Analiza gospodarki regionalnej dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Wykonali:

Patatyn Szymon

Skierkowski Tomasz

1.Zasoby regionu

1.1 Zasoby ludzkie

Województwo warmińsko – mazurskie jest czwartym pod względem powierzchni regionem Polski, zajmując 24,2 tys. km (7,7% powierzchni kraju). Graniczy z Obwodem Kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej, województwem podlaskim, mazowieckim, kujawsko – pomorskim i pomorskim, poprzez Zalew Wiślany łączy się z Morzem Bałtyckim. Powierzchnia geodezyjna użytków rolnych w regionie przekracza 1,3 mln ha, co stanowi 55% powierzchni województwa (kraj 61%), pozostałą część zajmują: grunty leśne i zadrzewione – 32%, wody – 6%, grunty zabudowane – 3,5% i pozostałe grunty – 3,5% .Tereny wiejskie zajmują 2 359,6 tys. ha tj. 97,5 % powierzchni województwa, co oznacza najwyższy udział w kraju.

W granicach województwa warmińsko – mazurskiego znajduje się 116 gmin (w tym 16 miejskich, 33 miejsko-wiejskie i 67 wiejskich). Na obszarze regionu utworzone jest 19 powiatów ziemskich oraz 2 powiaty grodzkie (miasta na prawach powiatu – Olsztyn i Elbląg). W województwie wyodrębnione są trzy podregiony (NTS III) – elbląski (31% powierzchni, 37% ludności województwa ), olsztyński (43% zarówno powierzchni, jak i ludności) oraz ełcki (26% powierzchni i 20% ludności regionu). W regionie znajduje się 49 miast i 3865 miejscowości wiejskich. Tylko 2 miasta – Olsztyn i Elbląg przekraczają 100 000 mieszkańców. Udział ludności miejskiej utrzymuje się na poziomie 60%, o 1,5 punktu procentowego poniżej średniej krajowej. Ludność miejska województwa skoncentrowana jest w 3 największych ośrodkach – Olsztynie, Elblągu i Ełku, gdzie mieszka łącznie ponad 40% mieszkańców miast. Na 1 miejscowość wiejską przypada średnio 147 mieszkańców, przeciętnie w kraju – 259 .

Na koniec grudnia 2004 roku Warmię i Mazury zamieszkiwało 1.428.714 osób, co stanowiło 3,7% ludności kraju. Od 1999 roku utrzymuje się 12 lokata w kraju. Województwo cechuje się dużym zróżnicowaniem poziomu gęstości zaludnienia przy średnim wskaźniku 59 osób/km², który jest najniższy w kraju (122 osoby/km²), a na obszarach wiejskich spada nawet do 11 osób/km2. Liczba ludności w 2004 r. była o 2,5% niższa od stanu w 1999 r. (w kraju - o 1,2%). Ubytek ludności spowodowany jest przede wszystkim migracjami – saldo migracji jest od lat ujemne i – w przeliczeniu na 1000 ludności - wielokrotnie wyższe niż w kraju (kraj - 0,2, województwo - 1,8)1. Przyrost naturalny na 1000 ludności wykazuje także stałą tendencję spadkową, ale wciąż należy do najwyższych w kraju – 2 lokata za województwem pomorskim. W konsekwencji w województwie rysują się obszary depopulacji, co stanowić może w przyszłości źródło napięć i trudności społecznych i gospodarczych. Niekorzystne zjawiska ludnościowe, przede wszystkim w powiatach północnych, wzmacniane są przez zapóźnienia w infrastrukturze oraz wysoką stopę bezrobocia, co istotnie zmniejsza konkurencyjność tych obszarów i grozi ich marginalizacją.

1.2 Zasoby przyrodnicze

Region Warmii i Mazur wyróżnia się w skali kraju i Europy różnorodnością i bogactwem środowiska przyrodniczego, na które składają się: urozmaicona rzeźba terenu, liczne jeziora (około 2600), zwarte kompleksy leśne, czyste powietrze. Połowę obszaru województwa stanowią obszary objęte prawną ochroną przyrody, w tym o międzynarodowej randze. Na 1 mieszkańca regionu przypada największa w kraju powierzchnia obszarów prawnie chronionych (7,8 tys. m², średnio w kraju – 2,7 tys. m²). Na terenie województwa wyróżnione są znaczne obszary ostoi przyrody o znaczeniu europejskim (NATURA 2000, CORINNE). Całe województwo warmińsko – mazurskie znajduje się w obrębie obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski. Region dysponuje dobrze rozwiniętą siecią wód powierzchniowych składającą się z licznych jezior, oczek wodnych, rzek, kanałów oraz części Zalewu Wiślanego (5,7% powierzchni województwa), które stanowią istotny czynnik i jednocześnie walor sprzyjający rozwojowi turystyki i wpływający na atrakcyjność zamieszkania. Obszary problemowe w dziedzinie ochrony środowiska to przede wszystkim ochrona powierzchni ziemi poprzez zastosowanie nowoczesnych form gospodarowania odpadami (zwłaszcza komunalnymi) oraz dalsza poprawa stanu czystości wód powierzchniowych poprzez likwidację punktowych źródeł zanieczyszczeń, rozbudowę systemów kanalizacyjnych, ograniczanie zanieczyszczeń rolniczych. Wysokie walory przyrodniczo-krajobrazowe umożliwiają rozwój różnych form rekreacji i lecznictwa uzdrowiskowego, przemysłu czystych technologii oraz rolnictwa wytwarzającego produkty najwyższej jakości. Z drugiej strony ścisłe reżimy ochrony przyrody utrudniają niekiedy lokalizację inwestycji i tworzenie nowych miejsc pracy. Zasoby naturalne regionu są raczej skromne. Z epoką postglacjalną wiążą się złoża kopalin znajdujących głównie zastosowanie w rolnictwie – kredy jeziornej i torfu, a także w lecznictwie – borowiny. W lecznictwie mogą być przydatne także wody mineralne zalegające w starszych strukturach geologicznych na znacznej głębokości (0,7 – 1,5 km).

2. Poziomu rozwoju

2.1 Udział województwa w tworzeniu krajowego PKB w latach 1999 i 2007

Jak widać na poniższych wykresach województwo warmińsko mazurskie nie zmieniło swojej pozycji w rankingu. W 1999r. jak i w 2007 było to miejsce 12 mimo, iż wysokość PKB dla kraju wzrosła prawie o 100% a dla województwa ponad 50%.

POLSKA 1999	665 688	100,00%	miejsce	POLSKA 2007	1 176 737	100,00%	miejsce
WARMIŃSKO-MAZURSKIE 1999	19 667	2,95	12	WARMIŃSKO-MAZURSKIE 2007	32 756	2,78	12

2. PKB na 1 mieszkańca w latach 2000 i 2008 w stosunku do średniej krajowej.

Jak widać na poniższej tabeli pozycja województwa warmińsko-mazurskiego nieznacznie się obniżyła w stosunku do roku 2000. Wartość PKB per capita wynosi obecnie ok. 75% średniej krajowej. Widać także zmiany w górnej części tabeli.

	2000			2008
POLSKA	100,0		POLSKA	100,0
MAZOWIECKIE	151,0	1	MAZOWIECKIE	160,1	1
ŚLĄSKIE	107,7	2	DOLNOŚLĄSKIE	108,7	2
WIELKOPOLSKIE	106,5	3	ŚLĄSKIE	106,1	3
DOLNOŚLĄSKIE	103,9	4	WIELKOPOLSKIE	104,5	4
ZACHODNIOPOMORSKIE	101,7	5	POMORSKIE	98,5	5
POMORSKIE	99,4	6	ŁÓDZKIE	91,9	6
KUJAWSKO-POMORSKIE	91,5	7	ZACHODNIOPOMORSKIE	89,8	7
LUBUSKIE	90,1	8	LUBUSKIE	88,6	8
ŁÓDZKIE	90,0	9	KUJAWSKO-POMORSKIE	86,8	9
MAŁOPOLSKIE	87,0	10	MAŁOPOLSKIE	85,7	10
OPOLSKIE	84,4	11	OPOLSKIE	82,9	11
WARMIŃSKO-MAZURSKIE	78,3	12	ŚWIĘTOKRZYSKIE	76,9	12
ŚWIĘTOKRZYSKIE	77,5	13	WARMIŃSKO-MAZURSKIE	74,4	13
PODLASKIE	75,2	14	PODLASKIE	74,2	14
LUBELSKIE	70,0	15	LUBELSKIE	67,7	15
PODKARPACKIE	69,8	16	PODKARPACKIE	67,5	16

2. PKB na 1 mieszkańca w przekroju podregionów (NTS 3) w stosunku do średniej województwa oraz średniej krajowej.

Tu widać że podregion olsztyński sprawuje się znacznie lepiej od ełckiego i elbląskiego. We wszystkich latach wartość PKB per capita przekraczała średnią dla województwa. Możemy także zaobserwować że wzrost PKB dla Polski wyniósł około 59%, a w tym samym czasie dla województwa jedynie około 51%.

	2000	2008
WARMIŃSKO-MAZURSKIE	15 238	22 961
Podregion 54 - elbląski	14 154	21 743
Podregion 55 - ełcki	12 897	19 731
Podregion 56 - olsztyński	17 274	25 513
POLSKA	19 458	30 873

2.4 Dochody własne gmin (NTS 5) na 1 mieszkańca na poziomie NTS 2 i NTS 3 w stosunku do średniej krajowej w latach 2002 i 2008.

Tu również jak w poprzedniej tabeli widać dominacje podregionu olsztyńskiego nad reszta województwa. Także ten wskaźnik pokazuje że wzrost dochodów własnych gmin następował szybciej w kraju (średnio 110%) niż w województwie warmińsko-mazurskim (około 101%), w badanym przedziale czasowym.

	2002	2008
WARMIŃSKO-MAZURSKIE	651,05	1 313,92
Podregion 54 - elbląski	631,13	1 202,14
Podregion 55 - ełcki	580,24	1 183,95
Podregion 56 - olsztyński	701,29	1 470,81
POLSKA - ogółem	811,65	1 706,98

2.5 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto na poziomie NTS 2 i NTS 3 w stosunku do średniej krajowej w latach 2002 i 2008.

Jednostka terytorialna	ogółem
	2002	2008
	[zł]	[zł]
POLSKA	2 239,56	3 158,48
WARMIŃSKO-MAZURSKIE	1 947,99	2 615,33
Podregion 54 - elbląski	1 904,14	2 430,91
Podregion 55 - ełcki	1 782,81	2 425,08
Podregion 56 - olsztyński	2 022,54	2 806,57

Wysokość wynagrodzenia znacząco odbiega od średniej wartości dla kraju. Tak samo wzrost wynagrodzeń jest znacząco niższy co powoduje coraz większy podział.

2.6 Produkcja budowlano-montażowa na 1 mieszkańca.

Powyższy wykres prezentuje nam że przeciętnie na usługi budowlano-montażowe mieszkaniec warmińsko-mazurskiego wydał w 2008 o 1150zł mniej niż średnia w kraju i o aż prawie 3000zł mniej niż mieszkaniec województwa Mazowieckiego.

2.7 Mieszkania oddane do użytkowania - wskaźniki na 1000osób

Jednostka terytorialna	na 1000 ludności
	2008
	[miesz.]
POLSKA	4,3
WARMIŃSKO-MAZURSKIE	4,8
Podregion 54 - elbląski	3,5
Podregion 55 - ełcki	5,3
Podregion 56 - olsztyński	5,6

Powyższa tabela przedstawia nam ilość oddanych mieszkań w 2008, obserwujemy że jedynie podregion elbląski jest poniżej średniej krajowej.

Jako podsumowanie poziomu rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego prezentujemy poniższy wykres zbierający najważniejsze wskaźniki.

3.3

Możemy zaobserwować że największe nakłady w województwie Warmińsko Mazurskim są ciągle w sektorze rolniczo-leśnym.