Wszystkie elementy układu krażenia pochodzą z mezodermy: osierdzie, tkanka łączna naczyń krwionośnych i trzewi, krwinki, śródbłonek, nasierdzie, wsierdzie, m. Sercowy

Rozwój układu krążenia w życiu płodowym:

1. 4 tydzień życia płodowego – 60 skurczów na minutę, przedsionki rozdzielają się

2. 8 tydzień życia płodowego – powstaje przegroda międzykomorowa

3. 14 tydzień życia płodowego – serce przepompowuje 30 litrów krwi dziennie i kurczy się 120/minute

4. 20 tydzień życia płodowego – można wysłuchać za pomocą słuchawki

Krążenie płodowe:

1. Utlenowanie krwi następuje w łożysku – niski opór naczyniowy

2. Do łożyska płynie żyłą pępowinową, tam rozdziela się i część płynie do wątroby, a reszta przez przewód żylny do ż. Gł dolnej, potem do prawego przedsionka, kolejne mieszanie krwi, do lewej komory, do aorty, wraca do łożyska tętnicami pępowinowymi

Krążenie płodowe:

Tylko wątroba dostaje całkowicie utlenowaną krew

1. 1-szy podział krwi z żyły pępkowej: 50% wątroba, 50% vena cava inferior

2. 2-gi podział z przawego przedsionka: 50-70% lewy przedssionek i lewa komora, 30% miesza się z vena cava superior -> do prawej komory

3. 3-ci podział krwi w pniu płucnym: 85-90% przez przewód tętniczy przepłwywa do aorty zstępującej, 10-15% pozostaje w krążeniu płucnym

4. 4-ty podział w aorcie zstępującej

1. Małe łożysko płucne, mały przepływ przez płuca

2. Tylko wątroba z krwią całkowicie utlenowaną

3. Kilkakrotne mieszanie utlenowanej i nieutlenowanej

W czasie porodu: w czasie pierwszego oddechu radykalnie zmniejszony opór w płucach

1. Otwarcie łożyska naczyniowego płuc

2. Wzrost oporu naczyniwoego w krążeniu dużym

3. Powolne zamykanie otworu owalnego, żyły pępowinowej, tętnic pępowinowych (>więzadło pęcherzowo-pępkowe)

Żyła pępowinowa -> więzadło obłe wątroby

Przewód żylny - połączenie żyły głównej dolnej z żyłą pępowinową -> więzadło żylne

Przewód tętniczy -> więzadło tętnicze

Otwór owalny: drożny czynnościowo do 4mż, anatomicznia do 12mż

Zmiany w układzie krążenia w wieku rozwojowym

Kerunek zmian hemodynamicznych:

1. Zwolnienie częstości

2. Zwiększenie pojemności minutowej

3. Wzrost ciśnienia skurczowego

4. Zmniejszenie elastyczności naczyń tętniczych

5. Zmniejszenie oporu obwodowego

Częstość pracy serca – zmiany w wieku rozwojowym

1. 0-6mż 140(160)

2. 6-12mż 130(150)

3. 1-2rż 110(130)

4. 2-6rż 100(120)

5. 6-10rż 95(110)

6. 10-14rż 85(100)

1*C zwiększa o 10 uderzeń/minutę

Zaburzenia częstości pracy serca:

Tachykardia:

1. Niedokrwistość

2. Odwodnienie

3. Wstrząs

4. Niewydolność serca

5. Zaburzenia rytmu

Bradykardia:

1. Blok przedsionkowo-komorowy

2. Wyczynowe uprawianie sportu

Zmiana sylwetki serca:

1. Rotacja w lewo

2. Zmniejszenie stosunku pk/lk

3. Opadanie koniuszka

W okresie dojrzewania w skoku pokwitaniowym rozwój serca może być zbyt powolny, w wieku 15-16 lat: omdlenia ortostatyczne, zaburzenia wydolności fizycznej

Granice serca [wg Dębiec] - tabela

Wskaźnik sercowo-płucny

(MRD+MLD)/TD = 50-55%

MRD+MLD – wymiar poprzeczny sylwetki serca

TD – wymiar poprzeczny klatki piersiowej

Kierunek zmian hemodynamicznych (wg Grassera i Bolta)

Objętość krwi:

1. Noworodek – 8-10% masy ciała, tj. Około 300ml (ostrożnie z pobieraniem)

2. Starsze dzieci – 8-9%

3. Dorośli – 7-8%

Masa mmięśni komór serca (LK/PK)

W trakcie rozwoju przewagę uzyskuje komora lewa

Sinica – objaw alarmujący, wymaga przeprowadzenia badań różnicowo-diagnostycznych; też sinica w zatruciu azotynami

1. Centralna: zmniejszone wysycenie krwi tętniczej (skóra gorąca , oddechowy, serca)

2. Obwodowa: wzmożone zużycie tlenu w tkankach (zimna, ukł. Krążenia)

Palce pałeczkowate – przebudowa struktury palców; przewlekłe wady serca i chorób oddechowego(mukowiscydoza u dzieci) z przewlekłym niedotlenieniem; badanie tętnienia łoża paznokcia – badanie czasu powrotu?

Ocena szmeru nad sercem – skala Levine’a (z wikipedii)

6/6 – sztuczna zastawka

Epidemiologia szmerów:

1. Częstość: 30-50% (80%) dzieci

2. Szmery niewinne częstsze niż patologiczne 10:1

3. Związek wieku rozpoznania szmeru z patologią:

   1. 1 doba życia: 8% patologicznych

   2. 6 mż: 14% patologicznych

   3. 12 mż: 2% patologicznych

Cechy szmeru patologicznego:

1. Holosystoliczny

2. Słyszalny w całej okolice przedsercowej

3. Głośny (4-6) – skojarzony z rżeniem

4. Występowanie innych odchyleń w badaniu przedmiotowym ze strony układu krążenia: sinica, omdlenia ortostatyczne,

5. Każdy rozkurczowy (jest jeden rozkurczowy niewinny, buczenie żylne?)

6. Zmiany w EKG

7. Objawy kliniczne: brak przyrostu masy ciała, opóźnienie rozwoju psychomotorycznego,

Najczęstrze przyczyny szmeru patologicznego:

1. Przetrwały przewód tętniczy (PDA)

2. Drożny otwór owalny (ASD?)

3. Ubytek w przegrodzie międzykomorowej (VSD) – możliwe stwerdzenie w USG prenatalnym

4. Koarktacja aorty – może dotyczyć zastawki, między zastawką a pniem, w obrębie łuku aorty/aorty zstępującej

Cechy szmeru niewinnego:

1. Szmer skurczowy (wyj. Buczenie żylne)

2. Słyszalny wzdłuż lewego brzegu mostka

3. 1-3sk Levina

4. Brak komponenty rozkurczowej

5. Nie promieniuje

6. Nie zaburza dźwięczności tonów serca

7. Brak drżenia

8. Brak objawów klinicznych

9. Brak zmian w EKG

10. Zmiany nasilenia w zależności od położenia ciała, aktywności fizycznej, u małych dzieci po płaczu

Szmer o cechach szmeru niewinnego w trakcie postępowania może ulec zmianie, występują cechy szmeru patologicznego -> szmer patologiczny

Pomiar ciśnienia tętniczego

Zasada doboru mankietu:

1. Szerokośc mankietu = 40% obwodu ramienia mierzonego w połowie odległości między dołem łokciowym, a ...

2. Ma pokrywać cały obwód

Zasady pomiaru ciśnienia tętniczego krwi

1. Dół łokciowy na wysokości serca

2. Ramię musi być podparte

3. Stetoskop przykłada w miejscu, w którym wyczuwalne jest tętno na tętnicy ramiennej

4. Stetosokop proksymalnie i przyśrodkowo do dołu łokciowego, poniżej dolnej krawędzi mankietu