Połączenia ścisłe:

- ciągłe bez szczeliny stawowej

- dzielimy w zależności od rodzaju tkanki

Więzozrost (łac. syndesmosis)– ścisłe, częściowo ruchome połączenie kości mocnymi pasami tkanki łącznej właściwej, np. błony międzykostne przedramienia i goleni, więzadła żółte między kręgami.

Więzozrost może występować w trzech postaciach:

* więzozrostu włóknistego (łac. syndesmosis fibrosa)- utworzonego przez włókna klejodajne (błony międzykostne przedramienia i goleni).

* więzozrostu sprężystego (łac. syndesmosis elastica)- tu elementem łączącym kości są włókna sprężyste, elastyczne, nadające tkance żółte zabarwienie (więzadła żółte rozpięte między łukami kręgów).

* szwów (łac. suturae)- gdzie włókna łączące kości są bardzo mocne i krótkie. Szwy dzielimy na:

1. piłowate (łac. serrata)- nieregularne brzegi jednej kości wchodzą we wgłębienia drugiej. To najmocniejsze i najczęstsze połączenie kości sklepienia czaszki (kość czołowa z kośćmi ciemieniowymi).

2. gładkie lub proste (łac. plana)- połączenie kości, których brzegi są prawie proste (połączenie wyrostków podniebiennych kości szczęki górnej).

3. łuskowe (łac. squamosa)- przebiega skośnie do powierzchni kości, a brzegi kości zachodzą na siebie dachówkowato (łuska kości skroniowej na kość ciemieniową).

4. wklinowanie (łac. gomphosis)- to rodzaj szczególnego umocowania zębów w szczękach.

Chrząstkozrost (łac. synchondrosis) – połączenie ścisłe dwóch kości za pomocą tkanki chrzęstnej. Występuje głównie w kościach długich, między pierwszym żebrem a mostkiem. Wyróżniamy chrząstkozrosty włókniste np. krążki międzykręgowe, chrząstki na podstawie czaszki, chrząstki między kośćmi łonowymi.

Kościozrost (łac. synostosis) - najmocniejsze połączenie międzykostne, rozwijające się z wiekiem a zachodzące w obrębie: więzozrostów i chrząstkozrostów, ponadto w kościozrost często przekształcają się stawy kości krzyżowej, a patologicznie często i inne, na przykład po złamaniu. Charakterystyczną cechą kościozrostu jest całkowity zanik ruchomości.

Budowa połączeń maziowych (Budowa stawu):

* powierzchnia stawowa – czyli główka (część wypukła) i panewka stawowa (część wklęsła), bywają także powierzchnie stawowe płaskie – kość krzyżowa z miednicą

* torebka stawowa – otacza cały staw, ograniczając go od otoczenia;zapobiega nadmiernym przesunięciom kości oraz stabilizuje staw

* jama stawowa

Niestałe składniki stawu:

* więzadła stawowe

* obrąbek stawowy

* łąkotki

* kaletki maziowe

* trzeszczki

* kosmki maziowe

* fałdy maziowe

Powierzchnia stawowa:

-Pokryta cienka warstwa chrząstki szklistej

-Chrząstka stawowa ma zwykle grubość 0,5–2 mm, chociaż jej warstwa może dochodzić nawet do 6 mm grubości

-Chrząstka stawowa dzięki swej gładkości zmniejsza tarcie w czasie ruchu oraz dzięki sprężystości zmniejsza podatność na urazy

-Pozbawiona naczyń krwionośnych i nerwów

Torebka stawowa:

-łączy powierzchnie stawowe kości, tworząc jednocześnie osłonę stawu

-składa się z dwóch warstw: zewnętrznej – włóknistej i wewnętrznej – maziowej

-błona włóknista zbudowana jest głównie z włókien kolagenowych

-błona maziowa wytwarza maź, która wypełnia przestrzeń między kościami, umożliwia ich przyczepność względem siebie a także zmniejsza tarcie powierzchni zachodzące w stawie podczas wykonywania ruchów

Jama stawowa (łac. cavum articulare) – niewielka szczelinowata przestrzeń między kontaktującymi się ze sobą powierzchniami stawowymi, wypełniona biologicznym środkiem zmniejszającym tarcie, czyli mazią stawową zawierającą bardzo dużo tłuszczowców. Chrząstki stawowe są do siebie przyciskane głównie pod wpływem zewnętrznego ciśnienia powietrza atmosferycznego i napięcia mięśni.

Obrąbki stawowe - to struktura w postaci pasma chrząstki włóknistej, otacza ona staw typu panewka.

Krążki stawowe - znajdują się pomiędzy powierzchniami stawowymi jako chrząstki włókniste. Na obwodzie są zrośnięte z torebką stawową przez co dzielą jamę stawową na dwa tzw. piętra. Działają jako amortyzatory, wyrównują powierzchnie stawowe. Wyróżniamy również krążki stawowe, które nie w pełni dzielą jamę stawową - tak jest w stawie kolanowym - krążki mają kształt litery C i noszą nazwę łąkotek.

STAW:

Kryterium podziału:

1. Liczba kości łączących w stawie:

- staw prosty – w budowie biorą udział tylko dwie kości.

- złożony – w budowie bierze udział więcej niż dwie kości, np. staw łokciowy

2. Liczba osi:

* stawy jednoosiowe

- staw zawiasowy – staw łokciowy

- staw obrotowy – staw promieniowo-łokciowy

- staw śrubowy – staw zęba kręgu obrotowego

* stawy dwuosiowe

- staw eliptyczny (kłykciowy) – staw promieniowo-nadgarstkowy

- staw siodełkowaty – staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka

* Stawy wieloosiowe

- staw kulisty wolny – staw ramienny (można nim wykonać ruchy w różnych kierunkach)

- staw kulisty panewkowy – staw biodrowy (wieloosiowy ale ograniczony)

* stawy nieregularne

- staw płaski – staw krzyżowo-biodrowy

- staw mostkowo-obojczykowy chociaż ma on raczej charakter stawu kulistego

3. Ukształtowanie powierzchni stawowych:

- staw kulisty wolny – staw ramienny

- staw kulisty panewkowy – staw biodrowy

- staw obrotowy – staw promieniowo-łokciowy

- staw płaski – staw krzyżowo-biodrowy

- staw siodełkowaty – staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka

- staw zawiasowy – staw łokciowy

OPISY :

* staw prosty - składa się tylko z dwóch kości

* staw złożony - tworzy go kilka kości

* staw płaski - posiada płaskie powierzchnie stawowe, umożliwiają one jedynie na przesuwanie się względem siebie

* staw zawiasowy - tu powierzchnie stawowe są zróżnicowane. Jedna z nich ma kształt walca, druga odpowiada jej wklęsłą panewką. Taki staw jest stawem jednoosiowym to znaczy, że oś biegnie poprzecznie do osi długiej łączących się kości. Staw jednoosiowy umożliwia wykonywać ruch zginania i prostowania czyli właśnie ruch zawiasowy. Stawy tego typu cechują silne więzadła poboczne

* staw obrotowy - powierzchnie stawowe mają kształt panewki i główki. Również jest stawem jednoosiowym. Ruch jest obrotowy względem powierzchni stawowych

* staw eliptyczny - natomiast ten staw jest dwuosiowy czyli osie przecinają się pod kątem prostym. Powierzchnie stawowe mają kształt elipsy. Umożliwia wykonanie ruchu zginania i prostowania - wzdłuż osi poprzecznej oraz ruch odwodzenia i przywodzenia wzdłuż osi podłużnej. Sumowanie ruchów daje ruch obwodzenia

* staw siodełkowaty - jak nazwa wskazuje powierzchnie stawowe mają kształt siodełka - jedna powierzchnia wklęsła, druga wypukła. Jest to staw dwuosiowy

* staw kulisty - to typ stawu wieloosiowego, pozwala na dowolne ruchy: zginania i prostowania oraz odwodzenia i przywodzenia, obrót na zewnątrz i do wewnątrz, pozwala też zsumować te ruchy. Powierzchnie stawowe mają odpowiednio kształty główki i wklęsłej panewki.

* staw śrubowy – stanowi połączenie I i II kręgu szyjnego – jest to tzw. staw dolny głowy (staw szczytowo-obrotowy) Staw ten zaliczany jest do stawów jednoosiowych. Ruch obrotowy wokół osi podłużnej łączy się w tym stawie z równoczesnym ruchem posuwistym wzdłuż tej osi – podobnie jak przy wkręcaniu śruby.

STAWY JEDNOOSIOWE :

* głowowy-dolny - szczytowo obrotowy

* głów żebrowych

* żebrowo-poprzeczne

* promieniowo-łokciowe bliższe i dalszy

* śródręczno-paliczkowy kciuka

* międzypaliczkowe ręki

* skokowo-goleniowy - skokowy górny

* skokowo-piętowy - skokowy tylny

* skokowo-łódkowo-piętowy - poprzeczny stępu

* piętowo-sześcienny

* międzypaliczkowe stopy

KOŚCI OSIOWE:

-kręgosłup

-klatka piersiowa

-czaszka

KRĘGOSŁUP:

część szkieletu, stanowiąca jego główną oś i podporę. Kręgosłup u ludzi i u zwierząt nie posiadających ogona zbudowany jest z 33-34 kręgów, rozciągających się od głowy do kości ogonowej.

Wyróżniamy:

- 7 kręgów szyjnych (vertebrae cervicales)

- 12 kręgów piersiowych (vertebrae thoracicae),

- 5 kręgów lędźwiowych (vertebrae lumbales),

- 5 kręgów krzyżowych (vertebrae sacrales)

- 4 do 5 kręgów guzicznych (vertebrae cocygeae)

Pod względem połączeń kręgi możemy podzielić na:

- kręgi rzekome – połączone ze sobą w sposób nieruchomy, zrastające się w nieparzyste kości np. kość krzyżowa, kość guziczna,

- kręgi prawdziwe – połączone ze sobą w sposób ruchomy, są to kręgi szyjne, piersiowe, lędźwiowe.

Budowa kręgu:

Budowa kręgu na każdym kręgu możemy wyróżnić część przednią i tylną. Część przednia to trzon kręgu, a tylna to łuk kręgu.

Pojedynczy kręg składa się z

-trzonu kręgu (corpus vertebrae),

-łuku kręgu (arcus vertebrae) oraz

-siedmiu wyrostków.

*otwory międzykręgowe-wyjście nerwów

*otwory kręgowe-ogon koński nerwy rdzeniowe

Trzon kręgu

-ma kształt niskiego krążka z dwiema wklęsłymi powierzchniami po przeciwległych stronach górnej i dolnej.

Pomiędzy trzonem, a łukiem znajduje się otwór kręgowy. Kręgosłup zbudowany jest z 24 kręgów nałożonych na siebie, a otwory każdego kręgu tworzą kanał kręgowy. W kanale tym znajduje się część ośrodkowego układu nerwowego , zwana rdzeniem kręgowym.

Łuk kręgu

-jest znacznie węższy od trzonu. Od łuku kręgu odchodzi 7 wyrostków: nieparzysty wyrostek kolczysty, parzyste wyrostki poprzeczne i dwie pary wyrostków stawowych - górne i dolne.

Wyrostki stawowe służą do stawowego połączenia kręgów między sobą, wyrostki kolczyste i poprzeczne są miejscami przyczepów mięśni i wiąz

Kręgi szyjne (C 1-7) charakteryzują się innym niż w pozostałych ukształtowaniem wyrostka poprzecznego, który składa się z dwóch listewek kostnych zrastających się na końcach i obejmujących otwór wyrostka poprzecznego. Listewki te zakończone są guzkami, które tworzą rowek przeznaczony dla przedniej gałęzi szyjnego nerwu rdzeniowego.

Kręg obrotowy jest drugim kręgiem szyjnym i ma zupełnie odmienną budowę od pozostałych kręgów. Posiada nadmiernie rozwinięty trzon kręgowy . Jego część wyrasta ku górze i układa się pomiędzy łukiem przednim kręgu szczytowego, a więzadłem poprzecznym. Ta część kręgu nosi nazwę zęba obrotowego.

Kręgi piersiowe Th 1-12. W tej części z kręgosłupem łączą się żebra. Kręgi te charakteryzują się obecnością na powierzchni stawowych. Powierzchnie te nazywamy dołkami stawowymi i znajdują się one na bocznych powierzchniach trzonów. Przez te powierzchnie głowy kręgów łączą się z kręgami piersiowymi.

Na kręgach Th 2-9 leżą one na górnej i dolnej krawędzi trzonu. Kręgi Th 11-12 mają tylko po jednej powierzchni stawowej. Zatem kręgi Th 1,11 i 12 łączą się tylo z jednym żebrem.

Jak się układaja dołki żebrowe na kręgosłupie?

-dachówkowato...

MOSTEK:

Łącząc się z siedmioma parami żeber a czasem ośmioma.

Składa się z trzech części:

* rękojeści

* trzonu mostka

* wyrostka mieczykowatego połączonego z chrząstką mieczykowatą

Mostek zbudowany jest cienkiej warstwy istoty zbitej, która otacza część gąbczastą zawierającą szpik kostny.

KOŚĆ KRZYŻOWA (łac. os sacrum) – u człowieka, powstaje przez zrośnięcie pięciu kręgów krzyżowych. Wyróżnia się w niej powierzchnie grzbietową i miedniczną, podstawę oraz wierzchołek.

BUDOWA

Jest to trójkątna kość, zbudowana z podstawy, dwóch krawędzi bocznych oraz wierzchołka. Wyróżnia się w niej powierzchnie grzbietową i miedniczną, podstawę oraz wierzchołek..

Powierzchnia miednicza:

-wklęsła, gładka

-4 pary otworów krzyżowych miedniczych

Powierzchnia grzbietowa:

- grzebień krzyżowy i pośrodkowy

-parzyste: krzyżowo-pośrednie

- otwory krzyżowo-tylne

KOŚĆ GUZICZNA

-w zaniku

-zbudowana 4-5 szczątkowych kręgów

-kształt trójkąta