01.03.2016r.

Finanse przedsiębiorstw – wykład 2

RYZYKO FINANSOWE PRZEDSIĘBIORSTWA

1. Źródła finansowania

2. Struktura kapitału

3. Koszt kapitału

4. Punkt obojętności finansowej

5. Dźwignia finansowa

Źródła finansowania

• Jeżeli korzystamy z kapitału własnego nie ma ryzyka finansowego

Wyróżniamy dwa miejsca pochodzenia kapitału :

1) Najważniejszą częścią jest tworzenie udziałów : FINANSOWANIE WŁASNEpierwotne ( w momencie tworzenia działalności podmiotu gospodarczego)

• Te podmioty, w których jest odpowiedzialność całym swoim majątkiem nie maja w ustawodawstwie żadnego hasła KAPITAŁU - kapitał to nie to samo co majątek, kapitał jest to źródło finansowania majątku.

• Jeżeli wchodzimy w spółkę z o.o. i akcyjną : to trzeba utworzyć obligatoryjnie kapitał podstawowy (zakładowy
  w przypadku spółek akcyjny). Jest tez podana jego wartość.

• W spółdzielni: fundusz udziałowy

• To są te fundusze, które są tworzone w momencie rozpoczęcie działalności – finansowanie własne pierwotne.

Zasilanie wtórne : np. przyjęcie nowego wspólnika.

2) FINANSOWANIE OBCE

• z rynku finansowego : firmy pozyskują kredyty bankowe i źródła w postaci pożyczkowych papierów własnościowych : obligacje i commercial papers

• rynek towarowy : faktoring, leasing

• formy specyficzne finansowania : finansowanie ze środków Unii Europejskiej

1) Przez kształtowanie kapitału

• Zysk netto : dla spółki akcyjnej jest to obligo : 8% z czystego zysku do momentu, do którego on nie osiągnie wartości 1/3 kapitału akcyjnego wyłącznie na pokrycie straty.

• rezerwy długoterminowe

2) Transformacja majątku w bieżącej działalności

to wszystko może wpłynąć na wielkość kapitału WŁASNEGO, ale mamy mowę o finansowaniu wtórnym.

Jeżeli ktoś zdecyduje, ze preferuje tylko kapitał własny, to musi zdawać sobie z tego sprawę, że w 100% zostawia firmie finansowanie wewnętrzne i musi być na to zgoda.
*** Rynek towarowy – odroczone terminy płatności

KREDYT BANKOWY : Przekazane siły nabywczej przez kredytodawcę dla realizacji określonego celu przedsiębiorstwu. które zobowiązuje się do zwrotu kredytu w określonym terminie wraz z odsetkami i innymi kosztami.

Bank Kredytobiorca.

• Przedsiębiorstwo myśląc o źródle finansowania MUSI mieć jasno określone cele!

• Każdy kapitał obcy MUSI być zwrócony bez względu na to jaką reprezentuje sobą formę

• Muszą zostać pokryte przez przedsiębiorstwo całe koszty finansowe związane z tym, że ktoś nam użyczy kapitału. - nigdy oprocentowanie nie może być niższe niż stopa inflacji.

Co on mi może sfinansować? - kredyt obrotowy i kredyt inwestycyjny

• Jakie ja muszę spełnić wymogi aby określony typ kredytu mogłabym uzyskać jako przedsiębiorca? - jeżeli chcę skorzystać ze źródła finansowania i chcę finansować tą bieżącą działalność, to muszę mieć elastyczne źródło finansowania, nie mogę dać się skierować na minę polegającą na to, że biorę kredyt z jasno określonym celem wprost - trzeba uzgodnić, że będzie to na działalność OPERACYJNA.
  -> Jeżeli jestem pewna, że mam tylko chwilowe problemy, mogę wejść w układ, że biorę kredyt obrotowy
  w rachunku kredytowym. Będę musiała się dostosować do wszystkich reguł, które dyktuje kredyt : mieć zabezpieczenie, dopilnować terminy spłaty i zwrotu kosztów. Można to trochę „ominąć” i powiedzieć, że moim zabezpieczeniem będą przyszłe wpływy.

CZYNNIKI WARUNKUJĄCE (czynniki, jakie muszę spełnić żeby ten kredyt pozyskać)

• zdolność kredytowa podmiotu gospodarczego – to nie jest zdolność kredytowa w momencie tylko starania się o kredyt, ale to jest konieczność posiadania jej przez cały czas do momentu zwrotów całości tego źródła finansowania.

• zabezpieczenie kredytu (im większa kwota kredytu tym wyższe zabezpieczenie)

• okres kredytowania ( z uwzględnieniem okresu karencji)

• stopa oprocentowania kredytu

• karencja – przedsiębiorstwo dokonuje jedynie spłaty odsetek do momentu poprawy własnej sytuacji finansowej; później spłaca już cały kapitał.

zalety :

• pozyskanie niezbędnych źródeł finansowania

• koszt - tarcza podatkowa

• efekt dźwigni finansowej ( wzrost rentowności kapitałów własnych dzięki zaangażowaniu kapitałów obcych)

wady :

• ograniczona dostępność – nie każdą kwotę może udzielić bank przedsiębiorstwu dlatego, że np. bank nie może dać większej kwoty niż miary jego wypłacalności. Dlatego też banku łączą się w konsorcja.

• konieczność realizacji celu

• koszt kredytu

• konieczność zabezpieczeń

• procedura - która powoduje wydłużenie czasu, konieczność poniesienia kosztów związanych z przygotowaniami się do tej procedury,

Alternatywnym źródłem finansowania są pożyczkowe papiery wartościowe, jednakże nie dla wszystkich przedsiębiorstw.

OBLIGACJE PRZEDSIĘBIORSTW :

• są one ograniczonym źródłem finansowania

Obligacje przedsiębiorstw są to świadectwa stwierdzające, że przedsiębiorstwo pożyczyło od osoby fizycznej lub instytucji pewną sumę pieniędzy, którą przyrzeka zwrócić na określonych warunkach. Obligacje te są emitowane w określonych nominałach oraz mają ustaloną stopę oprocentowania. Przedsiębiorstwo zobowiązuje się w ten sposób do płacenia odsetek oraz zwrotu wartości obligacji po upływie terminu jej wymagalności.

Pozyskiwanie kapitału:

• w zależności od okresu, na który potrzebujemy kapitału możemy rozważyć wyemitowanie:

• obligacji (inwestycje)

• bonów komercyjnych lub wystawienie weksla (bieżące potrzeby)

Jakie przedsiębiorstwo może być emitentem obligacji?

Zgodnie z art. 2 ustawy o obligacjach, obligacje mogą emitować "podmioty prowadzące działalność gospodarczą, posiadające osobowość prawną a także spółki komandytowo-akcyjne"
przeważnie na obligacje decydują się podmioty, które chcą finansowania długoterminowego
+ to emitent wybiera w jakiej formie chce emitować obligacje

Czyli emitentem może być:

- spółka komandytowo - akcyjna

- spółka akcyjna

- spółka z o.o.

+ podmioty oczywiste, takie jak Miasto Stołeczne Warszawa

Przedsiębiorstwo chcące pozyskać kapitał za pomocą obligacji powinno charakteryzować się :

- dobrymi sprawozdaniami finansowymi

- wysokim ratingiem

- dobrą pozycją na rynku

- dobrymi wskaźnikami finansowymi (np. kapitał obcy na własny)

zalety pozyskiwania kapitału przez emisję obligacji :

• możliwość pozyskania dużych kwot kapitału

• rozproszenie ryzyka na dużą liczbę pożyczkodawców

• większa wiarygodność przedsiębiorstwa przy emisji publicznej

• ustalenie ceny przez przedsiębiorstwo

• możliwość zastosowania różnych rodzajów obligacji

• niższy koszt tego źródła finansowania w porównaniu do kredytu bakowego (jedynie w teorii – w praktyce zazwyczaj koszt jest równy lub większy w porównaniu do kredytu bankowego)

wady pozyskiwania kapitału przez emisję obligacji

• ograniczona dostępność - przez to, że jest dostępne tylko dla podmiotów posiadających osobowość prawną.

• konieczność spełnienia wszystkich wymogów formalnych, które mogą oznaczać duże nakłady czasu i pracy

• ryzyko niedostatecznego popytu na obligacje

Obligacje oraz kredyty bankowe są dla średnich i dużych przedsiębiorstw (po spełnieniu odpowiednich wymogów).

LEASING

przekazanie przez finansującego do użytkowania rzeczy korzystającemu za ustaloną w umowie opłatę

jest formą rzeczową finansowania, przekazujący przekazuje korzystającemu dobro leasingowe na określony czas, w zamian za co oczekuje zapłaty czynszu leasingowego

• leasing zgodnie z prawem podatkowym – najszersze rozumienie leasingu. Mówi się, że istnieją 3 umowy leasingu/3 rodzaje umów:
  1.

1. umowa, w której jest zawarte co najmniej 40% normatywnego zużycia środka trwałego – czas to 5 lat przy nieruchomościach

2. wartość umowy jest równa wartości początkowej dobra leasingowanego pomniejszonej o podatek VAT
   *jeżeli są spełnione oba warunki, to w koszty uzyskania przychodu można wrzucić cały czynsz leasingowy, ale trzeba pamiętać, że NIE MOŻEMY dokonywać odpisów amortyzacyjnych.

2. takie umowy, w którym nie ma warunków spełnionych związanych z amortyzacją, ale jest spełniony warunek drugi, wtedy korzystający wrzuca w koszty uzyskania przychodów tylko część odsetkową, dokonuje odpisów amortyzacyjnych

3. rodzaj - nie spełnia warunku 1 i 2 – zwykłe umowy najmu i dzierżawy.

* leasing operacyjny i leasing finansowy

LEASING OPERACYJNY – KORZYŚCI:

• przydatny w sytuacji krótkotrwałości i przejściowości zmian popytu

• prowadzi do racjonalizacji kosztów własnych

• prowadzi do poprawy technicznego poziomu parku produkcyjnego

• instrument pokonywania luki technologicznej

***w przypadku luk technologicznych, przejściowości zmian popytu (wysoki koszt i podaż) lepiej wybrać leasing operacyjny niż kredyt

LEASING OPERACYJNY - OGRANICZENIA:

• wysoka cena

• stopień rozwoju usług leasingowych w danym regionie (poziom i struktura podaży)

LEASING FINANSOWY – KORZYŚCI:

• brak natychmiastowego zaangażowania kapitału własnego

• przesunięcie zapotrzebowania kapitału inwestycyjnego na kapitał obrotowy

• poprawa niektórych parametrów gospodarki finansowej (poprawa rentowności i przyśpieszenie obiegu kapitału)

PRZESŁANKI DO OCENY WYBORU: LEASING FINANSOWY – KREDYT INWESTYCYJNY:

• wysoki udział kapitału własnego w wypadku mieszanego finansowania

• krótki termin spłaty kredytu bankowego

• wysoka stopa???

korzyści leasingu dla małych i średnich przedsiębiorstw

• dodatkowe źródło finansowania

• brak silnych zabezpieczeń

• krótki okres pozyskania tego źródła finansowania

• cena i dostępność - gdy bank centralny prowadzi politykę trudnego i drogiego pieniądza

wady leasingu dla małych i średnich przedsiębiorstw

• cena

• konsekwencje zerwanej umowy leasingowej

• niejednokrotna konieczność udziału kapitału własnego.

KREDYT HANDLOWY

Przedsiębiorstwo ---------------> przedsiębiorstwo

- krótkoterminowe źródło finansowania pozabankowego

- polega na odroczonym terminie płatności za dostarczone towary i usługi

- jest jedną z najdroższych form finansowania obcego

- możliwość skorzystania ze skonta kasowego

- cena nie jest podawana wprost, ale jest ukryta w cenie towaru bądź usługi.

CENA KREDYTU HANDLOWEGO

• koszt pozyskania źródeł finansowania kredytu handlowego

• premia od spadku wartości pieniądza w czasie

• premia od ryzyka

• koszty administracyjne

KONSEKWENCJE POBRANIA KREDYTU HANDLOWEGO

- spadek rentowności

+ podnosi jego zdolno płatniczą

- zwiększa zależność ekonomiczna od dostawcy

- konsekwencje zatorów płatniczych

FAKTORING- wykup i obsługa należności

prawidłowych (mieszczących się w ustalonym terminie płatności (<-- jakich? --->) niepodlegających cesji na rzecz osób trzecich

Faktoring :
- pełny (właściwy) – przeniesienie ryzyka z przedsiębiorstwa na faktora, który przejmuje na siebie ryzyko niewypłacalności dłużnika; jest to w zasadzie sprzedaż wierzytelności
- niepełny (niewłaściwy) – typowa forma finansowania

cena zakupu należności może obejmować :

• odsetki od udzielanego kredytu lub zaliczki

• opłaty za zrealizowane usługi

• koszty ryzyka finansowego.

zalety faktoringu :

• szybsze uzyskanie środków finansowych

• zmniejszenie ryzyka utraty wpływów ze sprzedaży

• firma faktoringowa udostępnia dodatkowe usługi

wady faktoringu

• wysoki koszt

Kapitał własny – korzystając z niego, musimy pamiętać o tym, że jest on oddany na najdłuższy okres czasu
- dawcy kapitału obcego nie mają przymusu wypłaty udziału w zysku

stabilność podmiotu gospodarczego, brak bezpośredniego zagrożenia w sytuacji niekorzystnej dla przedsiębiorstwa od strony dawców kapitału własnego.