Psychologia II wykład, 26.02.2011
Psychologiczne koncepcje człowieka we współczesnej psychologii
Strukturalizm
Behawioryzm
Psychologia postaci
Psychoanaliza
Psychologia humanistyczna
Psychologia poznawcza
Koncepcja psychologiczna człowieka: jest jawna lub ukrytą ideą proponowaną przez dany ( np. dominujący w wybranym okresie ) nurt teoretyczny w psychologii.
Struktualizm:
Najprostszym elementem, atomem psychicznym jest wrażenie.
Prócz doznań zmysłowych prostymi, nie dającymi rozłożyć się na mniejsze, elementami są również uczucia.
Wundt był jednym z reprezentantów: Psychologii atomistycznej, analitycznej, asocjacyjnej, introspekcyjnej.
Behawioryzm:
John Watson ( 1878-1958)
1913- „ Behaviorism” . Podstawową przeszkodą w uprawianiu psychologii jako nauki ścisłej i obiektywnej jest pojęcie świadomości i introspekcyjna metoda jej badania.
Zachowania człowika opisuje formuła. S – R (S- bodźce, R- reakcja)
Behawioryzm jest nauką o zachowaniu. Metodą poznania jest eksperyment w warunkach laboratoryjnych.
Badania głównie przeprowadzane są na zwierzętach.
Neobehawioryzm:
B. Skinner ( 1904-1990) twórca behawioryzmu radykalnego.
Człowiek jest jak czarna skrzynka, do jego wnętrza nikt nie ma wglądu. Dost . SA tylko reakcje na wejściu i wyjściu.
Zachowanie człowika opisuje formuła S – czarna skrzynka – R
Edward Chase Tolman ( 1886-1959) zakładał możliwośc istnienia procesów pośredniczących między bodźcem a reakcją. Zachowanie człowieka opisuje formuła S – O – R gdzie O – organizm
Psychologia postaci
Gestaltyzm- z niemieckiego gest alt . Forma postać struktura
M. Wertheimer , W. Kohler, K. Kofka
Z elementów nie da się stworzyć całości, bo ona zawsze zawiera w sobie nowa jakość.
Postać jest pierwotna w stosunku do pierwotnych elementów. Nie można z niej wywieźć pierwotnej właściwości.
Doznania zmysłowe są całościowe i mają określine zanaczenie, sens.
Psychanaliza:
Z. Freud (1856-1939)
Zakładał istnienie nieświadomej warstwy psychiki ( określenie „ psychologia głębi” jako synonim psychoanalizy) . W zachowaniu człowieka są treści jawne, o których istnieniu ludzie wiedzą , bo są one świadome, doświadczalne, oraz treści ukryte- efekt istnienia niedostępnych procesów nieświadomych.
Popendy i instynkty stanowia źródło energii psychicznej człowieka. Ludzkim zachowaniem kieruja dwa popędy: libido- energia psychiczna popychająca człowika do poszukiwania przyjemności zmysłowych : inaczej eros. Popęd śmierci – energia psychiczna skłaniająca człowika do działań agresywnych i destruktywnych ( inaczej thanatos)
Psychika ma charakter warstwowy, Id, ego, superego.
Złożona z tych sfer osobowość człowieka pozostaje w stanie nieustającego wewnętrznego napięcia.
Mechanizmy obronne- nieświadome strategie umysłowe, pozwalające człowikowi zachować korzystny obraz siebie,oraz akceptowalny wizerunek własnej osoby w oczach innych , stanowią sposoby redukcji napięcia: wyparcie, projekcje ,przemieszczenie , zaprzeczanie, racjonalizacja, sublimacja
Rozwój osobowości pozostaje w związku z rozwojem libido. Kryterium wyróżnienia każdej fazzy rozwojowej- koncentracja na określonej części ciała dziecka:
Faza Oralna
Faza Analna
F. Falliczna
F. Utajenia ( latencji )
F. Genitalna
Neopsychoanaliza :
Alfered Adler- psychologia indywidualna. Nie negując istnienia motywacji nieuswiadomionej, dowodził jednka przewagi motywów świadomych. Za nazwazniejszy ludzki popęd uznał potrzebe mocy i dominacji.
Carl Gustaw Jung : Libido ma nature bardziej duchową niż seksualną. Przyjął istnienie nie świadomości zbiorowej, społecznej podświadomości, składającej się z archetypów. Wyróznił opierając się na różnicach tempera mentalnych introwertyków oraz ekstrawertyków.
Psychologia humanistyczna
Carl Rogers ( 1902-1987)
Teoria motywacji wzrostu. Mechanizmem sterującym ludzkimi zachowaniami SA potrzeby . Potrzeby człwoieka twożą pewną hierarchię.
Psychologia poznawcza:
XVII wiek, filozof francuski Rene Descartes – „Myślę więc jestem „ . Szwajcarski psycholog Jean Piaget ( 1896-1980).
Psychologia poznawcza jest procesem ewolucji mysli psychologicznej. Zajmuje się badaniem zdolności ludzi do zdobywania , porządkowania, zapamiętywania i wykorzystwania wiedzy do kierowania swoim zachowaniem. Człowiek – samodzielny badacz. Zycie ludzie jest ciągłym eksperymentowaniem, sprawdzaniem hipotez.
Porównanie różnych sposobów myślenia:
Nie ma konieczności decydowania się na jeden poglad. Okreslony psychologiczny stan rzeczy daje się najlepiej wyjaśnić gdy przygladamy się mu z roznych stron. Każdy sposób widzenia ma swoje wady i zalety.