NOWOTWORY TKANKI BARWNIKOTWÓRCZEJ

ZNAMIĘ → nowotworzenie wywodzące się z melanocytów

nabyte	wrodzone
kolor skóry brązowego do brunatnego, jednolita pigmentacja, < 6 mm, płaskie lub lekko wyniosłe, dobrze określone granice, okrągłe lub owalne	głębsze warstwy skóry, najczęściej wokół przydatków; identyczne ze zwykłym znamieniem nabytym, obecne przy urodzeniu ryzyko czerniaka

ZNAMIĘ BARWNIKOWE: (naevus pigmentosus)

Uważane za zaburzenie rozwojowe, przez innych za nowotwór niezłośliwy.

Rozrost melanocytów (k. znamieniowych) pochodzenia naskórkowego w skórze właściwej, które:

• uległy przemianie do komórek okrągłych lub owalnych i

• układają się w skupieniach lub gniazdach wzdłuż połączenia skórno-naskórkowego.

• Jądra są jednakowe, okrągłe, zawierają słabo widoczne jąderka,

• mają małą aktywność mitotyczna lub nie wykazują jej wcale.

• w znamionach brzeżnych układają się w gniazda na granicy naskorkowo-skornej,

• część z nich wrasta do skory właściwej - znamię złożone,

• w wypadku całkowitego oderwana od naskórka - znamię skórne

Makroskopowo to płasko – wyniosłe guzki, mniej lub bardziej pigmentowane.

W zależności od ich usytuowania w skórze wyróżniamy:

znamię brzeżne (n. iunctonalis)	znamię śródskórne (n. intradermalis)	znamię naskórkowo – skórne (n. epidermodermalis)
- skupienia melanocytów tuż pod naskórkiem; - zdarza się w każdym wieku, najbardziej typowo u niemowląt i dzieci. - Może być punktem wyjścia czerniaka. - U dorosłych jeśli występuje: na dłoniach, podeszwach, okolicy płytki paznokciowej lub skórze moszny ⇒ większe ryzyko zezłośliwienia	-k. znamieniowe (melanocty nie zawierające barwnika) znajdują się głęboko w skórze właściwej. -Maleją w miarę oddalania się od naskórka, nie przejawiają atypii. -Tworzą grupy, otoczone przez włókna siateczkowe. -Nie stanowi podłoża do rozwoju czerniaka	łączy cechy obu znamion; dominuje u dzieci; jest potencjalnie złośliwe

RÓŻNE ODMIANY ZNAMION BARWNIKOWYCH:

Znamię błękitne (naevus coeruleus) = plama mongolska	Znamię epitelioidne Spitz (melanoma iuvenile)	znamię „halo”
Granatowy guzek skóry gładki lub kopułowaty. Nie ma cech złośliwości. Mylone z czerniakiem	Czerwono-różowe, płaskie guzki Częste u dzieci, głównie na twarzy. Mylone z naczyniakiem.	nacieki limfocytarne otaczają znamię
Zbudowany z melanoblastów, które nie dotarły do miejsca przeznaczenia – warstwy podstawnej naskórka i zatrzymały się głęboko w skórze właściwej, a nawet na pograniczu tk podskórnej. (naciekanie nietworzące gniazd) K. zawierają melaninę – silna pigmentacja. Towarzyszy mu włóknienie	Znamię naskórkowo – skórne o przebiegu łagodnym, sięga płytko (znamię złożone) Melanocyty znamienia są typu nabłonkowatego – duże, "pulchne", z obfitą różowoniebieską w cytoplazmą; wrzecionowate, okrągłe, owalne mają pęcherzykowe jądro i duże jąderko Zawierają niewielką ilość melaniny, mogą wykazywać znaczny polimorfizm Układają się pojedynczo lub w pasma na granicy skórno-naskórkowej	jest to reakcja immunologiczna gospodarza na komórki znamionowe i otaczające normalne melanocyty. Budowa jak w znamieniu nabytym

Znamię dysplastyczne
Stan przednowotworowy. Predysponowane są osoby rasy celtyckiej (jasna karnacja + jasne włosy). Postać rodzinna (częstsza, aut. dom zespół dziedziczonego czerniaka) i sporadyczna
Płaskie, o nieregularnych granicach z ciemniejszym centrum ∅ > 5 mm (większe niż większość znamion nabytych) Może występować setkami. Występuje głównie na odsłoniętych częściach skóry, chociaż może występować też na nie odsłoniętych.
Duże, śródskórne gniazda komórek znamieniowych, mogące się zlewać ze sobą, wykazujące atypię (gł. kanciase, hiperchromatyczne jądra) → prekursor czerniaka Ok. 60 r.ż ⇒ 60% szans rozwoju melanoma malignum. Znamię jest początkowo formowane przez melanocyty, które ulegają przemianom, stają się niedojrzałe początkowo na granicy naskórka i skóry(rozrost o charakterze plam soczewicowatych) a potem coraz głębiej; jeśli w głębszych warstwach skóry znajdujemy melanocyty niedojrzałe ⇒ melanoma malignum obecne zjawisko „nietrzymania melaniny”- barwnik wydostaje się z uszkodzonych atypowych melanocytów i jest fagocytowany przez makrofagi.