korygowanie, kompensowanie, dynamizowanie

Dydaktyka ogólna

Nauka, kóra porządkuje wiedzę na temat procesu poznawania przez człowieka świata. To system poprawnie uzasadnionych twierdzeń i hipotez dotyczących procesu, zalężności i prawidłowości nauczania - uczenia się, oraz sposobów kształtowania tego procesu. (Cz. Kupisiewicz, 1996)

Dydaktyka specjalna

- dydaktyka korekcyjna

- dydaktyka terapeutyczna

- dydaktyka resocjalizacyjna

- oligofrenodydaktyka

- surdodydaktyka

- tyflodydaktyka

"Człowiek, miepełnosprawność, społeczeństwo" -> 1 artykuł na egzamin

"Dydaktyka specjalna" książka (2010, 2012)

2010: str. 9-28, 29-35, 75-82, 104-108, 131-143, 224-229, 250-256

2012: str. 13-45, 35-41, 85-91, 113-117, 130-152, 234-239, 260-275

Dziś coraz wydatniej docenia się szczególne miejsce pedagogiki specjalnej w tworzeniu czy też modyfikowaniu powszechnych systemów oświatowych.

Kultura włączająca warunkiem realnej edukacji włączającej.

Na ile wizja "jedności w zróżnicowaniu" staje się rzeczywistością?

/\

/edukacja włączająca\ DZIAŁANIA dostosowanie, konteksty edukacyjne

/włączanie edukacyjne \ SYSTEM dostępność, system oświaty, poz. strategii eduk.

/kultura włączająca \ STYL uznawanie różnic, polityka społeczna, poz.środ.społ.

Kultura włączająca - to pewien styl uprawiania różnych dziedzin życia człowieka, w którym różnicom nadaje się rangę immanentną - są właściwe z natury danej rzeczywistości, w sposób naturalny istnieją w niej.

Stąd też segregacja, izolacja przeczą naturalnemu funkcjonowaniu człowieka, a integracja, włączanie są jego spełnieniem, zapewniają poczucie przynależności do większej społeczności.

Włączanie edukacyjne - to strategia zapewnienia dostępu uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi do szkół ogólnodostępnych lokalnych placówek oświatowych, z uwzględnieniem środowiska indywidualnie dostosowanego i jak najmniej ograniczającego rozwój tych uczniów.

Edukacja włączająca - wynika zarówno z kultury włączającej, jak i włączania edukacyjnego.

Jest to styl uprawiania edukacji, w którym włączanie jest procesem:

- organizowanym ze względu na zróżnicowane potrzeby wszystkich uczących się;

- przebiegającym dzięki podwyższniu kultury uczestniczenia wszystkich podmiotów środowiska szkolnego;

- ukierunkowanym na osiągnięcie wysokiej jakości edukacji dla wszystkich.

~ ~ i ~ to złożone wielokierunkowe procesy społeczne, psychologiczne i pedagogiczne.

jakość kultury włączającej, włączania edukacyjnego i eduk. włączającej

- jakość polityki państwa - jakość społeczeństwa

- jakość pedagoga - jakość kształcenia pedagogów

- jakość edukacji, rehabilitacji, terapii, resoc. - jakość poszukiwań naukowych

- jakość rodziny

Jak przygotowujemy się do pełnienia roli pedagoga specjalnego?

- nauczyciel

- psycholog

- naukowiec

- rodzic

- scenograf

- aktor

- ogrodnik

- podróżnik

Nauczyciel to specjalista w dziedzinie ludzkiego zachowania, a jego zadanie polega na wywołaniu niezwykle złożonych zmian w niezwykle złożonym materiale. (Skinner)

Czy i na ile jesteśmy w stanie tych zmian dokonać?

Jak siebie zmieniać, by umieć zmieniać innych?

Osobowościowe charakterystyki pedagoga specjalnego:

- dydaktyk

- opiekun

- pasjonat

- psycholog

- wychowawca

- terapeuta

Nauczyciel psycholog:

- zainteresowany specyfiką funkcjonowania psychicznego każdego ucznia;

- empatia, wnikliwość psychologiczna;

- główna sfera zainteresowań to psychiczny rozwój ucznia.

Psychologia a pedagogika

Chociaż autorzy koncepcji psychologicznych bezpośrednio nie odnosili się do działań edukacyjnych, to jednak ich ustalenia są znaczące dla dydaktyki, także dydaktyki specjalnej.

Psychologiczne teorie umysłowego obrazu świata pozwalają zrozumieć różne przejawy zmian rozwojowych, co umożliwia dorosłym bardziej świadome uczestniczenie...

s. 60-73, Głodkowska, Konstruowanie umysłowej reprezentacji świata...

Nauczyciel wychowawca:

- zainteresowany uczniem w jego otoczeniu;

- zainteresowany zachowaniem dziecka, eliminowaniem zachowań nieakceptowanych społecznie;

- otwartość, aktywność, zaangażowanie;

- gł. sfera zainteresowań to wychowanie, usamodzielnianie, integracja.

Nauczyciel pasjonat:

- cechuje go wiara, że doskonaląc siebie ma możliwość pełniejszego zrozumienia i oddziaływania na ucznia;

- ma szczególne uzdolnienia, talenty;

- swoje pasje umie ofiarować uczniom.

Nauczyciel dydaktyk:

- przejawia potrzebę doskonalenia ludzi, atmosfera klasy jest dla niego żywiołem;

- przejawia potrzebę wprowadzania uczniów w wiedzę o świecie, sobie samym, innych ludziach;

- wnikliwość pedagogiczna;

- gł. sfera zainteresowań to proces nauczania i uczenia się.

Nauczyciel - uczestnik rozwoju dziecka

- Istotnym kierunkiem rozwoju dziecka jest nabywanie takich strategii poznawczych, które pozwolą na rozwiązanie zadań bez korzystania z zewnętrznej pomocy.

- Taka samodzielność dziecka rozwija się stopniowo. Na początku, aby podejmować różne działania, dziecko korzysta z "zewnętrznego uzupełniania swoich braków", czyli "psychologicznego rusztowania".

- Są to konstrukcje psychiczne, które rozszeżają zakres działań dziecka na różnych płaszczyznach.

Psychologiczne rusztowanie

- Budowanie rusztowania jest procesem złożonym i opiera się na wzajemnych interakcjach otoczenia, sytuacji oraz osób uczestniczących w doświadczeniach dziecka.

- Pojęcie "rusztowania" (scalfolding) po raz pierwszy pojawia się - Bruner?"! K, kto?!

- Celem rusztowania jest nakłonienie dziecka do wykonania czynności, której samodzielnie nie potrafi ono jeszcze wykonać.

- Pomoc dorosłego może polegać na ukierunkowywaniu i wspieraniu dziecka w strefie jego najbliższego rozwoju

- Do strategii stosowanych przez dorosłych w procesie "budowania rusztowania" należą m.in. kierowanie uwagi na przedmioty, ustalanie sekwencji działań, uwypuklanie cech zasadniczych, demonstrowanie, kontrolowanie frustracji, ocenianie, czy też podtrzymywanie ukierunkowania na cel.

Nauczyciel Opiekun

- przejawia zainteresowanie przeżyciami, uczuciami, emocjami ucznia;

- typ "matczyny" - by nie zranić;

- cechuje go wiara, że dając dziecku poczucie bezpieczeństwa spełnia najwqażniejsze zadania;

- gł. sfera zainteresowań to potrzeby ucznia, jego przeżycia.

Nauczyciel Terapeuta

- diagnoza / rozpoznawania

- wspomaganie rozwoju ucznia