Typ: Firrmicutes

Klasa: Bacilli

Rząd: Bacillales

Rodzina: Listeriaceae

Rodzaj: Listeria

Gatunek: Listeria monocytogenes

Listeria ivanovii

Listeria ivanovii subsp. Ivanovii

Listeria ivanovii subsp. londoniensi grupa I

Listeria sedigeri

Listeria innocua

Listeria welshimeri

Listeria grayi

Listeria murrayi grupa II

1. Charakterystyka

• G+

• Wielkości do 2 um

• Przypadki ostre- forma S

• Przypadki chroniczne – forma R, nitkowate do 16 um

• Podłoża zwykłe

• Endospory –

• Otoczki –

• Rzęski + peritricha

• Ruch intensywny w temperaturze pokojowej od 20-25 °C, w 37°C ustaje na skutek braku ekspresji flageliny co jest charakterystyczne tylko dla Listeria, im wyższa temperatura tym ruch mniejszy

• Bakterie są bardzo wytrzymałe na czynniki środowiska, wytrzymują do 10% NaCl, temperature 1-45 °C, może namnażać się nawet w chłodni, optymalna temperatura 35-37 °C oraz pH 4,5-9,0

• Znajdują się w glebie, na roślinach a nawet w kiszonkach

• Katalaza +

• Eskulina +

• Hydrolizują hipuran sodu +

1. Czynniki wirulencji

• Białko powierzchniowe- internaliny A i B

• Atakuje enterocyty i komórki M, łączy się z glikoproteinami i łatwo wnika w postaci endosomu w ciągu 30 minut powoduje zakwaszenie pęcherzyka i uaktywnia gen wytwarzający toksynę- listeriozynę O oraz fosfolipazy C, z których wyróżniamy: fosfolipazę typu A- inozytol oraz fosfolipazę typu B- cholinę. Niszczą one błonę i bakteria wydostaje się do cytoplazmy, gdzie namnaża się w wytwarza białka- tokalina, α- aktynina i białko Acta. Białka te działają na aktynę komórek i skupiają ja na jednym z biegunów komórki. Białko Acta- ma właściwości polimerazy i depolimerazy aktyny co pozwala przesuwać bakterie na zewnątrz. W ścianie tworzą się wypustki i bakterie przechodzą z komórki do komórki bez kontaktu z środowiskiem, nie są one wrażliwe na przeciwciała, na antybiotyki. Tym wszystkim zwiaduje gen regulatorowy prf A. W makrofagach dostają się drogą krwi do narządów, atakują łożysko, macicę i osłonkami nerwowymi dostają się do CUN. Przeciwciała mogą jedynie nie dopuszczać do zakażenia z zewnątrz

1. Obrona

Zakażone limfocyty Th1 i komórki NK uwalniają interferon γ, który aktywuje makrofagi i mogą zabijać bakterie w fagocytach, jak również uwalniają IL-12, która uwalnia kolejne makrofagi. Limfocyty Th2 wydzielają IL-4 i IL-5, które aktywne sa przy produkcji przeciwciał.

1. Diagnostyka

• Do badania wysyłamy żywność czyli zakażoną i spożytą żywność: mleko i przetwory, warzywa niedomyte, niedogotowane, mięso głównie indycze, sałatki często colesław.( Najmniej antybiotyków stosuje się u gęsi i kaczek). Jeżeli są obecne objawy nerwowe to wysyła się mózg, szpik i rdzeń przedłużony. Przy posocznicy wysyłamy narządy: śledzionę, nerki, wątrobę. Trawieniec z poronionego płodu oraz fragmenty macicy i łożyska.

1. Postępowanie diagnostyczne- badanie żywności podlega normom.

1. Posiew na podłoże Frasera- jest to bulion selektywno- różnicujący, który składa się z: akryflawiny (czynnik selektywny), kwas ralidyksowy, chlorek litu, eskulina, sole żelaza. Hodujemy w 30 °C przez 24h. Składniki selektywne ograniczają florę bakterii G-, eskulina z listeria powoduje rozkład i zaczernienie podłoża.

2. Podłoże Frasera w 37°C przez 24h

3. Materiał przenosimy na agar: PALCAM/ ALOA

PALCAM: jest to podłoże agarowe z krwią, selektywność podłoża zapewnia akryflawina, antybiotyki polimyksyna, ceftazydym, chlorek litu, cukier mannitol, glukoza, wskaźnikiem jest czerwień fenolowa, eskulina, sole żelaza. Hamuje G-, a ziarniaki G+ rozkładają mannitol na żółto, eskulina jest przez listeria rozkładana do eskulatyny i kolonie zabarwione są na ciemnobrązowo.

ALOA: podłoże chromogenne- agar bez krwi, zawiera kwas nalidyksowy, polimyksynę, ceflazydym, amfoterycynę, chlorek litu, zawiera związek chromogenny X glukozyd

Listeria monocytogenes wytwarzają β- glukaze rozkładającą X glukozyd, kolonie są na niebiesko zabarwione, a fosfolipazy powodują, że wokół koloni pojawia się zmętnienie.

1. Podłoże Oxford- jest to agar z krwią z dodatkiem akryflawiny, kolistyny, cykloheksamidu, chlorku litu. Do czynników różnicujących należą: eskulina i związki żelaza. Kolonie są zabarwione na ciemnobrązowo.

2. Dodatkowe testy firmowe:

• W tkance mózgowej listeria sa rozproszone, sprawia to trudności przy wymazie. Podstawową rzeczą materiału jest jego homogenizacja i procedura zwana zimnym wzbogaceniem. Wykorzystywane jest to, że bakterie namnażają sie w niskiej temperaturze.

1 ml homogenizatu zawieszamy w 10 ml bulionu i utrzymujemy w chłodni przez 12 tygodni sprawdzając raz w tygodniu kroplę bulionu pod mikroskopem czy pojawiają się pałeczki

• Materiał z narządów miąższowych homogenizujemy i badamy bezpośrednio: barwienie G+, mają palisadowe ułożenie

• Agar z krwią- Listeria monocytogenes, ivanovii, sedigeri badamy właściwości hemolityczne- posiadają hemolizę β. Listeria ivanovii posiada 2 hemolizy- strefa hemolizy zupełnej i niezupełnej.

• Test CAMP- z gronkowcem złocistym oraz siejemy Listerię i wytwarza się widoczna strefa hemolizy β. Jeżeli Listeria ivanovii to daje hemolizę tylko z bakterią Rhodococcus equi

• Testy biochemiczne: katalazo +, eskulina +

1. Próba biologiczna

1. Typowa- homogenizat z narządów pobieramy jeśli zwierzę padło, podajemy 0,5 ml dootrzewnowo myszom, padają po 5 dniach z ogniskami nekrozy

2. Test Anton- hodowlę bulionową 24 godzinną, podajemy dospojówkowo królikom albo świnkom morskim i po 24h jest ropny keraton czyli zapalenie rogówki i spojówki.

3. Pacjenci z HIV chorują na listeriozę 500 razy częściej.

1. Różnicowanie gatunków

1. Fermentacja ramnnozy: L. monocytogenes + pozostałe –

2. Ksyloza: L. monocytogenes - L. ivanovii, L.serideri, L. welshimeri +

3. CAMP: L. monocytogenes z gronkowcem + L. ivanovii z bakterią Rhodococcus equi +

Typ: Firrmicutes

Klasa: Mollicutes

Rząd: nie sklasyfikowany

Rodzina: Erysipelothrichaceae

Rodzaj: Erysipelothrix

Gatunek: E. rhusiopathiae (insidiosa)- patogenny

E. tonsillarium

E. inopinata

1866r Koch odkrył włoskowca różycy, a E. tonsillarium został wyodrębniony z płuc śiwni, E. inopinata w 2004 r z buliony ważywnego

1. Morfologia

• Szczepy bardzo zjadliwe- mogą wytwarzać otoczkę polisacharydową w I pasażu

• Endospory –

• Rzęski –

• Wielkość: dłuższy od Listeria ok 2,5 um, ale cieńszy

• Temp. 15-44 °C, optymalnie 36-37°C

• pH 6,7-9,2- zbliżone do neutralnego

• NaCl do 8,5%

• Słabe właściwości biochemiczne: jedynie H₂S +, cukry słabo

• Z przypadków ostrych włoskowca różycy jeżeli materiał damy do bulionu to nastąpi zmętnienie, a na agarze kolonie S (na podłożu wzbogaconym! W krew, surowicę zwłaszcza końską, wyciąg mózgowo- sercowy, kryptoza) kolonie są bardzo drobne, prześwitujące (jak ukłucia szpilką) pod mikroskopem długości do 2,5 um

• Z przypadków chronicznych na bulionie zmętnienie i lekki osad, a na agarze kolonie w formie R większe, płaskie, nieregularny brzeg, pod mikroskopem nitki do 20um

• Z przewlekłych przypadków- forma ta daje na bulionie śluzowaty osad, ciągnący się a na agarze kolonie długie z wałem śluzowym, pod mikroskopem długie nici do ok. 20um

• Hodowla w 30°C a pożywka lekko zasadowa od 7,4- 7,6- rosną bakterie typu S, ale jeśli ten sam materiał damy na podłoże lekko kwaśne i temp 37°C to kolonie bedą w formie R.

1. Czynniki wirulencji

1. Otoczka- właściwości antyfagocytarne, tylko szczepy bardzo zjadliwe

2. Białka powierzchniowe- adherencyjne spaA o silnych właściwościach antygenowych wykorzystywane do produkcji szczepionek

3. Neuraminidaza, rozszczepia wiązania α- glikozydowe kwasu sjalowego, łatwiej wnika do komórek, wytwarza hialuronidazy, rozprzestrzenienie się bakterii przez kompleksy antygen- przeciwciało, głównie w mazi stawowej powodując zwyrodnienia chrząstki

1. Diagnostyka

1. Do badania wysyłamy krew w okresie bakteremii, wycinki skóry w postaci pokżywkowej, maź stawową, zastawi serca, szpik przy starym materiale

2. Preparat bezpośredni (+ formy dysocjacyjne)

3. Siejemy na podłożu wzbogaconym przy materiale zabrudzonym inną flora na podłożu selektywno- różnicującym: na podłożu Brill- Sienkiewicza skład: azydek sodu, fiolet krystaliczny działają selektywnie, glukoza i surowica końska ułatwiają wzrost, w 30°C i przy pH zasadowym rosną formy S, a przy 37°C i pH kwaśnym formy R, po 24h oglądamy preparat pod mikroskopem

4. Testy biochemiczne:

• H₂S +

• Test TSI- podłoże zbliżone do Kliglera: laktoza, glukoza, sacharoza, w probówce na agarze, rośnie jako ciemna linia pośrodku

1. Test ochronny- hodowla bulionowa 24h, podajemy myszom podskórnie 0,1 ml. Drugiej myszy mieszanina hodowli bulionowej i antysurowicy

2. Próba biologiczna- dootrzewnowo 0,5 ml homogenizatu myszom, po kilku dniach zmieniona śledziona

1. Różnicowanie Listeria i Erysipelothrix rhusiopathiae

	Listeria	Włoskowiec różycy
Ruch	+ rzęski 24-28°C	-
Hemoliza	L. monocytogenes- β	α
Katalaza	+	_
Siarkowodór	-	+
Ramnoza	+	-
Eskulina	+	-
Salicyna	+	-
Chorobotwórczość	Świnki + Myszy +	Świnki – Myszy +