^PSYCHOLOGIA

^KLINICZNA

Klinika i Katedra Psychiatrii PUM

^{Zadania psychologii klinicznej}

• Rozwój wiedzy teoretycznej (jako podstawa stawiania zadań badawczych i sposobu opisu i wyjaśniania zaburzeń psychicznych)

• Diagnoza zdrowia

_{i/lub zaburzeń}

^•	^P^s^ycho^t^erapia
^•	^P^s^ycholo^g^iczna	^rehabilit^a^cja

^{• Prewencja zaburzeń}

• Promocja zdrowia

_{Subdyscypliny i dyscypliny pochodne}

^{• Psychologia kliniczna człowieka dorosłego}

^{• Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży}

^{• Neuropsychologia kliniczna}

^{• Psychologia zdrowia}

^{- zdrowie somatyczne}

^{- problematyka stresu i traumy}

^{- zaburzenia psychosomatyczne}

^{Problematyka ww. zazębia się w mniejszym lub większym}

^stopniu

^{KONCEPCJE NORMALNOŚCI}

• Normalność jako zdrowie

– brak objawów chorobowych

• Normalność jako utopia

– harmonia i optymalne funkcjonowanie

• Normalność jako średnia statystyczna

– oszacowana na zasadach statystycznych opisujących każdą osobę wg generalnych założeń

• Normalność jako proces

– końcowy rezultat wzajemnych oddziaływań

^{Trudności diagnostyczne}

• Diagnozę wyróżnia niejednoznaczny jej przedmiot oraz brak w pełni zobiektywizowanych metod badawczych

• Diagnoza zaburzeń powstaje na podstawie:

• opisu subiektywnych doznań pacjenta

• relacji z jego otoczenia

• obserwacji przez diagnozującego

• metod badawczych (możliwość zniekształceń)

^{Pomoc w określaniu co jest}

^zaburzeniem

• Międzynarodowa klasyfikacja chorób i problemów zdrowotnych. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania (ICD-10) – autorstwa WHO

• Podręcznik diagnostyczny i statystyczny zaburzeń psychicznych (DSM-IV) – autorstwa Amerykańskiego

^{Towarzystwa Psychiatrycznego}

^Diagnoza

^{psychologicznych}

^{przyczyn i skutków}

^{zaburzeń psychicznych}

^{Podstawowe narzędzia diagnostyczne}

• Wywiad kliniczny i obserwacja

- informacje o objawach od pacjenta, od jego otoczenia oraz obserwacja zachowania (wygląd, mimika, pantomimika, sposób nawiązywania

^{kontaktu, reakcje emocjonalne}

- historia powstania objawów, okoliczności, ich dynamika, towarzyszące konsekwencje i przebieg dotychczasowego leczenia

- informacje o przebiegu doświadczeń życiowych (dzieciństwo, szkoła, praca zawodowa, relacje interpersonalne, życie seksualne)

^CD.

- informacje o stosunku pacjenta do jego

^{doświadczeń, ocenie tych zdarzeń pod}

^{kątem jaką mogły odegrać rolę w}

^{powstaniu objawów na które cierpi}

^{pacjent (poznawanie przekonań na swój}

^{temat, osób znaczących, ocena}

^{rozumienia mechanizmów powstawania}

^objawów

- podsumowanie i uzupełnienie (w

^{zależności od celów diagnozy (np. opinia}

^{sądowa: zapoznanie się z aktami)}

^{Wywiad z pacjentem}

– Początkowa faza wywiadu ma zasadniczo charakter otwarty. Lekarz/psycholog umożliwia pacjentowi wypowiedzenie się w jego „języku”.

– Pytania zamknięte-otwarte pozwalają na

^{doprecyzowanie pewnych informacji.}

^{Techniki stosowane w wywiadzie}

• CISZA - może być konstruktywna i w szczególnych sytuacjach może pozwolić pacjentowi na refleksję, płacz i akceptację w przyjmowaniu nowych treści.

• KONFRONTACJA

– Technika, która wskazuje pacjentowi na to czego sam nie zauważa, omija bądź zaprzecza.

• KLARYFIKACJA

– Podczas rozmowy lekarz/psycholog co jakiś czas krótko podsumowuje to co pacjent powiedział. Zapewnia to zgodność tego co pacjent powiedział z

^{tym co lekarz usłyszał.}

• OBJAŚNIENIE

– Wyjaśnienie pacjentowi planu leczenia i terapii w zrozumiałym dla niego języku i umożliwienie mu zadawanie pytań

• PORADA

^{– Będzie ona efektywna jeśli będzie}

^{wynikać z empatii i dopiero po uzyskaniu}

^{adekwatnych informacji dotyczących}

^problemu.

^{– Pacjenci czasem wymuszają porady}

^{– Nie można pacjentowi wybrać drogi}

^życiowej

^METODY

^{DIAGNOSTYCZNE}

Badanie funkcjonowania intelektualnego

• Testy – np. Skala Inteligencji Wechslera w wersji dla dzieci i dorosłych – uzyskujemy iloraz inteligencji, a także profilowy rozkład poszczególnych

^zdolności

• Ocena funkcjonowania społecznego – w oparciu o informacje z wywiadu, a także np. Skalę Dojrzałości

^{Społecznej Edgara Dolla}

^{Matryce Ravena}

^{Badanie funkcji poznawczych}

• Diagnoza zdolności percepcyjnych, rozmaitych właściwości uwagi i pamięci, uczenie się materiału modalności werbalnej i wzrokowej itd.

^{• Funkcje poznawcze obniżone są w rozmaity}

^{sposób w przebiegu różnych zaburzeń i chorób}

^{psychicznych (schizofrenia, choroba afektywna}

^{dwubiegunowa) , a także somatycznych (choroba}

^{Alzheimera, otępienie czołowo-skroniowe), a}

^{także u pacjentów neurochirurgicznych (diagnoza}

^{neuropsychologiczna)}

^CD

• Badanie funkcji poznawczych jest niezwykle istotne w różnicowaniu pomiędzy etiologią zaburzeń (np.zaburzenia psychiczne a neurologiczne)

• Diagnoza neuropsychologiczna jako podstawa do zaplanowania procesu neurorehabilitacji ukierunkowanej na indywidualne potrzeby

^pacjenta

^{OCENA FUNKCJI UWAGI}

• Procesy uwagi można oceniać w prostych

^{próbach, Np. prezentując pojedyncze bodźce}

^{wzrokowe (lub słuchowe) z pomiarem czasu}

^{reakcji chorego.}

• Podatność na dystrakcję można sprawdzić porównując wykonanie jakiejkolwiek prostej czynności (Np. czytania, liczenia) w sytuacji bez

_{i z wprowadzeniem bodźców zakłócających.}

^•	^Test	^ciągłego	^w^y^ko^n^y^w^ania
^•	^Te^s^t	^d2

^{• Odejmowanie po 7 z mini mental}

^{METODY OCENY PAMIĘCI}

• próby werbalne (pamięć słów, cyfr)

^{• niewerbalne (pamięć wzrokowa figur, przestrzeni, topografii czy}

^{pamięć rytmów itd..}

^{• Test 15 słów Rey’a, Figura Rey’a, cyfry z WAIS-R, Test}

^{Bentona……}

_{Rey-O Complex Figure}

^{copyright (your organization) 26}

^{5/18/2011 copyright (your organization) 27}

^{5/18/2011 copyright (your organization) 28}

^{OCENA PAMIĘCI OPERACYJNEJ I FUNKCJI WYKONAWCZYCH}

• Test Sortowania Kart Wisconsin

^{(Wisconsin Card Sorting Test-WCST).}

^{OCENA PAMIĘCI OPERACYJNEJ I FUNKCJI WYKONAWCZYCH}

• Test Łączenia Punktów

^{A i B (Trail Making Test}

^{A&B), który bada}

^{wzrokowo-przestrzenną}

^{pamięć operacyjną i}

^{zdolność przełączania}

^{się na nowe kryterium po}

^{wyuczeniu jednej zasady}

^reagowania.

^{OCENA PAMIĘCI OPERACYJNEJ I FUNKCJI WYKONAWCZYCH}

• Test Stroopa (Color Word Interference Test) służy do

badania werbalnej pamięci operacyjnej i składa się z trzech części: RCNb

(reading colour names in black), NC (naming colours) i NCWd (naming

colour of word - different).

^{OCENA FUNKCJI WERBALNYCH}

Test fluencji słownej.

^{• test fluencji kategorialnej (zwierzaki, owoce,}

^rośliny)

^{• kryterium formalne np. wypowiedzenie jak}

^{największej liczby słów rozpoczynających się}

^{na podaną literę alfabetu (F, A, S), w czasie l}

^minuty

istotna jest liczba powtórzeń (perseweracji) oraz liczba intruzji (słów wtrąconych, nie należących do danej kategorii)

^{• Bostoński Test Nazywania (Boston Naming}

^Test)

OCENA FUNKCJI WZROKOWO- PRZESTRZENNYCH

• test rysowania zegara

• test rysowania figury Reya

• testy pamięci figur, orientacji wzrokowo- przestrzennej

• testy badające czas reakcji na bodźce

^wzrokowe

• test układania klocków

• testy labiryntów

^COGTEST

• Komputerowa bateria testów zorientowanych na rozmaite funkcje poznawcze

• Obecnie trwają prace nad tłumaczeniem

^{i normalizacją polską}

^{Diagnoza osobowości}

• Metody kwestionariuszowe badające rozmaite wymiary osobowości, interpretowane są w oparciu o normy

^{ilościowe i analizę konfiguracji skal (MMPI,}

^EPQ-R)

• Testy projekcyjne odwołują się do treści

^{leżących poza świadomością jednostki}

^{(Test Rorschacha, Test Apercepcji}

^Tematycznej)

^{W OBRĘBIE OSOBOWOŚCI ZWRACAMY UWAGĘ NA:}

• Procesy motywacyjne

• Potrzeby

• Temperament

• Postawa

• Emocje

• Zainteresowania

• Uczucia

• Wartości

• Rodzaj stosowanych

mechanizmów obronnych

^{KONTAKT Z RODZINĄ CHOREGO}

^{PSYCHIATRYCZNIE}

^{• Pomoc w zrozumieniu rodzinie objawów choroby}

^psychicznej

• Udzielenie wskazówek co do opiekowania się chorym

• Sugerowanie fachowej pomocy gdy zaburzenia prezentowane przez pacjenta ewidentnie wiążą się z funkcjonowaniem całej rodziny

• Udzielenie informacji zarówno rodzinie jak i pacjentowi, na temat pomocy poszpitalnej: np. Kluby Pacjenta lub oddziały dzienne dla schizofreników, oddziały terapii odwykowej dla alkoholików i uzależnionych od substancji psychoaktywnych, oddziały dzienne terapii nerwic

^{ZADANIA NEUROPSYCHOLOGII}

• ROLA DIAGNOZY NEUROPSYCHOLOGICZNEJ

• DIAGNOZA NEUROPSYCHOLOGICZNA JAKO

^{PODSTAWA REHABILITACJI}

• DIAGNOZA NEUROPSYCHOLOGICZNA A

^{POMOC CHOREMU I JEGO RODZINIE}

^{• Neuropsychologia wyrosła na pograniczu psychologii}

^{klinicznej i neurologii.}

^{• priorytetowe zadanie - analiza konsekwencji uszkodzenia}

^{mózgu danego człowieka.}

dwa istotne czynniki leżące u źródła rozwoju tej dyscypliny.

• wzrost pod koniec XIX wieku opisów zaburzeń procesów poznawczych (wówczas jeszcze tak nie określanych) w

^{wyniku ogniskowego uszkodzenia mózgu.}

• rozwój metod psychometrycznych w psychologii, czyli mówiąc ogólnie – wynalezienie testów psychologicznych.

• Neuropsychologia wypracowała w praktyce procedury umożliwiające dosyć trafne wnioskowanie o lokalizacji uszkodzenia mózgu w konkretnym przypadku, które służyły medycynie aż do czasu wprowadzenia tomografii

^{komputerowej w latach 70. XX wieku.}

• Zasadniczy schemat - dokładne opisanie przyczyn i

^{lokalizacji uszkodzenia, oraz na dokonaniu pomiaru procesów}

^{poznawczych. Na tej podstawie wnioskuje się o wpływie}

^{danego uszkodzenia na stan procesów poznawczych, co}

^{umożliwia tworzenie hipotez o znaczeniu uszkodzonej}

^{struktury mózgu dla funkcjonowania umysłu.}

^{• Przykład}

pacjenci z Alzheimerem, przynajmniej we wczesnym stadium, mają duże trudności z uczeniem się nowych informacji werbalnych, podczas gdy umiejętności i

procedury percepcyjno-motoryczne nie stanowią dla nich większych trudności.

Dokładnie odwrotny profil zaburzeń zaobserwowano w przypadku pacjentów cierpiących na chorobę Parkinsona.

_{W obu przypadkach uszkodzenie mózgu obejmuje inne}

^{struktury, na podstawie tych badań wnioskuje się o istnieniu}

^{przynajmniej dwóch, względnie niezależnych systemów}

^{pamięci, mających odmienne mechanizmy mózgowe i}

^{prawdopodobnie też odmienną historię ewolucyjną.}

^{TRUDNOŚCI DIAGNOSTYCZNE}

^{• Zazwyczaj nie ma możliwości dokonania pomiaru}

^{procesów poznawczych przed uszkodzeniem, jak}

^{też badania grupowe wymagają obniżenia}

^{standardów w porównaniu do innych dziedzin}

^{psychologii, gdzie bez trudu można zbadać np.}

^{1000 studentów tworzących w miarę jednolitą}

^grupę.

^{• neuropsychologia dostarcza najpełniejszego wglądu}

^{w naturę uszkodzenia mózgu, jak i stan procesów}

^{poznawczych, zwłaszcza tych bardziej złożonych.}

^{• badanie neuropsychologiczne generalnie ma na celu}

^{ocenę stanu procesów poznawczych bez względu na}

^{to, na co choruje i czy w ogóle choruje osoba}

^badana.

^{ZMIANA ROLI DIAGNOZY NEUROPSYCHOLOGICZNEJ}

^{• Zmniejszenie przydatności lokalizacyjnego aspektu diagnozy}

^{neuropsychologicznej}

^{• Ocena rodzaju i głębokości zaburzeń czynności}

^psychicznych

^{• Identyfikacja niezaburzonych czynności jako punkt}

^{wyjściowy do rehabilitacji poznawczej}

• Ocena dynamiki przebiegu choroby i jej następstw

^{• Wczesne wykrywanie procesu otępiennego (łagodne}

^{zaburzenia poznawcze)}

• Diagnoza różnicowa

KONTAKT Z RODZINĄ CHOREGO NEUROLOGICZNIE

• Najważniejsze jest by rodzinę uświadomić, że działanie chorego wynikające z jego zaburzonych czynności psychicznych, nie stanowią przejawu jego złej woli czy złośliwości ale jest objawem choroby.

• Zdarza się, że wykonywane przez chorego działania kompensacyjne pozwalające mu osiągnąć cel w danej sytuacji, są oceniane jako dziwne i są uniemożliwiane.

^{Rodzinie trzeba wytłumaczyć ich znaczenie oraz możliwość}

^{wykorzystania ich w procesie rehabilitacji.}

^{KONTAKT Z RODZINĄ CHOREGO NEUROLOGICZNIE}

• Wyniki badania neuropsychologicznego stają się w niektórych przypadkach podstawą do udzielenia rodzinom wskazówek co do ograniczeń jakie

należy zastosować wobec chorego by ustrzec go przed konsekwencjami przedwczesnej samodzielności.

^{• Należy poinformować rodzinę o zachowanych}

^{funkcjach i możliwościach chorego i sposobach}

^{ich wykorzystania w codziennym}

^{funkcjonowaniu.}

• Chodzi o to by na podstawie wiedzy o rodzaju i głębokości zaburzeń czynności psychicznych, rodzina wiedziała jak postępować z pacjentem,

^{by nie narażać go na niebezpieczeństwo, nie}

^{stawiać zbyt wysokich wymagań, ale również by}

^{nie ograniczać go nadmiernie i nie wyłączać z}

^{codziennej aktywności.}

^{ORZECZNICTWO RENTOWE}

• Ocena faktycznego stanu zdrowia pacjenta i zachowanych możliwości, a nie fakt samego przebycia choroby jako podstawa decyzji o dalszych losach chorego

• Unikanie wyłączania ze społeczności ludzi sprawnych i stawiania wysokich wymagań tym, którzy z powodów deficytów poznawczych nie

^{są w stanie im sprostać}

^{NEUROREHABILITACJA POZNAWCZA}

^{PLASTYCZNOŚĆ NEURONALNA}

Zmienność morfologiczna neuronów w zdrowym mózgu podczas jego rozwoju i starzenia się.

Specyficzna zmienność w odpowiedzi na zewnętrzną stymulację środowiska i osobnicze doświadczenia jednostki.

Do niedawna dominacja poglądu, że kora mózgowa ssaków jest statyczna, nie dająca wielu szans na

^{całkowity bądź częściowy powrót do funkcjonowania}

^{sprzed uszkodzenia.}

Pojawienie się dowodów, że niektóre obwody neuronalne mogą być modyfikowane po uszkodzeniach mózgu.

_{Zdolność mózgu do zmian i modyfikacji nazywana jest}

^{plastycznością neuronalną}

^{NEUROBIOLOGIA PLASTYCZNOŚCI}

^NEURONALNEJ

• Na plastyczność neuronalną mogą wpływać zarówno farmakologiczne leczenie neurotrofowe jak i oddziaływania terapeutyczne w postaci terapii behawioralnej oraz neurorehabilitacji poznawczej

• istnieje kilka protein charakteryzujących się właściwością stymulacji neuromitozy i tworzenia połączeń synaptycznych.

^{• czynnik wzrostu nerwu (NGF)}

^{• mózgowy czynnik neurotrofowy (BDNF)}

^{• neurotrofina – 3 (NT-3)}

^{• rzęskowy czynnik neurotrofowy (CNTF)}

ZABURZENIA FUNKCJI POZNAWCZYCH W SCHIZOFRENII

w badaniach neuropsychologicznych pacjentów z rozpoznaną schizofrenią, ujawniają się zaburzenia poznawcze (pamięć operacyjna i funkcje

^{wykonawcze - lokalizacja czołowa (kora}

^{przedczołowa))}

dysfunkcje poznawcze u członków rodziny schizofreników

schizofrenia jako choroba neurorozwojowa i neurodegeneracyjna

^REHACOM

Orientierung im Labyrinth

_COGPACK

^{Uhr ablesen, stellen}

^{Semantische Aufgaben}

^Reihen

^AFASYSTEM

^{PRZYSZŁOŚĆ NEUROREHABILITACJI}

• lepsze zrozumienie wielowymiarowości poziomów, na których odbywa się neurorehabilitacja.

• potrzeba połączenia behawioralnego poziomu analizy natury rehabilitacji funkcji poznawczych z z neurofizjologicznym i neurochemicznym i stworzenie interdyscyplinarnego podejścia

• kompleksowy, elastyczny model postępowania z pacjentem, czerpiący z dziedziny biologii, genetyki, neuropsychologii i psychiatrii

^{• Przywracanie pacjentów z dysfunkcjami poznawczymi do}

^{efektywnego funkcjonowania w społeczeństwie.}

^{ORZECZNICTWO SĄDOWO}

^{- PSYCHOLOGICZNE}

^{• Psychologia sadowa jest wykorzystania dorobku}

^{i metod różnych gałęzi psychologii do celów}

^{sądowo – opiniodawczych}

• P.S. nie posiada paradygmatów postępowania, wyodrębnionych metod, które pozwoliłyby zakwalifikować ją jako zupełnie odrębną gałąź psychologii stosowanej.

• P.S. to również podstawowa wiedza o najbardziej podstawowych zasadach funkcjonowania prawa w tym tych pojęć i definicji, które najczęściej wymagają ekspertyzy sadowo-psychologicznej.

^ORZECZNICTWO

^{W SPRAWACH}

^KARNYCH

^{ZAGADNIENIA OBEJMUJĄCE EKSPERTYZĘ}

^{(GRCAR, JAŚKIEWICZ-OBYDZIŃSKA)}

• Osobowość sprawcy

• Zachowanie zarzucane podejrzanemu

• Psychologiczne aspekty śladów

• Wyjaśnienia podejrzanego

• Zeznania świadków

• Procesy psychiczne (sprawcy, świadkowie)

• Sytuacja rodzinna małoletniego

^{Psychologiczne aspekty śladów}

• Psychologiczne zasady prowadzenia śledztwa (uzyskiwanie informacji, podejmowanie decyzji)

^{• Wiedza o zachowaniach przestępczych}

^{(teorie osobowościowe)}

^{• Metodologia zbierania i analizy danych}

^{• (profiling)}

AKTUALNIE NAJCZĘSTSZE PYTANIA

^{KIEROWANE DO PSYCHOLOGA}

^{• W przestępstwach przeciwko zdrowiu i}

^życiu

^{• Czy sprawca tempore criminis znajdował}

^{się pod wpływem silnych emocji (strachu,}

^lęku)

^{• Czy emocja ta wykluczała możliwość}

^{kierowania swoim zachowaniem}

^{• Czy sprawca działał w stanie silnego}

^wzburzenia

^{Opiniowanie w sprawach nieletnich}

• Rodzinne ośrodki konsultacyjno- diagnostyczne

• Zalecenia co do środka wychowawczo- poprawczego i metod resocjalizacji

^{WIARYGODNOŚĆ ZEZNAŃ NIELETNICH}

• Np. sprawy przestępstw seksualnych

• Rola psychologa polega tu również na chronieniu nieletniego

^{przed naciskami, sugestiami, a także minimalizowanie}

^{stresu związanego z przesłuchiwaniem}

^{Wiarygodność zeznań}

^{• Rola psychologa nie ogranicza się do obserwatora,}

^{ale ma on prawo zadawać pytania}

^{• Czasem wymagane dodatkowe badania (wskazane!)}

• Nie ma metody by stwierdzić, że świadek albo sprawca kłamie…

^{• Terminologia: zamiast wiarygodność -}

^{prawdopodobieństwo}

^{• Czasem sądy domagają się od biegłych}

^{wypowiadania się stricte na temat wiarygodności}

^{– jest to kompetencja wyłącznie sądu}

• Do biegłego należy ocena zdolności

^{spostrzegania, zapamiętywania, odtwarzania}

• Ocena czy opiniowany ma tendencje do fantazjowania, przeinaczania faktów (obowiązkowo czytać dokładnie akta!)

• Pewne cechy osobowości pozwalają na wnioskowanie na temat wartości poznawczej zeznań.

^{ART. 31 1}

Nie popełnia przestępstwa kto z powodu

^{• choroby psychicznej}

^{• upośledzenia umysłowego}

^{• innego zakłócenia czynności psychicznych}

nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem

^{art. 31 2}

• Jeżeli w czasie popełnienia przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona,

^{sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary}

^{art. 31 3}

• Przepisów powyższych nie stosuje się, gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia

powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał lub mógł przewidzieć

^{KRYTERIA NIEPOCZYTALNOŚCI}

• Biologiczno-psychiatryczne

– Patologiczne (ch. psychiczna, organiczne

^{uszkodzenia mózgu}

– Niepatologiczne np.

^•	^Into^k^s^y^kacja
^•	^Brzemienn^o^śc
•	Okres dojrzewania	płciowego

^{• Psycholog wypowiada się również razem}

^{z biegłymi psychiatrami jeśli chodzi o}

^{detencję osoby chorej psychicznie,}

^{która dokonała przestępstwa.}

^{ORZECZNICTWO W}

^{SPRAWACH CYWILNYCH}

^{• Poddanie przymusowemu leczeniu psychiatrycznemu.}

^{• Wnioski o ubezwłasnowolnienie całkowite lub częściowe.}

• Oceny zdolności osoby do dokonywania czynności

^{prawnych (najczęściej do składania tzw. oświadczeń woli).}

^{Gro przypadków to wszelakie komplikacje z realizacją i}

^{potwierdzeniem ważności testamentów.}

• Określenie odpowiedzialności za poczynioną szkodę - psycholog musi określić, czy dana osoba podejmując określone działania rozumiała ich sens i była w stanie przewidzieć ich skutki.

_{• Określenie związku pomiędzy śmiercią lub doznaną}

^{krzywdą a konkretnymi działaniami osób trzecich (np. w}

^{przypadku samobójstw).}

^{• Ustalenie tożsamości osoby lub autora anonimów.}

• Spraw dotyczących nieletnich, władzy rodzicielskiej lub prawa opieki nad dzieckiem, zdolności do zawarcia małżeństwa itd.

^{ORZEKANIE O}

^{UZALEŻNIENIU OD}

^ALKOHOLU

^{• Ukończenie kursu dla biegłych}

^{• Procedura wpisania na listę biegłych przy}

^{odpowiednim Sądzie Okręgowym}

^{• Para biegłych: psychiatra i psycholog}

^{• Orzeczenie czy opiniowany jest osobą}

^{uzależnioną od alkoholu}

• W razie uzależnienia – wskazanie odpowiedniego sposobu leczenia (leczenie zamknięte lub ambulatoryjne)

^{DZIĘKUJĘ ZA CIERPLIWE WYSŁUCHANIE}

A teraz na KAWĘ 