Komponenty określające sposób uczenia się: spostrzeganie, działalność praktyczna, myślenie, lektura, zabawa.
Hierarchia potrzeb masłowa: fizjologiczna, bezpieczeństwa, przynależności i miłości, uznania, samorealizacji.
Uczenie się jako nabywanie gotowości do przetwarzania określonego rodzaju inf. – teoria poznawcza uczenia się
Aspekt emocjonalno-motywacyjny proc. ucz. się (uczucia, motywy, postawy, wartości)
Wskaźniki skutecznego nauczania:
- wyodrębnione przez Rayana – każdy nauczyciel przybiera charakter pozytywny lub negatywny (np. wyrozumiały vs powściągliwy, zorganizowany vs bezplanowy)
-flandrowskie wskaźniki niedyrektywnego (pośredniego) stylu nauczania (zadaje pyt, akceptuje emocje uczniów, nagradza)
- korelaty skutecznego nauczania wykryte przez Rosenshine’a i Frusta (n-l pełen zapału i entuzjazmu, rzeczowy, jasno przedstawia treści, różne metody nauczania, materiały, stwarza możliwości samodzielnego uczenia się)
Etapy przygotowywania uczniów do samokształcenia
- działalność adaptacyjna realizowana głównie przez szkołę
- integracja kształcenia z samokształceniem w szkole i poza szkołą
- różne postaci pracy samokształceniowej powiązanej z twórczością
Określenie zmian w wiedzy i umiejętnościach uczniów to rzeczowy aspekt celów kształcenia
W zależności od typu zachowania opisywanego przez cel szczegółowy wyróżniamy szczegółowe cele dydaktyczne typu: poznawczego, emocjonalnego, psychomotorycznego
Szczegółowy cel operacyjny: jest to cel który jawnie opisuje zachowania ucznia w sposób, który umożliwia nauczycielowi ocenienie, czy cel został osiągnięty
Element struktury celu operacyjnego | Zwroty zawarte w celu |
---|---|
Adresat (kto ma prezentować zachowanie) | uczeń |
Czasownik obserwowalny (opis zachowania końcowego) | Umie wymienić z pamięci nazwiska dowódców związanych z powstaniem. |
Czas, sprzęt, materiały (warunki w których ma występować zachowanie) | Po obejrzeniu filmu dokumentalnego na temat Powstania Warszawskiego |
Procenty/punkty | co najmniej 4 |
Po obejrzeniu filmu dokumentalnego na temat Powstania Warszawskiego uczeń umie wymienić z pamięci co najmniej 4 nazwiska dowódców związanych z powstaniem.
P/F
Cele rzeczowe określają przewidywalne zmiany w zasobie wiedzy i umiejętności ucznia – P
Cele szczegółowe dostarczają jednostek konstrukcyjnych całego programu, stanowią informację o ogólnych kierunkach intencyjnych w edukacji – F
Jeżeli szczegółowy cel jawnie określa osiągnięcia ucznia w sposób, który umożliwia nauczycielowi ocenienie czy cel został osiągnięty taki cel nazywamy celem nieoperacyjnym – F
Proces zamiany celu ogólnego na równoważny mu zbiór celów szczegółowych to operacjonalizacja – P
Główne sfery taksonomii celów kształcenia B. Niemierki
- dziedzina poznawcza (poziom wiadomości ,poziom umiejętności)
- dziedzina motywacyjna
- dziedzina emocjonalna poziom działania i poziom postaw)
Przykładowe zarzuty stawiane treściom kształcenia
encyklopedyzm (przeładownie treści), historycyzm (wiedza o przeszłości dominuje nad tą o teraźniejszości i przyszłości), addytywizm (dodawanie nowych treści programowych bez usuwania starych), izolacjonizm (brak powiązania z zyciem)
Praktyczne przygotowanie do życia …dot. utylitaryzmu dydaktycznego
Dostosowanie treści kształcenia do psychofizycznych możliwości uczniów to istota: wymagań psychologicznych
Nadrzędnym celem formalizmu dydaktycznego było: b) rozwijanie i stymulowanie zdolności poznawczych ucznia oraz wspieranie jego zainteresowań
Program nauczania to: a) dokument określający wiadomości, umiejętności i nawyki uczeń ma zdobyć w procesie kształcenia oraz kolejność realizacji treści z danego przedmiotu
Program jako wykaz treści nauczania ma postać inwentarza obejmującego zestaw podstawowych treści nauczania, zaś program jako zestaw zamierzonych efektów pedagogicznych stanowi wykaz rezultatów, które zamierza się osiągnąć w procesie kształcenia
Realizacja przez podręcznik funkcji motywacyjnej polega na … ułatwianiu uczniom pracy przez uwolnienie ich od konieczności przepisywania, możliwość sprawnego powrotu do przerobionego materiału
Funkcja badawcza podręcznika wyraża się w problemowym ujęciu treści i inspiracji do organizowania samodzielnej działalności ucznia (zawiera pytania i wskazówki badawcze)
Cztery podstawowe kryteria doboru treści podręcznika to
-poprawna strona merytoryczna treści;
-wiązanie nauki z życiem
-zgodność podręcznika z programem
-naukowość
-przystępność tekstów, pytań, zadań