Prawo wykroczeń – to część prawa karnego.
PW- jest przedłużeniem prawa karnego w takim sensie, że zabronione są wykroczenia które, społecznie są mniej szkodliwe niż przestępstwa.
KRYTERIA ODROIZNIANIA PRZESTEPST OD WYKROCZEŃ:
*społecznej szkodliwości – przestępstw to czyny społecznie bardziej szkodliwe, a wykroczenia to czyny o mniejszym stopniu społecznej szkodliwości.
*zagrożenia karnego- górna granica kar za wykroczenia jest dolną granicą kar za przestępstwa.(np.. kara ograniczenia wolności w prawie wykroczeń - to 30 dni, w pr. Karnym od 30 dni)
*odrębności przymusowej- do 2001 sprawami o przestępstwa zajmowały się sądy, w spr o wykroczenia zajmowaly się kolegia. Po 2009 spr o wykr SA rozpatrywane przez sady karne o ile te przed sza wogole trafia, bo wykroczeniami zajmuje się policja, straz gminna, straz lesna.

Mimo kryteriow czasami ciężko odróżnić czy dany czyn jest wykroczeniem czy przestępstwem.
Czyn zabroniony przepołowiony- jeśli ktoś, prowadząc auto, ma we krwi do 0.2 do 0.5 promili to popełnia wykrocznie. Jeśli powyżej to popelnia przestępstwo.
Funkcja PW:
1. Ochronna – PW ma chronic prawne wartości i dobra. Ma chronić porządek i spokój publiczny. PW ma chronic obyczajowość art.141
2. Prewencyjno-wychowawcza- przez isnienie przepisów PW ma zapobiegać nieporządkowanym zachowaniom ludzi. PW ma też wychowywać tego, kto został ukarany
3. Kompensacyjna- (odszkodowawcza) przepiy PW mają być tak skonstruowane, by naprawić pokrzywdzonemu wyrządzoną wykroczeniem szkodę, klasycznym instrumentem naprawy szkody jest nawiązka srt.120 (PRZEPROSZENIE poszkodowanego oraz NAPRAWA szkody)
4. Gwarancyjna- nie ma wykroczenia bez ustawy. Wykroczeniem ejst tylko takie zachowanie sie4 czlowieka, które jest opisane i zabronione, przez ustawodawcęw ustawie art166. 125. 96a
5.Subsydiarności- (pomocniczości) ustawodawca powinien posługiwać się przepisami PW tylko wtedy, gdy jest to konieczne. PW NIE MA BYĆ PRAWEM NA WYROST .
WYKROCZENIE- art1 czyn człowieka bezprawny, zwioniony i społecznie szkodliwy.
Podział wykroczeń:
1. Powszchen( Ina. Ogólnosprawne- może je popełnić każdy) indywidualne( ten kto szczególne cechy)
2.wykr z działania i zaniechania 107/106
3. Ścigane z urzędu(większość) i na żądanie pokrzywdzonego art. 109
4.skutkowe( nagromadzenie się zdarzeń art. 124) i bezskutkowe (bez zmiany art. 104)

Podmioty wykroczeń: art. 8 odp Ci którzy ukończyli 17 lat
za wykr odp tez nieletni ale nie z KW tylko z ustawy o postepowaniu nieletnich.
FORMA WINY- art. 6 ekwilencja w formie winy dzieli winę na umyślną i nieumyślną, dla wykroczenia jest to obojętne, bo nie jest badane czy sprawca popełnił wykroczenie umyślne czy nieumyślne.
NIEWINNOŚĆ KARALNOŚCIart7 – ktoś może pozostawać w błednym przekonaniu, że jakieś czyn nie jest wykroczeniem art. 153, 166, 125
ZBIEG PRZEPISÓW I ZBIEG WYKROCZEŃ-art9 może być tak, że sprawca jednym zachowaniem popełnił kilka wykroczeń wymierza się karę z przepisów który jest najsurowszy.
ART10 –zbieg wykroczenia z przestępstwem – gdy osoba jednym czynem wypelnia znamiona wykroczenia i przestępstwa.
OKOLICZNOŚCI WYŁĄCZJĄCE BEZPRAWNOŚĆ I UCHYLAJĄCE WINĘ- art. 15.16.17
-gdy ktoś broni jedno dobro, poświęcając inne –obrono konieczna
Stan wyższej konieczności- poświęcamy jedno dobro kosztem drugiego ale wartość rzeczy bronionej musi być wyższa niż poświęcanej.
Okoliczności wyłaczające odp kodeksowa- sigus dyngus
KARY ZA WYKROCZENIA
-areszt od5 do 30 dni
-ogr wolności- trwa 1 mc- polega na nakazie nieodpłatnej pracy na cele społeczne w wymiarze 20-40 godz tyg lub potraceniu 10%-25% wynagrodzenia
-grzywna – od 20 do 5 tys- sad orzekając grzywne kieruje się kwestaimi finansowymi,
-nagana
ART.41 poproszenie o zastosowanie pouczenia, zwrócenia uwagi, ostrzeżenia lub na zastosowaniu innych Sr odzialywania wychowawczego.
ŚRODKI KARNE- art.28
- zakaz prowadzenia pojazdów art. 29 – na okres 6m-cy do 3lat z wykroczenia przeciwko bezpiecenstwa w ruchu drogowym
-przepadek przedmiotów art30- dot przedmiotów służących do popełniena wykroczenia, a także te które, były przedmiotem wykroczenia.
-nawiązka art.32 orzeka się ją na rzecz pokrzywdzonego,zwrot podwojej wartości
- naprawienie szkody –nawiazka
-podanie rozeczeniao ukaraniu do publicznej wiadomości w szczególny sposób art.31(znaczenie wychowawcze)
-inne środkli określone art.28,
DYKTRYNY WYMIARU KARY- art. 33-36
Sąd pod uwagę bierze:
-stopień społecznej szkodliwości czynu
-w jaki sposób kara może oddziaływać na resztę społeczeństwa
-jaki skutek ta kara może wywrzeć na oskarżonego
-rodzaj i wielkość szkody wyrządzonej przez oskarżonego
-stosunek do pokrzywdzonego
-stosunki majątkowe sprawcy
-sposób życia sprawcy przed popełnieniem wykroczenia
OKOLICZNOŚCI ŁAGODZĄCE brane przez sąd:
-sprawca działał pod wpływem ciężkich warunków rodzinnych lub osobistych
- działał pod wpływem silnego wzburzenia wywołanego krzywdzącym stosunekim do niego lub innych
-prowadzenie przez sprawce nienagannego życia sprzed popełn ienia wykroczenia
-przyznanie się lub staranie się sprawcy o przyczynienie się do usunięcia szkody nast. Epstw swego czynu.
OKOLICZNOŚCI OBCIĄŻAJĄCE:
-działanie sprawcy w celu osiągnięcia bezprawnej korzyści majątkowej
-działanie w sposób zasługujący na szczególne potępienie
-uprzednie ukaranie sprawcy z podobnego przestępstwa lub wykroczenia
- chuligański charakter wykonawczy
-działanie pod wpływem alkoholu lub środków odurzających
-popełnienie wykonania ze współudziałem z małoletnim.
KARALNOŚĆ Z UPŁYWEM CZASU:
PRZEDAWNIENIE
- ściaganie karalność wykonania ustaje jeżlei upłynął 1 rok
-wyrokowania- 2 lata
-wykonania kary- 3 lata
ZATRACIE SKAZANIA
-niedbałe po upływie 2 lat od przedawnienia, …
POSTĘPOWANIA W SPR WYKROCZENIA: podobnne do posterowani karnego z różnicami:
-prostrz i szybsze
-różnica w nazewnictwie – post karne –oskarżony/obwiniony, postepowanie przygotowawcze/czynności wyjaśniające,dokumentem jest akt oskarzenia/wniosek o uwolnienie,
UCZESTNICY W POSTĘPOWANIU W SPR O WYKROCZNEIE:
-obwiniony
-pokrzywdzony
-oskarżyciel (najczęściej policja, straż miejska, leśna, rybacka)
-sąd – rejonowy, 1-os
-biegli
ETAPY post w spr o wykroczenie:
I. czynności wyjaśniające ( powinny być przeprowadzone od razu na miejscu i trwać nie dłużej niż 30 dni)
II. Post przed sądem
III. Poste odwoławcze ( ma skutek wniesienia apelacji)
*Rodzaje postępowań w spr o wykroczenie
I. post zwyczajne
II.post szczególne :
-post przyspieszone – do skazanego na goracym uczynku
-post nakazowe
-post mandatowe( pozwala obciążyć pracę sądu, jest poste warunkowe- sprawca musi się zgodzić na przyjęcia mandatu
* Zasady pos w spr. O wykr:
I. z powodu materialnej (podstawy każdego post. Powinna być prawda zgodna z rzeczywistością)
II. Z swobodnej oceny dowodów
III. Z bezstronności (np. . instytucja wyłączające osoby lub organy)
IV. Skargowości (post w spr o wykroczeniu przed sądem musi inicjować skarga oskarżyciela, którą jest wniosek o ukaranie)
V. kontradyktoryjności ( są 2 strony, które walczą przed sądem)
VI. Domniemania niewinności ( tak długo, jak wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu- uważa się osobę za niewinną
VII. Z. prawa do obrony-
- każdy obwiniony może Bronic się sam
- każdy obwiniony może korzystać z obrony( w post wykr 1 oskarzowny to 1 obronca, w poste karnym 1 oskarzony i 3 obonców)
VIII. Z. kontroli rozstrzygnięć ( możemy zakwestionować każde rozstrzygnięcie wnieść apelację a do decyzji zaskarżenie.
* Postępowanie mandatowe art.95
-prowadzić mogą: policja , straż miejska, ins traspotru drogowego, straż rybacka, leśna inspekcja pracy
- max wysokości grzywny to 500zl, chyba ze sprawca wypelnił znamiona innych wykroczeni to 1000 zł.
wyjątek!! Inspekcja ruchu drogowego max 2000 tys zł
-post mandatowe może być stosowane gdy art97
#schwytanie sprawcy na gorącym uczynku lub bezpośrednio po
#przyłapanie dzięki urządzeniom rejestracyjnym lub kontrolno-pomiarowym
# .
3 rodzaje mandatów art. 97:
- mandat gotówkowy( cudzoziemcy , oso nie majace obywatelstwa PL )
-mandat kredytowy( obywatele PL w terminie 7 dni
-mandat zaoczny ( mandat strwerdza się pod nieobecność sprawcy i zostawia się go w miejscu w którym sprawca go dobiera)
mandat z fotoradaru może być zaplacowny w ciagu 180 dni art. 97
UCZESTNICY POSTĘPOWANIA W SPR O WYKROCZENIE :
I. oskarżyciel publiczny art. 17 – policja, straż miejska , leśna, PIPa, prokurator
II. Obwiniony art.20
*domniemany sprawca wykroczenia, w stosunku do którego oskarżyciel puliczny wnosi do sądu o ukaranie
*MA prawo do obrony (obrońca może być adwokat lub radca prawny,a le obronca może być tylko 1
*obwiniony musi mieć obronce, gdy jest gluchy niemy niewidomy albo zachodzi wątpliwość co do jego poczytalności
III. Pokrzywdzony- ten czyje dobro zostalo naruszone lub zagrozone przez wykroczenie
*może wystepować w sądzie w charakterze oskarżyciela posiłkowego art. 26,29
Oskarżycioel posiłkowy może być:
*samoistny artb 27.2.3
*uboczny art. 26.3
Pokrzywdzony może skorzystac z pełnomocnika ( adwokat, radca prawny)
IV. Świadkowie – kzdy kto zezjane w tym charakterze ma obowiązek stawiennictwa
*gdy świadek nie stawi się 1 raz to może być na niego złożona kara do 250 zl a jeśli 2 raz to 500 zl art.49. 50
V.Biegli- specjaliści z zakresu medycyny , rachunkowości
VI. Tłumacze
*środki przymusu art. 45 możliwe jest zatrzymanie osoby ujetej na gorącym uczynku gdy nie można ustalić jej tożsamości , zachodzi podstawa do zastosowania wobec niej poste przyspieszonego do 24 h lub 48 h.
Osoba może złożyć do sądu zażalenie na bezzasadne zatrzymanie i złe traktowanie podczas zatrzymania.
Policja może stosowac środki przymusu bezpośredniego (siły, kajdanki)
*przebieg w postepowaniu w spr o wykroczenie art. 54
I. czynności wyjasniajaca – odpowiednik poste przygotowawczego-czas na ich zakończenie po m-cu.
Trzeba sporządzić protokoł, albo notatke służbową. Wniosek o ukaranie art57
II.Rozprawa przed sadem- zawiadamia się o niej obciążonego art70 rozprawa jest jawna i ustna.
Sad wlacza jawności , gdy jawność mohglaby obrazac dobreobyczje.
-rozpoczyna się ona wywolaniem sprawy
-art. 71 sad sprawdza czy wszyscy wezwanie stawili się na rizprawe
-odczytanie wniosku o ukaranie art72. Ma go odczytac oskarżyciel publiczny, a przypadku jego nieobecności –protokolant.
-sad powoluje swiadków
-sad wysluchuje strony
-sad wyglasza wyrok.
III. Postepowanie odwoławcze art. 130 –od wyroku I instancjiprzysluguje Stroniom apelacja. Można zakwestionowac werdykt, wysokość kary
art105 apelacje wnsi się w ciagu 7 dni od dnia otrzymania wyroku z uzasadnieniem
IV. POST W WYNIKU wniesienie kasacji art. 110
Kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarzenia. MOŻE ja wnieść PRKOURATOR GENERALNY, RPO, W sprawach podbiegających orzecznictwa sadow wojskowych NACZELNY PROKURATOR WOJSKOWY, A W SPR DOT dzieci RPD.

KASACJE MOŻNA WNIESC W ciagu 3 mcy od daty uprawomocnienia się orzeczenia.
mozwliwe jest postepowanie odszkodowawcze – za utracone korzytsci , za upadłość firmy, rozlam rodziny
V. koszty postepowania- art. 117 Skarb Panstwa ponosi koszty , w razie skarania to sosoba skazana .

W sytuacji nie przyjecie mandatu obciazoan jest kosztami dodatkowymi