Psychologia ogólna z elementami psychologii rozwoju i wychowania. – ćwiczenia. Kurs dla studentów historii specjalności nauczycielskiej. 15 godzin.
Prowadzący: dr Marta Marchow
Założenia:
Punktem wyjścia dla omawianych na zajęciach zagadnień jest przekonanie, iż warto i można, przy pomocy wiedzy z zakresu psychologii, tworzyć jak najlepszy społeczny kontekst życia, uczenia się i rozwoju. Ze względu na profil specjalności (specjalność nauczycielska), akcent położono na wątki rozwojowe wybranych zjawisk (rozwój społeczny, intelektualny, emocjonalny i in.) Ich rozumienie i uwzględnienie w procesie wychowania, może się przyczynić do bardziej efektywnej i korzystnej dla uczniów edukacji.
Cel kursu:
Zapoznanie się i przedyskutowanie wybranych pojęć z zakresu psychologii uczenia się, i rozwoju
Podjęcie refleksji nad kompetencjami nauczyciela oraz wspomaganiem procesu uczenia się i rozwoju
aktywna refleksja nad świadomym stosowaniem środków i metod wychowania, nauczania i wspomagania rozwoju.
Treści programowe:
Zajęcia 1
Temat: Agresja jako problem wychowawczy oraz jako obszar badań psychologii.
Eksperyment więzienny Zimbardo : dlaczego ludzie dokonują aktów przemocy?
Psychologiczne wyjaśnienia zjawiska agresji
Jak przeciwdziałać tworzeniu relacji opartych na przemocy?
Zimbardo, F. , Gerrig, R. (2009 i nast.) . Psychologia i życie. Warszawa: PWN. r. 17 (s. 578 – 583).
Zajęcia 2.
Rozwój społeczny człowieka. Podstawy kształtowania związków międzyludzkich.
Budowanie więzi opartych na zaufaniu a zapobieganie zjawiskom przemocy i agresji.
Wybrane zagadnienia teorii rozwoju przywiązania J. Bowlby’ego.
Modele wychowania: wzajemne zaufanie i kontrola w relacji wychowawczej.
Literatura:
Shaffer, H. R. (2005 i nast.). Psychologia dziecka. R. 4. Warszawa: PWN.
Zajęcia 3 i 4
Rozwój myślenia i podstawowe mechanizmy uczenia się.
Uczenie przez warunkowanie i modelowanie
Rozwiązywanie problemów a procesy uczenia się
Koncepcja rozwoju J. Piageta. Etapy rozwoju inteligencji
Literatura:
Shaffer, H. R. (2005 i nast.). Psychologia dziecka. R. 6. Warszawa: PWN.
Zajęcia 5.
Rozwój emocjonalny i znaczenie procesów motywacyjnych dla uczenia się i rozwoju.
Funkcje emocji w uczeniu się i myśleniu
Regulacja emocji i rozwój kontroli emocjonalnej
Emocje podstawowe i emocje złożone
Literatura:
Shaffer, H. R. (2005). Psychologia dziecka. R. 5 Warszawa: PWN
Zimbardo, F. , Gerrig, R. (2009 i nast.) . Psychologia i życie. Warszawa: PWN. r. 12 (s. 386 - 397).
Zajęcia 6
Sytuacja edukacyjna jako sytuacja psychologiczna. Uczeń w sytuacji trudnej.
Pojęcie stresu i „sytuacji trudnej” w edukacji
Doświadczenia korygujące a projektowanie działań wychowawczych przez nauczycieli
Literatura:
Zimbardo, F. , Gerrig, R. (2009 i nast.) . Psychologia i życie. Warszawa: PWN. r. 12 (s. 399 – 412).
Materiały przekazane przez osobę prowadzącą
Zajęcia 7
Rozwój człowieka w cyklu życia
Model rozwoju tożsamości psychospołecznej wg Eriksona
Pojęcie faz rozwoju. Charakterystyka najważniejszych zjawisk rozwojowych w cyklu życia.
Kryzysy rozwojowe
Literatura:
Zimbardo, F. , Gerrig, R. (2009 i nast.) . Psychologia i życie. Warszawa: PWN. r. 10 (s. 328 – 342).
Brzezińska, A., Ziółkowska, B. (2008). Psychologia rozwoju człowieka. W: Strelau, Doliński, Psychologia. Podręcznik akademicki. T. 2. Gdańsk: GWP.(wybrane strony)
Portrety psychologiczne człowieka: szanse i zagrożenia rozwoju. Cykl artykułów opublikowanych w miesięczniku Remedium w latach 2003 – 2004 (wybrane strony)
Literatura zebrana:
Literatura obowiązkowa:
Zimbardo, F. , Gerrig, R. (2009 i nast.) . Psychologia i życie. Warszawa: PWN. r. 10, 12, 17 (s. 578 – 583).
Shaffer, H. R. (2005 i nast.). Psychologia dziecka. R. 4,5 i 6. Warszawa: PWN.
Brzezińska, A., Ziółkowska, B. (2008). Psychologia rozwoju człowieka. W: Strelau, Doliński, Psychologia. Podręcznik akademicki. T. 2. Gdańsk: GWP.(wybrane strony)
Portrety psychologiczne człowieka: szanse i zagrożenia rozwoju. Cykl artykułów opublikowanych w miesięczniku Remedium w latach 2003 – 2004 (wybrane strony)
Literatura dodatkowa i uzupełniająca:
Bowlby, J. (2008). Przywiązanie: Warszawa: PWN
Piaget, J. (1966). Studia z psychologii dziecka. Warszawa: PWN
Brzezińska, A. (red.) (2008). Psychologiczne Portrety Człowieka. Gdańsk: GWP
Erikson, E. (1996). Dzieciństwo i społeczeństwo. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Warunki zaliczenia:
Obecność na zajęciach (maksymalnie 2 nieobecności)
Pozytywna ocena z końcowego kolokwium (test, pytania zamknięte do wyboru).