Prawda wg metodologów, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich


Prawda w ujęciu różnych szkół metodologicznych współczesnego literaturoznawstwa.

  1. Historyzm

-Prawda wg Nietzscha jest ruchliwą armią metafor, metonimii, antropomorfizmów, sumą ludzkich stosunków, które zostały poetycko i retorycznie wzmożone, upiększone a po długim użytkowaniu wydają się ludowi kanoniczne i obowiązujące.

-Prawdy są złudami, o których zapomniano, że nimi są, metaforami, które się zużyły i utraciły zmysłową siłę wyrazu, monetami, których powierzchnia starła się i które teraz są traktowane jak metal, a nie jak monety

2. Pragmatyzm

-Rorty - prawda nie ma charakteru esencjalnego. Prawda ma charakter transakcyjny - rodzi się z reakcji z doświadczeniem.

- Prawda przydarza się idei.

- James - prawda jest relacją między naszym zmysłowym doświadczeniem a naszymi ideami. Prawdziwe są te idee, które potrafimy przyswoić, uzasadnić, potwierdzić, zweryfikować.

3. Fenomenologia

- Husserl - prawda jest przeżyciem., w którym przeżyciem jest coś ogólnego, jakaś idea. Prawda sama w sobie pozostaje tym, czym jest, zachowuje swój idealny byt.

- Ostatecznym sprawdzianem prawdy jest jej oczywistość, czyli to, że się ona prezentuje wszystkim tak samo.

- Istnieje jedyna, obiektywna prawda rzeczy.

- Prawdę „uchwytujemy” nie tak, jak jakąś treść empiryczną, wyłaniającą się w przepływie przeżyć psychicznych i znów zanikającą; nie jest ona fenomenem pośród innych fenomenów, lecz jest przeżyciem, w którym przezyciem jest coś ogólnego, jakaś idea.

- Prawda istnieje obiektywnie, czyli niezależnie od jednostkowych sądów.

4. Hermeneutyka

- Gadamer „Co to jest prawda?” - jakakolwiek idea prawdy rządzi życiem badacza w sposób bezwarunkowy, to jawność jego wypowiedzi jest ograniczona i wieloznaczna.

- Prawda to niekrytość. Sens mowy polega na podawaniu tej niekrytości, na objawieniu.

- Prawdę mowy określa się jako dostosowanie mowy do rzeczy.

- Siedliskiem prawdy jest sąd.

- Każdy krok w poznaniu oznacza jakąś utratę prawdy. Poznając prawdę zarazem zakrywamy prawdę i zapominamy ją.

- W myśl pragmatyzmu właściwością prawdy jest zdolność do uporania się z jakąś sytuacją.

- Wypowiedź zawiera prawdę, otwartość, niekrytość rzeczy, nie swoją własną czasowość i swoją własną dziejowość.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Hermeneutyka wg Gadamera, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
modele XXwiecznej teorii literatury, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
Słowniczek pojęć, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
R. Rorty Konsekwencje pragmatyzmu dla badan lit, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
herezja parafrazy, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
sztuka jako doświadczenia wg J. Deweya, Metodologia badań literaturoznawczych
Retoryka czasowości, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
Symbol i metafora, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
STRUKTURALIZM I, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
Antropologia literatury, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
Psychoanaliza2, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
Problem odbiorcy, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
M abrams Orientacje teoretyczne, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
Teorie literatury XX wieku - STRUKTURALIZM I, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
Badania tematologiczne, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
Status tekstu literackiego, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
Poetyka pisarstwa historycznego, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich
Problem znaczenia w tekście artystycznym, POLONISTYKA, Metodologia badań literackich

więcej podobnych podstron