Metody badania lateralizacji.
1. Wywiad z rodzicami.
2. Próby eksperymentalne z dzieckiem.
3. Obserwacja zachowań dziecka podczas wykonywania różnorodnych czynności.
Przeuczanie dziecka na prawą rękę jest bardzo trudne, obciąża układ nerwowy, może
pogłębić istniejące zaburzenia emocjonalne. Przy podejmowaniu decyzji o pozostawieniu
dziecka przy lewej ręce lub przeuczeniu go na rękę prawą ważna jest postawa dziecka
i jego otoczenia wobec leworęczności.
Próby przeuczania na prawą rękę mogą być podejmowane w przypadku dzieci:
- oburęcznych i dzieci o słabej przewadze ręki lewej,
- oburęcznych i jednocześnie prawoocznych,
- prawidłowo rozwiniętych umysłowo, wykazujących dobrą sprawność ruchową prawej ręki
i nieprzejawiających dodatkowych zaburzeń mowy i zaburzeń o charakterze emocjonalnym,
- pełna akceptacja prób przeuczania przez dziecko. Najważniejsza jest postawa samego
dziecka.
Zasady pracy z dzieckiem leworęcznym.
Umiejętne postępowanie z dzieckiem leworęcznym pozwala uchronić je przed
niepowodzeniami, uodparnia na różnego rodzaju urazy, pomaga znieść czekające je
trudności, umożliwia prawidłowy rozwój osobowości. Aby to osiągnąć, trzeba znać
podstawowe zasady postępowania i pracy z dzieckiem leworęcznym:
- Właściwa postawa wobec leworęczności.
- Wczesna diagnoza leworęcznego dziecka.
- Trafna decyzja, co do dalszego postępowania z dzieckiem leworęcznym.
- Prawidłowa postawa ciała dziecka leworęcznego podczas pisania.
- Właściwe położenie zeszytu.
- Prawidłowy sposób trzymania pióra.
- Prawidłowy układ dłoni, nadgarstka i przedramienia.
- Organizacja ruchów pisania.
- Kontrola i regulowanie napięcia mięśniowego.
- Koordynacja ruchów obu rąk.
- Współdziałanie oka i ręki.
3. Przykłady ćwiczeń stymulująco – korekcyjnych
Ćwiczenia rozwijające motoryką rąk:
- ćwiczenia ruchowe o charakterze relaksacyjnym: „otrzepywanie rąk z wody”,
swobodne wymachiwanie rękami, zabawy paluszkowe: „Płynie rzeczka”,
„Idzie kominiarz po drabinie”, „Tańcowały dwa Michały”,
- zabawy manipulacyjne i konstrukcyjne: zabawy piaskiem i wodą, drobienie masy
solnej nawlekanie koralików, przyszywanie guzików, haftowanie na tekturkach
z dziurkami „przewlekanki”, ugniatanie palcami kuleczek z papieru i plasteliny
różnej wielkości i pokrywanie nimi powierzchni papieru, wycinanie papieru,
„wyrywanki”, budowanie z drewnianych klocków, konstrukcje z elementów łączonych
śrubami,
- zabawy dydaktyczne: układanie mozaiki z kołeczków, ćwieczków wtykanych
w perforowane płytki, puzzle, układanki z wielu drobnych elementów.
Ćwiczenia grafomotoryczne:
- „zabawy w rysowanie”: malowanie palcami, malowanie grubym pędzlem,
rysowanie według szablonów, zabawa w „mapę”, pogrubianie konturów,
kalkowanie zamalowywanie obrazków obrysowywanie przedmiotów i rysowanie
z użyciem szablonów,
- zabawy ruchowo – słuchowo – wzokowe: „Metoda Dobrego Startu” M. Bogdanowicz
– rysowane piosenki np. „Wlazł kotek na płotek”, rysowane wierszyki np.
„Ślimak, ślimak ...”.
Ćwiczenia kształtujące prawidłowy chwyt i regulujące napięcie mięśniowe:
- ćwiczenia z nasadką – utrwalenie nawyku prawidłowego trzymania ołówka w czasie
rysowania oraz zwolnienie napięcia mięśniowego całej ręki,
- ćwiczenia grafomotoryczne H. Tymichowej – kalkowanie wzorów o narastającym stopniu
trudności. Wzory są tak zaprojektowane, by dzieci mogły wykonać je jednym ciągłym ruchem.
Autorka proponuje użycie do tego celu kalki technicznej lub specjalnej folii, po której
dziecko wodzi mazakiem. Po zakończeniu ćwiczenia rysunek zmywa się wodą.
Ćwiczenia kształtujące nawyki ruchowe związane z kierunkiem pisania:
- uświadomienie dziecku kierunku, utrwalenie kierunku ruchu ręki od lewej do prawej strony –
szlaczki, utrwalenie kierunku kreślenia okręgów.
Ćwiczenia rozwijające orientację w schemacie ciała i przestrzeni:
- zabawy doskonalące świadomość własnego ciała: wskazywanie dziecku części ciała,
ćwiczenia ruchowe prowadzone metodą W. Sherborne, zwracanie się do dziecka – podaj
prawą rękę, opuść głowę w dół, zabawa „części ciała witają się”,
- zabawy rozwijające pojęcia dotyczące kierunków w przestrzeni: ruch drogowy, zabawy
ruchowe z pokazywaniem i nazywaniem czynności – kładę piłkę na krześle, zabawy ruchowe
z użyciem zwrotów: na, pod, w bok, w tył, między, do przodu, do góry, ćwiczenia ze
wskazaniem przedmiotów na obrazku – np. „pokaż przedmiot, który jest obok lalki”, zabawa
zegarowa,
- zabawy wyrabiające orientacje w schemacie ciała drugiej osoby, nazywanie i pokazywanie
części ciała partnera: „Lustro”, „Cień” „Rób to co ja”,
- zabawy rozwijające koordynacje wzrokowo – ruchową: zagadki ruchowe np. rysowanie w
powietrzu dłonią, palcami kształtów najpierw jedną, potem drugą ręką, obiema, rysowanie
przy użyciu obu rąk np. ślimaków, kół, torów kolejowych, przyklejanie, wkładanie,
wrzucanie różnych elementów obiema rękoma,
- zabawy dydaktyczne, loteryjki, układanki, układanka „Rybki”– dzieci dobierają obrazki ze
względu na liczbę i układ elementów [rybek w akwarium], „Dyktanda graficzne”,
- utrwalenie poprawnego odtwarzania liter: b-p, d-b, m-w, n-u: lepienie liter z plasteliny,
modelowanie z drutu, wodzenie palcem po literach wyciętych z papieru ściernego,
rozpoznawanie liter dotykiem, wodząc palcem po wypukłych literach z ruchomego alfabetu,
rysowanie liter palcem na tackach z piaskiem, palcem umoczonym w farbie.
Diagnoza przedszkolna opis arkusza badania lateralizacji
Zadanie 1. (potrzebne będą kredki, kartka, gazeta, łyżeczka, kubek z sokiem)
Interpretacja wyników:
3 P – lateralizacja prawostronna
3 L – lateralizacja lewostronna
2 P/1 L lub 2 L/1 P – lateralizacja mieszana
Zadanie 2. (potrzebne będą drzwi, butelka, rolka po folii)
Łączna liczba punktów w części I: ...............................................................................
Leworęczne sławne osoby