SOKRATES (469-399b.ch) Sokrates jako 1 wydzielił etykę z pośród dyscyplin filozoficznych. Uznał etykę za naukę najważniejszą, sformułował jej koncepcję. Według Sokratesa przedmiotem etyki jest dobro absolutne i zarazem szczęściodajne. Absolutne – względne niezależne od czegokolwiek. Tak rozumiane dobro(absolutne i szczęściodajne) Sokrates określił mianem CNOTY. Cnota była w grece.Koncepcje etyczne SOKRATES – jego pogląd na cnoty warunek bezwzględności, spełnione jedynie zalety moralne – godność, odwaga, sprawiedliwość, umiarkowanie, odpowiedzialność, wierność.Cnota = dobro moralne -> moralizm skrajny.Tylko Dobro moralne ma wartość bezwzględną, dlatego podstawowe normy dziedzina normy są obiektywne (od nas niezależne).tak pojęte cnoty wiąże są z 1 strony z wiedzą a z drugiej strony z szczęściem. SOKRATES – moralizm. Absolutyzm – wartości niezależne od drugiego.
Obiektywizm – wartości i normy są niezależne od nas, odkrywamy je. PROTAGORAS– (481 -411)- Sofista (uczony), zawodowy nauczyciel, trener. Sofiści kandydaci na polityków, uczyli umiejętności jak układać i wygłaszać przemówienia. Jak przekonywać w dyskusji, umiejętności prowadzenia sporu, jak zdobyć i utrzymać władzę oraz jak sprawnie rządzić. krystyka(crystyka) – sztuka prowadzenia sporu. Ich uczniami byli kandydujący na polityków. Celem polityki sprawność zarządzenia gospodarstwem domowym, twórcą był PROTOGORAS. PROTOGORAS - poglądy głównie – relatywizm(względnie). Przeszedł do relatywizmu w dziecinie poznania wiedzy. Nie ma wiedzy wspólnej dla wszystkich, powszechnej, każdy ma swoja wiedzę czyli system twierdzeń prawdziwych dla kogoś.RELATYWIZM, SUBIETYWIZM, KONWENCJONALIZM.KRYCJASZ(Sofista) państwo ma być dobrem wspólnym, rozwój przez kilka pokoleń w Grecji (demokracja starożytna). Wedle tej koncepcji człowiek jest w centrum, wszystko do niego należy (Protagoras). Miarą wszystkich rzeczy jest człowiek (antropocentryzm). Koncepcje opozycyjne, bezwzględne. ARYSTYP– (Protagoras) – pochodzi z Cyreny, zył 420-330. Twórca etyki , mówił co jest celem - dobro najwyższe, szczęście Arystypa hedonizm był świetny. Łączył on z główną tezą kilka twierdzeń skrajnych1)przyjemności są krótkotrwałe i ulotne => chwycić póki jest okazja.
2) nie ma różnicy jakościowych między przyjemnościami – nie ma lepszych oraz gorszych przyjemności, wybieraj te bardziej intensywniejsze przyjmenosci. 3) nie ma odrębnej kategorii przyjemności duchowych - wszystkie przyjemności są cielesne4) przyjemności SA natury pozytywnej - by tolerować przyjemności to musi być bodziec dodający przyjemności. czy się nie straci szczęścia? – u Arystypa nie ma takiej możliwości. Nie ma większego szczęścia niż suma mniejszych przyjemności.ANTYSTENES – 445 do 360 uczeń Sokratesa, cynik bardzo znany opracował własną, koncepcje a szkołą potem 1) dobrem najwyższym jedynym jest cnota. W porównaniu z cnota wszystkie inne dobra SA obojętne, czyli pozbawione wartości. Np.: obojętne są słowa, pozycje społeczne, majątek, wiedza, zdrowie, życie.
na miano mędrca zasługuje tylko ten kto podda się całkowitemu uniezależnieniu od rzeczy nie będących cnota. tylko ktoś taki jest naprawdę wolny.=> koncepcja negatywna cnoty. Cynicy mowli co cnot nie jest, na czym cnota polega.. Cnota polega na odrzuceniu pozornych dóbr i niezależności od tego co niesie los. (negatywna koncepcja cnoty).Cnota ma wartość absolutną. DIOGENES- biegał z latarką po ulicy i szukał człowieka, kpił z ludzi, ośmieszał. Im mniej człowiek posiada tym czuje się bardziej wolny. Z czasem postawa życia zgodna z doktryną została (oddana, poddana, ode pchana) od samej koncepcji etycznej .KRATES -jak u wysłuchał nauk Diogenesa sprzedał wszystko wokół siebie i zaczął podróżować razem z Diogenesem.były to koncepcje skrajne -> hedonizm skrajny!!DEMOKRYT- 460-360.- jeden z najwybitniejszych jego rdzeniem jest atomizm i determinizm.
EPIKUR- przekonywał że nie trzeba się lękać bogów. Ponieważ są cielesni i są podobni do ludzi, jeśli istnieją.
Epikur w etyce głosi hedonizm.-> przyjemność jest jedynym dobrem a przykrość jedynym złem.(hedonizm umiarkowany).ZENON z Kition Twórca perfekcjonizmu . Żył w 336-264, potem Chryzyp urodzenie z okresu ……. Senkeka 3-65, Marek Aureliusz II wiek (1021-1080) Szkoła zasłynęła głównie z etyki. Okresy z rozwoju szkoły- ostatni to okres rzymski. Tylko ten kto potrafi cokolwiek uniezależnić życie poświęcić (perfekcjonizm)ARYSTOTELES – uczeń Platona (384-322)był nauczycielem Aleksandra Wielkiego) W etyce Arystoteles odrzucał zarówno platona naukę o miłości jak i jego teorię cnót. Ludziom nie można stawiać celów nieosiągalnych. Etyka nie może być idealistyczna, powinna być realistyczna a nawet trzeba rozpoznać czym ludzi rzeczywiście się kierują i to próbować opisać i uogólnić. Z obserwacji ludzkich działań wynika że każdy ma swoją hierarchię dóbr i celów i co innego uznaje za cnotę. W punkcie wyjścia jest pluralizm. Jednakże w każdej takiej hierarchii cele niższe są podporządkowane wyższym.
Celem najwyższym powinna być EUDAMONIA (celem ludzkich działań jest szczęście) U Arystotelesa jest to stan optymalny który jednostka może osiągać przy swych neutralnych zdolnościach i w swych koniecznych okolicznościach życia.Każdy ma swoje eudajmonie. Nie umiarkować talentów i nie przegapić okazji.
Świadomość osiągnięcia eudamoni daje poczucie szczęścia
PLATON (427-347) pośrednik między bogiem a ludźmi. Etyka Platona jest mocno wsparta na jego koncepcji świata idealnego i koncepcji człowieka i duszy
Etyka Platona – nauka o cnotach i o miłości. KRYCJASZ twierdził, że "strach przed bogami" został wymyślony, aby zmusić ludzi do moralnego postępowania także w ukryciu i kiedy ich czyny nie mogłyby być ukarane.
PRODIKOS uważał bogów za wyraz uczuć, zwłaszcza wdzięczności.DIAGORAS uznawał, że przyczyną rozważań o "boskiej sprawiedliwości" jest niesprawiedliwość, jaka panuje w rzeczywistym świecie.KRYCJASZ - głosił, że obowiązujące prawo jest wytworem słabych dla samoobrony przed silnymi, religia natomiast jest wytworem silnego władcy dla opanowania tłumu.TRAZYMACH Z CHALCEDONU - egoizm jest prawem. KALIKLES - postać literacka znana z Gorgiasza Platona, jest ucieleśnieniem charakterystycznych poglądów dla sofistów-polityków.