Cele operacyjne (szczegółowe) stanowią- stanowią opis wyników jakie mają być uzyskane, cechują je precyzja i konkretność. cechy:
- jednoznaczne
- wskazują sposób zademonstrowania, że cel został osiągnięty
- odnoszą się do uczącego
- mobilizują studenta i nauczyciela
są one formułowane osobno dla sfery poznawczej oraz osobno dla sfery motywacyjnej ucznia.
Cele odnoszące się do sfery poznawczej to cele dotyczące poziomu niższego oraz poziomu wyższego Pierwsze dotyczą takich osiągnięć ucznia, jak
Poziom I Kategoria A: Zapamiętywanie wiadomości
Wiadomości dotyczące terminologii, aktów, praw, teorii naukowych, zasad działania, klasyfikacji, procedur itp. Uczeń uzyskuje gotową wiedzę, wymagającą najwyżej powiązania jej z wiedzą poprzednio uzyskaną.
Uczeń powinien powiedzieć lub pokazać „jak to zrobić”, ale nie koniecznie musi umieć wykonać daną czynność.
Poziom I Kategoria B: Zrozumienie wiadomości
Operowanie wiadomością w zakresie uznanym za niezbędny na danym szczeblu nauczania przedmiotu. Główne rodzaje operacji:
tłumaczenie, polegające na przedstawieniu wiadomości „swoimi słowami”;
interpretacja, polegająca na streszczeniu danych wiadomości i porównaniu ich z innymi wiadomościami;
ekstrapolacja, polegająca na „przedłużeniu” opisu zjawiska na inne sytuacje równoległe bądź przyszłe.
Drugie wskazują takie osiągnięcia (kategorie), jak
Poziom II Kategoria C: Zastosowanie wiadomości w sytuacjach typowych.
Wzór czynności, które uczeń opanował w toku ćwiczeń, powinien wykonać w sytuacji zbliżonej do tej, w której były one ćwiczone. Należy jednak mieć cały czas na uwadze, iż zastosowanie wiadomości nie może ograniczyć się do odtwarzania wzoru z pamięci, czynności nawykowe to najniższa kategoria celów nauczania - zapamiętania wiadomości.
Poziom II Kategoria D: Zastosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych.
Jest to najwyższa kategoria celów nauczania obejmuje złożone procesy umysłowe służące znalezieniu rozwiązania w sytuacji nowej dla ucznia. Wykorzystane są tutaj wiadomości z różnych dziedzin oraz twórcze rozwiązania opierające się na: analizie, syntezie, ocenie
Materiał kształcenia to zakres wiedzy wykorzystywany w kształceniu. Określany przez strukturę odpowiedniej dyscypliny, oraz centralne(państwowe) decyzje programowe.
Wymagania podstawowe -obejmują elementy treści nauczania najbardziej przystępne, najprostszei uniwersalne, niezawodne, pewne naukowo, niezbędne na danym etapie
kształcenia i na wyższych etapach oraz bezpośrednio użyteczne wpozaszkolnej działalności ucznia
Wymagania rozszerzające obejmują elementy treści nauczania umiarkowanie przystępne, bardziej
złożone i mniej typowe, w pewnym stopniu hipotetyczne, przydatne, ale
nie niezbędne na danym etapie kształcenie i na wyższych etapach,
pośrednio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia,
Wymagania dopełniające obejmują elementy treści nauczania trudne do opanowania, najbardziej
złożone i unikatowe, twórcze naukowo, wyspecjalizowane.
Materializm dydaktyczny (encyklopedyzm) to Główne założenia materializmu dydaktycznego (encyklopedyzmu):
• Najważniejszym zadaniem szkoły jest przekazanie uczniom jak największej ilości wiadomości z różnych dziedzin nauki
• Encyklopedyści uważali, że proporcjonalnie do ilości przyswojonego materiału przez ucznia rośnie stopień zrozumienia
• Umieszczenie dotychczasowych programach nauczania jak najwięcej materiału ze swojej dyscypliny
Słabości i wady encyklopedyzmu:
- przeładowanie programów szkolnych
- niedostateczny stopień korelacji treści i kształcenia
- pośpiech i powierzchowność dotychczasowych realizacji treści
uczniowie są bierni