1. Wymień przynajmniej 2 cechy, które odróżniają gąbki od pozostałych zwierząt.
-nie tworzą typowych tkanek
-jako jedyne zwierzęta nie mają otworu gębowego
2. Na podstawie podręcznika omów i porównaj budowę gąbek typu ascon, sycon i leucon.
ASCON | SYCON | LEUCON |
---|---|---|
charakteryzuje się istnieniem jednej obszernej komory (jamy paragastralnej) | komórki kołnierzykowate wyścielają ścianki kanałów wodnych a nie ma ich w jamie paragastralnej ( należy dodać, że schemat "1b" nie przedstawia dokładnie tego typu gąbek ale nie jest on błędny ponieważ charakterystyczne dla tego typu jest róznież występowanie kilku komór wokół kanału wypustowego, niemniej jednak moim zdaniem lepjej wzorować się na schemacie "2") | charakteryzuje sie wysoko rozbudowanym układem wodnym, który tworzy zawiłą sieć przewodów poprzerywanych nieregularnymi kolistymi komorami wyścielonymi komórkami kołnierzykowatymi. |
3. Wymień i scharakteryzuj rodzaje komórek budujących ciało gąbek. Określ role wymienionych komórek i wskaz przystosowania w budowie i kształcie do pełnienia swojej funkcji.
-pinakocyty – budują ścianę zewnętrzną gąbek, nie mają błony podstawnej, komórki są płaskie, wieloboczne i kurczliwe.
-amebocyty – swobodnie poruszające się komórki, występujące w mezohylu, dzielone na różne typy w zależności od funkcji jakie pełnią;
-spongocyty – budują szkielety sponginowe niektórych gąbek,
-skleroblasty – są odpowiedzialne za budowę sklerytów, budują szkielet nieorganiczny,
-mioblasty – komórki kurczliwe, odpowiadają za wielkość oskulum, otwieranie porów i wpuszczanie do nich wody,
-archeocyty – regenerują, trawią, mają wyjątkową zdolność przekształcania się w inne komórki w zależności od potrzeb (totipotencjalne, charakter embrionalny), a w czasie rozmnażania przekształcają się w gamety,
-igły (spikule, skleryty)
-choanocyty (komórki kołnierzykowate) – są podobne do choanocytów, które mają wiciowce kołnierzykowe, występują przede wszystkim w warstwie gastralnej i odpowiadają tam za wstępne trawienie pokarmu, posiadają wici; w mezohylu transportują plemniki do komórek jajowych lub też same mogą się przekształcać w plemniki
4. Wyjaśnij, dlaczego gąbki maja duże zdolności regeneracyjne. Ocen wartość przystosowawcza tych zdolności.
Regeneracja jest możliwa dzięki obecności komórek tzw. archeocytów- są one totipotencjalne, tzn., że mogą przekształcić się w każdy rodzaj komórek. Oczywiście fakt, że gąbki mają bardzo prostą budowę bardzo ułatwia regenerację. Archeocyty przekształcają sie m.in. w gamety, sklerocyty, spongocyty i inne, odtwarzając uszkodzone części ciała.
5. Porównaj historyczną i współczesną rolę gąbek w środowisku przyrodniczym.
Gąbki stanowiły w przeszłości istotną grupą rafotwórczą. Obecnie ich znaczenie jest mniejsze, ale wciąż duże. W okresie ordowik – dewon oraz w mezozoiku były jednym z podstawowych składników raf, często budowały samodzielnie rafy gąbkowe. Krzemionka pochodząca z rozpuszczania szkieletów gąbek krzemionkowych jest podstawowym składnikiem wielu krzemieni. Gąbki są wykorzystywane w przemyśle higienicznym.