Ćwiczenia oddechowe
„Wąchanie kwiatów” - dziecko siedzi lub stoi obok kwiatów (mogą one byćwykonane z kolorowej bibułki i wówczas wąchanie odbywa się na niby), powoli wciąga powietrze nosem i równie powoli, aby jak najdłużej zapamiętać ich zapach, robi wydech. Ćwiczenie należy powtórzyć kilkakrotnie.
Wiatr zdmuchiwanie kawałka papieru z gładkiej powierzchni - dziecko robi szybki, krótki wdech a wydycha powietrze wolno i długo zdmuchując kawałki papieru.
Wydmuchiwanie skrawków papieru z chropowatej powierzchni- dziecko otrzymuje plastikową rurkę lub słomkę i za jej pomocą ma zdmuchnąć na przykład 10 papierków. Zostaje nagrodzone, jeżeli w czasie jednego wydechu, poruszając odpowiednio rurką, zdmuchnie najwięcej papierków. Liczba skrawków papieru zmienia się w zależności od wieku dziecka i stopnia zaawansowania ćwiczeń.
Zabawa „Wesoły wiatraczek” - dziecko trzyma w ręku wiatraczek. Na określony sygnał, przybliża go do ust i mocno dmucha, po czym wyciąga przed siebie rękę z kręcącym się wiatraczkiem.
Zdmuchiwanie świecy, dmuchanie na watkę lub piórko - dziecko stara się by watka, piórko wzniosło się jak najwyżej.
Zabawa „Balonik” - dziecko naśladuje nadmuchiwanie balonu. Należy uważać, aby wydmuchiwanie powietrza odbywało się powoli, gdyż inaczej balonik pęknie.
Dmuchanie na świecę- w taki sposób, by płomień wyginał się, ale nie gasł.
- dmuchamy tak, aby drgał rytmicznie ( kontrolowany wydech ) i nie gasł,
- staramy się zdmuchnąć ogień z dużej odległości,
- zdmuchujemy z dużą siłą z bliska,
- zdmuchujemy kilka świeczek jednocześnie.
Dmuchanie na pasek papieru (rozmiar 6cmx2cm)- dziecko dmucha na pasek równomiernie, powoli i jednostajnie. W czasie dmuchania pasek jest wychylony przez cały czas pod jednakowym kątem.
Puszczanie baniek mydlanych- w czasie ćwiczenia wydech jest powolny, równomierny i długi, a efekt jest widoczny w postaci pięknych, mieniących się kul.
Oddychania brzuszno – przeponowego - najłatwiej uczymy w pozycji leżącej. Ruchy brzucha i klatki piersiowej można kontrolować ręką. Pierwsze ćwiczenia wykonuje sam rodzic, prowadzący a uczeń kładzie jedną rękę na jego brzuchu (w dolnej części klatki piersiowej), a drugą – na górnej części klatki piersiowej. Przepona przesuwając się przy wdechu do dołu wywiera nacisk na brzuch, który się uwypukla; przy wydechu przepona wraca do swojego położenia poprzedniego, tzn. unosi się, a brzuch opada. Z kolei uczeń wykonuje ćwiczenia sam i powtarza je 3 razy, wydmuchując powietrze między zbliżonymi wargami dla kontroli lub wymawiając długo głoskę s lub f. Ręka leżąca na brzuchu powinna się unosić, a leżąca na piersiach – poruszać w znacznie mniejszym stopniu.
Huśtanie ulubionej zabawki - na brzuszek leżącego płasko na podłodze dziecka należy położyć książkę, a na niej ulubioną zabawkę – kotka, pajacyka, misia. W czasie wdechu zabawka unosi się do góry, przy wydechu opada. Zarówno wdech, jak i wydech muszą być powolne i równomierne, z chwilowym zatrzymaniem powietrza, aby zabawka nie spadła z huśtawki.
Ćwiczenia oddechowe łączone z ruchami rąk - wykonać wdech z jednoczesnym szybkim wzniesieniem rąk do boku, a wydech z powolnym przesuwaniem rąk do przodu, aż do zupełnego ich skrzyżowania.
Ćwiczenie oddechowe łączone z ruchami tułowia- wykonać szybki wdech skręcając jednocześnie tułów w bok; w czasie powolnego wydechu następuje powrót do normalnej postawy.
Zabawa „Harmonijka”- dziecko stoi w rozkroku z rękoma na biodrach. Wykonuje skłon w bok, głęboko wciągając powietrze do płuc, drugą stronę tułowia rozciągając jak harmonijkę. Następnie wyprostowuje się, wyciskając powietrze z harmonijki. Potem wykonuje skłon w drugą stronę, znowu rozciąga harmonijkę i wyprostowuje się wypychając powietrze.
Ćwiczenia oddechowe z jednoczesnym wypowiadaniem pojedynczych głosek- wymawianie w czasie wydechu samogłosek: a, e, o, u, i, y, początkowo każdą samogłoskę oddzielnie, potem łączymy je po 2 lub 3.
Zabawa „Słoneczko”- dziecko stoi wyprostowane i wykonuje głęboki wdech. W czasie wydechu unosi ręce do góry, wznosi się na palce, wypowiadając słowa: „Słonko wschodzi coraz wyżej…”, następnie znowu wykonuje wdech i w fazie wydechowej mówi: „… a zachodzi coraz niżej.”
Zabawa „Orkiestra”- osoba prowadząca śpiewa lub wypowiada słowa piosenki, dziecko powtarza. Wdech stosuje po 3 – 4 wyrazach. Naśladuje głosem instrumenty: bębenek – bum, bum, bum; trąbkę – tratatata.
Wąż wdech wymawiając „s” z jednakową głośnością;
Muzyk gra na organkach, trąbce, gwizdku;
Farma naśladowanie głosów zwierząt z przeciąganiem dźwięku np. muuu, beee, kukurykuuu lub kilkakrotne powtarzanie np. ko – ko – ko, kwa – kwa – kwa itd.;
Jesienny wiatr – zabawa z dmuchaniem na liście.
Przygotowujemy różnej wielkości liście – mogą być suszone lub nie. Proponujemy dziecku zabawę w hulający wśród liści wiatr. Gdy wieje silny wiatr, liście fruną w powietrzu, niesione jego podmuchami - mocno dmuchy na nasze liście tak, by choć przez chwilę unosiły się w powietrzu. Wiatr „przegania” liście z miejsca na miejsce - liście spadły na podłogę, a my nadal dmuchamy na nie. A teraz powiał słabiutki wietrzyk – delikatnie zdmuchujemy liście z dłoni, ze stołu, z krzesełka itp.
Sztorm - słomkę wkładamy do szklanki z wodą i nie dotykając jej powierzchni,
wydmuchujemy w wodzie „dołek”,
Piłeczka ping-pongowa Piłeczkę kładziemy na środku stolika. Po obu stronach siedzą lub klęczą dzieci, w takiej pozycji, by usta miały na poziomie powierzchni stolika i:
- lekko dmuchamy na piłeczkę, tak by przechodziła „piechotą” przez stolik od jednego do drugiego dziecka,
- dmuchamy na piłeczkę starając się wbić przeciwnikowi „gola”,
- staramy się wbić „gola” w bramkę zbudowaną z klocków,
Labirynt Przedmuchiwanie małego kawałka styropianu, chrupek, małych kulek z bibuły lub
podbarwionej farbką kropli wody przez labirynty narysowane na kartce papieru i włożone
do plastikowej, przezroczystej koszulki na dokumenty.
Wyścigi Rysowanie trasy na dużej kartce papieru i przedmuchiwanie papierowych kulek lub
lekkich zabawek.
Orkiestra
Rodzic nauczyciel śpiewa piosenkę, dzieci powtarzają. Wdech naleŜy stosować po 3-4 wyrazach.
N. Jestem muzykantem konszabelantem.
Dz. I my muzykanci konszabelanci.
N. Ja umiem grać.
Dz. I my umiemy grać.
N. Na bębnie.
Dz. Na bębnie.
Razem: bum bum bum bum ( wdech ), bum, bum, bum, bum ( wdech ),
bum, bum, bum, bum ( wdech ), bum, bum, bum, bum ( wdech ),
bum, bum, bum, bum ( wdech ), bum, bum, bum, bum ( wdech ),
bum, bum, bum, bum, bęc.
Następnie włączamy inne instrumenty. Za kaŜdym razem naleŜy powtarzać cztery pierwsze
wersety, po czym śpiewać:
N. Na trąbce.
Dz. Na trąbce.
Razem: tratatata ( wdech ), tratatata ( wdech ), tratatata ( wdech ), tratatata ( wydech ),
tratatata ( wdech ), tratatata ( wdech ), tratatata ( wdech ), tratatata ( wydech ), tratatata bęc.
N. Na pianinie.
Dz. Na pianinie.
Razem: a pianino ino ino ( wdech ), a pianino ino ino ( wdech ), a pianino ino ino ( wdech ), a
pianino bęc.
N. Na flecie.
Dz. Na flecie.
Razem: tirli tirli ( wdech ), tirli tirli ( wdech ), tirli tirli ( wdech ), tirli tirli ( wdech ),
tirli tirli ( wdech ), tirli tirli bęc.
N. Na puzonie.
Dz. Na puzonie.
Razem: puza taka ( wdech ), puza taka ( wdech ), puza taka ( wdech ), puza taka ( wdech ),
puza taka ( wdech ), puza taka ( wdech ), puza taka ( wdech ), puza taka ( wdech ), puza taka
( wdech ), puza taka bęc.
N. Na kobzie.
Dz. Na kobzie.
Razem: rany Julek ( wdech ), rany Julek ( wdech ), rany Julek ( wdech ), rany Julek
( wdech ), rany Julek ( wdech ), rany Julek ( wdech ), rany Julek ( wdech ), rany Julek
( wdech ), rany Julek ( wdech ), rany Julek bęc.
Zakończenie zabawy jest połączenie gry wszystkich instrumentów, tzn. dzieci podzielone na
małe grupy ( tyle grup, ile instrumentów naśladuje się w zabawie ). Śpiewają i prezentują grę
poszczególnych instrumentów.
Papuga
Niezwykle przydatne do ćwiczeń oddechowych są recytacje wierszy. Doskonały materiał to
krótkie wiersze Jana Brzechwy.
- Papużko, papużko.
Powiedz mi coś na uszko.
- Nic ci nie powiem, boś ty plotkarz.
Powtórzysz każdemu, kogo spotkasz.
Wydech powinien następować w czasie wypowiadania każdego wersu, wdech po każdym
wersie. Niezależnie od tego należy przestrzegać przerw gramatycznych i logicznych, aby
dziecko wypowiadało tekst ze zrozumieniem, by nie męczyło się.