MATERIAŁY LEKSYKALNE FILOLOGIE

Ad acta - Do akt (odłożyć)

Et cetĕra - (etc.) I inne. I tak dalej.

In spe - W nadziei, w przyszłości, w oczekiwaniu.

Memoria tene! - Zapamiętaj! (dosł. trzymaj w pamięci)

Nota bene! - Zwróć uwagę. Nawiasem mówiąc.

Vade mecum! - Chodź ze mną (VADEMECUM nazwa przewodnika , zbiór najistotniejszych wiadomości z danej dziedziny

Quo vadis? - Dokąd idziesz?

Vivat! – Niech żyje!

Volens nolens - Chcąc nie chcąc.

vacat - Jest wolny; jest do objęcia (etat)

ante Christum natum (a.Ch.n.) - przed narodzeniem Chrystusa

post Christum natum (p.Ch.n.) - po narodzeniu Chrystusa

ante meridiem (a.m.) - przed południem

post meridiem (p.m.) - po południu

Exempli gratia (e.g.) - Na przykład; dla przykładu

Festina lente! - Spiesz się powoli.

Cum docĕo, disco. - Ucząc, uczę się.

Dum spiro, spero. - Dopóki oddycham, mam nadzieję (ufam).

Habemus papam! - Mamy papieża.

Ardŭa prima vīa est. - Początek drogi jest trudny; Pierwsza droga jest trudna. (Ovidius)

Non scholae, sed vitae discǐmus. - Nie dla szkoły, lecz dla życia uczymy się.

Ubi concordia, ibi victoria. - Gdzie zgoda, tam zwycięstwo.

Fortuna caeca est. - Los jest ślepy. (Pacuvius)

Amicus vitae medicamentum. – Przyjaciel jest lekarstwem życia.

Littĕrae sunt divitiae. - Nauka jest bogactwem.

Et arma et verba vulnĕrant. - I oręż, i słowa ranią.

Per aspĕra ad astra. - Przez trudy do gwiazd. (Seneca)

Nihil novi. - Nic nowego. ( Konstytucja Radomska z 1505 r.)

Post factum - Po dokonanym czynie.

Post scriptum – Po napisanym (liście)

Verba docent, exempla trahunt. – Słowa uczą, przykłady pociągają.

Scīo me nihil scire. – Wiem, że nic nie wiem. (Socrates)

Vivĕre est militare. – Życie jest służbą (wojskową); Życie jest walką. (Seneca)

Libri amici, libri magistri (sunt). – Książki są przyjaciółmi, książki są nauczycielami.

Tres faciunt collegium. – Trzy osoby tworza zespół. (formuła prawna)

Amicitia est filia naturae. - Przyjażń jest córką natury.

Fabŭla docet. - Bajka uczy; bajka zawiera morał

Saepe prodest futura nescire. - Często dobrze jest nie znać jutra. (Petronius)

Non possŭmus. – Nie możemy. Odpowiedź odmowna papieża na żądanie władzy świeckiej.

De te fabŭla narratur. – Bajka opowiada o tobie. O tobie mowa. (Horatius)

Dona dantur desŭper. - Dary dawane są z góry.

Officium officio provocatur. - Życzliwość wywołuje życzliwość.

Memoria bene reddǐtae vitae sempiterna est. - Pamięć dobrze przeżytego życia jest wieczna. (Cicero)

Veni, vidi, vici. - Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem. (Caesar)

Venǐmus, vidǐmus, Deus vicit. - Przybyliśmy, zobaczyliśmy, Bóg zwyciężył. (Jan III Sobieski)

Vicisti, Galilaee! - Galilejczyku, zwyciężyłeś! (cesarz Julian Apostata)

Acta est fabŭla. - Sztuka odegrana (zakończenie wszelkiej czynności)

Alĕa iacta est. - Kości (dosł. kostka) zostały rzucone. (Caesar)

Fotes fortuna iuvat. - Dzielnym los sprzyja. (Terentius)

Omnia mea mecum porto. - Wszystko, co moje, noszę ze sobą.

Salus popŭli suprema lex. - Dobro ludu najwyższym prawem. (Cicero)

Quae nocent, docent. - To, co szkodzi, uczy.

(Paupĕri) bis dat, qui cito dat. - (Biednemu) kto szybko daje, dwa razy daje. (Publius Syrus)

Quod discis, tibi discis. – Czego się uczysz, uczysz się dla siebie. (Petronius)

Idem per idem. - To samo przez to samo. (błąd logiczny)

Ibǐdem (ibid.) - Tamże. W tym samym miejscu.

Id est. (i.e.) - To jest. To znaczy.

Eiusdem genĕris. - Tego samego rodzaju.

Usus est optǐmus magister. – Praktyka jest najlepszym nauczycielem. (Cicero)

Nulla dīes sine linĕa. – Żaden dzień bez kreski. Ani jeden dzień bez pracy. (Apelles)

Nemo est casu bonus. - Nikt nie jest dobry z przypadku. (Seneca)

Silva rerum. - las rzeczy