Współczesną polszczyznę kształtują wszyscy jej użytkownicy. Ich stosunek do rodzimego języka i sposób posługiwania się nim mają więc bezpośredni wpływ na to, czy język polski pozostanie sprawnym narzędziem komunikacji we wszystkich sytuacjach życiowych. Zadaniem językoznawcy jest zaś pomóc użytkownikom zdobyć potrzebną wiedzę i zwrócić uwagę na to, co zagraża jej płynnemu rozwojowi. Taki jest też cel proponowanego kursu kultury języka: skłonić słuchaczy do refleksji nad sposobem komunikowania się, poszerzyć ich wiedzę na temat zjawisk językowych. Wszak kultura języka jest istotną częścią kultury osobistej każdego z nas.

Pełny opis:

Kurs jest prowadzony w semestrze zimowym w formie 30-godzinnego konwersatorium. Skierowany jest do studentów filologii polskiej, którym zagadnienia poprawności i sprawności językowej powinny być szczególnie bliskie.

Celem zajęć jest zapoznanie studenta z pojęciami z zakresu teorii kultury języka oraz z wybranymi zagadnieniami poprawności fonetycznej, ortograficznej, interpunkcyjnej, fleksyjnej, słowotwórczej i składniowej. Zajęcia służą kształtowaniu świadomości językowej studentów i wyrabiają w nich dbałość o język ojczysty. Przygotowują ponadto do samodzielnego rozstrzygania problemów językowych.

Literatura:

1. A. Markowski, Teoria kultury języka, [w:] tegoż, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 9–155.

2. H. Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

3. T. Karpowicz, Wymowa, [w] tegoż, Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 15–58.

4. Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2001 (lub nowsze).

5. Hasła problemowe w Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN pod red. A. Markowskiego, Warszawa 1999.

Efekty uczenia:

Student po zakończeniu kursu:

1. wyjaśnia pojęcia norma językowa, uzus, system językowy,

2. klasyfikuje wyrażenia językowe jako należące do normy wzorcowej lub użytkowej,

3. wyjaśnia przyczyny powstawania innowacji językowych,

4. posługuje się kryteriami oceny poprawności językowej w celu zidentyfikowania błędu językowego,

5. klasyfikuje błędy i wyjaśnienia ich mechanizm,

6. formułuje opinie na temat poprawności językowej wyrażeń językowych, korzystając z kompendiów poprawnościowych oraz opublikowanych wyników badań.

Kryteria oceniania:

Zajęcia z kultury języka kończą się zaliczeniem z ocenę.

Warunki uzyskania zaliczenia:

1) Obecność na zajęciach

W ciągu semestru dopuszczalne są 2 nieobecności. Jeżeli student przekroczy podany limit, jest zobowiązany do zaliczenia wszystkich nieobecności. Sposób zaliczenia ustalany jest indywidualnie z prowadzącym.

2) Praca na zajęciach (zapoznawanie się z lekturą, udział w dyskusjach, przygotowanie i zreferowanie zagadnienia wyznaczonego przez prowadzącego itp.)

40% oceny końcowej

3) Zaliczenie pisemnego sprawdzianu pod koniec semestru

60% oceny końcowej.

Zakładane efekty kształcenia weryfikowane są przez ocenę pracy studenta na zajęciach oraz pisemnym sprawdzianem pod koniec semestru.

Kultura języka

Informacje ogólne

Kod przedmiotu:	2051-DZ-S1-1-KJ	Kod Erasmus:	(brak danych)
Nazwa przedmiotu:	Kultura języka
Jednostka:	Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych
Grupy:	Dziennikarstwo - I stopnia - 1 rok - studia stacjonarne - sem. zimowy
Punkty ECTS i inne:	3.00
Język prowadzenia:	polski
Skrócony opis:	Celem zajęć jest kształtowanie świadomości językowej i zwiększenie kompetencji językowej dotyczącej umiejętności normatywnej oceny tekstów oraz tworzenia wypowiedzi zgodnych ze współczesną normą języka polskiego.
Pełny opis:	Podczas zajęć studenci zyskują podstawowe informacje teoretyczne z zakresu kultury języka, dotyczące m.in. sposobu rozumienia pojęć: błąd językowy, norma językowa (wzorcowa i użytkowa), kodyfikacja normy językowej, poprawność językowa. Zapoznają się z kryteriami oceny poprawności językowej, typologią błędów językowych oraz dowiadują się, jakie źródła normatywne mogą być przydatne przy tworzeniu własnych tekstów (słowniki poprawnościowe, poradnie językowe, poradniki). Poznają też Ustawę o języku polskim. Studenci doskonalą swoje umiejętności językowe w następujących zakresach: - wybrane zagadnienia polskiej interpunkcji (użycie przecinka w zdaniu pojedynczym i złożonym, stosowanie myślnika, dwukropka i średnika) oraz ortografii (wielka i mała litera, pisownia łączna bądź rozdzielna); - zagadnienia poprawności gramatycznej: odmiana nazwisk i imion męskich, tworzenie, odmiana i cechy składniowe nazw żeńskich (tytuły, zawody) oraz odmiana nazwisk żeńskich, odmiana nazw własnych, tworzenie, odmiana i składnia skrótowców, trudności w odmianie i składni liczebników, problemy poprawnościowe dotyczące związków składniowych oraz uporządkowania linearnego składników zdania; - zagadnienia poprawności leksykalnej (wyrażenia pleonastyczne, dobór synonimów, wyrazy mylone, moda językowa, użycie związków frazeologicznych).
Literatura:	Wybrana literatura przedmiotu: 1) H. Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2005; 2) A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne; Warszawa 2005 (publikacja dostępna w formie elektronicznej w czytelni iBuk z komputerów działających w sieci uniwersyteckiej – http://www.ibuk.pl/korpo/fiszka.php?id=247); 3) T. Karpowicz, Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2008; 4) Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, red. E. Polański, Warszawa 2006, wyd. 2 poprawione (szczególnie Pisownia polska, p. I-IX, s. 9-106 oraz Interpunkcja polska, p. XI-XII, s. 118-151; teksty te są również dostępne w Internecie na stronie www.so.pwn.pl/zasady ); 5) Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2006 (hasła problemowe: błąd językowy, daty, estetyka słowa, etyka słowa, imiona, innowacja językowa, interpunkcja, kodyfikacja normy językowej, kontaminacja, kryteria poprawności językowej, kultura języka, nazwiska, nazwy mieszkańców, nazwy własne jako rzeczowniki pospolite, norma językowa, odmiana nazw miejscowych, ortografia, polityka językowa, poprawność językowa, poradnictwo językowe, postawy wobec języka, skrót, skrótowce, sprawność językowa, świadomość językowa, tytuły kobiet, uzus językowy, zdanie).
Efekty uczenia:	Studenci umieją analizować konkretne fakty językowe pod względem poprawności interpunkcyjnej, ortograficznej, gramatycznej oraz leksykalnej, a także samodzielnie tworzyć wypowiedzi z zgodne z omawianymi wymogami normy językowej współczesnego języka polskiego.
Kryteria oceniania:	Podstawy zaliczenia: - Uczestnictwo w zajęciach (dopuszczalne 2 nieobecności); - Aktywność świadcząca o znajomości literatury przedmiotu; - Zaliczenie końcowego sprawdzianu pisemnego.

Zagadnienia na kulturę języka

Ortografia i interpunkcja

Tekst, system, uzus

Norma wzorcowa i użytkowa

Kryteria poprawności językowej

Innowacja a błąd językowy

Odmiana nazwisk