Temat: ZIMNA WOJNA cz. 1
Jest to termin oznaczający politykę mocarstw po drugiej wojnie światowej: ZSRR i USA.
Doszło do niej ponieważ świat po wojnie stał się dwubiegowy. Przed II wojną światową Europa była najsilniejszym kontynentem, a po II wojnie była doszczętnie zrujnowana. Tylko ZSRR i USA uzyskały korzyści po zakończeniu II wojny światowej.
Wyścig dwóch mocarstw.
USA:
Harry Truman – doktryna powstrzymywania
ZSRR:
Józef Stalin
W Poczdamie podzielono Niemcy oraz Austrię na 4 strefy okupacyjne: Rosyjską, Brytyjską, Amerykańską i Francuską. Strefy zachodnie przekształciły się w bizonie (zone – strefa), a następnie w trizonię (kwiecień 1949) co doprowadziło do powstania RFN (wrzesień 1949). Natomiast Rosja stworzyła Niemiecką Republikę Demokratyczną (NRD – październik 1949).
*Do dzisiaj w godle Austrii jest sierp i młot (trzymane w szponach orła). Wiedeń był oknem partii na świat.
Pojęcia „żelaznej kurtyny” (Od Hamburga po Triest) użył Winston Churchill podczas wykładu w Fulton 5 marca 1946 roku.
Na wschód od „żelaznej kurtyny” państwa uległy sowietyzacji.
Sprawa Grecji po II wojnie światowej. Stalin próbował przejąć Grecję. W Grecji doszło do wojny domowej (1946 – 1949), która wsparta została przez ZSRR. Lecz dzięki Amerykanom, Grecja została po zachodniej stronie żelaznej kurtyny.
Zrujnowane kraje europy zachodniej i ich społeczeństwa były podatne na komunistyczną propagandę.
Plan Marshalla (sekretarz stanu – tak jak u nas minister spraw zagranicznych) opracował plan uratowania europy zachodniej. Wpompowano w latach 1948-1952 w te kraje 13 mld dolarów. Partie komunistyczne stały się kanapowymi. Przyspieszyło to integrację europejską. Amerykanie rozlokowali swoje bazy wojskowe. Największa baza amerykańska w europie to „Ramstein” w Niemczech.
4 kwietnia 1949 roku powstało NATO (Pakt północnoatlantycki) – sojusz militarny USA i państw europy zachodniej przeciwko ZSRR.
Odpowiedzią na NATO było powstanie Układu Warszawskiego – ZSRR + wszystkie kraje Demokracji Ludowej w 1955 roku (w Pałacu Namiestnikowskim w Warszawie). Polacy odrzucili pomoc amerykańską (plan Marshalla) bojąc się reakcji ZSRR.
Kryzys Berliński:
Przez Berlin zachodni Niemcy uciekali z NRD. Stalin więc zamknął drogi do Berlina zachodniego w nocy 23/24 czerwca 1948 roku.. Stalin obstawił wojskiem granicę. Była to sprawa honorowa dla Amerykanów. W Berlinie zachodnim mieszkało 2,5 mln ludzi których odcięto im prąd. Truman zorganizował most powietrzny. Przez prawie rok (11 miesięcy) amerykańskie samoloty wojskowe startowały z RFN i lądowały w Berlinie zachodnim. Robili to najnowocześniejszymi samolotami. Amerykanów to nie zmęczyło, kiedy ten most funkcjonował fantastycznie, Stalin zniósł tą blokadę 12 maja 1949 roku. NATO było odpowiedzią na kryzys Berliński.
Chiny:
Chiny po II wojnie światowej . Kuomintang – największa partia w Chinach (przew. Chaing Kai - shek). Zwalczał komunistów, lecz Chiny zostały podbite przez Japonię (II wojna św.).
W 1945 roku ruszyła ofensywa komunistów pod przewodnictwem Mao Zedonga (wojna domowa w Chinach). W 1949 roku padł Pekin pod naciskiem komunistów (koniec wojny domowej). Mao Zedong wygrał. Chaing Kai - shek uciekł na Tajwan (Republikę Chińską). Od 1949 roku powstało ChRL (Chińska Republika Ludowa). Nikt nie uznawał ChRL prócz Rosji.
Tajwan stał się Republiką która weszła do NATO. Amerykanie nazwali Tajwan niezatapialnym lotniskowcem i ciągle go dozbrajali. Japonia też stała się „lotniskowcem”. Japonią po przegranej wojnie rządził MacArthur (jako gubernator). Największą Amerykańską bazą była Okinawa. Tuż po wojnie powstało w Japonii KPJ (Komunistyczna Partia Japonii). Więc Amerykanie zaczęli pompować pieniądze w Japonie. Otworzono Japonii rynek na Amerykę.
Polityka Amerykanów świetnie się sprawdzała.
Wojna w Korei (25 czerwca 1950 – lipiec 1953 roku):
Korea Północna – stolica Phenian, Koreańska Republika Ludowo Demokratyczna, przywódca Kim Ir Sen (jego kult trwa do dzisiaj).
Korea Południowa – stolica Seul, Republika Korei
Północ atakuje Południe 25 czerwca 1950 roku. Razem z Koreą Północną zaatakowali Chińczycy. Oficjalnie Południu pomogły siły ONZ (tak naprawdę Amerykanie i Anglicy). Siłom ONZ udało się wyprzeć komunistów za 38o N równoleżnik. Do dzisiaj oba państwa są w stanie wojny.
Generał MacArthur chciał użyć bomby atomowej, lecz Truman nie zgodził się na to i odsunął od władzy MacArthura.
Zaczął się wyścig zbrojeń. W latach ’50 bombę atomową miały tylko USA i ZSRR. Od wojny Koreańskiej wyścig zbrojeń nabrał tempa.
Kryzys Kubański:
Przed II wojną światową Kuba była traktowana przez Amerykanów jako państwo podległe, stacjonowały tam wojska Amerykańskie. A Kubą wtedy rządził Fulgencio Batista. Jedynym bogactwem naturalnym Kuby jest trzcina cukrowa. Całe połacie ziemi na Kubie należały do koncernu Amerykańskiego.
Pojawiła się grupa opozycyjna. Na jej cele stanął młody prawnik – Fidel Castro. Pierwszym hasłem tego buntu: „Jankee no!”.
Pierwszy atak się nie udał. Następny atak zmienił się w partyzantkę. Władzę udało im się przejąć w 1959 roku. Fidel Castro znacjonalizował ziemie na Kubie.
Jest to rewolucja antyamerykańska. CIA szkoli Kubańczyków na emigracji i w 1961 roku (uzbrojeni przez amerykanów Kubańczycy) ma miejsce desant w Zatoce Świń. Mieli oni wyzwolić Kubę. Fidel Castro, przewidując atak amerykański, rozdał broń ludności. Desant okazał się kompromitacją. Fidel Castro wiedział, że drugi raz nie uda mu się obronić. Od tego momentu rewolucja Kubańska staje się rewolucją Marksistowską. Zaczyna się przyjaźń Chruszczowa z Castro. Castro został wykorzystany przez Chruszczowa (Kuba była dla ZSRR „niezatapialnym lotniskowcem”).
Młody prezydent Kennedy musiał zmierzyć się z doświadczonym politykiem – Chruszczowem. ZSRR zaczęło wysyłać na Kubę broń (bombę atomową i rakiety). Amerykanie ogłosili wtedy blokadę Kuby (Chruszczow był wściekły). Od tego momentu wprowadzono „czerwony telefon” między Białym Domem, a Kremlem.