Przedsiębiorczość

Definicja formalna – podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną

PARP – Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości – agencja rządowa, jej zadaniem jest realizacja programów rozwoju gospodarki wpierająca działalność innowacyjną i badawczą małych i średnich firm, rozwój regionalny, wzrost eksportu, rozwój zasobów ludzkich oraz wykorzystywanie nowych technologii

Perspektywa ekonomiczna

-Richard Cantillon wprowadził pojęcie przedsiębiorczości, inwestycja/transformacja/zysk/strata

- Jean B. Say badanie/aplikacja/wytwarzanie

- Joseph Alois Schumpeter – osoba wnosząca nowe kombinacje, kreator, innowator, „twórczy destruktor”

- Frank Knight – osoba podejmująca skalkulowane ryzyko i skłonna do angażowania się w niepewne sytuacje

I. Kirzner – osoba wrażliwa na korzystne okazje zmiany

Perspektywa socjologiczna

- osoba tworząca nową firmę

1) bada się czynniki społeczno-demograficzne

2) jaki ma wpływ społeczeństwo na przedsiębiorców i odwrotnie

3) różne typologie przedsiębiorców

Perspektywa psychologiczna

Hirisch i Peters – osoba zaangażowana w proces tworzenia nowej wartości, przyjmowania ryzyka finansowego, psychicznego i społecznego, który daje zyski i poczucie osobistej satysfakcji i niezależności

Perspektywa nauk o przedsiębiorczości

Shane, Vankataraman – jednostka, która identyfikuje okazję przedsiębiorczą i dąży do jej rozwinięcia

Allinson, Chell i Hayes – właściciel-menedżer, który nieustannie poszukuje i wykorzystuje okazje dla akumulacji, kapitału i wzrostu

Dodatkowo o przedsiębiorczości:

William Baumol – jednostka doświadczająca tego, co w literaturze określane jest mianem przywództwa

Albert Shapero –

1) podejmowanie inicjatywy

2) organizowanie społecznych/ekonomicznych mechanizmów dotyczących zasobów i sytuacji dla uzyskania rezultatów

3) akceptacja dla ryzyka i porażki. Najważniejszym zasobem jest sam przedsiębiorca.

Meta-definicje przedsiębiorcy

1. Wykonawca menedżerskich zadań

2. Agent ekonomicznych zmian

3. Jednostka o specyficznej osobowości

Poglądy Shane’a i Vankataramana

Okazje przedsiębiorcze – te sytuacje, w których nowe dobra, usługi, materiały, metody organizacyjne mogą być wprowadzone i sprzedane drożej niż koszt ich produkcji

Przez kogo i z jakim efektem okazje do stworzenia przyszłych dóbr i usług są odkrywane, oceniane i eksploatowane?

Należy badać: źródła okazji, proces odkrywania, oceny i wykorzystania i jednostki które to robią

Źródła okazji przedsiębiorczych – Peter Drucker

Typy okazji wg Schumpetera

1. Nowe produkty lub usługi

2. Nowe technologie i metody produkcji

3. Nowe rynki

4. Nowe sposoby rozszerzania podaży istniejących zasobów

5. Reorganizowanie przedsiębiorstw

Kryteria kategoryzacji okazji (Eckhardt, Shane)

1. Umiejscowienie zmiany

2. Źródła okazji (Drucker)

3. Inicjatorzy zmiany

Charakterystyczne zachowania przedsiębiorców (Chell)

1. Zakłada przedsiębiorstwa

2. Aktywnie poszukuje okazji

3. Szuka nowych rozwiązań

4. Organizuje zasoby, przekształca okazje w produkty, wprowadza je na rynek

5. Dąży do zysku i wzrostu firmy

6. Ponosi t ryzyko

Determinanty aktywności przedsiębiorczej:

1. Infrastruktura środowiskowa

2. Turbulencje w środowisku

3. Doświadczenie osobiste świadków społeczeństwa

Bad. Powody zakładania firm

USA (Gatewood) : potrzeby rynku 29%/ autonomia 18%/Pieniądze 18%

Irlandia (Cromie): autonomia 23%/sukces 18%/niezadowolenia z pracy 18%

Szwecja (Dahlqvist): niezależność 24%/własne idee 24%/ brak pracy 24%

Czechy : autonomia 35 %/ pieniądze 17%/ Hobby 16 %/ Konieczność 4%/ nowe rzeczy 3,7%

Powody wyboru kariery przedsiębiorcy

Bad. Henderson: Osobiste doświadczenia 49%, Rodzina 30 %

Intencje przedsiębiorcze Bad. Levenburg – studenci hinduscy większe intencje p. niż studenci z USA

Bad. W Polsce – studenci ekonomii

Źródła pomysłu: zainteresowania 53%, potrzeby rynku 49%, sukces rynkowy29 %

Motywy intencji przedsiębiorczych

Bad. Luthje wew. i zew. wyznaczniki intencji przedsiębiorczych

Model procesu przedsiębiorczego Forbesa:

Intencje skaning interpretacja działanie wynik

Model planowanego zachowania Ajzen

Model intencji przedsiębiorczych Shapero-Krueger

Osobowość przedsiębiorcy

Osobowość a przedsiębiorczość – Bad. Brandstattera

Założyciele firmy mają wyższy wskaźnik niż spadkobiercy:

- zadowolenie z bycia przedsiębiorcą

- oczekiwanie przyszłych sukcesów

- atrybucja do siebie

- prawdopodobieństwo ekspansji firmy

- stabilności emocjonalnej

- niezależności

- racjonalności – wyższy spadkobiercy

Satysfakcja z sukcesów – nieistotne

- ekstrawersja – nieistotne

Podobieństwa i różnice pomiędzy przedsiębiorcami i managerami

Bad. Malach-Pines

Przedsiębiorcy wyższy wskaźnik: lubiący wyzwania, wykazujący inicjatywę, niezależny, marzyciel, podejmujący ryzyko, optymistyczny, twórczy, realistyczny

Potrzeba osiągnięć

Bad. Stewart

Przedsiębiorca zorientowany na rozwój vs. manager

Przedsiębiorca zorientowany na dochód vs. manager

Przedsiębiorca rorientowany na rozwój vs. dochód

Bad. Sagie i Elizur

Struktura motywacji osiągnięć

Stewart i Ruth

Motywacja osiągnięć – różnice między przedsiębiorcami i managerami

Potrzeba autonomii

Jako motyw założenia firmy: Czesi 35 %,Szwedzi 24%, Irlandczycy 23%,Amerykanie 18%

Bad. Brandstatter - założyciele większy wskaźnik niż spadkobiercy

Bad. Cromie

Poczucie kontroli

Bad. Cromie, Locus of control

Przedsiębiorcy Studenci MBA pracujący wykładowcy nauczyciele

Bad. Gatewood, Atrybucje intencji przedsiębiorczych

Więcej kobiet, które rozpoczęły działalność gospodarczą wskazuje wewnętrzne umiejscowienie kontroli a więcej mężczyzn zewnętrzne

Bad. Tyszka, Poczucie kontroli a postawy rynkowe

Wewnętrzna kontrola – postawa prorynkowa, zewnętrzna kontrola – postawa antyrynkowa

Czy locus of control się zmienia?

Metaanaliza Twenge

Levenson – wew kontrola/zew kontrola sprawowana przez innych/zew kontrola sprawowana przez los

Bad. Kaufman – poczucie kontroli przedsiębiorców i studentów

Poczucie skuteczności (Bandura)

Bandura – zdolności do wykonania specyficznych zadań

Boyd i Voziks – zmienna determinująca siłę intencji założenia firmy, i prawdopodobieństwo jej zrealizowania

Chen – siła przekonania jednostki , że jest zdolna z sukcesem pełnić rolę i wykonywać zadania stojące przed przedsiębiorcą

Poczucie skuteczności przedsiębiorczej

Bad. Chen

Wiek pozytywnie koreluje z PSP kontroli finansowej

Własne doświadczenie biznesowe – PSP innowacje

Bad. Forbes , Proces decyzyjny i inne zmienne a poczucie skuteczności przedsiębiorczej

- wielkość firmy, płeć, decentralizacja, zupełność decyzji, wykorzystanie bieżących informacji, efektywność

Czy interakcja płci i poziomu wykształcenia ma wpływ na poczucie skuteczności przedsiębiorczej?

Bad. Muellera , Związek Płci Psychologicznej z poczuciem przedsiębiorczej skuteczności

Wymiary poczucia skuteczności przedsiębiorczej: poszukiwanie, planowanie, zdobywanie zasobów, implementacja

Wyniki:

- Edukacja biznesowa, wielkość firmy pozytywnie koreluje z PSP

- Charakterystyka procesu decyzyjnego wpływa na PSP

- Mężczyźni charakteryzują się wyższym poziomem PSP niż kobiety- modyfikuje to poziom wykształcenia kobiet

- Wiek, edukacja biznesowa nie mają wpływa na wyniki w podskalach PSP wiek pozytywnie koreluje ze skalą kontroli finansowej

- Płeć psychologiczna męska w zad. twórczych pozytywnie koreluje z PSP

- Przedsiębiorczy rodzice nie wpływają na PSP

- Osobiste doświadczenie z rozpoczynaniem biznesu pozytywnie koreluje ze skala PSP i innowacje

Specyficzne poczucie skuteczności czy ogólne?

Bad. Schroeder, Ogólne poczucie skuteczności

Osoby z wyższym GSE - zdrowsze, lepiej zintegrowane społecznie, szybciej znajdowały pracę

Markman i Balbin

U osób z większym GSE wyższy dochód roczny

Zhao, Poczucie skuteczności jako mediator w kształtowaniu się intencji przedsiębiorczych

Wilson, Płeć, poczucie skuteczności i intencje przedsiębiorcze –

Mężczyźni wyższy wskaźnik

Markman, Baron, czy wytrwałośc i poczucie skuteczności jest kosztowne?

Wytrwałość jako zdolność do przezwyciężania trudności.

Przedsiębiorcy mieli większy poziom niż nieprzedsiębiorący:

- kontroli na sytuacją/odpowiedzialności/ogólnego poczucia skuteczności, intensywności żalu

- ilość żalu – nieistotne statystycznie

Przedsiębiorcy żałują najbardziej okazji biznesowych a nieprzedsiębiorący kariery i edukacji.

Zainteresowania a poczucie skuteczności

Holland – Sześć podstawowych preferencji (zainteresowań) zawodowych:

realistyczne/artystyczne/społeczne/ badawcze/ przedsiębiorcze/konwencjonalne

Osobowość proaktywna

Osoby proaktywne identyfikują okazje dla zmian, wykazują inicjatywę, podejmują działania i wytrwale dążą do wprowadzenia tych zmian.

Bad. Crant, Hipoteza: Osoby proaktywne częściej ujawniają intencje przedsiębiorcze.

Bad. Becherer, Osobowość proaktywna a funkcjonowanie małych firm

Bad. Gupta i Bhawe, Os. proaktywna jako moderator związku stereotypu przedsiębiorcy i intencji przedsiębiorczych

Rezultaty badań:

- Kobiety o proaktywnej osobowości ujawniały tylko nieco silniejsze intencje przedsiębiorcze

- W warunkach stereotypu męskiego intencje przedsiębiorcze były mniej nasilone niż w warunkach stereotypu neutralnego.

- Ujawniała się interakcja proaktywnej osobowości i typu stereotypu.

- Kobiety mniej proaktywne nie różniły się intencjami w warunkach różnych stereotypów

- Kobiety bardziej proaktywne ujawniały niższe intencje w warunkach stereotypu męskiego niż neutralnego

Najwyższy wskaźnik proaktywności ma założyciel firmy.

Bad. Zampetakis – Rola kreatywności i pro aktywności w spostrzeganiu atrakcyjności a intencje przedsiębiorcze

Polskie badania nad charakterystyką przedsiębiorców

Bad. Strzałecki, Kot

Przedsiębiorcy wykazują wyższy poziom niż pracownicy budżetowi:

- silne ego, samorealizacja, giętkość struktur poznawczych, wewnętrzna sterowność, motywacja osiągnięć, locus of control, rozumowanie ogólne

Bad. Wesołowska, Portret psychologiczny przedsiębiorcy

Osoby badane:

- bezrobotni chcący pracować na etacie w przeds. Państwowym

- bezrobotni chcący założyć firmę

- przedsiębiorcy z konieczności

- przedsiębiorcy z wyboru

- nie byli badani uczniowie chcący założyć firmę

Wielka piątka a osobowość

Bad. Nicholson

- przedsiębiorcy różnią się od norm NEO FFI nie od menedżerów, skale: niższy neurotyzm i ugodowość/ wyższa ekstrawersja, Podskale: wyższa aktywność i osiągnięcie, niższa estetyka, prostolinijność, altruizm

- różnią się od norm NEO i menedżerów: wyższa sumienność, Podskale: niższa depresja, samokrytycyzm, nadwrażliwość, ustępliwość/ wyższa obowiązkowość i asertywność

- różnią się od menedżerów, nie od Neo, Podskale: niższa towarzyskość i otwartość na doświadczenia, wyższy porządek i samodyscyplina

Zhao i Seibert – różnice między przedsiębiorcami i menedżerami

Wielka piątka zmienne poznawcze

Bad. Hmielski, Corbett, Skłonność do improwizacji jako determinanta intencji przedsiębiorczych

Bad. Jeff Brice, Wielka piątka a intencje przedsiębiorcze

Korelacja: sumienność i otwartość pozytywnie/ ugodowość negatywnie

Bad. Rauch Frese, związek cech osobowości a intencje i sukces przedsiębiorczy

Inteligencja

Bad. Van Praag, van der Sluis, Różne rodzaje inteligencji a dochód pracowników i przedsiębiorców

Wyniki badań:

- Przedsiębiorcy z większą inteligencją ogólną dużo większe dochody niż pracownicy

- Inteligencja werbalna – zerowy związek z dochodem u pracowników, negatywny u przedsiębiorców

- Zdolności matematyczne – zerowy związek u pracowników i negatywny u przedsiębiorców

- Inteligencja techniczna – pozytywny związek z dochodem w obu grupach, silniejszy u przedsiębiorców

- Zdolności biurowe pozytywny związek u pracowników, negatywny u przedsiębiorców

- Inteligencja społeczna – lepszy związek u przedsiębiorców

Kreatywność, Innowacyjność

Bad. Buttnera i Gyskiewicza nad innowacyjnością przedsiębiorców

Skala KAI Kirtona (oryginalność, skuteczność, konformizm), styl innowacyjny lub adaptacyjny

Przedsiębiorcy wyższy poziom niż menedżerowie

Bad. Engle, Math, Sadri, Innowacyjność przedsiębiorców i pracowników (przedsiębiorcy wyższy poziom)

Bad. Stewart, porównanie innowacyjności różnych typów przedsiębiorców i menedżerów

Najwyższy poziom kreatywności mieli przedsiębiorcy nastawieni na rozwój,

Później przedsiębiorcy nastawieni na dochód a na końcu managerowie

Bad. Ames. Runco, Myślenie dywengercyjne przedsiębiorców (Przedsiębiorcy z sukcesem wyższy poziom)

Intuicyjność, Analityczność

Bad. Allison, Chell, Hayes

Managerowie średniego poziomu byli najbardziej intuicyjni, później managerowie ogółem a najmniej przedsiębiorcy

Typy umysłu

MBTI – Kwestionariusz Myers-Briggs Type Index

-Percepcja - intuicja (sensing - intuition) SN

- Uczucia - Myślenie (feeling - thinking)FT

- Ekstrawersja - Introwersja EI

- Spontaniczność - Refleksyjność (perceving - judging) PJ

Kreatywność a przedsiębiorczość wyniki badań:

- Przedsiębiorcy są bardziej kreatywni/innowacyjni niż managerowie i pracownicy etatowi

- Innowacyjność jest pozytywnie powiązana z sukcesem przedsiębiorczym

- Intencje przedsiębiorcze są pozytywnie powiązane z otwartością na doświadczenia

- Sukces przedsiębiorczy jest pozytywnie powiązany z otwartością na doświadczenia

Poziom kreatywności a różnice w funkcjonowaniu przedsiębiorców

Bad. Ciavarella, Wielka piątka a długość trwania przedsięwzięcia biznesowego

Sumienność pozytywnie skorelowana z prawdopodobieństwem przetrwania firmy 8 lat

Otwartość negatywnie skorelowana

Style poznawcze przedsiębiorców i ich funkcjonalna rola

Bad. Brigham, Dopasowanie stylu poznawczego przedsiębiorcy do środowiska pracy

Wyniki:

- W bardziej elastycznej strukturze pracy intuicyjni przedsiębiorcy charakteryzują się większą satysfakcją niż przedsiębiorcy analityczni.

- W warunkach elastycznej struktury pracy przedsiębiorcy intuicyjni ujawniają słabsze intencje rezygnacji z kierowania tą firmą. W sytuacji sztywnej struktury pracy intencje rezygnacji SA u nich silne.

- Wysoka satysfakcja (i długi staż) jest negatywnie powiązana z rzeczywista rezygnacją.

- Im silniejsza intencja rezygnacji tym częstsze rzeczywiste rezygnacje z kierowania firmą.

Skłonność do podejmowania ryzyka

Bad. Cromie, Skłonność do podejmowania skalkulowanego ryzyka w różnych grupach zawodowych

Bad. Stewart, Roth, pomiar skłonności do ryzyka

Bad. Miner i Raju

Ba. Nicholsona, skłonność do różnych rodzajów ryzyka/a wiek i płeć

Niepewność strategiczna, Poszukiwanie informacji

Bad. McGee

Kompetencje społeczne, kapitał społeczny a sukces przedsiębiorczy

Bad. Ferris, Wit, Interakcja spolecznych umiejętności i ogólnych zdolności poznawczych a poziom pracy i zarobki

Bad. Wayne’a, Wpływ sposobu wywierania wrażenia na ocenę pracy

Bad. Barona, Społeczne kompetencje a sukces przedsiębiorczy

Percepcja społecznaDostęp do informacji wzrost sprzedaży/zysku

Ekspresywność Dostęp do zasobów Wzrost sprzedaży/zysku

Ekspresywność Dostęp do zasobów Wzrost zatrudnienia

Atrakcyjność fizyczna przedsiębiorców

Bad. Barona i Markmana, Atrakcyjność fizyczna a dochód przedsiębiorców

Hipoteza: Atrakcyjność fizyczna będzie w pozytywnym związku z finansami kobiet przedsiębiorców.

Najbardziej atrakcyjne kobiety zarabiały 20 % więcej od najmniej atrakcyjnych.

Niezależnie czy przemysł kosmetyczny czy górniczy, ocena osób atrakcyjnych była wyższa

Im bardziej atrakcyjny przedsiębiorca tym bardziej pozytywnie jest oceniany

Im bardziej atrakcyjny tym wyższa ocena jego pomysłu na produkt

Rola przedsiębiorcy i managera (Baron)

Kobiety bardziej pozytywnie oceniane jako przedsiębiorca niż manager.

Mężczyźni bez różnicy.

Kapitał Społeczny

Bad. Skarżyńskiej – związek zaufania jest największy z poczuciem skuteczności, aktywnością życiową, ujemny z autorytaryzmem,

Kapitał społeczny- sieć społeczna, zbiór więzi między jednostkami

Więzi słabe-funkcjonalne, rzadkie, formalne (kontakty biznesowe)

Więzi silne-emocjonalne, częste, nieformalne (rodzina, przyjaciele)mogą być: emocjonalnie wspierające, praktycznie pomagające

Wymiary kapitału społecznego:

- strukturalny: sieć formalna/sieć nieformalna

- poznawczy: ogólne zaufanie, zaufanie instytucjonalne, normy

Bad. Seibert, Kapitał społeczny a sukces zawodowy

Bad. Sequeir, Wpływ kapitału społecznego i poczucia skuteczności na intencje przedsiębiorcze

Pomagające silne więzi negatywnie wpływają na zachowania związane z założeniem firmy

Wspierające silne więzi, pomagające słabe więzi pozytywnie wpływają na zachowania związane z założeniem firmy

Właściwości zespołów zarządzających nowopowstałymi firmami

Bad. Neergaard, sukces startującej firmy zależy od tego z kim ją zakładamy

Najczęściej z współpracownikiem z pracy, najrzadziej z rodziną.

Funkcjonowanie poznawcze przedsiębiorców

Heurystyczne myślenie przedsiębiorców

Bad. Pinfolta. Nierealistyczny optymizm przedsiębiorców – że ich firma przetrwa po 5 latach.

Bad. Bausitnez i Barney

Przedsiębiorcy w wyższym stopniu niż managerowie posługują się myśleniem heurystycznym.

W oparciu o overconfidence i heurystykę reprezentatywności można pokategoryzować przedsiębiorców w 70%.

• Przedsiębiorcy są bardziej oveconfidence niż managerowie

• Młodsi przeds. są bardziej overconfinedce

• Im bardziej zupełny jest proces decyzyjny tym większy overconfidence

• Inwestorzy zewnętrzni wpływają na mniejszy Overconfidence

• Wiek i wielkość firmy negatywnie koreluje z Overconfidence

Bad. Baron

- Przedsiębiorcy rzadziej angażują się w myślenie kontr faktualne o przeszłych zdarzeniach

- Doświadczają mniejszego żalu

- Łatwiej się przyznają do przeszłych błędów

Percepcja ryzyka i heurystyczne myślenie

Bad. Palich i Bagby, Proces oceniania – przedsiębiorcy i managerowie

SWOT – silne strony/słabe strony/ (aspekty wew organizacji) okazje/zagrożenia (aspekty zew organizacji)

Przedsiębiorcy dostrzegają więcej wew silnych stron i mniej słabości

Przedsiębiorcy mają tendencję do spostrzegania w otoczeniu firmy więcej okazji, które można wykorzystać i mniej zagrożeń

Są bardziej optymistyczni co do przyszłości hipotetycznych firm

Bad. Keh, Ocena okazji w warunkach ryzyka

• Posługiwanie się prawem małych liczb i iluzja kontroli mają związek z oceną okazji biznesowych

• Percepcja ryzyka jest mediatorem oceny okazji biznesowej

Bad. Simon, Relacje między inklinacjami, podejmowaniem ryzyka i założeniem firmy

Osoby spostrzegające niższe ryzyko podejmują decyzje o starcie firmy

Osoby mające wyższą iluzje kontroli i kierujące się prawem małych liczb spostrzegają niższy poziom ryzyka związanego z założeniem firmy

Overconfidence jest związany istotnie z percepcją ryzyka

Iluzja kontroli i prawo małych liczb wpływa w sposób pośredni (percepcja ryzyka) i bezpośredni na decyzje o starcie firmy

Bad. Hmielski, Baron, Kiedy poczucie skuteczności przedsiębiorczej zwiększa lub zmniejsza efektywność firmy

• Silny pozytywny związek poczucia skuteczności i optymizmu

• Poczucie skuteczności jest pozytywnym predyktorem efektywności firmy

• Optymizm jest negatywnym predyktorem efektywności firmy

• Interakcja pomiędzy poczuciem skuteczności, optymizmu i dynamizmu firmy jest istotna dla efektywności firmy

• W środowisku dynamicznym pozytywny wpływ poczucia skuteczności występuje tylko wtedy, gdy kierujący firmą charakteryzuje się umiarkowanym optymizmem dyspozycyjnym

• W środowisku stabilnym wpływ poczucia skuteczności na efektywność firmy nie jest moderowany przez optymizm

Identyfikacja okazji przedsiębiorczych

Identyfikacja potencjalnie wartościowych okazji jest kluczowym krokiem w procesie przedsiębiorczym.

Różne podejścia do rozpoznawania okazji: czy są odkrywane czy tworzone?

Bad. Hills, Shrader, Lumpkin, Identyfikacja okazji jako process twórczy

Komponenty procesu identyfikacji okazji przeds. to wielowymiarowy konstrukt składający się z:

• Wrażliwość na cele

• Przeczucia

• Radykalne innowacje

• Modyfikowanie poprzednich innowacji

• Wcześniejsze doświadczenia

• Przypadek/nagłość

Etapy procesu twórczego modelu Wallasa:

PreparacjaInkubacjaWglądEwaluacjaElaboracja

Bad. Hills, Związek poszczególnych komponentów z ilością zidentyfikowanych okazjiistotne tylko przeczucie

Identyfikacja okazji jako rozpoznawanie wzorców

Bad. Baron, Ensley, Prototyp okazji przedsiębiorczej

Wyniki:

-Przedsiębiorcy doświadczeni są bardziej zgodni niż nowicjusze co do podstawowych wymiarów okazji przedsiębiorczej, bardziej zgodni w obszarze dobrej okazji przedsiębiorczej.

- Nowicjusze charakteryzują się mniejszą dymensją niż doświadczeni przedsiębiorcy.

Najważniejsze czynniki w rozpoznawaniu okazji:

- aktywne poszukiwanie/sieci społeczne/alertness/wiedza

Aktywne poszukiwanie:

Przedsiębiorcy z sukcesem rzadziej rozpoznawali okazje oparciu o ogólnie dostępne informacje w magazynach, gazetach i czasopismach ale częściej szukali w bardziej unikalnych źródłach jak kontakty interpersonalne i literaturze specjalistycznej. (Hills).

Identyfikacja okazji przedsiębiorczych a sieć społeczna

Bad. Singh, Hills

Z im większej liczby kontaktów korzysta przedsiębiorca jako źródeł informacji tym większa liczba zidentyfikowanych okazji.

Ilość zidentyfikowanych okazji pozostaje w pozytywnej relacji do ilości więzi w sieci społecznej

Krzywoliniowa relacja – Bad. Zhou

Poziom twórczości jest najwyższy przy średniej ilości słabych więzi

Poziom kreatywności jest największy przy średniej liczbie słabych więzi dla osób z niskim konformizmem

Poziom kreatywności jest tym większy im większa liczba słabych więzi społecznych dla osób z wysokim konformizmem.

Społeczne źródła informacji o okazjach przedsiębiorczych

- poleganie na mentorach/poleganie na rodzinie i znajomych/ poleganie na nieformalnych powiązaniach zawodowych/ uczestnictwo w profesjonalnych forach

Społeczne czynniki sukcesu w rozpoznawaniu okazji przedsiębiorczych:

- posiadanie mentora/posiadanie szerokiej nieformalnej sieci kontaktów zawodowych/ uczestnictwo w konferencjach i innych profesjonalnych forach

Czujność przedsiębiorcza (Alertness)

Czujność przeds. – przejawia się w stałym poszukiwaniu informacji przez szeroki i nieukierunkowany skaning, który zachodzi w niekonwencjonalnym czasie i miejscu w przeciwieństwie do ukierunkowanego, racjonalnego poszukiwania w określonym czasie i miejscu.

Bad. Busenitz – przedsiębiorcy wykazują większą czujność nie managerowie (otwarte myślenie/sygnały ekonomiczne i ryzyka)

Myślenie bisocjacyjne

Wg Koestlera wzajemne przenikanie dwóch systemów odniesienia pod względem treści, zakresu i utworzenie przynajmniej jednego związku, którego podwójna przynależność odsłania stosunek mogący rozwiązać dany problem. Myśl twórcza powstaje poprzez wzbogacenie i nowa kombinację przeżyć, wyobrażeń i doświadczeń autora.

Bad. Butler

Alertness wobec idei biznesowych jest pozytywnie związany z ilością zidentyfikowanych okazji.

Bisocjacyjne myślenie jest pozytywnie związane z identyfikacją okazji przedsiębiorczych.

Posiadana wiedza a identyfikacja okazji przedsiębiorczych

Bad. Shane, Obszary wiedzy ważne dla identyfikacji okazji biznesowych

posiadana wiedza o rynku/ o sposobach obsługi rynku/ o problemach klientów

Bad. Sheperd, Wiedza potencjalne nagrody i identyfikacja okazji przedsiębiorczych

• Wyższy poziom wiedzy jest związany z identyfikacją większej ilości okazji przeds.

• Okazje te są bardziej innowacyjne

• Większy poziom nagród jest związany z większą liczbą zidentyfikowanych okazji

• Nagroda finansowa ma wpływ na innowacyjność okazji u osób o niskiej wiedzy

Rozwój rozpoznawania okazji:

• Kontakt z różnorodnymi biznesowymi doświadczeniami

• Uczenie się poszukiwania w najlepszych miejscach

• Uczenie się w najlepszy sposób/ dróg

• Kontakt z szerokim zakresem okazji przedsiębiorczych

Sukces nowo założonej firmy:

• Wcześniejsze doświadczenie przemysłowe lub rynkowe

• Wcześniejsze doświadczenie przedsiębiorcze

• Szeroka siec kontaktów społecznych

• Specyficzne umiejętności

• Personalne właściwości/osobowość/ motywacja/poznawcze

Przedsiębiorczość wewnątrzorganizacyjna, Wyznaczniki innowacyjności

Typologia organizacji:

Organizacja efektywna: do lat 60/ hierarchiczność/ racjonalność/ nastawienie na minimalizację kosztów/ maksymalizacja masowej produkcji standardowych dóbr

• Proste powtarzalne zadania i tania siła robocza

• Oddzielenia poziomu strategicznego od liniowego

• Rozbudowany system kontroli oparty na sformalizowanych regułach

Organizacja nastawiona na jakość: lata 70angażująca struktury i procesy działania w długotrwały proces uzyskiwania wyższej jakości/ podstawą strategii jest nastawienie na klienta

• Duch kooperacji/ współdziałania

• Komunikacja w obrębie wszystkich struktur komunikacyjnych

• Rozwój produktu, technologii, metod zarządzania

Organizacja elastyczna: lata 80/ szybkie i skuteczne reagowanie na zmiany na rynku/ zdolność podejmowania ryzyka i wielokompetencyjność

• Dostarczanie w jak najszybszym czasie nowego, pożądanego produktu

• Nastawienie na produkt

• Spłaszczone struktury organizacyjne

• Istnieją zespoły zadaniowe, problemowe

Organizacja innowacyjna: lata 90, zdolność do szybkiej restrukturyzacji i oderowania unikatowych innowacji produktu/ grupowa praca w postaci wielodyscyplinarnych zespołów zadaniowych powoływanych do realizacji określonych projektów

• Znaczne spłaszczenie struktur/ zanikanie podziałów między szczeblami

• Elastyczność i niesformalizowany charakter procedur podejmowania decyzji

• Delegowania uprawnień i odpowiedzialności

Bad. Amabile, Co przeszkadza twórczo myśleć w organizacjach?

Kategorie barier:

- ogólne organizacyjne/ ograniczenia/obojętność/ kierowanie/ ocena/ niewystarczające zasoby/ presja czasu/ zachowawczość/ rywalizacja

Personalne wyznaczniki twórczości

Podstawowe zdolności twórcze: płynność myślenia/ giętkość myślenia/ oryginalność

Bad. Sternberg i Lubhart, Twórcze inwestowanie (wybór tematu)

Analiza techniczna- obserwowanie, które tematy są popularne a które wykazują tendencje wzrostowe – wybór tematu w początkowej fazie wzrostu

Analiza fundamentalna – wybór tematu który będzie zawsze ważny

Zróżnicowanie portfela inwestycyjnego – zajmowani się więcej niż jednym tematem

Zasoby indywidualne, konieczne do podjęcia działań twórczych:

- intelekt/ wiedza/ styl myślenia/ osobowość/ motywacja/ otoczenie społeczne

Styl kierowania a twórczość organizacyjna

Bad. Jung

transformacyjny styl kierowania promuje wyższy poziom twórczości-mierzony wskaźnikami myślenia dywergencyjnego

grupy nominalne charakteryzują się wyższym poziomem twórczości niż realne

Indywidualizm- kolektywizm a twórczość grupy, Bad. Gonacalo, Staw

• Os. Z kultury indywidualistycznej generowały więcej pomysłów

Rola kreatywności w funkcjonowaniu małych i średnich firm – Bad. nad polskimi przedsiębiorcami

Uzależnienie rozwoju firmy od kreatywności pomysłów – najwięcej odpowiedzi: bardzo duże i duże

Ocena kreatywności pracowników w różnych działach firm:

- największe wykorzystanie kreatywności w dziale zarządzania strategicznego, marketingu i sprzedaży

- najmniejsze w dziale finansów

Czynniki sprzyjające kreatywności pracowników:

- najwięcej: atmosfera w firmie, motywacja pracownika, wiedza doświadczenie