TARCZYCA

• Choroby tarczycy należą do najczęstszych zaburzeń wikłających ciążę

• Hormony tarczycy: TSH, fT4, T4, fT3, T3,

• Prawidłowa ciąża powoduje zwiększenie całkowitego stężenia w surowicy TYROKSYNY (T4) i wolnej TRÓJJODOTYRONINY(fT3) oraz obniżenie stężenia TYREOTROPINY (TSH).

• Przy braku objawów klinicznych podwyższone stężenie fT4 (WOLNEJ TYROKSYNY) lub wskaźnik wolnej tyroksyny lub wskaźnik wolnej tyroksyny, jak również podwyższone stężenie T4 z obniżonym TSH same w sobie nie wskazują na nadczynność tarczycy u ciężarnej.

	TSH	fT4	fT3	T4	T3
CIĄŻA	N	N	N	↑	↑
NADCZYNNOŚĆ	↓	↑	↑	↑	N ↑
NIEDOCZYNNOŚĆ	↑	↓	↓	↓	N↓

• Wzrost bHCG pobudza tarczycę – niewielka nadczynność w I trym ciąży

• Choroby tarczycy podczas ciąży: niedoczynność, nadczynność

NIEDOCZYNNOŚĆ W CIĄŻY

OBJAWY:

• Osłabienie, zmęczenie

• Uczucie zimna

• Osłabienie pamięci

• Spowolnienie

• Depresja

• Zaparcia (objaw w ciąży)

• Spadek RR

• Skurcze mięśni

• Bezsenność

• Utrata włosów (objaw w ciąży)

• sucha skóra

• Wzrost masy ciała (objaw w ciąży)

• Retencja płynów (objaw w ciąży)

• Zespół cieśni nadgarstka (objaw w ciąży)

POWIKŁANIA POŁOŻNICZE	NADCZYNNOŚĆ	NIEDOCZYNNOŚĆ
Niepowściągliwe wymioty	+	-
Samoistne poronienia	+	+
Poród przedwczesny	+	+
Stan przedrzucawkowy/ nadciśnienie	+	+
Zahamowanie wzrostu płodu	+	+
Wewnątrzmaciczna śmierć płodu	+	-
Ciężki stan płodu	+	+
Problemy z laktacją	+	+
Poporodowe zmiany nastroju i depresja	+	+

BADANIA:

• ↑ TSH

• ↑ Cholesterol

• ↑ PRL

• ↑ homocysteiny

• ↓ fT4

• ↓ Na +

NIELECZONA NIEDOCZYNNOŚĆ – POWIKŁANIA

MATKA	PŁÓD
Preeclampsia	Wcześniactwo
PIH	Niska masa urodzeniowa
Odklejenie łożyska	Wzrost chorobowości i śmiertelności
Poród przedwczesny	Neuropsychologiczne powikłania
Częstsze CC	Wrodzony kretynizm
Krwotok poporodowy	Głuchota
	Niedorozwój psychoruchowy

LECZENIE

• Lewotyroksyna – lek bezpieczny, kategoria A, i trymestr

• Karmienie piersią – bezpieczne

• Interakcje lekowe – zakłócają wchłanianie (sole żelaza, leki zobojętniające HCL, sole wapnia

• Na czczo, 30 min przed posiłkiem

• Przyjmować nie częściej niż co 4h

• W I trymestrze zwiększyć dawkę Lewotyroksyny

• Po porodzie 6-8 tyg dawkę zmniejszyć

DLACZEGO MONITOROWAĆ FUNKCJĘ TARCZYCY W CIĄŻY?

• Wzrost poronień

• Wzrost zachorowań na chorobę Hashimoto

SKUTKI LECZENIA NIEDOCZYNOŚCI TARCZYCY W CIĄŻY:

• Od początku – zdrowe noworodki

• Leczenie późniejsze – noworodki zdrowe, ale niższe IQ

NADCZYNNOŚĆ TARCZYCY

• Choroba Graves-Basedoa 95%

• Wole guzowate

• Gruczolak

NADCZYNNOŚĆ W CIĄŻY:

• Do 20hbd

• Wzrost HCG – pobudzenie tarczycy – wzrost T3 i T4, spadek TSH

• Niepowściągliwe wymioty

• Powiększenie tarczyc

• Stan przejściowy, częściej w ciąży mnogiej

• Leczenie: najczęściej tylko B-blokery np. porpranolol

OBJAWY:

• Osłabienie

• Wzrost apetytu

• Chudnięcie

• Tachykardia

• Kołatanie serca

• Wymioty

• Biegunka

• Nocne poty

• Drżenie rąk

• Wzrost RR

BADANIA:

• Spadek TSH

• Wzrost fT4

• Spadek cholesterolu

CHOROBA GRAVES – BASEDOWA

• Zagrożenie dla matki: niewydolność serca, przełom tarczycowy

• Zagrożenie dla płodu

DLACZEGO LECZYĆ:

MATKA	PŁÓD
Niewydolność serca	Wzrost wcześniactwa
Przełom tarczycowy	Wzrost IUGR
Nadciśnienie tętnicze	Wady płodu
	Wzrost tyreotoksykozy płodu

LECZENIE:

• I trymestr maksymalna dawka

• II i III trymestr – minimalna dawka lub bez leków

• Po porodzie zwiększyć dawkę

• Bezpieczne: TIAMAZOL (metizol), PROPYLOTIOURACYL

• Leczenie chirurgiczne w ciąży – II trymestr – nowotwór tarczycy, duże wole, nietolerancja tyreostatyków, oporność na tyreostatyki

• Kontrola co 4 tyg TSH i fT4

• B-blokery – zmniejszają tachykardię

• Działania uboczne dla płodu: wole, niedoczynność

• Nigdy nie podajemy J131 (6 mcy przed ciążą i w ciąży zabronione), zwykły J krótko przed operacją

WPŁYW CHORÓB PRZEBIEGAJĄCYCH Z NADCZYNNOŚCIĄ TARCZYCY NA PŁÓD

CH. GRAVES - BASEDOWA	WOLE GUZOWATE
Bez wpływu	Bez wpływu
Nadczynność
Niedoczynność
Wole

PRZEŁOM TARCZYCOWY

• Największe zagrożenie w porodzie lub połogu

• Groźny dla życia

• Objawy: wzrost temp do 40st, tachykardia, biegunka, nudności

• Leczenie: hydrokortyzon, tyreostatyk iv, po, B-bloker np. propanolol, fenobarbitol

• Poród: CC lub skrócenie II okresu porodu

POPORODOWE ZAPALENIE TARCZYCY:

• 6% kobiet

• 2-12 miesiącu po porodzie

• Objawy:

  • Nadczynność 1-3mce – nie leczymy

  • Niedoczynność 3-8mscy – 75% wymaga leczenia tyoksyną (lewo tyroksyna)

  • 85% eutyreoza 1 rok

MONITOROWAĆ FUNKCJONOWANIE TARCZYCY:

• Przed zajściem w ciążę

• W czasie ciąży

NOWOTWORY TARCZYCY

• Rak brodawkowaty

• Rak pęcherzykowaty

• Guzek > 2cm – USG + biopsja – RAK – operacja II trymestr

WNIOSKI:

• Choroby tarczycy należą do najczęstszych zaburzeń spotykanych podczas ciąży i jeśli zostaną nie rozpoznane, albo są trudne do kontrolowania lub tez są niewłaściwie leczone mogą wiązać się ze złym rokowaniem położniczym