7 PROFILAKTYKA SPOŁECZNA

PROFILAKTYKA SPOŁECZNA

Profilaktyka – jest oddziaływaniem zapobiegającym niepożądanym zjawiskom. Każda odmiana profilaktyki, niezależnie od przymiotnika zawężającego jej zakres (np. profilaktyka opiekuńcza, szkolna, zdrowotna, społeczna, itp.) jest systemem działań zmierzających do utrzymania istniejącego stanu rzeczy ocenianego jako pożądany lub satysfakcjonujący- lub, co jest częstym przypadkiem – profilaktyka jest systemem działań mających na celu nie dopuszczenie do pojawienia się takich stanów rzeczy, które byłyby ocenione jako negatywne, a które mogą już występować w formach zalążkowych.

Profilaktyka społeczna – jest systemem działań racjonalnych, zapobiegających występowaniu i rozpowszechnieniu się różnych odmian wykolejenia społecznego (nieprzystosowania społecznego). Wykolejenie społeczne należy traktować jako jedną z odmian patologii społecznej zaburzającej funkcjonowanie sytemu społecznego. Wyraża się ona w różnych formach zachowania członków systemu lub podsystemów takich jak: rodzina, szkoła, grupy zabawowe, itp. których efekty są szkodliwe dla systemu społecznego. Przykładami wykolejenia są: prostytucja, promiskuityzm, narkomania, chuligaństwo, kradzieże czy przestępczość w ogóle.

Profilaktyka społeczna pełni następujące funkcje:

  1. diagnostyczną

  2. interpretacyjną

  3. edukacyjną

  4. prognostyczną

  5. terapeutyczną

  6. koordynatorską

  7. integracyjną

Odpowiednio od stopnia zagrożenia profilaktyka zachowań ryzykownych prowadzona jest na trzech poziomach:

  1. Profilaktyka pierwszorzędowa – adresowana jest do grupy niskiego ryzyka. Działania prewencyjne obejmują szerokie niezdiagnozowane populacje osób. Ma dwa cele:

  1. Profilaktyka drugorzędowa – adresowana jest do grupy podwyższonego ryzyka. Celem jest ograniczenie głębokości czasu trwania dysfunkcji, umożliwienie wycofania się z zachowań ryzykownych, np. poradnictwo rodzinne i indywidualne, zajęcia prowadzone są najczęściej w Poradniach Psychologiczno-Pedagogicznych lub w Świetlicach Socjoterapeutyczncyh

  2. Profilaktyka trzeciorzędowa – adresowana jest do grupy wysokiego ryzyka. Ma ona na celu przeciwdziałanie pogłębianiu się procesu chorobowego degradacji społecznej oraz uniemożliwienie powrotu do normalnego życia w społeczeństwie. Działalność prowadzą wybitni fachowcy, np. lekarze, psychologowie, pracownicy socjalni służby penitencjarnej.

Profilaktyka pierwszego stopnia wprowadzana jest w życie poprzez:

Ważne jest dobranie właściwych mediów do różnych odbiorców. W zapobieganiu patologiom informacja telewizyjna może działać na zasadzie propagandy reklamowej i źródła informacji.

Profilaktyka drugiego stopnia (lub wczesna interwencja) ma na celu:

Profilaktyka trzeciego stopnia – rozumiana jako interwencja, po wystąpieniu zachowań patologicznych u jednostki, ma na celu z jednej strony przeciwdziałanie pogłębianiu się nieprzystosowania społecznego ,a z drugiej strony uniemożliwia powrót do społeczeństw, prowadzenia w nim satysfakcjonującego i społecznie akceptowanego trybu życia. Profilaktyka ta obejmuje:

Badanie i ocena skuteczności poszczególnych programów terapeutycznych i rehabilitacyjnych opartych na wynikach, jakie uzyskują dane jednostki, które dotknięte są patologią społeczną.

Główne odmiany profilaktyki społecznej wyróżnia się ze względu na rodzaj podejmowanych działań mających na celu przeciwdziałanie dewiacjom. Są to:

  1. Profilaktyka objawowa – polegająca na możliwie wczesnym wykrywaniu i wczesnym reagowaniu na pierwsze zwiastuny wykolejenia społecznego, m.in. poprzez nie dopuszczanie do eskalacji zaistniałych stanów zalążkowych

  2. Profilaktyka uprzedzająca – mająca na celu zneutralizowanie szkodliwego działania czynników zwiększających szansę jednostki na wykolejenie społeczne np. poprzez blokowanie oddziaływania tych czynników lub poprzez działania mające na celu zwiększenie odporności jednostki na wpływ tych czynników

  3. Profilaktyka powstrzymująca – która różnymi środkami uniemożliwia lub utrudnia podjęcie decyzji, lub wprowadzenie w życie decyzji dotyczącej czynu nagannego lub ich serii. Środki te są bardzo zróżnicowane

  4. Profilaktyka kreatywna – wzmacniająca i podtrzymująca te formy i sposoby zachowania, które mając charakter prospołeczny, allocentryczny a tym samym i godny naśladowania, wywierania wpływu na ludzi zagłuszając i tłumiąc siłę oddziaływania innych, w tym także (szkodliwych) czynników konkurencyjnych.

  5. Profilaktyka predeliktualna (przestępcza) – profilaktyka właściwa, zapobiegająca występowaniu zachowania przestępczego

  6. Profilaktyka postdeliktualna (poprzestępcza) – podejmowana po wykryciu i ukaraniu przestępczego zachowania – mająca na celu zapobiegnięcie ponownemu przestępstwu.

Na wszystkich poziomach profilaktyki stosuje się kilka strategii:

Skuteczność strategii profilaktycznych

Strategie informacyjne są mało skuteczne. Ludzie często zachowują się ryzykownie pomimo posiadanej wiedzy. Szczególnie dotyczy to nastolatków posiadających zwykle duży zasób informacji na temat szkodliwości używek, a jednocześnie podejmujących ryzyko odurzania się. Programy informacyjne powodują zmiany zasobu wiedzy, a nawet postaw, ale nie wpływają na zachowanie. Młodzież poprawnie odpowiada na pytania testowe, a jednak nie zmienia swoich zachowań. Komunikaty na temat negatywnych konsekwencji zdrowotnych związanych z różnymi zachowaniami problemowymi nie odnoszą skutku, gdyż młodzież nie ceni sobie zdrowia.
Programy informacyjne muszą spełniać szereg warunków, aby miały znaczenie zapobiegawcze. W przypadku zaniechania przestrzegania pewnych zasad działania informacyjne mogą mieć bardzo niską skuteczność lub nawet spowodować poważne szkody.

Warunki, które stawia się działaniom informacyjnym kierowanym do dzieci i młodzieży to:

Strategie edukacyjne, skupiające się na kształtowaniu i rozwijaniu umiejętności psychologicznych i społecznych, uważane są za jedne z najbardziej skutecznych.
Trening w zakresie tych umiejętności powinien stanowić ważny element szkolnych programów profilaktycznych, których celem jest redukcja zachowań ryzykownych.

Strategie alternatyw są oceniane jako skuteczne. Programy organizowane w szkołach, osiedlach czy gminach stwarzają młodzieży możliwość zaangażowania się w działalność, która daje jej satysfakcję, sprzyja rozwojowi i jest społecznie akceptowana. Zapobiega to angażowaniu się w działania destrukcyjne.

Strategie interwencyjne należą do podstawowych i najważniejszych działań w ramach profilaktyki drugorzędowej. Ponieważ na tym poziomie współwystępuje wiele problemów i u każdego dziecka istnieje specyficzny zestaw czynników ryzyka, programy wczesnej interwencji wymagają znacznej indywidualizacji podejścia, co uniemożliwia stosowanie jednolitych form i metod oddziaływania.

Polityka zmniejszania szkód oceniana jest jako mało skuteczna, zwłaszcza w grupach najwyższego ryzyka.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
1 Profilaktyka spoleczna pojecie, poziomy, kategorie, strategieid 9645 ppt
Metodyka Profilaktyki Społecznej Egzamin Kieszkowska
alkoholizm, APS, Profilaktyka społeczna z Resocjalizacja
norma i patologia w przestrzeni jednstki, profilaktyka społeczna
PROGRAM PROFILAKTYCZNY(1), materiały na UKW, profilaktyka spoleczna, dokumenty różne
Teoria wychowania - egzamin z Milerskim, Profilaktyka społeczna i resocjalizacja
Socjologia wychowania-egzamin, Profilaktyka społeczna i resocjalizacja
Podejścia psychologiczne, Pedagogika - studia, III semestr - resocjalizacyjna z profilaktyką społecz
Koncepcje profilaktyki społecznej, RESOCJALIZACJA, Metodologia Oddzialywań Res
PROFILAKTYKA egzamin WSZYSTKO, Dokumenty UŚ Pedagogika resocjalizacyjna, 4 sem, Profilaktyka społecz
Fwd pedagogika resocjalizacyjna - zagadnienia. Ci, 2, INTERDYSPLINARNY CHARAKTER PEDAGOGIKI RESOCJAL
Profilaktyka społeczna w systemie
Profilaktyka Społeczna Ćwiczenia
Profilaktyka społeczna ,jej stopnie i?resat
Uzależnenie od środków psychoaktywnych, Pedagogika - studia, III semestr - resocjalizacyjna z profil
Profilaktyka społeczna kompedium wiadomości, Dokumenty UŚ Pedagogika resocjalizacyjna, 4 sem, Profil
MÓJ PROGRAM PROFILAKTYCZNY, materiały na UKW, profilaktyka spoleczna, dokumenty różne

więcej podobnych podstron