15. Prawda wg Ingardena

Prawda – dostosowanie mowy do prawdy, zgodność wypowiedzi a rzeczywistości z rzeczywistością Logika klasyczna – nie uwzględnia czasu i przestrzeni, pada deszcz – nie wiadomo czy gdzieś nie pada Względna i płynna względem słów strasznie i niestety. Tylko sądy są prawdą, lubię gdy pada deszcz nieNie wszystkie zdania są sądami, możliwe, że w Gdyni pada, możliwe to chyba, a modalności nie da się rozstrzygnąć, Bardzo – logika dwuwartościowa, logika klasyczna czarno – biała Nie uwzględnia czasu i miejsca.

Nieklasyczne definicje prawdy

• pragmatyczne – prawdziwe to co jest sprowokowane, możność sprawdzenia i zastosowania

• powszechne – prawdziwe jest to z czym zgadza się ogół ludzi, specjalistów danej dziedziny

• spójnościowa – kohelenistyczna, prawdziwe jest to co jest wewnętrznie spójne

Tylko sądom przysługuje prawda lub sąd

Sądzenie na serio – pełna odpowiedzialność za sądy, odpowiedzialność logiczna, sądy możemy logicznie uzasadnić

Ślubuję Ci wierność – akt zmieniający stan rzeczywisty, mówienie jest pewnego rodzaju aktem, działaniem, siebie do czegoś zobowiązuję, odnosi się do konkretnej rzeczywistości, tego o czym się mówi, jest sądem jeśli odnosi się do rzeczywistości, jest weryfikowany, sprawdzany poprzez odniesienie do rzeczywistości, musi być spójny logiczny

Sąd – sensowny, pozbawiony indywidualnego piękna, każdy może wygłosić, musi być zrozumiały,

Asercja – przekonanie o prawdziwości sądu, brak dystansu

Ironia nie jest sądem

Sąd należy uniezależnić od emocji, jest obiektywny, niezależnie od tego kto się wypowiada,

Sądy w literaturze – teoria aktów mowy „niby akty”, nie odnoszą się do rzeczywistości, tylko do wyobraźni, wyrażają przekonania a nie stan faktyczny, nie bierze się za nie odpowiedzialności, dystans – autor nie wierzy, że coś w dziele literackim istnieje naprawdę, spójność i poprawność

Quasi sądy są sądami wewnątrz literackimi, sądy sensus stricto dają się zastosować do quasi sądów

Prawdziwe w dziele literackim jest to co odnosi się do rzeczywistości danego dzieła, nie mamy do czynienia z asercją, narrator jest w pewnej mierze odpowiedzialny za to co mówi, sądy są tak sformułowane jakby odnosiły się do rzeczywistości, one tę rzeczywistość kreują, i w obrębie tego wykreowanego świata przedstawionego są prawdziwe

Jak rozpoznać sąd-kwestia przekonania, weryfikacja, sprawdzenie w źródle, znajomość innych dzieł literackich, kontekst jest w stanie nam odpowiedzieć czy to sądy ss czy qs

Zdania kłopotliwe – zdanie w książce o rzeczywistości – raczej jak qs odnosi się do rzeczywistości literackiej, funkcja qs uprawdopodobnienie w dziele literackim