starzenie biologiczne:seria zależnych od czasu anatom.i fizjolog.zmianm,które zmniejszają rezerwę fizjolog.i ograniczają zdolności funkcjonalne.
stopniowe zmniejszanie się rezerw niezbędnych do utrzymania stanu homeostazy
Max.czas trwan.życia(MLS) max.liczba lat życia, którą może osiągnąc osobnik danego gatunku w optymalnych warunkach środow.cecha specyficzna dla gatunku i uwarunkow.genet.,dla czow.wynosi 110-120lat
umowne okresy życia człowieka
1.rozwojowy do29
-dzieciństwo0-14
-młodośc15-29
2.twórczy30-59
-sredni30-44
-dojrzałośc45-59
3.starość60-89
-wczesna60-74
-późna75-89
4.długowieczność
>89r.ż.
FOZJOLOGICZNE ZNAMIONA STARZENIA:
-zmiany zanikowe, zwyrodnieniowe,zmniejszenie rezerwy czynnościowej,zmniejsz.zdolności adaptacji
ZMIANY INWOLUCYJNE-SKÓRA
-zmiany strukt.(grubość,lb.melanocytów,degeneracja włok.elastyczn.lb.grucz.potowych, lb.zakończeń nerwowych,utrata melanocytów w cebulce włosa, lb.mieszków włosowych)
-zmiany czynnościowe(f.termoregulacji,produkcja łoju i potu, elastyczność, wytwarzanie Wit.D, upośledzona percepcja bodźców czuciowych)
Zmiany w ukł.odech.
1.stopniowe zmiejszenie wartości wskaźników czynnościowych(wydolności)ukł.oddech
-natęzona poj.zyciowa -0,21 ml/rok
- natężona pojemność wydech. 1-sek – o,24 ml/rok-próba tifeno
-ciś. Parcialne tlenu w krwi tętniczej- 0,3%/rok
2.Postępujące zmniejszanie maksymalnego zużycia tlenu VO2max) wsk- wyd. Fiz.
3. Zwiększone ryzyko zakażeń i nowotworów
ZMIANY W UKŁADZIE POKARMOWYM:
1. zmiany zwyrodnieniowo zanikowe
- zaburzenia życia ( utrata uziębienia)
- upośledzenie procesów trawiennych
- zaburzenia wchłaniania jelitowego(zelazo, wit. B12)
2.wzrost zakażeń (biegunki) i nowotwory
3.spadek napięcia mm gładkich i jelit i perstaltyki->skłonnośc do zaparć
4.spadek napięcia zwieraczy odbytuczynnik ryzyka nietrzym. Stolca
5.spadek liczny komórek wątroby gorsza eliminacja leków i trucizn ustrojowych
ZABURZENIA W UKŁADZIE MOCZOWYM
1.Zaburzenia oddawania moczu_>częstomocz
2. Zmniejszenie masy czynnego miazszu nerek:
-spadek wyd. nerek->gorsza elimin. Leków
-syntezy czynnej wit.d3
-zaleg moczu
- wzrost ryzyka nietrzymania moczu
3. Wzrost ryzyka zakażeń układu mocz.
ZMIANY W UKŁADNIE KRĄŻENIA
- autonomiczny ukł. Ner. – gorsza kontrola czynności ukł. Krażenia->ryzyko nagłego spadku ciśnienia tętniczego po pionizacji (hipotonia orost. -> omdlenia, upadek)
-umiarkowany przerost mm. sercowego zwłóknieniem i upośledzeniem czynności rozkurczowej LK-> utajona lub jawna niewyd serca częściowy zanik komórek ukł przewodzącego-> częste zaburz rytmu i przewodzenie serca, ryzyko omdleń
ZMIANY W UKŁ. KRĄŻENIOWO-NACZY NIOWEGO
tętnice:- miażdżyca-> choroba wieńcowa (zawał serca), udar mózgu, choroba tętnic obw. (niedok kończyn dolnych)
sztywnienie ścian tętnic-> nadciśnienie tętnicze skurczowe->niewyd serca
żyły: - osłabienie zastawek, skłonność do żylaków->ryzyko zespół zakrzepowo-zatorowych
ZMIANY HORMONALNE I ZABURZ.METABOLICZNE
1.zmiany stęz hormonów płciowych
-u kobiet↓estrogenów(menopauza) i ↑testoster.jajnik.
-u mężczyzn ↓testosteronu(andropauza)i ↑estrogenów
2.częstsze wyst.zaburzeń czynności tarczycy
3.↑stęż.insuliny- ryzyko rozwoju cukrzycy typu2
4.tendencja do zaburz.odzywiania
-otyłośc-zwiększ.ryz.rozwojuNT i cukrzycy typ2
-niedozywienie
ZMIANY W UKŁ.RUCHU:
-zanik.mm→osłab.siły mięśniowej
-zmiana składu j.miążdżyst.→dyskopatie
-zmiany zwyrodni.staw.-przewlekłe zespoły bólowe,ogr.sprawn.i poruszania się
-osteoporoza-ryzyko złamań
-ryzyko upadków-ryzyko upadków
ZMIANY W UKŁADNIE NERWOWYM
-zmiany zanikowo-zwyrodn. ukł.limbicznego i k.mózgu(ryzyko najaczenia i otępienia)
-zwiekszone ryzyko depresji
-zmiany w ukł.pozapiramidowym-ch.parkinsona
ZMIANY W NARZADACH ZMYSŁÓW
n.wzroku:↓siły akomod.oka, :↓ostrości wzroku, ↓wielkości źrenicy, ↓reakcji na światło,↓widzenia o zmroku, obwódka starcza
słuch:utrata zdolności słyszenia czystego dźwięku o wyższych częstotliwościach
smak:zniekształc.kubkow smakowych
psycholog.aspekty starości:
zmniejsz.spraw.umysłowej,zblednięcie emocji lub labilnośc emocjonalna,częstszy ból i cierpienie,bogatsza duchowośc(słaba pam.świeża,mniejsza podziel.uwagi,depresje,zmniejsz.zainteresow. trudniejsze uczenie się)
społeczne aspekty starości:
okres strat, uzależni.od innych osób i wsparcia społecznego,samotność
(potrzeba wsparcia odchodzenie bliskich,śmierć małżonka,utrata zdrowia i samodzielności,zespół „pustego gniazda”)
RODZAJE STARZENIA
pomyślne,normalne,przyspieszone
POMYSLNE STARZENIE:
-brak chorób
-sprawnośc fizyczna
-zaangażowanie życiowe
CZYNN.BIOLOG.PRZYSPIESZ.STARZENIE:
-uwarunk.genet. płeć. brak aktyw.fizycznej. nieprawidłowe odzyw. uzywki (alkohol pow.normy i papierosy) choroby(wielochorobowość i wielolekowość) niesprawnośc skutki przebytych chorób i urazów
CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE:
-zanieczyszcz. środow. i zywności
-żywność modyfikowana GMO
-osiągnięcia medycyny
-poprawa higieny
CZYNNIKI SPOŁECZNE STARZENIA SIĘ:
-stan cywilny, zmiana środowiska
-izolacja społeczna, wsparcie społeczne
-status społeczno ekonomiczny
-wykształcenie,styl zycia
-aktywnośc funkcjonalna
CZYNNIKI PSYCHOLOGICZNE:
- poczucie obniżonej wartości
-zmiana wyglądu
-utrata samodzielności
-uzależnienie od pomocy innych
-lęk przed samotnością
-lęk przed samotnością
- brak wsparcia ze strony otoczenia
-lęk przed śmiercią

SYMPATOLOGIA KLINICZNA I GERIATRYCZNE ZESPOŁY OBJAWÓW:
-prawidłowe starzenie: stereotypy o nieprawidłowym obliczu starości wynikających z naszych wyobrażeń opartych na obserwacjach populacji wyjątkowo zchorowanej
osoby zdrowe->60-75%
przewlekle chorzy ->20-30 %
niedołężni->2-10%
HETEROGENNOŚĆ POPULACIJI OSÓB W WIEKU PODESZŁYM;
-- 60-70% osoby zdrowe lub o niewielkiej ciężkości schorzenia, samodzielna
--20-30% osoby przewlekłe chore z kilkoma chorobami przewlekłymi (4) niezależne, niekiedy wymagające hospitalizacji
--2-10% osoby niedołężne, wiele schorzeń przewlekłych. Konieczność stałej opieki, często instytucjonalizacja, nawracające hospitalizacje
CZĘSTOŚĆ SCHORZEŃ POPULACJI:>65
-CH. Ukł. Sercowo-naczyn – 75%
-ch ukł ruchu – 68%
- ch ukł oddechowego- 50%
-zespoły otępienne- 15%
ODMIENNOŚCI PRZEBIEGU CHOROBY:
-różnicowanie i fizjolog- patologiczny
- niecharakt objawy chorób
-współistnienie objawów somatycznych i psychicz
-gwałtowny przenieg ostrych (powiekłania, rokowania)
OBJAWY CHORÓB W STARSZYM WIEKU:
-klasyczny
-utajony/pseudoutajony
-prezentacja atypowa: brak objawów, objawy nietypowe ‘maski’(upadki, ograniczenie mobilności, nietrzym mm zwieraczy, nastroju), objawy niespecyficzne(osłabienie, zmęczenie, słabnięcie)
- problemy socjalne
ZNACZENIE ATYPOWEJ PREZENTACJI CHORÓB:
- opóźnienie prawidł diagnozy i ↑smiertelności
- zwiększenie prawdopodobieństwa ograniczenia sprawności funkcjonalnej i zależności
- ograniczenie sprawności(słabnięcie) ↑ prawdopodobieństwo dalszego pogarszania i ryzyka zgonu
RÓŻNE CHOROBY STARACZE PRZEZ ZMNIEJSZENIE REZERWY FIZJOLOG.
-niewydolnośc serca może zostać wywołana łagodną nadczynnością tarczycy
- zaburzenia poznawcze- łagodna nadczynność przytarczyc
-zastój moczu- łagodnym przerostem prostaty
leki- antydiuretyczne- mogą spowodować splątanie
-diuretyki- nietrzymanie moczu
diagoksyna-depresje
PREDYKTORY ATYPOWEJ PREZENTACJI CHORÓB:
-zaawansowany wiek
-znaczne pogorszenie/utrata wzroku
-zaburzenia funkcji poznawczych/nastroju
- słabość kończyn
- niedożywienie
-zaburzenia chodu i równowagi
-stosowanie leków uspokojających
-wiele chorób przewlekłych
OPIS ZESPOŁU SŁABOŚCI:
-ZAAWANSOWANY WIEK-> trudnością utrzymanie homeostazy w odpowiedzi na stres, brak fizjologicznych rezerw, życie na granicy niewyrównania
-niewydolność wielonarządowa
-niewydolność wielonarządowa
-↓ zdolności do wyk aktywności dnia codziennego
-niestabilność zmienia się w czasie
-niezdolnośc do odtworzenia sprawności po ostrej chorobie
- niski wydatek energ, obniż masa i siła mm, ogranicz mobilności
TRZY Z NIEPRAWIDŁOWOŚCI MUSI ZAISTNIEC ABY ROZPOCZĄĆ CHOROBĘ
1)mimowolny ubytek wagi
2)wolna szybkość chodu
3)niski poziom akt fiz
4)subiektywne uczycie wyczerpania
5)słaba siła ucisku
PROBLEMY GERIATRYCZNE
NAJCZĘSTRZE GERIATRYCZNE: majaczenie, upadki, odleżyny, nietrzymanie moczu, nietrzymanie stolca, zaparcia, odwodnienie, hiperarytmia, hipertermia

UTRATA PRZYTOMNOŚCI:
OMDLENIE- to przejściowe, utratę przytomności spowodowaną upośledzonym przepływem mózgowym, ma nagły początek, jest chwilowe, samoistne
ZABURZENIA SWIADOMOŚCI-
początek omdlenia jest gwałtowny o odzyskanie świadomości:
-spontaniczne
-całkowite
-zwykle szybkie
-przyczyną omdleń jest przejściowo uogólnione zmniejszenie perfuzji mózgu
PATOFIZJOLOGIA:
przepływ mózgowy 50-60 ml/100 g/min 12-15% spoczynkowego rzutu serca
-osoby starsze- znaczenie węższy margines
RZUT SERCA ZALEŻY OD POWROTU ŻYLNEGO:
-↑ zastoju żylnego
-↓ objętości krwi
-bradykardia- ↓ 60ud/min
tachykardia- ↑ 140 ud/min
wady zastawkowe:
OPÓR NACZYNIOWY: rozszerzenie naczyń( omdlenie odruchowe)
upośledzenie ↑ oporu naczyniowego
-hipotonia orostatyczna
-leki naczyniowe
-neuropatia autonomiczna
zaburzenia bez upośledzenia przytomności:
katapleksja,napady padania,upadki, psychogenne pseudoomdlenia,TIApochodzenia TT.szyjnych
zaburzenia z częściowa lub całkowtą utrata przytomności bez całkowitego upośledzenia przepływu mózgowego:
metaboliczne(hipoglikemia,hipoksja,hiperwentylacja z hipokapnią),zatrucia,padaczka,TIAkręgowo podstawne
KLASYFIKACJA OMDLEŃ:
1.odruchowe:(neurogenne)odruch którego powst.prowadzi do rozszerzenia naczyń i bradykardii
2.kardiogenne:(zaburzenia rytmu-zmniejszenie rzutu serca, ch.organiczne serca)
3.ortostatyczne: (upośledz.czynn.autonomicznego UN)
OMDLENIE ODRUCHOWE:/wazowagalne/ wywołane przez: zapach,ból,blond Chobia,stres ortostatyczny
OMDLENIE SYTUACYJNE: kaszel,stymulacja ukł.pokarmowego,ukł.moczowego,powysiłkowe
POCZĄTKOWA HIPOTONIA: obniż.ciśn.skurczowego natychmiast po pionizacji >40mm/Hg, powrót ciśnienia tetnicz.i objawów spontanicznych szybki <30sek.
OPÓŹNIONA HIPOTONIA: u osób starszych,opóźniona reakcja powrotu ciśnienie do normalnego
ZABURZENIA RYTMU SERCA-jako pierwotna przyczyna omdlenia:
-dysfunkcja węzła zatokowego/min.zespół brady-tachy/
-zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego
-napadowe skurcze nad i komorowe
-ch.dziediczne/zespół długiego QT/
-zaburz,pracy stymulatora,kardiowertera,defibrylatora
-proarytmie lekowe
CHOROBA ORGANICZNA SERCA LUB SERCE PŁUCNE:
-wada zastawkowa serca
-zawał serca, ostre nie dokrwienie
-kardiomiopatia zwężająca
-śluzak przedsionka
-ostre rozwarstwienie aorty
-choroba osierdzia,tamponada
-zator t.płucnej,nadciśnienie płucne
omdlenie kardiogenne z powodu niedokrwienia
omdlenie spowodowane arytmią
OMDLENIA:
15% dzieci przed18 r.ż
25% popul.w wieku poborowym/17-26rż/
20% pilotów sił pow. w wieku/17-46lat/
16% w okresie 10 lat u mężczyzn w wieku 40-69

WPŁYW OMDLEŃ NA JAKOŚĆ ŻYCIA:
-zapalenie stawów
-zaburzenia depresyjne
-terminalna niewydolnośc nerek
-redukcja mobilności i samodzielności

Definicja niewydolności serca

Przewlekła niewydolność serca to zespół klicznych spowodowany niesprawnością serca o charakterystycznym obrazie hemodynamicznym, któremu towarzyszy upośledzenie funkcji nerek oraz odpowiedzi uk. ner i hormonalnego.

1)Typowe objawy niewydolności serca w badaniu podmiotowym.

2)Typowe objawy niewydolności serca w badaniu fizykalnym.(Badanie wykonywane przez lekarza osobę obiektywnie. co się sklada na to badanie? oglądanie, obmacywanie, opukiwanie, osłuchiwanie)

3)Obiektywne dane wskazujące na istnienie morfologicznych i czynnościowych nieprawidłowości w sercu w spoczynku.( jakie badanie? ekg, echokardiograficzne)

wiek 20-39 lat - malutko

40-59 wiek- więc:ej; im staszy tym częściej występuje niewydolnośc serca

PRZYCZYNY:

-Choroba niedokrwienna serca

-Nadciśnienie tętnicze

-kardio miopatie(mięsień sercowy żle pracuje z powodu patologii- różnych np. przerostowa, alkoholowa, niedokrwienna

-wady zastawkowe (niedomykalność zastawki dwudzielnej, półksiężycowatej aorty, zastawki trójdzielnej, wada mitralna: niedomykanie, zwężenie

- choroby osierdzia (zbieranie płynu w osierdziu- utrudnienie--->serce nie pracuje efektywnie--->niewydolność serca---> tamponada serca i może dojśc do śmierci)

-pozasercowe: cukrzyca, niewydolność nerek, infekcje, choroby układowe, uszkodzenie toksyczne, lekowe, endokrynologiczne

CZYNNIKI RYZYKA:

-choroba niedokrwienna serca

-przerost lewej komory serca w ekg

- wady zastawkowe

-palenie tytoniu

-dyslipidemia( zaburzenia gospodarki lipidowej)

-mała aktywność fizyczna

-płec męska

-nadwaga otyłość

-cukrzyca

wpływ czynnika ryzyka

im większa liczba tym większy wpływ.

-zawał serca dusznica bolsna ...

CZYNNIKI PROGNOSTYCZNE:

DANE DEMOGRAFICZNE:

-podeszły wiek

-etiologia wieńcowa

- nagłe zatrzymanie serca w przeszłości

-nieprzestrzeganie zaleceń lekarza

- niewydolność nerek

-cukrzyca

-niedokrwistość

-POCHP

-depresja

DANE KLINICZNE:

-nieskie cisnienie tętnicze

-III,IV NYHA

-wczesne hospitalizacje z powodu SM

- tachykardia( przyśpieszenie czynności serca, częstośc akcji serca powyżej 100 min)

-zastój( płuca-zastój krwi w tym obrębie)

-stenoza aortalna ( gorzej dopływa krew do narządów)

-niski indeks masy ciała

-zaburzenia oddychanie podczas snu

BADANIA ELEKTROFIZJOLOGICZNE:

-tachykardia, załamki Q

-szerokie zespoły ORS

- Przerost lewej komory ciała

- złożone komorowe zaburzenia rytmu serca

- Niska zmienność rytmu zatokowego

-Migotanie przedsionków

BADANIE CZYNNOŚCIOWE

Niskie maksymalne zuzyie tlenu tlenu peak VO2

-Mały dystans 6 minutowego testu korytarzowego

-wysoki wskażnik VE/VCO2

-Zaburzenia rytmu oddych