• Wyniki badań w sprawie palenia tytoniu:

• 40% dorosłych – palenie bierne w domu

• 30% - palenie bierne w miejscu pracy

• codziennie pali: 21% kobiet, 33% mężczyzn, 27% dorosłych ogółem

• palenie tytoniu jest problemem społecznym

• wg WHO z powodu chorób odtytoniowych każdego roku na świecie umiera około 5 mln ludzi, a w Europie ok. 650 tysięcy osób

• szacuje się, że do roku 2020 inhalowanie dymu tytoniowego może być przyczyną 10 mln przedwczesnych zgonów

• w Regionie Europejskim WHO pali prawie 38% mężczyzn i prawie 23% kobiet (kraje Europy, Rosja, dawne republiki radzieckie, Izrael, Turcja) – większość palaczy mieszka w krajach Europy Wschodniej

• w Polsce pali obecnie ok. 6 mln dorosłych osób (40% mężczyzn i 25% kobiet)

• wśród młodzieży codziennie pali papierosy 19% chłopców i prawie 13% dziewcząt

• ponad 68% młodych ludzi narażonych jest na dym tytoniowy we własnym domu

• statystyczny Polak wypala w ciągu roku 2371 sztuk papierosów

2. Choroby układu krążenia:

• choroba wieńcowa serca

• zespół płucno-sercowy

• degeneracja miąższu sercowego

• nadciśnienie

• miażdżyca

• tętniak aorty

• choroba obwodowego układu naczyniowego (łącznie z chorobą Burgera)

• choroba naczyń mózgowych

1. Wpływ biernego palenia tytoniu na zdrowie:

• oddziaływanie substancji drażniących na: oczy, jamę nosową, gardło, płuca

• gorszy rozwój anatomiczny i czynnościowy płuc u dzieci

• ostre choroby układu oddechowego we wczesnym dzieciństwie

• przewlekły kaszel, zaleganie wydzieliny w drzewie oskrzelowym i zadyszka u dzieci

• przedwczesne porody

• niska waga urodzeniowa noworodków

• wzrost ryzyka zachorowania na raka płuca oraz chuk w grupie dorosłych

1. Choroby nowotworowe:

2. Silny związek:

• płuc

• krtani

• gardła

• przełyku

• jamy ustnej

• miedniczek nerkowych

• pęcherza moczowego

• trzustki

1. Słabszy związek:

• żołądka

• nosa

• wargi

• wątroby

• miąższu nerek

• białaczki

1. Inne choroby:

• przewlekłe zapalenie oskrzeli

• zapalenie płuc

• astma oskrzelowa

• gruźlica płuc

• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

• katarakta

• tytoniowe niedowidzenie

• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem

• paradontoza

• osteoporoza

• choroba Crohna

• mniejsza płodność

• niższa waga urodzeniowa noworodków

• zespół nagłej śmierci noworodka

• W sprawie wypadków drogowych:

• 1,2 mln osób ginie na drogach każdego roku

• pierwszy zgon w wyniku wypadku drogowego był w Londynie w 1896 r.

• w krajach UE ginie 3/100 osób wypadków

• w Polsce ginie 12/100 osób wypadków

• powyżej 5000 osób codziennie ginie na drogach

• prognozy WHO: do 2020 r. wskaźniki zabitych i rannych w wyniku wypadków komunikacyjnych wzrosną o 60% (40% wśród zabitych to dzieci i młodzież)

• Kolejność działań ratunkowych w wypadku komunikacyjnym:

1. zabezpieczenie miejsca wypadku

2. sprawdzenie stanu poszkodowanego (podstawowych funkcji życiowych – krążenia, oddechu i świadomości, zlokalizowanie odniesionych urazów)

3. zapewnienie sobie pomocy, wezwanie pogotowia ratunkowego lub innych specjalistycznych służb ratowniczych

4. prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej, zatamowanie krwotoków i działanie przeciwwstrząsowe

5. wykonanie pozostałych/innych czynności ratunkowych zależnych od stanu poszkodowanego

6. ułożenie poszkodowanego w pozycji bezpiecznej (jedynie jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny i zaistniała potrzeba pozostawienia go bez opieki na dłuższy czas)

• Zalety aktywności fizycznej (np. profilaktyka w chorobach układu krążenia i nowotworowych):

• Ogólna poprawa naszego stanu zdrowia, zwiększenie wydolności poszczególnych układów. Już przejście 10km tygodniowo zmniejsza ryzyko zawału o 50%. (np. układu krążenia - obniżanie się ciśnienia tętniczego, wzmacnianie i poprawa efektywności pracy serca – skutecznie zmniejsza się przez to ryzyko zawału).

• Spadek poziomu cholesterolu LDL (tzw. ‘złego’) we krwi.

• Ludzie uprawiający sporty wolniej się starzeją. Za wszystkie zwyrodnienia pojawiające się w późniejszym wieku odpowiedzialne jest właśnie to, iż nie używamy własnego ciała. Według badań osoby trenujące regularnie, podczas starzenia, tracą mniej ze swojego wzrostu, zachowują młodszy wygląd i bardziej sprawne układy oddechowy, oraz krwionośny. 

• Szybsza regeneracja organizmu po codziennych aktywnościach.

• Lepszy stan emocjonalny. Podczas ćwiczeń nasz organizm wytwarza endorfiny – hormony szczęścia, odpowiedzialne za dobre samopoczucie. 

• Poprawa wydolności układu odpornościowego, a co za tym idzie mniejsza podatność na choroby. 

• Aktywność fizyczna dodaje więcej energii i wigoru na co dzień. 

• Przyspieszenie przemiany materii i spalenie nadmiaru kalorii. Wreszcie możliwe będzie pozwolenie sobie na drobne przyjemności w diecie i jednoczesne zachowanie prawidłowej wagi. 

• Wyrzeźbienie zgrabnej sylwetki. Naturalne i delikatne mięśnie – takie które pięknie prezentują się w bikini. Większa masa mięśniowa zabezpieczy nas przed efektem jo-jo i ponownym przybieraniem na wadze. Mięśnie są bowiem tkanką zużywającą najwięcej energii, a więc i kalorii. 

• Rozluźnienie napięcia mięśniowego (zwłaszcza barków, szyi, pleców - np. po pracy czy siedzeniu przed komputerem).

• Łagodzenie oraz eliminowanie bólu kręgosłupa ! (np. podczas chodzenia, jogi itp. aktywują się mięśnie pleców zwane ’stabilizatorami kręgosłupa’, które korygują ułożenie poszczególnych kręgów i przez to, że stają się coraz mocniejsze to np. zapobiegają ‘wyskoczeniu dysku’ podczas raptownego skłonu tułowia).

• Spowolnienie procesu osteoporozy (spowolnienie dlatego, że osteoporozy nie da się zatrzymać i jest to proces, który u każdego występuje po ok. 30. roku życia, więc poprzez odpowiednie ćwiczenia fizyczne można jedynie spowolnić ten proces i odwlec jego ‘niepożądane skutki’ odczuwalne w podeszłym wieku).

• Ruch nie musi być nudny. Możemy wybrać taką formę aktywności fizycznej, która stanie się naszą pasją i ulubioną formą spędzania wolnego czasu. Jedni wolą maszerować na siłowni, inni w terenie. Duże grono osób lubi gry zespołowe, sporo preferuje też rozluźniająco wpływające na organizm pływanie, czy dostojną jazdę konną. 

• Szybsze zasypianie i głębszy sen.

• Satysfakcja i zadowolenie jakie będziemy odczuwać widząc efekty, wynagrodzi nam trudy treningów i zachęci do dalszych działań.

• Poprawa naszego nastroju i wyzwolenie uczucia przyjemności  - wraz z wzrostem wysiłku fizycznego wytwarzają się hormony w naszym organizmie, np. endorfiny, które wprowadzają nas w stan zadowolenia (jak w przypadku osób zakochanych – to te same hormony) a nawet mogą przyprawić nas o euforię (ale to w skrajnych przypadkach – np. kończąc maraton, czy Tour de France nawet na ostatniej lokacie  ).

• Edukacja zdrowotna i promocja zdrowia [na czym polega, cele i zadania]:

1. Promocja zdrowia - jest procesem umożliwiającym ludziom zwiększenie kontroli nad własnym zdrowiem oraz jego poprawę poprzez podnoszenie poziomu wiedzy w społeczeństwie o sposobach skutecznego zapobiegania chorobom, tworzenie odpowiednich warunków społecznych, ekonomicznych i gospodarczych korzystnych dla poprawy stanu zdrowia społeczeństwa.

2. Wg Karty Ottawskiej - określa działania z zakresu promocji zdrowia jako wspierające, broniące i umożliwiające zachowanie zdrowia. Podkreśla znaczenie podstawowych warunków życia i zasobów, jako coś, co jest niezbędne do zachowania zdrowia. Wśród nich są: dochody, żywność, wykształcenie, pokój.

3. Promocja zdrowia jest oparta na kilku zasadach, które mogą być uznane za wytyczne działań praktycznych, a jednocześnie wskazują na jej nowatorstwo w stosunku do tradycyjnej medycyny i ochrony zdrowia:

1. Promocja zdrowia zajmuje się wszystkimi czynnikami zwiększającymi potencjał zdrowia. Powoduje to, że do rozwoju teorii promocji zdrowia przyczyniają się takie dyscypliny pozamedyczne, jak socjologia, psychologia, pedagogika, ekonomia, polityka społeczna, marketing czy filozofia.

2. Promocja zdrowia obejmuje wszystkich ludzi a nie tylko chorych bądź zagrożonych chorobą (grup ryzyka).

1. Założenia promocji zdrowia:

1. Człowiek jest podmiotem, a nie jedynie przedmiotem opieki medycznej (chodzi tu o skuteczność opieki, której koniecznym warunkiem jest partnerstwo i współpraca między personelem i pacjentem).

2. Odpowiedzialność każdego z nas za własne zdrowie, której nie się całkowicie – ani nawet w jakimś stopniu – przerzucić na opiekę instytucjonalną, choć tendencje do takich zachowań mogą się pojawić zarówno po stronie pacjentów, jak i personelu medycznego.

3. Współodpowiedzialność łączy się z wymogiem aktywności (postawa aktywna wyraża się m.in. zmianą stylu życia, rezygnacją bądź ograniczeniem nałogów i innych zachowań szkodzących zdrowiu, prozdrowotnymi działaniami w społeczności lokalnej) (służy to również medycynie naprawczej, gdyż aktywność wobec zdrowia w sposób naturalny przenosi się na zachowania w chorobie).

4. Skupianie uwagi na środowisku (wynika to z uznania istotnego wpływu na zdrowie człowieka czynników społecznych i środowiskowych).

5. Troska o jakość życia.

1. Wyznacza wszechstronną strategię promocji zdrowia poprzez pięć obszarów działań:

• budowanie zdrowotnej polityki społecznej

• tworzenie środowisk sprzyjających zdrowiu

• wzmacnianie działań społecznych na rzecz zdrowia

• rozwijanie umiejętności osobniczych

• reorientacja służby zdrowia

1. Cele promocji zdrowia:

1. strategicznym celem promocji zdrowia jest jego kształtowanie, wzmacnianie oraz optymalizacja statusu zdrowotnego jednostek i populacji

• osiąga się to za pomocą celów operacyjnych:

- zmniejszenie zachorowalności

- zmniejszenie przedwczesnej umieralności

- redukcja czynników ryzyka

- zmniejszenie absencji chorobowej

- obniżenie kosztów opieki zdrowotnej

- wzrost wiedzy społeczeństwa o czynnościach wpływających na zdrowie

- lepsze standardy organizacyjne