Wstęp

Wprowadzenie do znieczulenia wykonuje się zawsze u pacjenta leżącego na plecach. Dopiero po zakończeniu wszystkich procedur anestezjologicznych zmienia się pozycję na właściwą dla danego typu operacji. Standardowe ułożenia pacjentów leczonych chirurgicznie to pozycja na plecach, na brzuchu i na boku.

Uszkodzenia spowodowane uszkodzeniem, dotyczą przede wszystkim nerwów i stawów i stanowią powszechne niebezpieczeństwo, któremu można zapobiec tylko przez szczególną ostrożność w trakcie zmiany pozycji, zadawalającą liczbę osób pomagających i odpowiednie środki zapobiegawcze.

Nadzór nad ułożeniem pacjenta na stole operacyjnym w okresie przed zabiegiem, w jego trakcie i po zabiegu jest wspólnym zadaniem chirurga i anestezjologa. W związku z niebezpieczeństwem wystąpienia porażeń i innych uszkodzeń spowodowanych przez ułożenie, należy rodzaj ułożenia odnotować w dokumentacji medycznej.

W sprawie odpowiedzialności przyjęto, że:

- sama czynność ułożenia na stole operacyjnym należy do zakresu obowiązków operatora. Personel pomocniczy działa na jego polecenie i odpowiedzialność. Chirurg zobowiązany jest do wydawania poleceń podczas układania pacjenta oraz do pełnej kontroli wykonywanych przy tym czynności .Jeśli anestezjolog zauważy błędy w postępowaniu, powinien wskazać je operatorowi.

- anestezjolog jest odpowiedzialny za ułożenie pacjenta w trakcie wprowadzenia do znieczulenia i nadzór aż do momentu właściwego ułożenia do operacji; za ułożenie kończyn, potrzebnych mu do monitorowania pacjenta podczas znieczulenia ogólnego oraz do podawania leków i płynów infuzyjnych; za ułożenie i zmiany pozycji pacjenta od momentu zakończenia zabiegu do zakończenia nadzoru po znieczuleniu.

- chirurg jest odpowiedzialny za planowe zmiany pozycji podczas operacji

- nieprzewidziane zmiany ułożenia pacjenta, zwiększające ryzyko uszkodzeń oraz inne oddziaływania ze strony chirurga i jego współpracowników, podlegają kontroli operatora.

Ułożenie na plecach

Pozycja na plecach jest standardowym ułożeniem do wielu operacji.

1) Dane fizjologiczne

Podczas przejścia z pozycji stojącej do leżącej na plecach dochodzi do fizjologicznych procesów adaptacyjnych, które dotyczą przede wszystkim układu krążenia i oddychania.

* Układ krążenia.

Przy zmianie pozycji ze stojącej do leżącej na plecach, z powodu odruchowych mechanizmów naczyniowych, obniża się średnie ciśnienie tętnicze, częstość akcji serca oraz obwodowy opór naczyniowy, natomiast objętość wyrzutowa i pojemność minutowa serca zwiększają się. Skurczowe ciśnienie tętnicze pozostaje w granicach wartości wyjściowych, ciśnienie rozkurczowe obniża się, w następstwie rośnie amplituda tętna.

* Układ oddechowy

W pozycji leżącej na plecach przepona jest przemieszczona dogłowowo przez narządy jamy brzusznej, jej ruchomość jest zmniejszona, obniżają się czynnościowa pojemność zalegająca i całkowita pojemność płuc.

(to nie wiem gdzie dać?-

Przy nadwadze wentylacja jest upośledzona przede wszystkim w ułożeniu na plecach: czynnościowa pojemność zalegająca ulega dalszemu ograniczeniu, nasila się zamykanie drobnych dróg oddechowych, zwiększa się pęcherzykowo - tętnicza różnica ciśnienia parcjalnego tlenu. Pacjent z nadwagą jest w pozycji leżącej na plecach szczególnie narażony na hipoksję. Należy również pamiętać o zwiększonym ryzyku zachłyśnięcia treścią żołądkową.

2) Odmiany ułożenia na plecach

a) Na wznak

-Poziome (stawy biodrowe i kolanowe nie są w ustawieniu neutralnym)

-Fizjologiczne (kończyny dolne lekko zgięte w stawach biodrowych i kolanowych; można je uznać za rutynowe)

-Żabie (zgięte kolana, stopy złączone; otwiera chirurgowi stojącemu z boku dostęp do krocza i pochwy)

b) Urologiczne

-Standardowe (kończyny dolne zgięte w stawach biodrowych i kolanowych i uniesione do góry, co odsłania krocze; po zakończeniu zabiegu trzeba obydwie kończyny opuścić, aby zmniejszyć naprężenie skręcające lędźwiowy odcinek kręgosłupa)

-Wysilone (obciąża lędźwiowy odcinek kręgosłupa i ogranicza wentylację płuc wskutek uciśnięcia brzucha przez uda)

c) Trendelenburga ....

3) Powikłania ułożenia na plecach

a) W pozycji leżącej na plecach, istnieje niebezpieczeństwo uszkodzeń nerwów, związanych z uciskiem:

- uszkodzenie splotu ramiennego (zwłaszcza przy nadmiernym skręcie głowy w kierunku przeciwległym do bardzo odwiedzionego ramienia; może być połączone ze złamaniem pierwszego żebra podczas przecinania mostka w linii pośrodkowej).

- uszkodzenie nerwu łokciowego

- ucisk nerwu promieniowego (pionowa część ekranu przyciska nerw do kości ramiennej; utrata czucia w zakresie V palca)

b) Jeśli z wywiadu wynika, że chory cierpiał w przeszłości na neuropatię nerwu obwodowego, istnieje możliwość nawrotu tego stanu po operacji.

c) Hipotensja posturalna (występuje gł. w ułożeniu z uniesiona głową)

d) Miejscowe pozbawienie owłosienia wskutek ucisku (stosować wyściełane podpórki pod głowę)

e) Odczyny pouciskowe (pięty, łokcie, kość krzyżowa)

f) Ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa (zwiotczenie więzadeł podczas znieczulenia ogólnego)

4) Zapobieganie uszkodzeniom spowodowanym ułożeniem na plecach:

- podniesienie ramion do wysokości klatki piersiowej, nie odwodzenie w stawach barkowych ponad 90 stopni

- ramię zrotować do wewnątrz w stawie barkowym, zgiąć lekko w stawie łokciowym

- grzbiety rąk ułożyć w pronacji

- przymocowanie rak w nadgarstkach, aby uchronić kończyny przed obsuwaniem się.

- przedramiona powinny znajdować się w neutralnej pozycji

- podłożenie poduszek pod kolana i pięty