3.1.3. Wzrost sektora MŚP w latach 2003 – 2013

W roku 2003 na terenie Włoch zarejestrowanych było 4 486 000 przedsiębiorstw należących do sektora MŚP, co plasowało Włochy na pierwszym miejscu jeśli chodzi o ilość małych i średnich firm w porównaniu do innych krajów UE. Mikroprzedsiębiorstwa stanowiły 95,7% ogółu MŚP, przedsiębiorstwa małe 3,9% oraz firmy określane jako średnie 0,4% ogółu przedsiębiorstw sektora MŚP. Tak duża przewaga mikroprzedsiębiorstw uwarunkowana jest kulturą włoską, prawie 95% przedsiębiorstw to firmy rodzinne, gdzie większą część pracowników i udziałowców stanowią członkowie rodzin. Sektory w jakich działają włoskie przedsiębiorstwa to głównie produkcja, którą zajmowało się prawie 50% małych i średnich firm, około 29% przedsiębiorstw zajmowało się działalnością usługową, 13% handlem, a 10% firm prowadziło działalność związaną z sektorem budowlanym¹. W 2005 roku poziom przedsiębiorczości, czyli liczba przedsiębiorstw w przeliczeniu na 1000 osób wyniosła we Włoszech ok. 65, a zatrudnienie wyniosło wówczas 81,3% ogólnego zatrudnienia².

Z danych Komisji Europejskiej wynika, że w roku 2009 wielkość sektora MŚP we Włoszech kształtowała się na poziomie 3 920 000 przedsiębiorstw, w tym mikroprzedsiębiorstwa stanowiły prawie 95% ogółu³, czyli tak jak w latach poprzednich Włochy zajmowały pierwsze miejsce w UE po względem liczebności tego sektora. Jednak w porównaniu do lat ubiegłych liczba ta zmniejszyła się, co spowodowane było kryzysem gospodarczym w całej Europie. Wartość dodana utworzona we włoskim sektorze MŚP w roku 2009 wyniosła blisko 40% PKB, co plasuje Włochy na 19. miejscu w Unii Europejskiej⁴. Pod względem zatrudnienia, włoski sektor MŚP zajmuje trzecie miejsce, tuż po Niemczech i Wielkiej Brytanii, zatrudniając w przedsiębiorstwach 15,5 mln osób. Obrót najmniejszych spośród przedsiębiorstw włoskich w 2009 roku wyniósł 24,5%, a nakłady na inwestycje mikroprzedsiębiorstw kształtowały się wówczas na poziomie 30%⁵.

W latach 2008 – 2011 we Włoszech odnotowano znaczny spadek produktywności i zatrudnienia wśród MŚP spowodowany globalną recesją. Spadła również realna wartość dodana o około12%, wytwarzana przez małe i średnie przedsiębiorstwa w porównaniu do lat ubiegłych⁶. W dalszym ciągu Mikroprzedsiębiorstwa stanowią znaczną grupę wśród wszystkich firm ( 94% ), a jak pokazują dane UE przedsiębiorstwa te są mniej odporne na skutki kryzysu. Małe i średnie włoskie firmy z większą łatwością dopasowały się do zmian gospodarczych niż przedsiębiorstwa zatrudniające do 10 pracowników⁷. W latach 2008 – 2013 liczba włoski MŚP zmniejszyła się o 5%, natomiast wartość dodana aż o 15%.

Pomimo kryzysu i ogólnej recesji, w roku 2011 włoskie MŚP stanowią największy odsetek firm UE w produkcji chemikaliów, maszyn i silników ( 19% ), metali, gumy, tworzyw sztucznych oraz plastiku ( 21% ), a także żywności, tytoniu i artykułów tekstylnych ( 21% )⁸. W latach 2009 – 2011 Włochy znalazły się wśród dziewięciu krajów Unii Europejskiej, w której odnotowano większy, niż średnia UE, udział zatrudnienia w produkcji wysokiej oraz średnio wysokiej technologii⁹.

W roku 2013 łączna wielkość sektora MŚP we Włoszech wyniosła 3 718 236 przedsiębiorstw, wśród których mikro stanowiły 94,9%. Liczba małych i średnich firm wyniosła odpowiednio: 171 658 i 19 126 przedsiębiorstw. W sektorze tym zatrudnienie znalazło 11 516 365 pracowników, a uzyskana wartość dodana wyniosła 459 mld euro¹⁰.

---

1. Europejski sondaż małych i średnich przedsiębiorstw, Grant Thornton Polska, Warszawa 2001, s. 84↩

2. Eurostat Statistics in focus 31/2008, Manfred Schmiemann, s. 4.↩

3. J. Łapiński, B. Wyżnikiewicz, Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach 2010-2011, PARP, Warszawa 2012, s. 67↩

4. DANE EUROSTATU↩

5. Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach 2010-2011, PARP, Warszawa 2012, s. 80↩

6. A. Barker, E. Canton, J. Konings, V. Spanikova, P. Wymenga, EU SMEs in 2012: at the crossroads

   Annual report on small and medium-sized enterprises in the EU, 2011/12, Ecorys, Rotterdam 2012, s. 28↩

7. Enterprise and Industry 2013 SBA FACT Sheet ITALY, European Commission, 2013, s. 2↩

8. A. Barker, E. Canton, J. Konings, V. Spanikova, P. Wymenga, EU SMEs in 2012: at the crossroads

   Annual report on small and medium-sized enterprises in the EU, 2011/12, Ecorys, Rotterdam 2012, s. 31↩

9. A. Barker, E. Canton, J. Konings, V. Spanikova, P. Wymenga, EU SMEs in 2012: at the crossroads

   Annual report on small and medium-sized enterprises in the EU, 2011/12, Ecorys, Rotterdam 2012, s. 33↩

10. http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sme/facts-figures-analysis/performance-review/index_en.htm, 12.01.2015↩