DUSZNICA BOLESNA (Angina pectoris)
cechy BÓLU WIEŃCOWEGO (7 cech):
lokalizacja - za mostkiem
promieniowanie - do szyi, szczęki lub kończyn górnych (szczególnie do kończyny górnej lewej), czasami do pleców, barku, łokcia, nadgarstka lub 4 i 5 palca lewej ręki
charakter - zaciskający, dławiący lub uciskowy, czasami występuje uczucie palenia lub pieczenia
okoliczności powstawania - zwykle w czasie wysiłku (szczególnie marsz pod górę), podczas posiłku, przy wyjściu z ciepłego pokoju na zimno + emocje (podniecenie, strach, niepokój), w zaawansowanych przypadkach nasila się przy kładzeniu lub schylaniu, może pojawić się gdy chory wstaje po obudzeniu
czas trwania - zazwyczaj ustępuje w ciągu kilku minut (5 - 15min), ból wysiłkowy ustępuje w spoczynku, ustąpienie bólu po 2 - 3min od podania nitrogliceryny dusznica bolesna
sposób ustępowania
dodatkowe objawy: szybkie lub niemiarowe bicie serca, zawroty głowy, poty, niepokój, odbijanie i uczucie pełności w dołku podsercowym
objawy towarzyszące: wzrost ciśnienia tętniczego, przyspieszenie pracy serca, rytm cwałowy lub niemiarowość
bóle mogą występować z dość niezmienną częstotliwością lub ich częstotliwość może się zwiększać początek ostrej niewydolności wieńcowej, zawał serca
ZAWAŁ MIĘŚNIA SERCOWEGO = martwica mięśnia sercowego spowodowana niedokrwieniem, zwykle na tle choroby wieńcowej ze znacznym zwężeniem jednej tętnicy wieńcowej
cechy BÓLU ZAWAŁOWEGO:
ból charakterystyczny dla dusznicy bolesnej trwający dłużej niż 20 - 30min, o dużym nasileniu
stale nawracający
utrzymuje się w spoczynku
często towarzyszą mu osłabienie i niepokój
pojawia się często nagle, ale może tez być poprzedzony okresem niestabilnej dusznicy bolesnej, często u chorych z już rozpoznaną chorobą niedokrwienną serca
spotyka się także bezbolesne postacie zwału, kiedy pierwszym objawem może być ostra niewydolność serca, omdlenie, nagłe zatrzymanie krążenia
ZABURZENIA RYTMU SERCA
MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW (Fibryllatio atriorum) = szybka (5.7 - 10Hz = 340 - 600/min), nieskoordynowana i nieefektywna hemodynamicznie czynność przedsionków z wtórnym blokiem przedsionkowo - komorowym IIº
przy wolnej czynności komór chory może nie mieć żadnych dolegliwości lub odczuwać jedynie nierówne bicie serca
napadowe migotanie przedsionków + szybka czynność komór
(osłuchiwanie) niemiarowość zupełna, często deficyt tętna
NADCIŚNIENIE TĘTNICZE (Hipertonia arterialis):
bóle głowy (zwłaszcza okolicy potylicznej), występujące szczególnie rano
bezsenność
(początkowe stadia choroby): rozkojarzenie regulacji ośrodków podkorowo - korowych układu autonomicznego: nadmierna pobudliwość, trudność koncentrowania się, kołatanie serca, objawy naczynioruchowe (przejściowy rumień twarzy, szyi, klatki piersiowej, potliwość)
(okres późniejszy - powikłania): bóle wieńcowe, objawy niewydolności krążenia (duszność wysiłkowa i spoczynkowa), objawy ze strony OUN (zawroty głowy, szum w głowie, napadowe bóle głowy z nudnościami lub wymiotami, zaburzenia psychiczne, zaburzenia wzroku)
NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA = patologiczne zmniejszenie się przepływu krwi przez tkanki i narządy organizmu
NIEWYDOLNOŚĆ SERCA - niewydolność krążenia pochodzenia sercowego
PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ LEWOKOMOROWA:
duszność wysiłkowa lub spoczynkowa nasilająca się w czasie wysiłku
sinica, kaszel + odpluwanie rdzawo podbarwionej plwociny zawierającej krwinki czerwone
objawy upośledzonego przepływu obwodowego, hipotonia, zmniejszenie amplitudy ciśnienia tętniczego krwi
ochłodzenie skóry kończyn (stóp i goleni, rąk i przedramion)
PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ PRAWOKOMOROWA:
duszność wysiłkowa
wzrost ciśnienia żylnego w krążeniu dużym
powiększenie wątroby
obrzęki i przesięki do jam ciała
początkowy okres: zwiększenie masy ciała, uczucie pełności i rozpierania w brzuchu, oliguria w ciągu dnia, poliuria w nocy (nycturia), osłabienie, brak łaknienia, czasem występują nudności
ZASTOINOWA NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA:
zastój w krążeniu płucnym (niewydolność lewej komory) i obwodowym (niewydolność prawej komory)
typowy objaw - obrzęki głównie kończyn dolnych, ale także w okolicy krzyżowo - lędźwiowej i na plecach (u chorych leżących)
skąpomocz (oliguria), z dużą gęstością względną moczu oraz obecnością białka i elementów morfotycznych (krwinki białe i czerwone, wałeczki hialitowe i ziarniste)
przesięki w jamie opłucnej i jamie otrzewnej
przesięk w worku osierdziowym
zakrzepy żylne kończyn dolnych
czerwienica z obecnością we krwi obwodowej młodych form krwinek czerwonych w następstwie przewlekłego niedotlenienia szpiku
KLASYFIKACJA CCS (Canadian Cardiovascular Society): klasyfikacja bólu wieńcowego
stopień 1 - zwykła aktywność fizyczna nie wywołuje dusznicy, która ujawnia się dopiero przy znacznych, gwałtownych lub przedłużających się wysiłkach
stopień 2 - małe i średnie ograniczenie aktywności fizycznej; bóle występują przy szybkim marszu, wchodzeniu pod górę, po posiłkach, przy zimnie i wietrze, po stresie emocjonalnym; wejście po schodach na 2 piętro, przejście > 200m po płaskim terenie powodują dusznicę
stopień 3 - znaczne ograniczenie aktywności fizycznej; spacer 100 - 200m po płaskim terenie, wejście na 1 piętro w zwykłych warunkach i spokojnym tempie wyzwalają ból
stopień 4 - niezdolność do jakiejkolwiek aktywności fizycznej bez dyskomfortu, możliwość bólów spoczynkowych
KLASYFIKACJA NYHA (New York Heart Association): klasyfikacja czynnościowa stopnia niewydolności serca
stopień 1 - zwykłe codzienne czynności nie wyzwalają objawów niewydolności krążenia
stopień 2 - mały wysiłek fizyczny nie powoduje dolegliwości; przeciętny wysiłek powoduje zmęczenie, duszność, ból dusznicowy
stopień 3 - dolegliwości pojawiają się w przypadku umiarkowanego wysiłku, ale nie występują w spoczynku
stopień 4 - dolegliwości występują przy każdym wysiłku i często w spoczynku, występuje bardzo znaczne ograniczenie wydolności fizycznej