Podatek
od towarów i usług VAT
(podatek
od wartości dodanej)
„Poza
granicami codzienności (…) rozciąga się VAT, niczym podatkowy
lunapark, w którym rzeczywistość i zasady prawa są zawieszone lub
odwrócone”
Lord
Justice Sedley w sprawie
Royal & Sun Alliance UK
Opodatkowanie
podatkiem od towarów i usług (VAT) reguluje:
Ustawa
z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54,
poz. 535 ze zm.)
Podstawowe
pojęcia
Towar
- jest to rzecz ruchoma oraz wszelkie postacie energii, budynki,
budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności określonych
w art. 2 ustawy, które wymienione są w klasyfikacjach wydanych na
podstawie przepisów o statystyce publicznej.
Podstawowe
pojęcia
Import
towarów – jest to przywóz towarów z terytorium państwa
trzeciego na terytorium kraju.
Eksport
towarów – jest to potwierdzony przez urząd celny wyjścia wywóz
towaru z terytorium kraju poza terytorium UE.
Podstawowe
pojęcia
Usługi
to:
usługi
wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o
statystyce publicznej,
roboty
budowlano – montażowe,
sprzedaż
praw lub udzielanie licencji i sublicencji w rozumieniu przepisów
prawa własności przemysłowej,
oddanie
do użytku wspólnego znaku towarowego albo wspólnego znaku
towarowego w rozumieniu przepisów prawa własności przemysłowej,
udzielanie
licencji lub upoważnianie do korzystania z licencji oraz
przeniesienie autorskiego prawa majątkowego w rozumieniu przepisów
prawa autorskiego – w odniesieniu do programu komputerowego.
Podstawowe
pojęcia
Import
usług - są to usługi świadczone na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, za których wykonanie należność jest przekazywana osobie
lub jednostce mającej siedzibę bądź miejsce zamieszkania za
granicą, a także usługi turystyki wyjazdowej.
Eksport
usług - są to usługi wykonywane przez podatnika poza.
Podstawowe
pojęcia
Terytorium
kraju – terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
Terytorium
Wspólnoty – terytoria państw członkowskich UE,
Państwie
członkowskim – państwo członkowskie UE,
Terytorium
państwa trzeciego – terytorium państwa nie wchodzącego w skład
UE
Przedmiot
opodatkowania
Opodatkowaniu
podatkiem od towarów i usług
podlega:
Odpłatna
dostawa towarów i świadczenie usług na terytorium kraju,
Eksport
towarów,
Import
towarów,
Wewnątrzwspólnotowe
nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
Wewnątrzwspólnotowa
dostawa towarów.
Podmioty
opodatkowania
Podatnikami
podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki
organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne
wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na
cel lub rezultat takiej działalności.
Podmioty
opodatkowania
Podatnikami
są również osoby prawne, jednostki niemające osobowości prawnej
oraz osoby fizyczne:
na
których ciąży obowiązek uiszczenia cła,
uprawnione
do korzystania z procedury celnej obejmującej uszlachetnianie
czynne, odprawę czasową, przetwarzanie pod kontrolą celną,
Podmioty
opodatkowania
dokonujące
wewnatrzwspólnotowego nabycia towarów,
będące
usługobiorcami usług świadczonych przez podatników posiadających
siedzibę poza terytorium kraju,
nabywające
towary, jeśli dokonujący ich dostawy jest nierezydent,
obowiązane
do zapłaty podatku, jako nabywcy nowych środków transportu.
Obowiązek
podatkowy
Obowiązek
podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z chwilą wydania
towaru lub wykonania usługi.
Wyjątki
jeśli
podatnik wysyła towar, z chwilą wydania towaru nabywcy lub
wskazanej osobie;
jeżeli
podatnik wydaje towar prowadzącemu przedsiębiorstwo maklerskie
itp., z chwila otrzymania zapłaty, nie później jak w terminie 30
dni od daty wykonania usługi;
jeżeli
dostawa towaru lub usługi powinna być potwierdzona fakturą,
obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie
później niż w 7 dniu od wydania towaru;
w
eksporcie towarów, z chwila potwierdzenia przez urząd celny
wyjścia wywozu towaru,
w
imporcie towarów, z chwilą powstania długu celnego
w
przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez
dokonującego dostawy, nabywcę lub osobę trzecią – miejsce, w
którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub
transportu do nabywcy;
w
przypadku towarów, które są instalowane lub montowane –
miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane;
w
przypadku towarów niewysyłanych ani transportowanych – miejsce,
w którym towary znajdują się w momencie dostawy;
w
przypadku dostawy na pokładach statków, samolotów lub pociągów
w trakcie części transportu pasażerów – miejsce rozpoczęcia
transportu pasażerów.
Podstawa
opodatkowania
Zgodnie
z art. 29 ust. 1 ustawy podstawę opodatkowania podatkiem od towarów
i usług stanowi - co do zasady - obrót. Obrotem w rozumieniu ustawy
jest natomiast kwota należna z tytułu sprzedaży towarów lub
usług, pomniejszona o kwotę należnego podatku.
Podstawa
opodatkowania
Obrotem
jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym
charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług.
Stawki
podatku
Zgodnie
z art. 41
ust. 1 ustawy podstawowa stawka podatku od towarów i usług wynosi
22%.
Stawka
ta stosowana jest do opodatkowania każdej czynności, podlegającej
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, chyba że w świetle
szczególnych uregulowań podlegają one opodatkowaniu wg stawki 7%,
3% lub 0%.
Zwolnienia
przedmiotowe –
art.
43 - 82 ustawy
Zwolnienia
w podatku od towarów i usług obejmują zarówno dostawę towarów i
usług, jak i import towarów.
Odliczenie
i zwrot podatku
W
przypadku gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym
wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia
o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do
zwrotu różnicy na rachunek bankowy, wskazany do zwrotów.
Odliczenie
i zwrot podatku
Podatek
należny – jest to podatek wynikający z faktur sprzedaży, który
powinien być odprowadzony do urzędu skarbowego po uprzednim
pomniejszeniu go o podatek naliczony.
Odliczenie
i zwrot podatku
Podatek
naliczony – wynika z oryginałów faktur zakupu, które podatnik
otrzymuje od sprzedającego w momencie dokonywania transakcji zakupu
towaru lub usługi.
Podział
obciążenia podatkiem
Istota
rozliczeń VAT
Istota
rozliczeń VAT
Wpływ
opodatkowania na cenę finalną
Deklaracja
Podatnicy
podatku od towarów i usług obowiązani są składać w urzędzie
skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25
dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu.
Zapłata
podatku
Podatnicy
są zobowiązani, bez wezwania organu podatkowego, do obliczenia i
wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia
miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek
podatkowy.
Kasy
rejestrujące
Zgodnie
z art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy
sprzedający towary i świadczący usługi, w tym również w
zakresie handlu i gastronomii, na rzecz osób fizycznych nie
prowadzących działalności gospodarczej oraz osób fizycznych
prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych
gospodarstw rolnych, są obowiązani do prowadzenia ewidencji obrotu
i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Zwrot
VAT podróżnym
Osoby
fizyczne niemające stałego miejsca zamieszkania na terytorium
Wspólnoty, mają prawo do otrzymania zwrotu podatku zapłaconego
przy nabyciu towarów na terytorium kraju, które w stanie
nienaruszonym zostały wywiezione poza terytorium Wspólnoty w bagażu
osobistym podróżnego.
Transakcje
trójstronne
Wewnątrzwspólnotowa
transakcja trójstronna to transakcja, spełniająca łącznie
warunki:
trzech
podatników VAT w trzech różnych państwach członkowskich
uczestniczy w dostawie towaru w ten sposób, że pierwszy z nich
wydaje towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności, przy czym
dostawa tego towaru jest dokonywana między pierwszym i drugim oraz
drugim i ostatnim w kolejności;
Transakcje
trójstronne
przedmiot
dostawy jest wysyłany lub transportowany przez pierwszego lub też
transportowany przez drugiego w kolejności podatnika VAT lub na ich
rzecz z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium
innego państwa członkowskiego.