PSEUDOSPOSOBY ROZWIĄZYWANIA KONFILKTÓW

Kiedy tylko pojawi się prawdopodobieństwo zaistnienia konfliktu, nasz organizm i nasze naturalne mechanizmy psychologiczne mobilizują się do ewentualnej obrony, ataku bądź też do ucieczki. Mechanizmy te, częściowo wrodzone, pozwalają nam przetrwać, zachować w miarę stabilną strukturę kontaktów społecznych, utrzymać poczucie własnej wartości i szacunek do samego siebie.

Pseudorozwiązania- prowadzą do chwilowego załagodzenia konfliktu niż do jego rozwiązania. Ich znajomość jest niezbędna nie tylko zawodowym negocjatorom, ludziom, których praca polega na doprowadzeniu do porozumień dwu stron konfliktu. Korzystają z tych technik politycy, oczerniając się nawzajem, stosują je w swojej pracy prawnicy, nauczyciele, kelnerzy, oraz my wszyscy podczas kłótni z innymi ludźmi.

PSEUDOSPOSOBY ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW:

1. Ignorowanie- technika ta polega na pomijaniu milczeniem problemu. Ma swoje źródło w przekonaniu, że brak decyzji wywoła mniejszy konflikt niż odrzucenie żądań. Najczęściej stosuje ją tylko jedna ze stron konfliktu, kiedy nie słucha argumentów strony przeciwnej, nie przyjmuje ich do wiadomości i nie stara się zrozumieć. Bezustanne powtarzanie własnego zdania i unikanie wymiany poglądów to główna broń stosowana w ramach tej techniki.

2. Odwlekanie- sposób polegający na odroczeniu działania. Oczekiwanie na zmiany które mogą nastąpić w międzyczasie, na zdarzenia losu, itp. czynniki to podstawowy schemat myślenia w technice odwlekania. Konflikt traktowany w ten sposób ma wszelkie szanse na pogłębienie. Wraz z upływem czasu osoby zaangażowane nabierają coraz głębszego przekonania o własnych racjach, formalizują swoje poglądy.

3. Pokojowe współistnienie- w tej strategii zaangażowane są oby dwie strony. Udają one, że konflikt nie istnieje, podkreślają wspólnotę, ignorują przyczyny sporów. Współpraca pomiędzy nimi jest pozornie dobra, lecz rzadko faktycznie współpracują one ze sobą w taki sposób, aby ich połączone wysiłki przynosiły maksymalne korzyści. Współdziałają ze sobą raczej z obowiązku niż z zaangażowania we wspólne cele. Poczucie fałszu, jakiego nabierają oby dwie strony, rodzi wiele podejrzeń o nieczyste intencje, a kontakt nabiera cech gry, uniemożliwiając otwartą komunikację.

4. Deprecjonowanie- to nic innego jak umowne pozbawienie wartości przeciwnika w konflikcie. Jest to mechanizm myślenia pozwalający człowiekowi radzić sobie w wielu sytuacjach. Jeśli powiemy o kimś „wapniak” wykluczamy go automatycznie ze świata ludzi. Jeśli powiemy „kretyn”, ‘idiota’ poddajemy automatycznie w wątpliwość jego zdolności do normalnego funkcjonowania. Badania psychologiczne pokazują, że rzeczywiści o wiele łatwiej jest kopnąć człowieka, o którym wcześniej powiedzieliśmy „asfalt”, niż człowieka o którym powiedzieliśmy „czarnuch”. Dzieje się tak dlatego, że chociaż oba określenia są obraźliwe, odczłowieczają w różny sposób. Asfalt to substancja materialna, niezbyt cenna, nie ma żadnych cech wspólnych z ludźmi, podczas gdy czarnuch to dalej człowiek, tyle, że gorszego gatunku.

5. Reorientacja- obarczenie odpowiedzialnością za przyczyny konfliktu jednostki bądź grupy, najczęściej słabszej. Szukanie kozła ofiarnego, bo taki jest sens i istota reorientacji, to jeden z najbardziej popularnych sposobów radzenia sobie w sytuacji konfliktowej. Wskazanie winnego i skierowanie na niego sił biorących udział w konflikcie to według mniemania wielu ludzi bardzo skuteczna metoda radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych. W polityce czy w zarządzaniu stosuję się tę metodę dla uspokojenia niezadowolonych grup społecznych lub pracowników.

6. Separacja- jeden z najbardziej doraźnych sposobów radzenia sobie ze sporami. Usunięcie strony konfliktu z dotychczasowej przestrzeni życiowej jest stosowane w sytuacjach społecznych i w sytuacjach naszych zwyczajnych kontaktów z innymi. Przyjęcie rozwiązania polegającego na separacji jest równoznaczne z utratą pewnych wartości, które były wynikiem związku obecnie skonfliktowanych stron. Tak więc usunięcie z firmy pracownika z którym toczy się spór, często wiąże się z utratą wysoko wykwalifikowanej siły roboczej.

7. Kompromis- przy stosowaniu tej metody strategii zakłada się, że obie strony dojdą do porozumienia, jeśli każda zadowoli się osiągnięciem częściowego spełnienia swych żądań. Takie połowiczne usatysfakcjonowanie obu stron pozwala na uniknięcie konfliktu.

8. Eskalacja- takie zachowanie, które prowadzi do uruchomienia całej nagromadzonej frustracji poznawczej i emocjonalnej oraz przyczynia się do dalszego jej wzrostu. Eskalacji towarzyszy polaryzacja-zwiększenie i wyjaskrawienie porozumienia. Przy czym ważne jest tutaj, czy mamy do czynienia ze spontaniczną czy ze strategiczną reakcją eskalacyjną. Spontaniczne zachowanie najczęściej prowadzi do wyolbrzymienia konfliktu, strony mają tendencję do łączenia konfliktów dot. faktów z tymi, które dotyczą zagrożenia samooceny. Spontaniczne zachowanie eskalacyjne kończy się najczęściej nierozwiązanym konfliktem.

Głównym celem zachowania eskalacyjnego jest świadome dążenie jednej ze stron do wzrostu napięcia w konflikcie, aby poprzez jego wyższy poziom doprowadzić do zakończenia sporu w sposób satysfakcjonujący obie strony.

Opisane przeze mnie wyżej strategie nie prowadzą do radykalnego rozwiązania konfliktu, lecz raczej do odwlekania rozwiązania, czasem nawet do zaostrzenia i eskalacji, a wyjątkowo do jego załagodzenia. Ich celem jest redukcja i obniżenie napięcia związanego z występowaniem konfliktów. Skuteczność stosowania tych technik zależy ponadto od dwóch czynników. Jednym z nich jest p o d o b i e ń s t w o stron, drugim wzajemna w s p ó ł z a l e ż n o ś ć. Przy czym podobieństwo to dotyczy głównych potrzeb, wartości, interesów, natomiast współzależność to stopień wzajemnego „uzależniania” od siebie stron konfliktu.