
-dochodowa- tworzenie korzyści dla obu stron
-rozdzielcza- kredyt zwiększa dochód w danym regionie, rozwija branżę itd.
-inwestycyjna- instrument polityki pieniężnej
*Gwarancje bankowe
– niezależne zobowiązanie banku podjęte na podstawie zlecenia klienta, informuje o tym, że w razie nie wywiązania się klienta z zobowiązań, bank jest w stanie zaspokoić roszczenia elementami majątku.
-operacja aktywna (bank nie angażuje środków, ale podejmuje ryzyko)
- warunkowa lub bezwarunkowa
Gwarancja zabezpiecza : spłatę kredytu, zapłatę, realizację kontraktu, zapłatę cła, zwrot zaliczki, zapłatę przetargową
*Faktoring- przeniesienie wierzytelności handlowej na bank, który zobowiązuje się ściągania wierzytelności. Nie ma prawnego uregulowania.
*Operacje lokacyjne
-organizowane przez NBP aukcje sprzedaży i skupu papierów wartościowych bony skarbowe i pieniężne
-przejmowanie udziałów w przedsiębiorstwach
-zakup akcji i obligacji na rynku pieniężnym
OPERACJE BIERNE
Wkłady oszczędnościowe gospodarstw domowych
Pieniądz transakcyjny
lokaty jednostek gospodarczych i przyjmowane od innych banków
Kredyt refinansowy z banku centralnego
Własne papiery wartościowe emitowane przez bank
-akcje- papier wartościowy o charakterze majątkowym i niemajątkowym związane są z uczestnictwem akcjonariusza w spółce akcyjnej
-obligacje- papier wartościowy w którym emitent stwierdza że jest dłużnikiem obligatariusza i zobowiązuje się spłacić ten dług
-certyfikaty depozytowe –papier wartościowydowód złożenia depozytu w banku na określony czas(krótkoterminowe do 1 roku lub długoterminowe do 5 lat) i procent
-bony oszczędnościowe- dokument potwierdzający złożenie w banku wkładu oszczędnościowego o określonej wartości
Oszczędności w walutach obcych
Oszczędności ze sfery budżetowej
W banku emisyjnym emitowanie znaków pieniężnych
Operacje na międzybankowym rynku pieniężnym
OPERACJE POŚREDNICZĄCE
*Rozliczenia pieniężne- jeżeli chociaż jedna osoba ma rachunek bankowy rozliczenia można dokonać poprzez bank. Istnieją rozliczenia gotówkowe i bezgotówkowe. Tego tłumaczyć raczej nie trzeba.
Rozliczenia można dokonywać między osobami fizycznymi lub osobą fizyczną a podmiotem gospodarczym. Przy dużych transakcjach istnieje obowiązek bezgotówkowych rozliczeń.
Rozliczenia gotówkowe
-czek- zlecenie bezwzględnego wypłacenia oznaczonej kwoty wydanym bankowi przez posiadacza rachunku
-karty bankomatowe
Rozliczenia bezgotówkowe
-polecenie przelewu
-polecenie zapłaty
-czek rozrachunkowy- na jego podstawie nie wolno wypłacać gotówki
-karty płatnicze
=debetowe
=Kredytowe
=Charge
=Do bankomatów
*WEKSEL – PAPIER WARTOŚCIOWY, o określonej przez prawo formie, podpis na nim świadczy o zobowiązaniu wekslowym
Charakter zobowiązania
-bezwarunkowość- wystawca weksla musi go spłacić
-samodzielność- każda osoba podpisana na wekslu jest niezależna od innych podpisanych osób
-solidarność- posiadacz weksla może dochodzić roszczeń od dowolnego z podpisanych na wekslu
-abstrakcyjność – weksel odrywa się od sytuacji gospodarczej podczas której został wystawiony
Funkcje weksla:
-płatnicza- wręczany podczas zakupu dóbr lub usług ale nie jest substytutem pieniądza i nie oznacza zapłaty tylko zapewnienie o niej
-kredytowa- kredyt kupiecki, odroczenie zapłaty do wskazanego terminu
-obiegowa- nieograniczone prawo przenoszenia prawa do weksla z jednej osoby na drugą
-gwarancyjna- zabezpieczenie zapłaty w przyszłości
-refinansowa- możliwość złożenia weksla w banku dyskonta
2.Bank centralny NBP, cuda na kiju, dosłownie o wszystkim
*pieniądz- ekwiwalent wymiany towarowej, miernik wartości, nieprzynoszący dochodu finansowy składnik majątku
Funkcje pieniądza:
-pośrednik wymiany
-środek płatniczy
-środek przetrzymywania majątku
-miernik wartości
Cechy:
-rzadkość – jego nadmiar prowadzi do inflacji
-trwałość- nadaje się do magazynowania i przetrzymywania majątku
-podzielność i łatwość w transporcie
Kreacja pieniądza – kwotę jaką klient A składa w depozycie bank musi rozdzielić na 3,5% rezerwę obowiązkową w banku centralnym, a za resztę może udzielić kredytu
*Bankowy fundusz Gwarancyjny- instytucja gwarantująca depozyty, pomaga bankom którym grozi upadłość. Gromadzi i analizuje informacje o bankach objętych systemem gwarantowania. BFG finansowany jest z:
-rocznych opłat banków które są objęte systemem gwarantowania
-dochodów z pożyczek udzielonych przez fundusz
-środki z dotacji z budżetu państwa
-środki z kredytu z NBP
-środki pozyskane w ramach pomocy zagranicznej
GWARANCJA DO 100.000 EURO 100%
*Komisja Nadzoru finansowego – organ sprawujący nadzór nad rynkiem finansowym( nadzór emerytalny, bankowy,ubezpieczeniowy, nad rynkiem kapitałowym): przewodniczący + 2 zastępców+ 4 członków= Prezes NB+ 2 ministrów+ przedstawiciel prezydenta
sprawowanie nadzoru nad systemem bankowym
podejmują działania mające na celu usprawnienie i rozwój rynku finansowego
działania edukacyjne i informacyjne na temat rynku finansowego
*Komisja Nadzoru Bankowego- sprawuje nadzór nad działalnością banków na terenie kraju .
Przewodniczący + zastępca minister+ przedstawiciel prezydenta+ prezes NBP+ Generalny inspektor nadzoru bankowego
określa zasady funkcjonowania banków
nadzór przestrzegania prawa przez banki
ocenianie stanu ekonomicznego banków
*Stopa procentowa- miernik przychodu jaki uzyskuje osoba mająca wolny kapitał i udostępniająca go. Ich wysokość ustanawia Rada polityki pieniężnej (NBP) oraz rynek (oprocentowanie kredytów i depozytów). Istnieje też stopa nominalna= oficjalna, oraz realna- pomniejszona o inflację. Obecnie mamy najniższą stopę procentową w historii – 2,5%.
Wyróżniamy stopy procentowe:
Referencyjną 2,5%
Lombardową 4%
Depozytową 1%
Redyskonta weksli 2,75%
Stopy procentowe rezerwy obowiązkowej:
Od środków złotowych i w walutach obcych pozyskanych przez papiery wartościowe 3,5%
Oprocentowanie środów rezerwy obowiązkowej 2,475%
*Rada polityki pieniężnej – organ NBP
Przewodniczący=prezes NBP+3 sejm+3senat+3Prezydent na okres 6 lat
ustala coroczne założenia polityki pieniężnej i przez Radę Ministrów ustanawia projekt budżetu
Składa sprawozdanie z wykonania założeń polityki pieniężnej
ustala stopy procentowe!!
ustala zasady i stopy rezerwy obowiązującej banki
określa na ile zadłużyć może się NBP za granicą
przyjmuje roczne sprawozdanie o NBP
ustala zasady operacji otwartego rynku
Scoring- ocena zjawiska za pomocą modelu scoringowego , w bankowości używana zazwyczaj do sprawdzenia wiarygodności klienta na podstawie jego atrybutów i cech( przyznaje się mu punkty).
*Banki centralne- ???
*Warrant- obietnica pierwszeństwa nabycia papierów wartościowych w ściśle określonej przyszłości
*Bank Centralny- funkcje
-naczelna instytucja systemu bankowego każdego kraju
-posiada osobowość prawną
-ma prawo do używania pieczęci z wizerunkiem godła
-nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorstw
-jest własnością skarbu państwa i zasila budżet
-w Polsce NBP
Cel działalności: pilnowanie poziomu inflacji i dbanie o rozwój gospodarczy o ile nie stoi to w sprzeczności z celem głównym.
*Aktywa: majątek
-lokaty
-papiery wartościowe
-kredyty
-pożyczki
*Pasywa: źródła finansowania majątku
-depozyty
-obligacje
-kapitały własne
*Marża- różnica między ceną pieniądza kupionego na rynku a ceną pieniądza sprzedanego w formie kredytu
*Systemy bankowe na świecie
a)anglosaski- banki inwestycyjne, nie udzielają kredytów ale szukają inwestorów dla firm. Akcje obligacje takie rewelacje
b)niemiecko- japoński (kontynentalny) dominacja banków uniwersalnych skupiających się na kredytach i pożyczkach