ę
|
Diagnoza
indywidualnego przypadku - osoby niedostosowanej.
Plan
Pracy:
1.Przedstawienie
dziecka.
2.
Opis metod badań.
3.
Wnioski z przeprowadzonych badań.
4.
Załączniki ( opinia wychowawczyni, test niedokończonych zdań,
test rysunku rodziny, wywiad z matką dziecka, wywiad z
dziecki
Akademia
Pedagogiczna
im.
Jana Długosza
Pedagogika
opiekuńczo – resocjalizacyjna
Rok
III gr. I
Aneta
P.
PRZEDSTAWIENIE
DZIECKKA
Osoba
badana: Łukasz Borek
Wiek
w dniu badania: 15 lat
Data
badania: 20 kwietnia 2005r.
Miejsce
badania: dom jednorodzinny
METODY
BADAŃ:
W
diagnozie dziecka posłużyłam się obserwacją uczestniczącą,
wywiadem z rodzicami (matką) i wychowawczynią, testem rysunku
rodziny, testem niedokończonych zdań.
Obserwacja
– jest to celowa czynność polegająca na planowym
i
systematycznym postrzeganiu zmysłowym faktów, zdarzeń, procesów,
zjawisk, ich gromadzeniu i interpretowaniu. Umożliwia poznawanie
zachowania dzieci, młodzieży, dorosłych w ich normalnych
warunkach.
Obserwacja
powinna posiadać następujące cechy:
-
celowość ( obserwator posiada cel badaczy)
-
planowość ( prowadzona jest w sposób zorganizowany)
-
dokładność (wierna, wyczerpująca i wnikliwa)
-
obiektywność (obserwator postrzega zjawiska takimi, jakie są
naprawdę)
Kategorie
obserwacji:
a)
fotograficzna (dokładna)
b)
dziennik obserwacji
c)
próbki czasowe i próbki zdarzeń (np. co pół godziny)
Wywiad
– uważa się go za wymianę myśli, ściśle ukierunkowaną przez
osobę odpowiedzialną za jego przeprowadzenie. Metoda ta wymaga
przede wszystkim umiejętności uważanego i cierpliwego słuchania.
Stawiane pytania powinny być powiązane z podejmowanym problemem
badawczym, nie powinny sugerować odpowiedzi, muszą być właściwie
rozumiane przez osoby badane. Osobie badanej należy umożliwić
swobodne i samorzutne wypowiadanie się na zadane pytanie.
Test
rysunku rodziny – pokazuje badanego na tle rodziny i wśród
relacji rodzinnych. Metodę tę stosuje wobec dzieci do 12r.ż.
rysunek odzwierciedla poprzez formy i treści:
-
potrzebę psychiczną dziecka ( bezpieczeństwa, uznania,
akceptacji)
-
wiedzę ( postawę wobec siebie, ustala dojrzałość szkolną)
-
kształtowanie się pojęć( wytrwałość, koncentrację,
samokontrolę)
Test
niedokończonych zdań – polega na dokończeniu przez osobę
urywanych zdań, zgodnie z myślą, która przyjdzie mu do głowy, po
przeczytaniu zdania. Test ten pozwala się zorientować w relacjach
badanego z rodziną, poznać jego zainteresowania.
INTERPRETACJA
RYSUNKU:
Rysunek
rodziny Łukasza znajduje się na dole kartki. Postacie są
umieszczone w powietrzu. Rodzice i czwórka dzieci są umieszczone
koło siebie, najpierw rysowana jest mama, co świadczy o tym że ma
z nią dobry kontakt. Później tata, a na końcu rodzeństwo. Łukasz
sam siebie narysował na końcu, w oddali, powietrzu. Można tu
zauważyć znaczne relacje na dystans (izolacja dziecka od otoczenia
i rówieśników). Łukasz ma silny nacisk kredki co świadczy
o
napięciu, odwadze, czasem gwałtowności, przy nieproporcjonalnej
sile może to być nawet agresja. Postacie narysowane są starannie,
używa raczej ciemnych kolorów co może oznaczać zahamowanie i
niepokój. Postacie mają usta oczy, nos, dłonie. Duża odległość
Łukasza od rodziny świadczyć może o izolacji
i
wyobcowaniu a także niechęci do bycia w grupie. Na rysunku można
zauważyć duże białe przestrzenie, rysunek mało barwny, brak
ruchu, małe postacie, przesunięcie rysunku w lewo, brak podstawy,
brak elementów dodanych, treść wskazująca na lęk.
Podczas
rysowania Łukasz opowiadał kogo rysuje. O każdej osobie miał coś
dopowiedzenia, najczęściej opowiadał o sobie i swoim pokoju, a
najmniej
o
ojcu. Nastrój rysunku jest ponury.
DIAGNOZA
PEDAGOGICZNA
DIAGNOZA
IDENTYFIKACYJNA
Łukasz
B. uczeń pierwszej klasy gimnazjum w Łodzi, 15 lat. Zmienił
gimnazjum, ponieważ nie otrzymał promocji do klasy drugiej. Powodem
braku zaliczenia trzech przedmiotów było niesklasyfikowanie z
powodu nieobecności na lekcjach. Jest inteligentny, interesuje się
sztuką, potrafi operować nazwiskami poetów, ma swoich ulubionych
plakacistów, rzeźbiarzy, lubi teatr
i
tzw. „trudne filmy”. Pisze wiersze, trochę rysuje, chce
studiować historię sztuki lub uczyć się fotografii.
W
nowej szkole uczeń osiąga bardzo dobre i dobre wyniki, jednak
ponownie pojawiają się problemy z obecnością na zajęciach.
Trudności sprawiają mu zajęcia z wychowania fizycznego. Łukasz po
pierwszym semestrze nauki w nowej klasie zna pełne imiona i nazwiska
5 osób, 12 osób rozpoznaje. Z pozostałymi osobami nie utrzymuje
żadnego kontaktu, nie ma problemu z zapamiętaniem nazwisk i twarzy
nauczycieli.
Po
przeprowadzonych badaniach przez pedagoga szkolnego, stwierdzono, ze
Łukasz jest nieprzystosowany do życia w grupie rówieśniczej;
próba kontaktów wiąże się z niechęcią, niejednokrotnie z
agresją lub wycofaniem. Występują również problemy somatyczne,
m.in. bóle jamy brzusznej oraz bóle migrenowe głowy.
DIAGNOZA
GENETYCZNA
Łukasz
pochodzi z rodziny wielodzietnej, ma pięcioro rodzeństwa. Obydwoje
rodzice posiadają wykształcenie zawodowe, pracują. Najstarszy
brat, żonaty, nie mieszka już we wspólnym gospodarstwie.
Najmłodsza siostra Łukasz ma 5 lat, a jeden z młodszych braci
cierpi na mózgowe porażenie dziecięce (chodzi do ośrodka, w
którym pracuje matka dzieci). Dzieci nie mają kontaktu
emocjonalnego z ojcem, nie rozmawiają z nim. W domu często
wybuchają różnego rodzaju kłótnie, ale wszyscy domownicy zgodnie
twierdzą, że w razie jakiegoś zagrożenia z zewnątrz potrafią
stworzyć zwartą grupę.
Trudno
określić atmosferę w domu, każdy ma swoje własne zajęcia,
własne, odległe od innych członków rodziny zainteresowania. Nikt
nikomu nie narzuca swojego zdania ( np. matka jest praktykującą
katoliczką ale nie namawia dzieci do chodzenia do kościoła) Matka
mimo pracy zawodowej, opieki nad niepełnosprawnym synem i zajmowania
się domem nie odmawia pomocy i rozmowy pozostałym dzieciom. Ojciec
rzadko pomaga
w
obowiązkach domowych, po przyjściu z pracy zasiada z piwem przed
telewizorem.
Mieszkanie
jest 3-pokojowe, jednak Łukasz posiada swój samodzielny „pokój”
wydzielony szafą z pokoju rodziców, bez dostępu do okna. Ma trójkę
młodszego rodzeństwa, jest przyzwyczajony do pomocy w domu, często
gotuje obiady, lubi robić pranie, okurzać. (twierdzi, że wcale nie
pomaga, tylko robi to co mu sprawia przyjemność) Nie znosi bałaganu
oraz jak ktoś przestawia jego rzeczy. W ogóle nie toleruje
obecności niezaproszonych osób w swoim pokoju.
W
szkole podstawowej chłopiec miał jednego kolegę, z resztą klasy
utrzymywał minimalne kontakty lub żadnych. W badaniu
socjometrycznym klasy gimnazjum po pierwszym semestrze (32 osoby)
pytanie dotyczące wspólnego rozwiązywania zadania podczas lekcji
otrzymał 11 wyborów pozytywnych, 14 negatywnych; a na pytanie
dotyczące wspólnych rozrywek po za szkołą 3 pozytywne, 22
negatywne.
DIAGNOZA
ZNACZENIA
Łukasz
odczuwa silną potrzebę indywidualności, nie znosi być do kogoś
porównywany, nie lubi być częścią grupy. Wykazuje dużą
wrażliwość, łatwo można go zranić, jego zachowanie odbiega w
znacznym stopniu od zachowania rówieśników. Jest drobnej budowy,
najniższy w klasie. Nie lubi sportu, jego koledzy w czasie przerw
często grają w piłkę. W obecnym gimnazjum taką wspólną
„rozrywką” stało się palenie na przerwach, jednak Łukasz po
miesiącu stara się wychodzić tylko z jednym kolegą.
Uważa,
że nie potrzebuje mieć kontaktu z ojcem, ważne jest tylko, że
pracuje. Nie chce mieć żadnych wspólnych cech z nim, (chociaż
przyznaje się do palenia papierosów, co w jego rodzinie robi tylko
ojciec.) Jeżeli potrzebuje, może porozmawiać z mamą lub ze
starszym bratem. Stara się jednak nie wplątywać ich we własne
kłopoty za wszelką cenę. Nie wiele opowiada o sobie w domu, matka
o problemach w pierwszym gimnazjum syna dowiedziała się
w
czerwcu, kiedy był potrzebny jej podpis podczas zmiany szkoły ( na
wywiadówkach wychowawca podawał kartki z ocenami i frekwencją, a
Łukasz potrafił wytłumaczyć matce, że poradzi sobie z
nieobecnościami, że jest dużo czasu). Z pewnością na poczucie
osamotnienia chłopca wpłynął fakt posiadania , młodszego
rodzeństwa. ( brat młodszy 3 lata, 5 lat brat z porażeniem, 10 lat
– siostra) i spadek zainteresowania nim rodziny.
DIAGNOZA
FAZY
Fazę
niedostosowania Łukasza do życia w grupie rówieśniczej można
określić jako zaawansowaną. Już jako pięciolatek nie ma zdjęć
z rodziną, ewentualnie stoi daleko z boku grupy. Matka chłopca
opowiada, że Łukasz chciał mieć zdjęcie sam albo wcale.
Łukasz
jest przekonany, że nie odczuwa najmniejszej potrzeby towarzystwa
ludzi. Ma co prawda kilka koleżanek, jednak są one 3-5 lat starsze
od niego. Osoby w swoim wieku uważa za nudne, nieciekawe,
grubiańskie. Często przeżywa stany depresyjne.
DIAGNOZA
PROGNOSTYCZNA
Łukasz
kategorycznie odmawia wszelkiej formy socjoterapii, wszystkiego co
wiązałoby się z uczestnictwem w grupie.
Uważam,
że aby temu zjawisku zapobiec należy zastosować pewne metody,
które mogłyby pomóc chłopcu i jego rodzinie.
Dla
rodziców:
•
Terapia rodzinna w Centrum Pomocy Rodzinie, ze szczególnym
zwróceniem uwagi na ojca chłopca
•
Rozmowy pedagoga szkolnego bądź to wychowawcy z rodzicami –
uświadamianie popełnianych przez nich błędów wychowawczych –
pedagogizacja rodziców,
Dla
Łukasza:
•
Zachęcenie go do wzięcia udziału w zajęciach dodatkowych, np.
teatralnych, poetyckich.
•
Uczestnictwo w akcjach charytatywnych, np. pomoc schroniskom dla
zwierząt, pomoc
w
zbiórce zabawek dla Domów Dziecka itp.
•
Zachęcenie do pomocy koleżeńskiej (indywidualnej) w lekcjach, z
którymi nie ma kłopotu.
•
Bardzo dobrym wyjściem byłoby przeniesienie Łukasza do małej
szkoły, jest to jednak niemożliwe ze względu na stan materialny
rodziny.
WYWIAD
Z MATKĄ DZIECKA
Miejsce
rozmowy: dom rodzinny
Data:
20 kwietnia 2005r
Osoba
prowadząca: Aneta Pawlik
Osoba
odpowiadająca: Katarzyna Borek
1.
Jaka jest struktura państwa rodziny?
-
Pełna
2.
Jaki jest skład rodziny?
-
Osiem osób
3.
Wiek pani i wykształcenie?
-
47 lat, wykształcenie zawodowe – szwaczka
4.
Wiek pani męża i wykształcenie?
-
49 lat, wykształcenie zawodowe – murarz
5.
Jakie są państwa warunki materialne?
-
niezbyt dobre
6.
Pani wiek w momencie urodzenia pierwszego dziecka?
-
21 lat
7.
Pani wiek w momencie urodzenia Łukasza?
-
32 lata.
8.
Przebieg ciąży i porodu?
-
ciąża przebiegła prawidłowo
9.
Jak Łukasz zachowuje się w domu?
-
Jest dobrym dzieckiem, jak ma ochotę porozmawiać to przyjdzie do
mnie, lubi sprzątać, gotować, jako jedyne dziecko ma swój osobny
pokój w którym często przebywa sam.
10.
Na co syn poświęca wolny czas?
-
sprząta bo nie lubi bałaganu oraz gotuje
11.
Jakie s zainteresowania Łukasza?
-
jako takich specjalnych zainteresowań to syn nie ma, robi to co mu
sprawia przyjemność
12.
Z kim syn ma najbliższy kontakt z panią czy z pani mężem?
-
Większość czasu spędza ze mną, do mnie przychodzi się wyżalić,
mężem nie ma bliskiego kontaktu, mąż po przyjściu z pracy jest
zmęczony zawsze siada przed telewizorem i pije piwo.
13.
Jakie Łukasz ma obowiązki w domu?
-
Musi dbać w swoim pokoju o porządek i pod naszą nieobecność
opiekować się młodszym rodzeństwem
14.
Czy dziecko jest karane? Za co i w jaki sposób?
-
Tak. Rzadko, z reguły za nieposłuszeństwo. Karą jest upomnienie,
zakaz oglądania telewizji.
15.
Czy Łukasz lubi chodzić do szkoły?
-
Tak, ale nie lubi wychowania fizycznego
16.
Dlaczego nie lubi tych zajęć?
-
jest najniższy w klasie i ma niepowodzenia z tego tytułu, więc nie
lubi sportu
17.
Czy chętnie bierze udział w zajęciach?
-
Tak
18.
Jaką zajęcia w szkole syn najlepiej lubi?
-
polski, plastyka i historia chce studiować historię sztuki
TEST
NIEDOKOŃCZONYCH ZDAŃ
1.
Moja mama i ja często rozmawiamy.
2.
Mój tata i ja prawie wcale nie rozmawiamy.
3.
Moje rodzeństwo jest fajne.
4.Boję
się gdy jest za dużo osób.
5.
Lubię gdy jestem sam w domu.
6.
Mój najlepszy kolega to nie mam takiego.
7.
Smutno mi gdy rodzice się kłócą.
8.
W szkole jest fajnie.
9.
Chciałbym psa
10.
Nie lubię zajęć z wychowania fizycznego i sportu.
11.
Kiedy coś zbroję mam karę.
12.
Z rówieśnikami rzadko rozmawiam.
13.
kiedy chce to mogę pogadać z starszym bratem i mamą.
14.
W przyszłości chciałbym być historykiem.
15.
Najbardziej lubię spędzać czas w swoim pokoju.
16.
OPINIA
WYCHOWAWCY KLASY
Łukasz
Borek chodzi do pierwszej klasy gimnazjum
w
Łodzi, 15 lat. Zmienił gimnazjum, ponieważ nie otrzymał promocji
do klasy drugiej.
W
szkole uczeń osiąga bardzo dobre i dobre wyniki, ale pojawiają się
problemy z obecnością na zajęciach. Trudności sprawiają mu
zajęcia z wychowania fizycznego. Jest drobnej budowy, najniższy w
klasie. Łukasz po pierwszym semestrze nauki w nowej klasie zna pełne
imiona i nazwiska 5 osób, 12 osób rozpoznaje.
Z
pozostałymi osobami nie utrzymuje żadnego kontaktu, nie ma problemu
z zapamiętaniem nazwisk i twarzy nauczycieli.
Łukasz
odczuwa silną potrzebę indywidualności, nie znosi być do kogoś
porównywany, nie lubi być częścią grupy. Wykazuje dużą
wrażliwość, łatwo można go zranić, jego zachowanie odbiega
w
znacznym stopniu od zachowania rówieśników.
Jest
inteligentny, interesuje się sztuką, potrafi operować nazwiskami
poetów, ma swoich ulubionych plakacistów, rzeźbiarzy, lubi teatr i
tzw. „trudne filmy”. Pisze wiersze, trochę rysuje, chce
studiować historię sztuki lub uczyć się fotografii. Jego ulubione
przedmioty to: polski, historia i plastyka. Prace wykonuje staranie.
Czyta dość płynnie. Ma bogate słownictwo.
Łukasz
często odczuwa bóle jamy brzusznej oraz bóle migrenowe głowy.
Występują również problemy somatyczne. Pyzatym jest osobą
spokojną, grzeczną, nie sprawia większych problemów wychowawczych