Na obszarze południowo-wschodniej Polski do 1947 roku w sposób zwarty występowały cztery grupy etnograficzne: Bojkowie i Łemkowie (grupy ruskie), Dolinianie (grupa o cechach polskich i ruskich) i Pogórzanie (grupa polska). Wśród tej ostatniej grupy wyspę ruską tworzyli tzw. Zamieszańcy, czyli ludność 9 wsi ruskich (ukraińskich) w okolicach Krosna, odizolowanych od reszty zwartego obszaru ruskiego pasem polskiego osadnictwa. Jakkolwiek wszystkie wymienione grupy zamieszkiwały teren podgórski i górski, to różniły się między sobą charakterzem gospodarki (u Bojków i Łemków rolnictwo z dużym udziałem hodowli, Dolinianie i Pogórzanie charakter zdecydowanie rolniczy). To zróżnicowanie wpłynęło zasadniczo na charakter kultury materialnej (budownictwo, strój), duchowej (obrzędy rodzinne i doroczne) oraz wiele innych elementów życia codziennego.
Historyczna Ziemia Sanocka na obszarze której występowały te interesujące zjawiska etnohistoryczne została włączona w skład Królestwa Polskiego dopiero w 1340 roku, zaś po krótkim okresie rządów węgierskich Andegawenów, po 1387 na trwałe została zespolona z Polską. Wczesnośredniowieczna granica między Polską a Rusią przebiegała na rzece Wisłoku i Jasiołce, zaś po inkorporacji Rusi w utworzonej ziemi sanockiej zamieszkiwała obok siebie ludność polska i ruska (ukraińska), sąsiadował kościół rzymskokatolicki z prawosławnym (po 1596 roku dominował kościół greckokatolicki), były wyraźne różnice kulturowe i etniczne. Tak więc w historycznej Ziemi Sanockiej występowało wyraźne i wręcz klasyczne pogranicze etniczne i kulturowe, utrzymujące się do XX wieku.
W osadnictwie południowo-wschodniej Polski brały udział różne elementy etniczne: Polacy, Rusini, Niemcy i mniejsze marginalne grupy. Niezwykle ważnym elementem kształtującym w sposób zasadniczy późniejsze grupy etnograficzne była tzw. kolonizacja wołoska. Wołosi – nomadzi z terenu południa Europy przynieśli ze sobą rozwinięte pasterstwo i sposób organizacji wsi na tzw. prawie wołoskim, którego istotnym elementem była tzw. dań barania i inne elementy pasterskiej gospodarki górskiej. Śladem po nich są nazwy gór, pól, niw, przełęczy i dotyczące przetwórstwa mleka.
W ziemi sanockiej w wyniku skomplikowanych procesów etnohistorycznych powstały grupy etnograficzne (czyli grupa posiadające odrębne, obiektywne cechy kulturowe, świadomość odrębności grupowej i stanowiąca część grup i wspólnot etnicznych) Bojków, Dolinian, Łemków i Pogórzan, tworzących unikalny zespół grup pogranicza etniczno kulturowego polsko – ruskiego (ukraińskiego).

REGIONY ETNOGRAFICZNE