PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ W OPIECE ZDROWOTNEJ

PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ W OPIECE ZDROWOTNEJ

Termin profilaktyka (zapobieganie) odnosi się zarówno do technik przeciwdziałających wystąpieniu niedomagania, prowadzenia wczesnego wykrywania oraz diagnozowania chorób, jak i do przerwania i zahamowania dalszego rozwoju choroby wykrywania oraz diagnozowania chorób, jak i do przerwania i zahamowania dalszego rozwoju choroby.

Termin profilaktyka kontekście celów ochrony zdrowia, działalność zapobiegawcza obejmuje promocję zdrowia, jego utrzymywanie albo odbudowę wówczas, gdy jest ono naruszone, czy też ograniczanie cierpienia i dyskomfortu w przebiegu choroby nieuleczalnej.

Zapobieganie może występować na różnych poziomach:

Fazy profilaktyki

1. Zapobieganie pierwszej fazy jest przeciwdziałaniem powstawaniu choroby przez zwiększenie odporności osobniczej na zachorowania lub zmniejszenie ekspozycji osób wrażliwych na czynniki szkodliwe.

W fazie pierwszej (zapobiegania) działalność skierowana może być:

Zapobieganie może występować na różnych poziomach:

2. Zapobieganie drugiej fazy (w przedklinicznym stadium choroby) polega na wczesnym wykrywaniu choroby i jej leczeniu (badania przesiewowe, badania okresowe).

3. Zapobieganie trzeciej fazy (w stadium pełnego rozwoju choroby) ma na celu przywrócić choremu pełnię zdrowia lub sprawność czynnościową (np. zabiegi rehabilitacyjne przeciwdziałające nasilaniu się inwalidztwa).

Zakażenie lub infekcja- jest skutkiem wniknięcia do ustroju gospodarza i rozwoju w nim, albo namnożenia się, żywego czynnika infekcyjnego, którym mogą być:

grzyby, pierwotniaki, bakterie, wirusy lub priony.

Zakażenie nie jest synonimem choroby zakaźnej, ponieważ efekt zakażenia może być utajony albo jawny (z widocznymi objawami).

Zanieczyszczenie lub skażenie (inaczej kontaminacja) to obecność czynnika infekcyjnego na powierzchni ciała, ubrania, pościeli, zabawkach, narzędziach lub w płynach (woda, mleko) albo substancjach, np. pokarmowych.

Prawo zagęszczenia populacji.

Prawo długości drogi.

Nasilenie działania czynnika szkodliwego dla zdrowia ludzi, zwierząt i roślin jest odwrotnie proporcjonalne do długości drogi od miejsca największego stężenia

czynnika do wrażliwego organizmu.

Wydłużona droga osłabia możliwość wywołania choroby i dlatego im dłuższa droga od źródła zakażenia, tym bardziej prawdopodobna większa liczba ogniw przenoszenia, a mniejsza ilość patogenów.

Prawo styczności ewolucyjnej.

Nasilenie działania czynnika szkodliwego dla zdrowia jest odwrotnie proporcjonalne do częstotliwości ewolucyjnej styczności z nim, przodków aktualnej populacji.

Brak kontaktu lub bardzo rzadkie albo niskie naturalne stężenie czynnika w czasie rozwoju ewolucyjnego przodków jest przyczyną silniejszego działania i większych szkód organizmu wrażliwego, tym samym np. populację ludzką charakteryzuje wysoka podatność na działanie nieznanych lub nowo ujawniających się czynników szkodliwych.

Prawo skuteczności reakcji organizmu na działanie czynnika szkodliwego.

Stopień skutecznej odpowiedzi obronnej organizmu, zawarty w przedziale od 0 do 100%, zależny jest od szybkości i nasilenia działania szkodliwego czynnika(-ów).

Wyróżnia się trzy grupy odpowiedzi:

Współczesne podejście do problemów zdrowotnych uwzględnia wzajemne oddziaływanie trzech składników odpowiedzialnych za ich wystąpienie u danej osoby, tj. czynników gospodarza, swoistych czynników chorobotwórczych oraz środowiska.

Jednocześnie zdrowie każdego człowieka zależne jest od: jakości własnego (odziedziczonego) aparatu genetycznego, postępowania, w tym stylu życia oraz od zewnętrznych czynników środowiskowych działających na organizm, w tym także od wykonania szczepień ochronnych, badań profilaktycznych, czy jakości usług zdrowotnych.

Przez zakażenie wewnątrzszpitalne- rozumie się takie, które nastąpiło w szpitalu i ujawniło się w okresie pobytu w szpitalu lub po jego opuszczeniu i zostało spowodowane przez udokumentowany epidemiologicznie czynnik chorobotwórczy, pochodzący od innego chorego lub pracowników szpitala albo przez endogenny czynnik mikrobiologiczny.

Endogenne (tzw. samoinfekcje albo autoinfekcje), gdy czynnik przyczynowy jest obecny u pacjenta w czasie przyjęcia do szpitala, ale nie powoduje jeszcze objawów zakażenia; do rozwoju

infekcji dochodzi zaś w trakcie jego pobytu w szpitalu.

Egzogenne, gdy podczas pobytu w szpitalu pacjent kontaktuje się z nowymi czynnikami infekcyjnymi, ulega kontaminacji tych czynników i rozwijają się u niego oznaki zakażenia.

Źródłem zakażeń mogą być: chorzy i nosiciele (ludzie i zwierzęta), zwłoki ludzi i zwierząt, brudne wyposażenie (sanitariaty, sprzęt i aparatura medyczna, sprzęt do zabiegów pielęgnacyjno-higienicznych), żywność, leki przygotowywane i przechowywane niezgodnie z zasadami aseptyki.

Występują w nim: źródło zakażenia, droga lub drogi transmisji, wrota zakażenia i wrażliwy organizm.

Edukacja nie tylko personelu medycznego, w zakresie skutecznych metod zapobiegających występowaniu i rozprzestrzenianiu się zakażeń, w tym w placówkach opieki zdrowotnej, jest w całym cywilizowanym świecie uznaną metodą poprawy jakości świadczeń zdrowotnych.

Antyseptyka to ogół zasad postępowania mającego doprowadzić do osiągnięcia stanu względnej jałowości w obrębie określonych części ciała, np. na skórze rąk lub w zakażonej ranie, by zmniejszyć ryzyko przeniesienia do ustroju czynników chorobotwórczych z zewnątrz organizmu.

W zapobieganiu występowaniu zakażeń w opiece zdrowotnej zakażeniom powszechnie stosuje się dwie główne zasady:

Techniki izolacyjne obejmują:

Mycie rąk przez personel

Jako skażone biologicznie należy również traktować przedmioty, bieliznę, pościel i inne wyposażenie pokoju, w którym przebywa osoba chora, a także powierzchnie podłóg i ścian takiego pomieszczenia.

Drobnoustroje składające się na florę osiadłą (stale zasiedlającą skórę) są trudne lub niemożliwe do usunięcia, nawet przez zakażeń intensywne mycie i szorowanie z użyciem środka antyseptycznego.

Wyróżnia się cztery główne formy higienicznego oczyszczania rąk:

  1. Społeczne mycie rąk, w celu ich oczyszczenia z flory przejściowej za pomocą zwykłego mydła i wody, powoli redukuje ilość przejściowych drobnoustrojów z niezbyt zabrudzonych rąk i na krótki okres czasu.

Należy je stosować:

2. Uważne mycie rąk, w celu ich oczyszczenia po kontakcie z pacjentem, za pomocą zwykłego mydła i wody;

powoli i tylko częściowo usuwa florę przejściową na krótki okres czasu.

3. Higieniczna dezynfekcja rąk, w celu ich dezynfekcji po kontaminacji, za pomocą środka alkoholowego szybko niszczy florę przejściową na krótki okres czasu (podczas oczyszczania rąk stosuje się antyseptyczny preparat lub po umyciu rąk mydłem dezynfekuje się jeszcze innym środkiem (np. alkoholowym).

4. Chirurgiczne mycie rąk, w celu dezynfekcji przedoperacyjnej, na ogół za pomocą mydeł antyseptycznych oraz roztworów alkoholowych w celu powolnego (mydłem) zniszczenia i usunięcia drobnoustrojów przejściowych oraz szybkiego (alkoholem) ograniczenia liczby drobnoustrojów osiadłych (bytujących w głębi skóry), aby zapobiec zanieczyszczeniu nimi rany, w przypadku nieszczelności rękawic.

W dezynfekcji wyróżnia się

1. Wysoki poziom dezynfekcji, gdy w wyniku zastosowanego procesu można oczekiwać zniszczenia wszystkich mikroorganizmów, z wyjątkiem dużej ilości spor bakterii.

2. Średni poziom dezynfekcji, który inaktywuje prątki gruźlicy, wegetatywne formy bakterii, większość wirusów i grzybów, ale niekoniecznie zabija spory bakterii.

3. Niski poziom dezynfekcji, który może zniszczyć większość bakterii, niektóre wirusy i grzyby; jednak niektóre mikroorganizmy mogą przeżyć ten proces, w tym bakterie gruźlicy albo spory bakterii.

Dezynfekcję przeprowadza się z użyciem środków chemicznych lub fizycznych, takich jak:

Wszystkie zużyte lub skażone narzędzia oraz sprzęt

przygotowywany do ponownego zastosowania w

procedurach medycznych muszą być odpowiednio:

Sterylizacja (wyjaławianie) to proces, którego celem jest redukcja wszystkich form drobnoustrojów (także spor) w określonym środowisku, materiałach, na sprzętach lub przedmiotach oraz w lekach, tak by uzyskać zniszczenie więcej niż 99,9999% mikroorganizmów.

Z definicji wynika, że sterylizacja nie jest nigdy absolutna. Stąd ważne jest, by minimalizować poziom kontaminacji materiału, który ma być sterylizowany.

Stan jałowości osiąga się sterylizując tylko te obiekty, które uprzednio zostały oczyszczone (uwolnione z widocznych zabrudzeń) i poddane właściwie wykonanemu procesowi wyjaławiania.

W sterylizacji wykorzystuje się działanie:

1. Czynników fizycznych:

2. Czynników chemicznych:

Sterylizacja wysoko- albo niskotemperaturowa musi być prowadzona w odpowiednich urządzeniach, obsługiwanych przez przeszkolony personel.

Często obecne w placówkach opieki zdrowotnej urządzenia do sterylizacji wysokotemperaturowych to autoklawy.

Sterylizowane w nich obiekty poddane są (przez odpowiedni okres czasu) działaniu nasyconej, gorącej pary wodnej i zwiększonemu ciśnieniu.

W trakcie i po zakończeniu procesu sterylizacji prowadzi się kontrolę i ocenę jego skuteczności:

Odpady medyczne (śmieci) to ogół odpadków stałych i płynnych z placówek medycznych.

Oddzielnie należy gromadzić następujące kategorie odpadów medycznych:

W dużych szpitalach niektóre zapakowane i odpowiednio oznaczone odpady medyczne są transportowane do pomieszczeń transportowania służących tylko do krótkiego ich przechowywania, np. w brudowników medycznych tj. w obrębie danego oddziału lub bloku operacyjnego, by następnie przy użyciu środków transportu wewnętrznego (np. wózków do przewożenia worków z odpadami) przemieścić je do miejsc ich unieszkodliwiania i składowania znajdujących się w obrębie albo poza obszarem placówki (np. przy użyciu pojemnych, metalowych kontenerów).

Wysoce niebezpieczne odpady medyczne wymagają szczególnie uważnego obchodzenia się z nimi, tak by od miejsca ich powstawania do miejsca przetwarzania, uzdatniania albo składowania (na wysypiskach odpadów komunalnych, spalane w specjalnych spalarniach albo krematoriach) nie spowodowały zagrożenia zdrowotnego.

Niektóre odpady, np. radioaktywne, będą ponadto wymagały również specjalnych warunków ich składowania przez wiele lat, tj. takich, jakie zapewniają jedynie mogielniki.

Niektórym z nich muszą zostać przywrócone cechy niezbędne do tego, by mogły być ponownie użyte przez personel medyczny, w tym stanowiącym elementy narzędzi lub drogiego sprzętu medycznego.

Należy je zatem tak gromadzić, by podczas kolejnych etapów (wcześniej opisanych w niniejszym rozdziale), tj. oczyszczania, mycia, suszenia i wyjaławiania, mogły być uwzględnione cechy ich odporności na wysoką temperaturę i działanie chemicznych substancji, z jakimi będą się stykać.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
METODY POSTĘPOWANIA W PROFILAKTYCE ZAKAŻEŃ W OPIECE ZDROWOTNEJ, Studium medyczne
METODY POSTĘPOWANIA W PROFILAKTYCE ZAKAŻEŃ W OPIECE ZDROWOTNEJ, Studium medyczne
METODY POSTĘPOWANIA W PROFILAKTYCE ZAKAŻEŃ W OPIECE ZDROWOTNEJ
EKONOMICZNE ANALIZY W OPIECE ZDROWOTNEJ, Medycyna, Zdrowie Publiczne & Organizacja i ekonomika w och
Formy organizacyjno prawne w opiece zdrowotnejj
Modele organizacji i usług w opiece zdrowotnej
Profilaktyka zakażeń grzybiczych u użytkowników protez
Jakosc w opiece zdrowotnej Akredytacja
PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ W ZAKŁADACH FRYZJESKICH i kosmetycznych, BHP, ryzyko zawodowe
profilaktyka zakazen
Profilaktyka zakażeń w pracy pielęgniarki —?zpieczeństwo pielęgniarki
WW Profilaktyka zakazen wirusowych krwiopochodnych
ROLA I ZADANIA PIELĘGNIARKI W PODSTAWOWEJ OPIECE ZDROWOTNEJ-1, Pielęgniarstwo licencjat AWF, POZ
Profilaktyka zakażeń na bloku operacyjnym
Migrena i jej współczesne leczenie w podstawowej opiece zdrowotnej
PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ CHIRURGICZNYCH

więcej podobnych podstron