Funkcje wątroby

0. filtracyjna dla związków wchłoniętych z przewodu pokarmowego do krwi i dla związków uwolnionych do krwi w innych układach i narządach.

1. przekształca węglowodany w łatwo przyswajalną dla orga-nizmu glukozę, a jej nadmiar magazynuje pod postacią gli-kogenu,

2. syntetyzuje cholesterol i kwasy tłuszczowe, które magazynuje w tkance tłuszczowej,

3. rozkłada białka na aminokwasy służące ponownie do budo-wy białek swoistych dla danego organizmu,

4. produkuje i magazynuje niektóre białka surowicy krwi, np. albuminy oraz niektóre czynniki krzepnięcia krwi,

5. wytwarza i magazynuje enzymy np. heparynę,

6. jest magazynem rezerwowym znacznych ilości krwi, która w odpowiedniej chwili, np. podczas krwawienia, może być uwolniona do krwiobiegu,

7. w życiu płodowym pełni funkcję narządu krwiotwórczego, spełniając czynność, którą potem przejmuje szpik kostny,

8. inaktywuje hormony, które w przeciwnym razie nieustannie stymulowałyby różne narządy,

9. wytwarza żółć i powtórnie wykorzystuje zużyte sole kwasów żółciowych,

10. neutralizuje toksyny (np. alkohol i inne używki), toksyczny amoniak przekształca w mocznik w cyklu ornitynowym,

11. uczestniczy w mechanizmach obronnych ustroju – wychwy-tuje, rozkłada i unieczynnia zbędne produkty przemiany materii, które następnie są przekazywane w formie zobojęt-nionej do krwi i wydalane przez nerki,

12. magazynuje witaminy A, D, B12 i niektóre ważne pierwiastki, np. żelazo niezbędne w prawidłowym funkcjonowaniu or-ganizmu. Wewnętrzne zapasy witaminy A wystarczają na okres około 2 lat, a witaminy D i B12 przez okres jednego roku.

13. bierze udział w procesie termoregulacji, produkuje ciepło – krew wypływa z wątroby cieplejsza o 1 °C.

14. konwersja karotenu do witaminy A,

15. reguluje równowagę kwasowo-zasadową

16. bierze udział we właściwej odpowiedzi immunologicznej

wchłanianie w jelicie cienkim

Jelito cienkie jest 3 - 4 metrowym odcinkiem przewodu pokarmowego służącym trawieniu i wchłanianiu substancji odżywczych w postaci białek, węglowodanów, tłuszczów, witamin, związków mineralnych i wody. Procesy trawienia i wchłaniania zachodzą niemal w całości w dwunastnicy i górnym odcinku jelita cienkiego. Wnętrze tej części jelita jest silnie pofałdowane i dzięki tzw. kosmkom jelitowym powierzchnia trawienia i wchłaniania zwiększa się kilkaset razy. Ściana jelita jest bogato unaczyniona, co umożliwia wchłonięcie wszystkich składników pokarmowych.

Weglowodany: Indeks glikemiczny mierzy ilosc weglowodanów przeksztalconych w glukoze, które moga byc wchloniete i przedostac sie do naszego ukladu krwionosnego.

Tłuszcze: Nie wszystkie lipidy, które zjadamy, sa wykorzystywane przez nasz organizm. Na ich wchlanianie wplywa szereg czynników. Rodzaje kwasów tluszczowych. nasycone nie sa wykorzystywane natychmiast, za to latwiej ulegaja zmagazynowaniu w organizmie. Jednonienasycone sa wykorzystywane, gdy tylko przedostana sie do krwiobiegu. Uwaza sie, ze maja udzial w obnizaniu poziomu cukru we krwi, wplywajac na ograniczenie wydzielania insuliny i zapobiegajac tworzeniu zapasów w tkance tluszczowej. Wielonienasycone, szczególnie omega-3 sa systematycznie wykorzystywane przez organizm, a dodatkowo stymuluja lipolize, przyczyniajac sie do spalania nagromadzonych zapasów, a co za tym idzie – tracenia na wadze. Wchlanianie tluszczów zalezy od miejsca polaczenia czasteczki kwasu tluszczowego z czasteczka glicerolu.

Białka: Praktycznie 100% konsumowanych przez ludzi bialek pochodzenia zwierzecego jest absorbowanych w jelicie i przedostaje sie do organizmu, gdzie zostaje wykorzystane. Bialka pochodzenia roslinnego sa wchlaniane w mniejszym stopniu.

"Mały mózg"- jelito cienkie

Poprzez nerw błędny łączący nasze jelita z mózgiem ponad 90% informacji płynie od jelit do mózgu, a odwrotnie tylko niecałe 10%. W jelitach jest bardzo mocno rozbudowany układ nerwowy. Każdy z kosmków jelitowych (a jest ich około 40 na milimetr kwadratowy, a nasze jelita mają powierzchnię kilkuset metrów kwadratowych) ma swój mały obwód nerwowy. Razem w jelitach jest 100 milionów neuronów, czyli mniej niż w mózgu, ale i tak jest to ogromny nadmiar. Czynniki (stresory) bezpośrednio działające na nasze jelita. Są to informacje uzyskane przez mózg i przekazane do "jelitowego układu nerwowego" lub bezpośrednio odebrane przez jelita i przekazane do mózgu. Informacja odebrana zostaje w mgnieniu oka i przetworzona przez "jelitowy układ nerwowy" na reakcję fizjologiczną. O efektach, jelita informują mózg . Wówczas kształtuje się nasze samopoczucie, albo mamy dobry humor albo wpadamy w przygnębienie prowadzące do depresji. Związane jest to z hormonami przekszatłcanymi worganizmie np. seratonina . Smaki również wpływają na układ nerwowy. Najważniejszy jest smak słodki. "Pożywienie słodkie znaczy dobre – pożywienie gorzkie trucizna" - tak najkrócej w dużym uproszczeniu można zdefiniować metodę poszukiwania pokarmu przez ludzi pierwotnych. Sprawność przyswajania suplementów jest uzależniona od "jelitowego układu nerwowego". Im coś jest lepiej przygotowane i nie stanowi dużego stresu dla jelit, będzie dobrze przyjęte i wykorzystane.Tak właśnie dzieje się z dodatkami żywieniowymi. Jeżeli są naprawdę naturalne nawet małe dawki okazują się zadowalające, a efekty fizjologiczne zadziwiające. Dziś wiemy, że jelitowy układ nerwowy, chociaż pracuje samodzielnie (mózg nie przekazuje mu sygnałów: jak szybko ma przebiegać perystaltyka jelit, ile soków trawiennych ma wydzielić żołądek), pozostaje w ścisłym związku z mózgiem i spełnia w ciele rolę drugiego „centrum dowodzenia”:reaguje na stres, sprawdza stan bariery ochronnej organizmu przed mikrobami, podnosi alarm w przypadku zagrożeń.

Skurcze jelita

jelito grube

0. skurcze odcinkowe - odpowiadają za przesuwanie pokarmu

1. skurcze propulsywne - rozpoczynają się w losowym miejscu i biegną w obu kierunkach. Najczęściej występują w jelicie ślepym oraz w okrężnicy wstępującej

2. skurcze perystaltyczne -polega na objęciu skurczem cienkiego odcinka (2-3 centymetry), który "wędruje" w stronę odbytu. przesuwają się naprzód w postaci okrężnego skurczu z prędkością 2 cm/sek wyzwalając fale perystaltyczną.

3. skurcze masowe - występujące zazwyczaj kilka razy dziennie. Ruchy masowe nasilają się po spożyciu pokarmu, zwłaszcza w godzinach rannych na skutek

jelito cienkie

0. odcinkowe zwane także segmentowymi lub niepropulsywnymi – odpowiadają za przesuwanie pokarmu

1. perystaltyczne – zwane także robaczkowymi lub propulsywnymi - polega na objęciu skurczem cienkiego odcinka (2-3 centymetry), który "wędruje" w stronę odbytu. przesuwają się naprzód w postaci okrężnego skurczu z prędkością 2 cm/sek wyzwalając fale perystaltyczne

Aktywność motoryczna jelita jest regulowana na kilka sposobów: Nerwowo:

odruch żołądkowo-jelitowy - pobudza motorykę jelita, sygnalizuje o obecności pokarmu w żołądku

odruch jelitowo-żołądkowy - hamuje motorykę żołądka, sygnalizuje żołądkowi nadmiar pokarmu w jelicie

odruch jelitowo-jelitowy - hamuje motorykę jelita, sygnalizuje nadmierne i niebezpieczne rozciągnięcie jelita.

Formowanie kału

W okrężnicy wstępującej odbywają się ruchy mieszania treści, które nie występują już w innych odcinkach jelita grubego. Oprócz nich parę razy w ciągu dnia pojawiają się również ruchy nagłe i wielkie, dzięki którym okrężnica przy oddawaniu stolca może być opróżniona od razu. Jelito grube nie wytwarza enzymów trawiennych, ale odgrywa ważną rolę w procesie trawienia. Podstawową jego funkcją jest tworzenie stolca jelicie grubym dochodzi do końcowej fazy resorpcji wody i zagęszczenia kału. z 2.000 g papki kałowej wchłania 95% wody i soli mineralnych zostawiając 200 - 300 g kału. W skład kału wchodzą: resztki pokarmowe, śluz, bakterie, resztki nabłonka, woda itp. Wydalanie uformowanego stolca na zewnątrz nazywa się defekacją odbywa się dzięki skurczom ścian odbytnicy. Czas przejścia treści kałowej przez jelito grube wynosi 12 - 18 godzin. O zaparciu stolca mówimy wtedy, gdy następuje zatrzymanie masy kałowej i brak stolca w czasie 24 - 32 godzin. Kał człowieka i innych ssaków charakteryzuje się dość znaczną gęstością. Kał kręgowców innych niż ssaki może być znacznie rozcieńczony. Wiąże się to z faktem, że w końcowej części jelita grubego (kloaka) znajduje się u nich ujście moczowodów. To właśnie z tej przyczyny kał ptaków (guano) charakteryzuje się znaczną płynnością.