3. Baza gastronomiczna Gminy Kościelisko
Na bazę gastronomiczną gminy Kościelisko składają się punkty znajdujące się
w hotelach, pensjonatach , domach wczasowych oferujące wyżywienie wyłącznie dla gości obiektu bądź umożliwiające konsumpcję osobom z zewnątrz . Ponadto są to karczmy, restauracje, pizzerie, szałasy, gospody regionalne, kawiarnie, winiarnie czyli obiekty ogólnodostępne dla wszystkich. Do bazy gastronomicznej należy zaliczyć także budki
z serkami góralskimi lokalizowane przy głównych ulicach oraz wzdłuż dróg prowadzących do głównych atrakcji turystycznych. Warto także wspomnieć o gastronomii, która towarzyszy imprezom kulturalnym i pozwala na konsumpcję tradycyjnych polskich potraw turystom.
Ze względu na położenie geograficzne gminy oprócz bacówek ważną rolę odgrywają jadłodajnie w schroniskach górskich.
Rodzaje obiektów gastronomicznych w Kościelisku.
Restauracje hotelowe: Górski Pałacyk, Villa Miodula, ośrodek wypoczynkowy Siwarna.
Pensjonat: Marjo. Domy gościnne z wyżywieniem: u Krzeptowskich, Dom u Marysi, Willa Królewska, Willa Limba, Willa Toni, Willa Maria, Willa Limba, Willa Aleksandra itd.
Karczmy: Sywor, Cztery Pory Roku, Polany, Honielnik, Dujawica. Gospody regionalne:
Harnaś, Zajazd Tatrzański. Jadłodajnie: schronisko PTTK na Hali Ornak, schronisko PTTK na Polanie Chochołowskiej. Restauracje: Halit, Gazdówka Pod Lasem, Feniks, Zbyrcok, Yama, Madar. Szałasy: u Klaper Haliny. Winiarnia: w Wilii Miodula. Kawiarnie i pizzerie: Góralska Pizzeria, Europa. Bacówki: w liczbie 5 (głównie Dolina Kościeliska, Chochołowska). Inne: sprzedaż serków górskich przy drodze głównej, imprezy podczas których rozmieszczone są punkty gastronomiczne serwujące tradycyjne potrawy regionalne: Polaniarski Osod, Majowe Granie, Konkurs: „Ciasta downe i dzisiejse" , Dzień Regionalny Kościeliska.
Rodzaje obiektów gastronomicznych w Witowie
Restauracje hotelowe: Hotel Leśniczówka u Zięby1 Domy gościnne z wyżywieniem: A&M Galica , u Stopki, u Krysi, u Zychów, Płazówka, Jaroniec, Willa pod Sosnami, Domek
Pod Żabią Strugą. Karczmy regionalne: Gazdówka u Zająca, Zajazd Polaczek Józef,2 Gastronomia przy wyciągach narciarskich: Karczma "Pod Wyciągiem". Bar: Szałas
Góralski Piotra Czuja, Restauracja: Witowianka3.Obiekty agroturystyczne świadczące usługi gastronomiczne: Agroturystyka- Bernadetta Tyrała, U Błaszyńskich, Szwajnosówka, Chata góralska u Staska4, Zagroda Gastronomiczna u Zborowskich, Zbójeckie Spanie.
Kawiarnia: U Ewy. Bacówka: w liczbie 2 Inne: sprzedaż serków górskich przy drodze głównej, imprezy podczas których rozmieszczone są punkty gastronomiczne serwujące tradycyjne potrawy regionalne: Święto Lasu - Witowiańska Watra5, Dzien regionalny Witowa.
Rodzaje obiektów gastronomicznych w Dzianiszu
Pensjonat: Willa Szafran. Gospodarstwo agroturystyczne świadczące usługi gastronomiczne: U Błaszyńskich, U Antoniny Szczechowicz, u Anieli Pabin, Michniak, U Gruszków, Tylka 6, Góralska Chatka.Domy gościnne: Na Klinku, Zygmuntowa Chata.
bacówki: w liczbie 1. Inne: sprzedaż serków górskich przy drodze głównej, imprezy podczas których rozmieszczone są punkty gastronomiczne serwujące tradycyjne potrawy regionalne:
Majówka w Dzianiszu.
Podsumowanie
Gmina Kościelisko to bardzo piękny i ciekawy obszar Podhala. Turystów przyciąga atrakcyjne położenie, zimowe i letnie atrakcje ale także chęć poznania tradycyjnych potraw, które nie są codziennie dostępne na ich stole. Prężnie rozwijające się pod względem gastronomii Kościelisko przysłania nieco dwie pozostałe wsie Witów i Dzianisz. Gmina Kościelisko znajduje się na trzeciej pozycji w powiecie tatrzańskim pod względem udzielonych noclegów a co za tym idzie podobna lokata odnosi się do bazy gastronomicznej. Znajduje się tu około 46 kwater prywatnych, 25 Wilii, 21 pensjonatów, 4 hotele, 13 obiektów agroturystycznych, które świadczą usługi gastronomiczne. Ponadto w gminie jest około 9 karczm, 2 gospody, 2 jadłodajnie, 9 restauracji, 3 szałasy, 3 kawiarnie i pizzerie, 8 bacówek, 3 barów.7 Gmina promuje tradycyjne regionalne potrawy dzięki organizowanym festiwalom i imprezom kulturalnym. Jest to jakby dodatkowe zachęcanie gości do zasmakowania tego obszaru i głębszego poznania sposobu życia ludności. Najsłabszym ogniwem jest wieś Dzianisz, niezupełnie odkryta przez turystów, pomimo wielu możliwości spędzania wolnego czasu. Wieś nie posiada żadnej karczmy, restauracji a cała baza żywieniowa zamyka się tylko w działalności indywidualnych przedsiębiorców. Dzianisz nie jest jeszcze dobrze znany turystom. Główną atrakcją prócz położenia geograficznego stanowią zabytki, szlaki rowerowe i piesze przebiegające przez wieś. Od wielu lat nie rozwija się baza gastronomiczna w postaci restauracji, karczm. Inwestycje prywatne dotyczą raczej działalności skierowanej na tworzenie miejsc noclegowych obejmujących takie obiekty noclegowe jak: pokoje gościnne i agroturystyczne. Lepiej przedstawia się sytuacja Witowa. Liczba atrakcji turystycznych właściwie wiele nie różni się od przedstawionego wcześniej Dzianisza. Pomimo tego zaplecze gastronomiczne jest bez porównania lepiej rozwinięte. Aby rejon się rozwijał nie można pominąć istotnej roli gastronomii, tym bardziej, że przecież opiera się ona głównie na regionalnych i tradycyjnych potrawach, które są istotnym czynnikiem przyciągającym turystów. Promocja wsi odbywa się głównie dzięki stronom internetowym. Promocja osobista mogłaby odegrać bardzo dużą rolę w poprawie wizerunku miejscowości. Oprócz imprez, które co roku odbywają się w gminie można by dodać ciekawy event. Mianowicie jarmark z regionalnymi potrawami w okresie letnim bądź jesiennym połączony z degustacją i przygotowywaniem miejscowych specjałów. Stanowiłoby to tak zwane dni otwarte w czasie którym turyści zapoznawaliby się z tradycyjną kuchnią regionalną. Program Małopolska Trasa Smakoszy, którego celem jest wyróżnienie najlepszych karczm małopolski powoduje, że ubiegające się o ten tytuł karczmy Sywor i Honielnik w Kościelisku świadczą usługi na bardzo wysokim poziomie.8
4. Transport Gmina Kościelisko.
Transport w gminie opiera się tylko i wyłącznie na transporcie drogowym. Aby dojechać do gminy należy jechać drogą krajową nr 47. Możliwości są dwie. Drogą nr 47 dojechać do Zakopanego a następnie drogą nr 958 udać się do Kościeliska i dalej do Witowa lub Dzianisza. Drugą możliwością jest skręcenie w Chabówce na szosę nr 958 wiodącą do Czarnego Dunajca, przez Chochołów a następnie Dzianisz bądź Witów.9 Połączenie z Zakopanem jest bardzo dobre i opiera się głównie na usługach prywatnych przewoźników. Aby dostać się do Kościeliska wystarczy wybrać jedną z siedmiu linii,10 busy odjeżdżają średnio co 15 minut, często ostatnim przystankiem jest Witów.11 Aby dostać się do Dzianisza można wybrać jedną z trzech linii, kursujących co pół godziny również w święta.12Czas dojazdu z Zakopanego do centrum Kościeliska to około 15 minut- koszt 3 złote (5 km). Czas dojazdu do Witowa to około 35 minut- koszt 4,5 złotego (22 km). Czas dojazdu do Dzianisza to około 25 minut- koszt 4 złotych (15 km). Nie planuje się żadnych nowych dróg wojewódzkich i powiatowych. Drogi gminne są w trakcie regulacji stanu prawnego i na chwilę obecną nie przewiduje się ich modernizacji13
http://www.gastronauci.pl/pl/10603-lesniczowka-u-zieby-witow[[02.04.2013]↩
http://www.przeglad-firm.pl/witow,restauracje-pizzerie.html[02.04.2013]↩
http://www.witowianka.pl/[01.04.2013]↩
http://www.ustaska.pl/[01.04.2013]↩
http://www.koscielisko.com.pl/?strona,menu,pol,glowna,1468,0,1416,kalendarz_imprez,ant.html
[01.04.2013]↩
http://meteor-turystyka.pl/noclegi,kwatery-prywatne,dzianisz,60.html[02.04.2013]↩
http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_malopolskie/portrety_gmin/powiat_tatrzanski/koscielisko.pdf[02.04.2013].↩
http://www.trasasmakoszy.pl/?page=certyfikacja[01.04.2013]↩
http://www.dzianisz.com/dojazd,82,513,0,1,C,c.html[03.04.2013]↩
http://rozklady.nocowanie.pl/zakopane/przewoznik/przewoz_osob_lider_bus_-_koscielisko-zakopane/[03.04.2013]↩
http://www.ustaska.pl/dojazd-zakopane-witow.html[03.04.2013]↩
http://z-ne.pl/s,menu,1319,1,0.html[03.04.2013]↩
http://www.transport.gov.pl/files/0/1789468/Wywiadyeksperckie.pdf[03.04.2013]↩