Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Opolu

BUSINESS PLAN JAKO FUNKCJA I WARUNEK RACJONALNEGO ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘWZIĘCIEM GOSPODARCZYM NA PRZYKŁADZIE FIRMY HANDLOWEJ NIEDZIELA

Autor:

OPOLE 1999

Wstęp

I. Geneza Biznes Planu

1.1 Planowanie i Biznes Plan

1.2 Podstawowe części Biznes Planu

1.3 Cel opracowania Biznes Planu

1.4 Kiedy opracowujemy Biznes Plan

1.5 Funkcje zewnętrzne

1.6 Funkcje wewnętrzne

II. Rola biznes planu w działalności firmy

2.1 Ogólna charakterystyka biznes planu

2.2 Najważniejsze informacje i odpowiedzi, które powinien dostarczać biznes plan

2.3 Biznes plan w warunkach polskich

III. Charakterystyka Biznes Planu

3.1 Streszczenie Biznes Planu

3.2 Prezentacja firmy

3.3 Analiza otoczenia

3.4 Analiza organizacyjna

3.5 Rozwiązania strategicznie

IV. Biznes plan dla przedsięwzięcia gospodarczego polegającego na prowadzeniu działalności handlowo-usługowej na przykładzie firmy „Niedziela”

4.1 Przedmiot, studium wykonalności

4.2 Streszczenie oceny finansowej przedsięwzięcia

4.3.Prezentacja promotora przedsięwzięcia

4.4 Charakter dotychczasowej działalności

4.5 Analiza marketingowa

4.6 Perspektywy rynkowe i zachowanie się konkurentów

4.7 Polityka sprzedaży – polityka cenowa

4.8 Ilościowy program sprzedaży – przychody ze sprzedaży towarów

4.9 Organizacja i zatrudnienie

4.10 Ryzyko realizacji projektu

V. Ocena finansowa przedsięwzięcia

5.1 Kapitał inwestycyjny, obrotowy

5.2 Koszty realizacji

5.3 Analiza wskaźników finansowych inwestycji

5.4 Wartość zaktualizowana netto (NPV)

5.5 Wewnętrzna stopa procentowa

5.6 Okres zwrotu nakładów inwestycyjnych

5.7 Próg rentowności

5.8 Analiza wrażliwości przedsięwzięcia

Wnioski końcowe

Bibliografia

Wstęp

„Interesy, które wydają się zbyt dobre, aby mogły być prawdziwe, rzadko są prawdziwe – najprawdopodobniej są niedostatecznie przemyślane lub po prostu nierealne”

Biznes plan jest to pojęcie ekonomiczne, które kiedyś dla polskich przedsiębiorców nie miało dużego znaczenia. Z czasem nabrało swojej mocy i dzięki temu aktualnie jest bardzo ważnym czynnikiem w zarządzaniu firmą. Pierwszym moim krokiem będzie sprecyzowanie co kryje się pod pojęciem biznes plan ?

Głównym zadaniem jest działanie nacelowane na sukces, efekt, zysk, rentowność. Sporządza się go na piśmie i jest to podobne do mapy, dzięki której firma wie w jaki sposób ma dążyć do wyznaczonego celu. Możemy tu zaliczyć osiągnięcie bardzo korzystnego kompromisu pomiędzy tym co firma pragnie robić a jej możliwościami. Moja praca opiera się głównie na przedstawieniu czym jest biznes plan dla firmy, jak go wykorzystać w zarządzaniu firmą. Pomocny tu będzie przedstawiony przykład na podstawie firmy handlowej niedziela. Firma ta zajmuje się branżą spożywczą Jak większość firm interes zaczęto od małego sklepiku. Z czasem interes zaczął się rozwijać i dzięki temu powstała sieć sklepów. Głównie opierano się na sporządzonych przez planistów planach, które pomogły w osiągnięciu sukcesu w następnych latach. Zapewne może zastanowić kogoś dlaczego wybrałam tę firmę. Myślę, że osoba która nią zarządza-właściciel jest typem przedsiębiorcy który potrafi osiągnąć sukces. Firma ta powinna być przykładem dla innych małych i średnich firm.

Większość działań firmy jest przemyślana i opiera się na planach i prognozach. Kapitał, który został zainwestowany późniejszych latach zwrócił się. Jednym słowem przynosi zyski, które zostały zaprognozowane w stworzonym przez tę firmę biznes planie. Dzięki takim firmą ludzie mają pracę, a sam inwestor przewidziany zysk. Przedsiębiorcy powinni wiedzieć, że pomocny w osiągnięciu sukcesu będzie stworzony przez nich biznes plan. Może nie są jeszcze do tego przekonani, ale z czasem zrozumieją iż stworzenie tego było dobrym krokiem.

Przy zbieraniu informacji do mojej pracy, okazało się że temat biznes planu nie jest wszystkim do końca znany. Również liczba dostępnej literatury dopiero w ostatnich latach zwiększyła się do poziomu umożliwiającego zapoznanie się z tym tematem. Mam nadzieję że moja praca będzie pomocna innym ludziom zainteresowanym biznes planem, gdyż kompleksowo opisuje proces i niezbędne składniki do stworzenia profesjonalnego biznes planu.

Jeżeli chodzi o budowę pracy, to składa się ona z pięciu rozdziałów.

Pierwsze trzy to część typowo teoretyczna. Dają one zarys najważniejszych informacji, które powinniśmy wiedzieć by samemu stworzyć swój biznes plan.

Następne dwa rozdziały to przedstawienie przykładowego kompletnego biznes planu na przykładzie firmy Niedziela.

W tej chwili jestem przekonana, że gdy w przyszłości będę realizowała jakieś przedsięwzięcie ekonomiczne lub gdy założę własną firmę to skorzystam z możliwości stworzenia biznes planu i wykorzystam zgromadzone wiadomości.

Rozdział 1

Geneza Biznes Planu

1.1 Planowanie i Biznes Plan

Planowanie jest systematycznym postępowaniem ukierunkowanym na działalność rozwojową, prowadzącym do osiągnięcia celów założonych w biznesie prowadzących w ostatecznym rachunku do osiągnięcia wysokich dochodów lub zysków. Podstawowym zadaniem planowania w firmie jest wyszukiwanie okazji i prowadzenie analizy oraz dokonywanie oceny i wyboru różnorodnych propozycji wprowadzenia na rynek własnej produkcji lub świadczonych usług.

Biznes Plan jest formą szczegółowego przedstawienia sposobu postępowania określającego dlaczego i jak przedsiębiorstwo może osiągnąć szczegółowe cele lub inaczej : jak powinno realizować założone zadania.

Po przygotowaniu planu kierownictwo musi dostosować strategie zarządzania firmą do konkretnych działań. Personel kierowniczy, zainteresowani inwestorzy i inni muszą wiedzieć w jaki sposób kierownictwo wykorzystywać będzie pieniądze i zasoby będące w jego dyspozycji dla osiągnięcia założonych celów. Kierownictwo firmy odpowiedzialne jest w pierwszej kolejności za zapewnienie rozwoju biznesu w przyszłości. Wymagania te powinny być zawarte w elementach składowych planu, nie powinny one wynikać ze zwykłego przypadku. Jeżeli rozpoczynamy działalność w biznesie to Biznes Plan powinien być pomocny w firmie w określeniu koncepcji, ocenie konkurencji, określeniu ryzyka oraz w oszacowaniu kosztów.

Skrócona wersja Biznes Planu nazywa się czasami ofertą prywatną dla akcjonariuszy i indywidualnych inwestorów. Przygotowana jest przeważnie jako synteza biznesu dla inwestorów inicjujących działania. Inwestorzy, z którymi zawarliśmy porozumienie, mogą być zainteresowani otrzymaniem koncepcji całościowego (kompleksowego) ujęcia Biznes Planu. Zakres i wzajemne sekwencje Biznes Planu oraz ich różnorodność uzależniona jest w zasadzie od złożoności biznesu.

1.2 Podstawowe części Biznes Planu

Każdy Biznes Plan zawiera szereg podstawowych części składowych. Poza tym powinien on dawać odpowiedzi na pytania :

GDZIE biznes będzie lokowany ?

DLACZEGO biznes ma szansę na osiągnięcie sukcesu ?

JAK scharakteryzować środki przedsiębiorstwa i jakie będzie ich wykorzystanie w planie ?

KIEDY biznes zostanie osiągnięty ?

KTO ponosić będzie personalną działalność za osiągnięcie celów i podstawowych zadań biznesu ?

CO chcemy otrzymać, jakie przewidujemy koszty i źródła finansowania ?

1.3 Cel opracowania Biznes Planu

Podstawowym celem opracowania Biznes Planu jest dostarczenie jej odpowiedniego przewodnika ( dokumentu ), który krok po kroku doprowadzi ją poprzez wszystkie działania niezbędne do realizacji założonych celów.

Przewodnik ten ma pomóc firmie w:

1. analizie obecnie prowadzonego biznesu

2. opracowaniu koncepcji, z uwzględnieniem własnych możliwości i ograniczeń występujących na starcie w nowym biznesie

3. przygotowaniu planu rozwojowego ( przyszłości ) firmy

4. ocenie możliwości uzyskania kapitału ze źródeł zewnętrznych

5. opracowaniu szczegółowego planu badań i działań marketingowych, w tym promocyjnych

6. przygotowaniu planu operacyjnego działalności firmy

1.4 Kiedy opracowujemy Biznes Plan ?

Są dwie podstawowe sytuacje w których przedsiębiorstwo powinno opracować Biznes Plan. Pierwsza z nich to rozpoczęcie działalności firmy. Wiąże się to m.in. z określeniem misji i celów działalności przedsiębiorstwa, strategii firmy, analizy otoczenia i finansów początkowych oraz ryzyka zakładanej działalności. Pełny i przejrzysty obraz początkowej sytuacji firmy na rynku a także długofalowy plan działania da przedsiębiorstwu opracowany wcześniej Biznes Plan. Podobny dokument powinno się opracować w momencie wdrażania nowej technologii, produktu czy usługi oferowanej przez firmę. Drugi moment opracowywania Biznes Planu, w trochę innej formie, ma miejsce gdy firma stara się o kredyt w banku lub inną formę pożyczki na rozpoczęcie nowej inwestycji. W tym wypadku Biznes Plan jest rozwinięty w części dotyczącej analizy finansowej, przyszłych wyników oraz sposobu i czasu spłaty kredytu.

1.5 Funkcje zewnętrzne

Biznes Plan reprezentuje na zewnątrz misje i cele firmy. Jest przydatny w kontaktach z innymi instytucjami takimi jak banki, inwestorzy strategiczni, partnerzy w biznesie czy doradcy w zarządzaniu. Ukazuje im długo- i krótkoterminowe plany, analizę finansową, strukturę firmy i inne informacje o przedsiębiorstwie.

1.6 Funkcje wewnętrzne

Jeśli chodzi o funkcje wewnętrzne, to Biznes Plan jest przyczynkiem do opracowania controllingu. Ustalone w nim plany, kierunki działania, szacowane zyski i wskaźniki do osiągnięcia trzeba ciągle weryfikować. Muszą one odzwierciedlać sytuację firmy, a nie tylko istnieć na papierze. Biznes Plan ma pomóc w prowadzeniu założonego przedsięwzięcia, a także powinien wytyczać kierunki dalszego rozwoju firmy. Kierownictwo powinno uzyskać świadomość o możliwościach osiągnięcia wielu ważnych celów, których realizacja może przynieść firmie lepszą przyszłość. Pracownicy firmy powinni także wiedzieć, z czym ich firma wychodzi na rynek i co powinna na nim osiągnąć. Kierownictwo traktuje znajomość własnego Biznes Planu jako wykładnią opracowania strategii rozwoju firmy. Ponadto kierownictwo musi znać własny biznes oraz umieć identyfikować i rozumieć czynniki, które mają na niego decydujący wpływ.

Rozdział 2

Rola biznes planu w działalności firmy

2.1. Ogólna charakterystyka biznes planu

Biznes plan – przedstawia niezbędne działania, problemy, które należy podjąć natychmiast, powinno się je rozwiązać w perspektywie średnio i długo czasowej. „Również plan taki jest planem działalności gospodarczo – finansowej firmy, które stanowi podstawowy instrument wyznaczania celów gospodarczych i finansowych na okres planowany, a także jeden ze sposobów kontroli ich realizacji” ¹. Osoby tzw. akcjonariusze, inwestorzy, udziałowcy lub też właściciele firm określają cele działalności firmy, a także pożądany poziom efektywności gospodarczej.

Istotą biznes planu jest określenie zamierzeń na bliższą lub dalszą przyszłość, z ustaleniem zadania podstawowego lub zadań do wykonania, sposobów, celów, środków oraz metod działań.

Takim przedsięwzięciem może być inwestycja finansowa własnymi kapitałami, kredytami bankowymi, pozyskanie środków finansowych na kampanię reklamową nowego produktu lub nabycie dobra trwałego (maszyny, urządzenia). W niektórych przypadkach business plan opiera się na zestawie zadań w obrębie: organizacji, zarządzania, operacji gospodarczych, techniki i technologii, jakości produkcji, form zbytu.

Business plan jest decyzją właścicieli firmy lub organu stanowiącą, rozpisaną na elementy składowe, uwzględniające realia warunków i środków działania na potrzeby decydentów. Większość business planów różni się między sobą lecz posiadają one niektóre wspólne cechy:

• cechę celowości (ponieważ cele są najważniejsze),

• cechę konkretności (ponieważ w business planie są w większości konkrety),

• cechę zwięzłości (ponieważ formułowanie treści słownej i liczbowej jest krótkie i zwięzłe),

• cechę przejrzystości (ponieważ przejrzystość świadczy o tym, że osoba czytająca będzie w stanie zrozumieć to co planista chciał przekazać),

• cechę kompleksowości (sprowadza się to do ujęcia wszystkich elementów składowych business planu),

• cechę funkcjonalności (czyli żywotność businessu),

• cechę realności (czyli możliwość wykonania go w praktyce),

• cechę elastyczności (czyli jeżeli zajdzie taka potrzeba musi nastąpić możliwość zmiany w przypadku zmiany warunków lub nowych okoliczności).

Jeżeli business plan posiada te dziewięć cech można go wtedy zaliczyć do dobrych, które warto posiadać i realizować. Cechy te przyczyniają się do tego iż powstają dzięki temu zasady realizacji business planu. Dlatego też przyczynia się to do prowadzenia weryfikacji przygotowanych projektów zanim zostaną one zatwierdzone.

W praktyce mam do czynienia z ogromną liczbą business planów, które są sporządzane w zależności od potrzeb, wymogów zewnętrznych i okoliczności.

Business planu nie można porównywać z planem rocznym, wieloletnim, ponieważ są one opracowywane na podstawie norm prawnych (ustawowych, kodeksowych, statutowych czy regulaminowych). Business plan sporządza się jakby na zamówienie według nieformalnej procedury. Jest to plan szczególny, który z góry jest nastawiony na to aby osiągnąć określony efekt.

W Polsce wyróżnia się kilka rodzajów business planu, który jest przedstawiany jako plan przedsięwzięcia dochodowego (przyszły dochód i zysk). Są to plany następującego typu:

• plan małego businessu,

• plan modernizacji produkcji,

• plan zadania inwestycyjnego,

• plan sprzedaży nowego produktu, usług,

• plan tworzenia sieci handlowej,

• plan rozwoju eksportu,

• plan utworzenia przedsiębiorstwa,

• plan zarządzania przedsiębiorstwem,

• plan uzdrawiania przedsiębiorstwa,

• plan pozyskania i wykorzystania kredytu,

• plan opłacalności leasingu finansowego,

• plan z poprawy efektywności.

Dopiero sporządzenie i zakwalifikowanie planu do odpowiedniej grupy pozwoli bezstronnie zadecydować czy warto w konkretny projekt inwestować kapitał.

Biznes plan można wykorzystywać w firmach już istniejących jak i w nowo powstałych. Metoda ta pomoże opracować firmie kompletną strategię działania lub też doprowadzić do sprawdzenia dotychczas stosowanej strategii.

„Przygotowanie wszechstronnego business planu wymaga sporo czasu i wysiłku. Z doświadczeń wyniesionych z Granfield wynika, że na opracowanie konkretnego biznes planu potrzeba od 200 do 400 godzin, w zależności od istoty przedsięwzięcia oraz ilości zebranych danych. Raz opracowany business plan jest podstawą działań, które zwiększają szansę osiągnięcia sukcesu na rynku.”²

Przygotowanie business planu przynosi wiele korzyści:

• wnikliwą ocenę własnych zdolności do zakładania czy prowadzenia działalności gospodarczej,

• umiejętności, wyczucia, popytu na wyrób lub usługę mogą często rekompensować brak kapitału czy doświadczenia,

• znajomość wysokości potrzebnych nakładów finansowych oraz sposób ich wykorzystania.

Na niepowodzenie wielu przedsięwzięć ma wpływ niedobór kapitału lub też jego brak. Jednak dobrze sporządzony biznes plan zredukuje ryzyko niepowodzenia. Dzięki niemu można koncentrować się na opcjach umożliwiających najbardziej efektywne wykorzystanie ograniczonych zasobów finansowych oraz badać różne alternatywne strategie.

Plan ten jest pomocny innym osobom oraz przyczynia się do wyjaśniania celów planowanych zamierzeń – z punktu widzenia długo czasowej działalności przedsiębiorstwa przygotowanie takiego planu umożliwia poznanie procesu planowania.

Doświadczenie, wiedza, które się zdobywa podczas procesu planowania umożliwia szybkie reagowanie na zmiany otoczenia i dostosowanie się do swoich zamierzeń. Jednak to, że można zdobyć takie korzyści nie przekonuje niektórych firm do sporządzania biznes planu.

Przedsiębiorcy dzielą się na dwie grupy: jedni to ci, którzy na rozpoczęcie działalności potrzebują niewielkiego kapitału, drudzy mają własne niezbędne środki finansowe. Przedsiębiorcy, którzy posiadają własny kapitał uważają, że czas przeznaczony na sporządzenie business planu lepiej spożytkować na szukanie lokalu, kupna samochodu dostawczego. Wszystkie błędy, które ujawniają się dopiero podczas działań w warunkach rynkowych powodują bardzo wysokie koszty i fatalne skutki.

2.2 Najważniejsze informacje i odpowiedzi, których powinien dostarczyć biznes plan.

„O sukcesie prywatnego przedsiębiorcy decydują dwa elementy. O powodzeniu decyduje nie tylko projekt inwestycji, ale także sam przedsiębiorca”³. Jednak nawet najlepszy pomysł może zostać źle zrealizowany przez wykonawcę. Dlatego też ważna jest ocena szans powodzenia każdego przedsięwzięcia. Istotnymi czynnikami, które mogą decydować o sukcesie planowanego przedsięwzięcia są umiejętności zawodowe businessmana, doświadczenie w tej dziedzinie oraz jego osobowość. Niektóre cechy charakteru człowieka są pomocne, inne natomiast stanowią przeszkodę w rozpoczęciu działalności w businessie. Z doświadczeń wynika, że niektóre osoby o wiele lepiej radzą sobie w roli businessmana niż inne. Dlatego ważne jest aby kandydat na stanowisko przedsiębiorcy odpowiedział sobie na parę ważnych pytań: czy jego psychika i dotychczasowy styl życia pozwolą mu na pokonanie przeszkód, które będzie mu stawiało życie, czy zdoła pokonać presję jaka będzie wywierana na niego w świecie businessu.

W pierwszej części biznes planu przedsiębiorca powinien uzyskać odpowiedzi na pytania:

• czy charakter, styl życia nie stworzą przeszkód przy prowadzeniu przedsiębiorstwa,

• czy posiada odpowiednie kwalifikacje by zająć się wybraną dziedziną businessu,

• czy znajdzie wyjście z sytuacji gdy brak niektórych kwalifikacji zawodowych będzie umożliwiał prowadzenie własnej firmy

Jeżeli ktoś ma niską psychiczną, nie potrafi sobie poradzić w sytuacjach kryzysowych, pogodzić się z porażką, powinien dla własnego dobra zrezygnować z prowadzenia własnej działalności i zatrudnić się w cudzym przedsiębiorstwie, ponieważ tam jest narażony na mniejsze ryzyko w podejmowaniu samodzielnych decyzji.

Opierając się o analizę predyspozycji do działania należy wziąć pod uwagę trzy rzeczy:

• cechy osobowości danej osoby, np. wytrwałość w dążeniu do wyznaczonego celu, skłonność do ryzyka, wiarę we własne siły,

• umiejętności zawodowe (umiejętność kierowania ludźmi, negocjowania cen, stopień wykształcenia w danej dziedzinie),

• konkretne doświadczenia nabyte w dziedzinie, w której dana osoba ma zamiar działać, np. osoba, która chce otworzyć sklep będzie w lepszej sytuacji jeżeli miała już doświadczenia w tej dziedzinie.

Biznes plan możemy podzielić na trzy części: pierwsza z nich pozwala na ocenę cech osobowości, które są wymagane u każdego przedsiębiorcy.

Dzięki temu możemy ocenić czy taka osoba będzie posiadała kwalifikacje do zajmowania się tą dziedziną. Odpowiadając sobie na zadane pytania osoba taka jest w stanie stwierdzić na ile cechy jej charakteru będą jej pomocne w prowadzeniu własnego przedsiębiorstwa. W części drugiej i trzeciej jest przeprowadzona ocena kwalifikacji do poprowadzenia przedsiębiorstwa w konkretnej branży. W każdej dziedzinie potrzebne są trochę inne doświadczenia i kwalifikacje. Można to pokazać na przykładzie: osoba kierująca restaurację powinna mieć inne kwalifikacje niż osoba zajmująca się hurtownią. Musimy mieć świadomość, że ujemne cechy charakteru, brak doświadczenia mogą przyczynić się do zaprzepaszczenia nawet najlepszego pomysłu.

Ocena kwalifikacji pozwoli ocenić słabe i mocne strony w roli przedsiębiorcy. Dzięki ocenie można w pełni wykorzystać swe atuty a jednocześnie przy pomocy odpowiednich elementów wiedzy o przedsiębiorczości, zapobiec złemu wpływowi własnych słabości na rozwój i funkcjonowanie firmy. Istotnym elementem business planu jest ocena sytuacji rynku, na którym przedsiębiorca rozpocznie działalność. „Analiza rynkowa zajmuje się badaniami popytu, podaży, cen i konkurencji. Badanie na ten temat przeprowadzane są systematycznie w długim okresie”.⁴ Jednorazowe badanie nie daje obrazowej sytuacji na rynku dlatego iż z doświadczenia jest on dynamiczny i funkcjonuje jako układ ciągły. W przypadku prowadzenia analizy, potrzebna jest duża wiedza merytoryczna i metodyczna oraz doświadczenie. Analiza taka powinna być dostosowana do rodzaju rynku. Odnosi się to do rynku towarowego, usług, nieruchomości itp. Często analiza opiera się na badaniu konkretnego produktu czy usług. Takie badanie określonego produktu stosuje się do opracowania business planu. W analizie rynku stosuje się takie metody jak: ankiety, sondaże opinii publicznej, notowania, obserwacje itp. Istotne jest ustalenie w odniesieniu do danego rynku takich zagadnień jak:

• udział procentowy na rynku lokalnym, krajowym,

• zasięg terytorialny sprzedaży towarów, usług, produktów,

• wielkość podaży (udział naszej firmy),

• wielkość popytu (produkt, towar, usługi oferowane przez naszą firmę),

• elastyczność dochodowa i cenowa popytu,

• zmienność cen na rynku,

• ocena konkurencji,

• długość faz „życia” produktów, towarów, usług,

• łatwość wejścia,

• przebieg cyklu koniunkturalnego,

• efektywność reklamy, działań marketingowych.

„Ważnym elementem jest rozpoznanie rynku, które polega na tym by przedsiębiorca przed podjęciem działań ustalił:

• wymiary rynku (ilu na rynku jest potencjalnych nabywców tego produktu),

• kim są konsumenci, którzy potrzebują naszego produktu,

• konkurencja działająca na rynku, który nas interesuje,

• obroty, które może osiągnąć nasze przedsiębiorstwo działające w wybranym obszarze.

Aby ustalić te cztery rzeczy należy zebrać szereg informacji o rynku i w odpowiedni sposób je zinterpretować.”⁵.

Podczas rozpoznania rynku przedsiębiorca powinien szukać takich właśnie prawidłowości i wykorzystać je z pożytkiem dla swojej firmy. W tym celu powinien zbierać informacje o konsumentach, którzy kupują określony produkt, po to by szukać między nimi podobieństw. Jeżeli okaże się, że duża liczba konsumentów kupujących dany produkt ma podobne cechy na tej podstawie będzie można ustalić kim jest typowy nabywca takiego produktu na danym rynku. Wiedząc zaś kto najczęściej kupuje dany produkt, będziemy mogli obliczyć ilu takich konsumentów znajdziemy na interesującym nas obszarze. Daje to możliwość działanie według przemyślanej strategii, np. znając preferencje konsumentów możemy zorganizować tak kampanię reklamową określonego produktu, by dotarła ona do określonej grupy konsumentów, którzy potrzebują danego produktu. Należy ustalić jakie obroty firma może osiągnąć na wybranym obszarze. Wiedząc o ilości potencjalnych klientów będziemy mogli ocenić czy warto zajmować się tym rynkiem, jakie zapasy będą nam potrzebne. Należy sprawdzić jak silna jest konkurencja na tym rynku. Ocena rynku pozwoli nam uniknąć działania na obszarze silnej konkurencji. Dane te będą nam pomocne w następnym etapie opracowania business planu, czyli przy ustaleniu strategii marketingowej dla firmy.

„Aby odnieść sukces firmy należy zapewnić sobie trzy podstawowe elementy:

• produkt, który chcemy sprzedawać,

• klientów, którzy go kupią,

• rynek geograficzny, na którym można rozwinąć działalność.”⁶

W praktyce marketing polega na tym by odpowiednio dobrać poszczególne składniki oferty rynkowej swej firmy (produkt, jego dystrybucję, promocję i cenę). Każda firma powinna dążyć do tego by składniki te jak najlepiej dopasować do wymogów nabywców, któremu chce produkt sprzedać. Przedsiębiorcy stosujący marketing powinni zatem zmienić sposób działania. Nie powinno się tylko koncentrować na produkcie i na tym jak go sprzedać. Dzięki marketingowi przedsiębiorca działa inaczej, m.in. chce wiedzieć czego potrzebują konsumenci oraz jak można zaspokoić potrzeby z zyskiem dla własnej firmy. Dlatego też businessmani działający na Zachodzie robią najpierw rozpoznanie rynku, a dopiero po dokładnym zbadaniu dostarczają taką ofertę, która zaspokoi potrzeby konsumentów. Przedsiębiorca, który stosuje marketing nie pokazuje konsumentowi jaki produkt jest mu potrzebny, lecz jaki jest mu potrzebny w celu zaspokojenia potrzeby konsumentów, np. jak coś mu oszczędzi czas, pieniądze lub ułatwi wykonanie jakiejś pracy.

W Polsce jednak jeszcze dalej utrzymuje się ta mentalność co kiedyś na Zachodzie. Przedsiębiorcy nie przywiązują uwagi do potrzeb konsumenta, tylko chcą upchać jak najszybciej swój produkt. Jednak konkurenci mają wpływ na to, że sytuacja ta zaczyna się zmieniać. Przyszłość należeć będzie do firm, które stosują marketing, dzięki temu zdobywając dominującą pozycję na rynku.

Dobrze opracowany biznes plan powinien rozstrzygnąć kwestią związaną z zatrudnieniem w przyszłej firmie. „Najważniejszym składnikiem przedsiębiorstwa są ludzie: oni dają mu początek, przyczyniają się do rozkwitu, upadku, tworzą pomysły na nowe produkty (usługi), wytwarzają je i sprzedają. Zatem firmę tworzą ludzie ze swoimi pomysłami, kwalifikacjami, doświadczeniami. Ludzie mogą być atutem firmy lub jej słabym punktem. Mogą przyczynić się do rozwoju lub do bankructwa”.⁷

Dlatego też możemy wymienić słabe i mocne strony czynnika ludzkiego. Mocną stroną firmy jest załoga lojalna, przedsiębiorcza, posiadająca wysokie kwalifikacje i duże doświadczenie. Natomiast słabą stroną firmy są pracownicy charakteryzujący się niskimi kwalifikacjami, krótkim stażem pracy, nielojalnością, niezdyscyplinowaniem. Słaby punkt stanowi niewłaściwy dobór pracowników do stanowisk pracy. Aby zbadać która ze stron jest słaba, a która mocna należy zbadać strukturę załogi wykorzystując różne kryteria kwalifikacji. Ustalając plan firmy w dziedzinie zatrudnienia trzeba rozstrzygnąć między innymi:

• jakie stanowiska pracy powinniśmy utworzyć,

• jakie zadania zlecimy pracownikom, a jakie osobom z zewnątrz firmy,

• w jaki sposób dobierzemy konkretne osoby do konkretnego stanowiska,

• jak będziemy motywować pracowników.

Dzięki opracowaniu strategii działania firmy będziemy mogli wyliczyć podstawowe działania jakie będzie należało wykonać w naszej firmie. Część tych zadań będzie wykonywał właściciel natomiast resztę rozdzieli pośród pracowników tak by nie dochodziło do konfliktów między zadaniami poszczególnych osób. Przedsiębiorcy na Zachodzi mają na to bardzo dobrą metodę: otóż dla każdego stanowiska sporządzają oni wykaz obowiązków pracownika oraz zestaw kwalifikacji potrzebnych do prawidłowego wykonania pracy na tym stanowisku. Dokument ten jest bardzo ważny i często używa się go przy zatrudnianiu personelu firmy. Metodę tę można wykorzystać także w Polsce. Kolejnym ważnym elementem jest też organizacja przedsięwzięcia.

„Zanim przedsiębiorca zacznie działać na rynku powinien się upewnić nie tylko czy konsumenci kupią dane produkty, ale również czy nasza firma będzie w stanie dostarczyć na rynek tyle wyrobów i takiej jakości jak to przewidzieliśmy w programie obrotów. Musimy zatem zaplanować metody działania, potrzebne narzędzia, maszyny, zapasy towarów, surowce, umowy z dostawcami, itd.”.⁸

W każdej dziedzinie istnieją różne metody działania. Jedne z nich pozwalają osiągnąć wyższą, a inne niższą wydajność pracy. Wszelkie urządzenia, które oszczędzą nam kosztów, czasu pracy, wysiłku podniosą jednocześnie wydajność zwiększając tym samym konkurencyjność. Jeżeli cos możemy wykonać szybciej i taniej zyskujemy przewagę nad konkurencją. Dlatego stosowanie tej metody przyczyni się do osiągnięcia sukcesu w firmie. Wyższy poziom wydajności pracy pozwoli nam na możliwość konkurowania z innymi.

Zatem dobór metody działania może pomóc lub zaszkodzić firmie w walce z konkurencją. Normalne jest to, że każda metoda będzie miała mocne i słabe strony. W rezultacie nie można podać jednej zasady o bardziej czy mniej nowoczesnych metodach działania. Decyzje te może podjąć sam przedsiębiorca w momencie gdy pozna on konkretne warunki na rynku. W przypadku podjęcia określonej decyzji należy wziąć pod uwagę dwa kryteria:

• jakie będą koszty i efekty przy zastosowaniu każdej z rozważanych metod działania,

• czy stosując mniej nowoczesne metody działania firma będzie w stanie konkurować z innymi firmami.

W technicznym planie powinien znaleźć się również harmonogram najważniejszych działań, które trzeba będzie wykorzystać by uruchomić firmę. Ogólnie biorąc kalendarz taki powinien zawierać najważniejsze czynności jakie trzeba wykonać, terminy, osoby za nie odpowiedzialne. W harmonogramie zawarte są takie informacje jak: wybór i kupno lokalu, dzierżawa, kupno maszyn, urządzeń, instalacje, zatrudnienie, zawarcie umów itd.

Ostatnim elementem business planu jest ustalenie opłacalności przedsięwzięcia. „Podstawowym warunkiem przetrwania i rozwoju przedsiębiorstwa w gospodarce rynkowej jest efektywność jego działania, która powinna znaleźć odzwierciedlenie w jego sytuacji finansowej. O dobrym funkcjonowaniu firmy świadczy jej sytuacja finansowa. Może ona być jej mocną stroną jeżeli:

• działalność gospodarcza przynosi zysk,

• rentowność firmy wykazuje tendencję rosnącą,

• powiększa się majątek,

• źródłem finansowym są fundusze własne,

• firma ma zdolność do obsługi długów.

Może również występować jako słaba strona firmy jeżeli:

• działalność gospodarcza przynosi straty,

• rentowność pogarsza się,

• majątek firmy zmniejsza się,

• firma utraciła płynność finansową,

• firma utraciła zdolność do obsługi długów.”⁹

Aby zapobiec i zmniejszyć ryzyko porażki zawsze należy sprawdzać jakie zyski (bądź straty) przyniesie konkretna działalność na rynku, dlatego analizę finansową tak często stosują przedsiębiorcy na Zachodzie. Żeby jednak właściwie ocenić opłacalność konkretnego przedsięwzięcia najpierw musimy zbadać rynek, opracować plan marketingowy firmy, ustalić plan w dziedzinie zatrudnienia oraz techniczny plan działania.

Sprawdzając opłacalność jakiegoś projektu powinniśmy wziąć pod uwagę dwie rzeczy:

• jaki kapitał będzie nam potrzebny do uruchomienia przedsiębiorstwa i finansowania jego bieżącej działalności,

• jaka będzie sytuacja finansowa po 12, 24 miesiącach.

Każdy przedsiębiorca powinien liczyć się z tym, że otwarcie firmy wiąże się z poniesieniem pewnych kosztów, bez których firma nie mogłaby istnieć. Są to koszty związane z kupnem, wynajmem lokalu, zarejestrowaniem przedsiębiorstwa itd. Koszty te można nazwać początkowymi, czyli wydatkami poniesionymi przed uruchomieniem nowej firmy.

Drugą częścią projektu jest wykonanie prognozy sytuacji finansowej nowego przedsiębiorstwa. W prognozie tej zawarta jest 12-miesięczna analiza osiągniętego sukcesu. Według zachodnich businessmanów wynik finansowy firmy oblicza się sporządzając dwa sprawozdania finansowe, których używa się przez przedsiębiorców w dużych i małych firmach:

• bilans przedsiębiorstw,

• zestawienie dochodów.

„Bilans jest dokumentem, zestawieniem na określony moment stanu majątku oraz źródeł finansowania. Jest to bardzo ważny dokument, dzięki któremu możliwa jest prezentacja stanu gospodarki, a w szczególności:

• stwierdzenie czy przedsiębiorstwo osiągnęło zysk czy stratę,

• oblicza w jakim stosunku do kapitałów własnych ukształtował się zysk, a jaki był wskaźnik w stosunku do procentowania depozytów bankowych,

• odczytanie źródeł przychodów pieniężnych oraz sposobów ich rozchodowania,

• obliczenie rentowności sprzedaży ogółem, kapitału własnego i udziałowego,

• uzyskanie informacji o wartości własnego majątku oraz jego strukturze,

• odczytanie czy przedsiębiorstwo jest w stanie regulować na bieżąco swoje zobowiązania.”¹⁰

Informacje o bilansie będą urozmaicone jeżeli dane oprze się na wynikach z ubiegłego roku. Pomocne to będzie w ocenie, czy przedsiębiorstwo zwiększa swoje zyski czy też naraziło się na straty. Prognozy bilansów umożliwiają ocenę na najbliższe lata, pomocne to jest przy podejmowaniu kredytów, pożyczek. Zestawienie dochodów przedsiębiorstwa to drugie sprawozdanie finansowe bardzo przydatne w momencie powstania nowej firmy. Informacje zawarte tu są ujęte w bilansie. Pozwala to na ustalenie jaki zysk (lub stratę) przedsiębiorstwo zanotuje w wybranym okresie czasu. Celem tego elementu business planu jest trafne obliczenie kosztów uruchomionego przedsiębiorstwa, sprawdzenie przychodu pożądanych zysków oraz obliczenie progu opłacalności. Dobór właściwej analizy finansowej pozwalającej trafnie ocenić opłacalność przedsiębiorstwa i jego szansy na końcowy zysk powinien zdecydować o podjęciu ostatecznej decyzji otwarcia firmy.

2.3 Biznes plan w warunkach polskich

Opracowanie i realizacja biznes planu w warunkach polskich

„W Polsce brak jeszcze takiego systemu kierowania, który jest już wykreowany na Zachodzie. Z dotychczasowych badań wynika, że polscy przedsiębiorcy nie sporządzają biznes planu, nie robią kilku miesięcznych badań rynku przed zainwestowaniem kapitału.”¹¹ Dotychczas dominuje metoda prób i błędów, gdzie przedsiębiorca bardziej liczy na szczęście, niż na profesjonalne techniki działania w businessie. Z badań wynika, że polscy przedsiębiorcy mają trudniejszy dostęp do informacji. Informacje te są bardzo przydatne i potrzebne by sporządzić solidny business plan. Coraz większy wzrost konkurencji doprowadził do sporządzania biznes planu, która ma za zadanie uzdrowienie lub nawet doprowadzenie do przetrwania już istniejących. Z czasem przedsiębiorcy wypracowaliby sobie taki system oceny, lecz byłoby to zbędne ponieważ zachodni businessmani już tego dokonali. Dlatego bardziej opłaca się korzystać z zachodnich wzorów, lekko przystosowując je do własnych wymagań. Business plan jest logiczną metodą działania, który można zastosować w przedsiębiorstwach działających w warunkach polskich. Sporządzenie business planu jest bardzo trudne dla polskiego przedsiębiorcy. Wymaga to z jego strony bardzo wielkiego wysiłku, jednak wszelkie starania nie pójdą na marne. Wręcz przeciwnie – pomogą uniknąć poważnych błędów w prowadzeniu firmy i dostarczą wielu cennych informacji.

Aktualnie wykreowały się dwa kierunki zbierania danych:

• przedsiębiorca ma dostęp do informacji sporządzanych przez innych (dane urzędów statystycznych, ośrodków naukowych),

• jeżeli nie będziemy mogli zdobyć informacji na określony temat, przedsiębiorca powinien samemu przeprowadzić bezpośrednie badania, np. dzięki rozmowom z konsumentami, ze specjalistami z branży, albo też zlecić takie badanie osobie, która jest specjalistą w tej dziedzinie. Badanie takie jest dosyć kosztowne i rzadko stosowane w warunkach polskich. Zazwyczaj przedsiębiorcy korzystają z własnych badań, by uniknąć większych kosztów. Korzystanie z wyników badań sporządzonych przez innych jest bardziej ekonomiczne. Również w Polsce jest już dużo danych statystycznych i rejestrów, które są przydatne polskim przedsiębiorcom.

Na opracowanie dobrego business planu zły wpływ ma czynnik polityczny, m.in. polityka ekonomiczno – prawna. Czynnikiem może być wciąż zmieniające się rządy, które mają zły wpływ na rozwój businessu. Drugim czynnikiem może być brak dostępu do danych o naszych przyszłych partnerach. Zawierane z konieczności umowy są bez poręczenia bankowego co zwiększa ryzyko w businessie. Barierą, która nie pozwala na korzystanie z tej formy zdobycia środków pieniężnych na tworzenie nowego przedsiębiorstwa jest wysoka stopa procentowa kredytów w banku.

Czynniki przemawiające za opracowaniem biznes planu w Polsce

„Biznes plan sporządzony zarówno w Polsce jak i na Zachodzie pomoże nam ocenić czy dane przedsiębiorstwo ma szansę powodzenia. Biznes plan taki będzie miał wpływ na lepsze funkcjonowanie przedsiębiorstwa. W żadnym przedsiębiorstwie decyzje nie są podejmowane metodą chybił trafił, każda bowiem decyzja jest przemyślana.”¹² Przedsiębiorca powinien korzystać ze sprawdzonego narzędzia, które pomoże mu w sprawdzeniu jaki produkt ma szansę powodzenia na rynku.

Aby uniknąć błędów związanych z prowadzeniem firmy warto skorzystać z zachodnich wzorców i wykorzystać je. Dzięki temu nie będziemy musieli sporządzać na nowo już stworzonego wzorca, co skróci nam czasu i wysiłku, jednocześnie przyspieszając działanie. Opierając się na zachodnich doświadczeniach i wzorcach polski przedsiębiorca dowie się:

• czy kierunek i działanie firmy jaki wybrał rokuje dalsze funkcjonowanie firmy,

• przyczyni się do tego czy firma będzie mogła rozwinąć działalność w innej branży, która będzie mogła przyczynić się do zwiększenia zysków firmy,

• pozwoli na zbadanie i ocenę czy projekty, które zostały przewidziane na przyszłość będą miały rację bytu

Biznes plan pomaga w realizacji przedsięwzięcia gospodarczego i zmusza do tego, by plan taki był bardziej realistyczny. „Pomaga również w nabyciu dóbr inwestycyjnych bez zaangażowania własnych środków finansowych, korzystając z wiedzy organizacyjnej, technologicznej lub technicznej. Pobudza do działania przedsiębiorców bardziej aktywnych na rynku, do stosowania metod marketingowych i nowoczesnej sprzedaży.”¹³

Badanie możliwości przeprowadzenia przedsięwzięcia przez

polskich przedsiębiorców

Polskie warunki działania różnią się diametralnie od normalnych warunków gospodarczych. Przyczyną tego jest funkcjonowanie złego ustawodawstwa gospodarczego i złej mentalności ekonomicznej administracji niższego szczebla. Aby przejść początkowy okres i normalnie funkcjonować należy przeprowadzić badania, które pomogą nam przy prowadzeniu przedsiębiorstwa. Ważne jest to przy zarządzaniu przedsiębiorstwem nowo powstałym dlatego, że:

• unikniemy niekorzystnym inwestycjom. Każda inwestycja będzie odpowiednio przemyślana by uniknąć straty. Należy sporządzić tzw. symulację finansową, która pomoże nam w zbadaniu czy to się opłaci. Panika przetargowa na lokale użytkowe bardzo często ukazuje nam brak planowania. Osoby, które biorą udział w przetargu na czynsze lokali użytkowych, traktują je jako życiową szansę, nie licząc się z tym iż wynajem przewyższa jego wartość,

• pomocne jest przy wyborze odpowiedniego kierunku rozwoju.

„Badania kierunków działania metodą prób i błędów daje nam większą możliwość działania przedsiębiorstwa w przyszłości. Szukanie odpowiedniego pomysłu może być przeprowadzone metodycznie.”¹⁴ Pomysł taki możemy mieć, lecz przy jego braku należy określić co z jego pomocą należy osiągnąć. Podstawowym kryterium powinno tu być czy klienci będą zdecydowani na jego kupno, gdyż pomysł ten musi być rynkowy.

W znalezieniu takiego pomysłu może stać na przeszkodzie:

• ocena podczas poszukiwań; przedwczesna ocena jest bardzo złym czynnikiem w podejmowaniu nowych inwestycji. Może ona wpływ na zahamowanie wyobraźni i doprowadzić do sparaliżowania możliwości twórczych,

• dążenie do przedwczesnego rozwiązania; poszukując od początku najlepszego pomysłu może się to przyczynić do tego iż mogą powstać lepsze, które zostaną wyparte przez ten pierwszy. Powinniśmy wiedzieć, że proces twórczy nie może być wstępnie ograniczony.

Aby projekt był całkowicie dopracowany należy zawrzeć w nim zespół uporządkowanych danych według określonych kryteriów. Fakty i koncepcje mogą wpłynąć na zmianę pierwotnego szkicu programu i przyczynić się do tego iż dadzą podstawę do podjęcia decyzji o dalszym kierunku prac. Ułatwić może nam to przegląd zebranych koncepcji:

• ocena realizacji projektu przedsięwzięcia w zaproponowanych rozwiązaniach alternatywnych,

• konfrontacja wszystkich rozwiązań z funduszami, które możemy uzyskać.

Roboczą przesłanką w podjęciu decyzji powinny być:

• zgodność merytoryczna i ekonomiczna przygotowanych materiałów,

• opracowanie powinno być wyczerpujące i zrozumiałe.

Po spełnieniu tych dwóch przesłanek należy rozpatrzyć dwa najważniejsze zagadnienia:

• czy przedsięwzięcie to będzie dochodowe,

• czy dochód, który nam przyniesie przedsięwzięcie będzie wyższy niż oprocentowanie w banku. Jeżeli nie to należy zbadać jakie są jego cele i czy będziemy wstanie je osiągnąć.

Rozdział 3

Charakterystyka Biznes Planu

3.1 Streszczenie

Streszczenie to ustalenia syntetyczne wykorzystywane do podsumowania i podkreślenia najważniejszych założeń Biznes Planu. Dzięki ustaleniom tym firma powinna być zdolna przedstawić inwestorom lub menedżerom perspektywy rozwojowe, ustalić i wyjaśnić podstawowe cele działania firmy oraz scharakteryzować jej mocne i słabe strony. Mimo, że ustalenia syntetyczne pojawiają się już w pierwszej części Biznes Planu, to powinny być one opracowane dopiero na końcu i w sposób możliwie krótki. Ustalenia syntetyczne powinny zawierać informacje o celach, źródłach finansowania, zapotrzebowaniu finansowym i środkach materialnych oraz o podstawowych kierunkach przyszłej działalności firmy. Należy również przedstawić krótki opis programu produkcji, rynków zbytu, działań marketingowych i sprzedaży oraz korzyści, które odnoszą klienci firmy kupując jej produkty lub korzystając z jej usług. Ważne jest również, aby przedstawić zalety i możliwości decyzyjne kadry kierowniczej. W opracowaniu tym muszą być podane najważniejsze informacje finansowe oraz w jaki sposób i w jakim terminie inwestor lub inwestorzy uzyskają wzrost wniesionych kapitałów łącznie z odpowiednim zyskiem.

USTALENIA SYNTETYCZNE ZAWIERAJĄ GŁÓWNIE:

- stan i status prawny firmy

- wiarygodność firmy

- okazje strategiczne

- wybrane strategie biznesu

- wymagane środki

- wymagane przychody pieniężne netto ( netto Cash Flow )

- stosowane miary i wyznaczniki oceny

- oczekiwane rezultaty i korzyści

3.2 Prezentacja firmy

Charakterystyka firmy

Charakterystyka firmy powinna być opisana w krótkich rozdziałach, które muszą zawierać informacje o zdolności firmy do osiągnięcia założonych zysków, programie sprzedaży, strukturze zatrudnienia oraz innych głównych parametrach i wskaźnikach firmy. Powinno się też opracować historię firmy na podstawie kilku wariantowych odpowiedzi na pytanie : W jaki biznes firma weszła, albo w jaki wchodzi lub zamierza w przyszłości wejść ? Problem dotyczy decyzji planistycznych podjętych w strategii z okresu przeszłego. W tym miejscu należy naświetlić wpływ tradycji na rozwój biznesu i przedstawić informacje od jakiego czasu w jego działalności została uwzględniona renoma firmy.

STATUS PRAWNY I PODSTAWOWE DANE O PRZEDSIĘBIORSTWIE - nazwa firmy, - lokalizacja, adres firmy, - struktura organizacyjna ( podstawowa ), - organizacja firmy, - wydarzenia mające wpływ na kształt i właściwości produkowanych obecnie wyrobów - Zarząd, Rada Nadzorcza, - geneza powstania podmiotu gospodarczego, historia biznesu, - istota biznesu - cele działania, - status prawny firmy i jej majątku, - wielkość zatrudnienia, majątku, kapitału własnego, - kierownictwo firmy ( nazwisko, funkcja, tytuł, osiągnięcia zawodowe ) - stosowane ceny, - zdolność produkcyjna, - system dystrybucji, - finanse

Opis produktu

Produkt jest to cokolwiek, co może znaleźć się na rynku, zyskać uwagę, zostać nabyte, użyte lub skonsumowane, zaspokajając czyjeś pragnienie lub potrzebę.¹

W biznes planie należy przedstawić pełne zestawienie produktów lub usług, które firma ma zamiar wytwarzać, a także opisać jakie produkty i usługi firmy ujęte w określonym typoszeregu różnią się od tych, które proponuje konkurencja.

Opis produktu powinien zawierać aspekt techniczny (podstawowe dane, dane techniczne) oraz aspekt psychologiczny (przystosowanie produktu do potrzeb nabywców, konkurencja z innymi dostawcami),politykę cenową stosowaną odnośnie danego produktu, wysokość sprzedaży i zyski z danego produktu (jeśli jest on już w produkcji), stosowane opakowania, znak towarowy lub markę, dobrze jest też określić cykl życia produktu zależący od jego specyfiki.

3.3 Analiza otoczenia

Ta część Biznes Planu wiąże się z opisaniem sytuacji na zewnątrz firmy i jej wpływu na przedsiębiorstwo.

Rynki

Aby ocenić rynki na jakich firma występuje należy zestawić listę głównych rynków obsługiwanych przez firmę, ich specyfikę i rozmiary oraz przedstawić charakterystykę udziału firmy na określonym rynku. Analiza marketingowa obejmuje takie działania jak : dystrybucja, określenie wymagań rynku ( produkty, konsumenci ), taktyka sprzedaży, promocja i badanie konkurencji, oszacowanie sprzedaży i ocena udziału firmy na różnych rynkach.

Powinno się odpowiedzieć na następujące pytania:

• Jaki jest rozmiar rynku, jaki ma w nim udział firma ?

• Czy firma miała w ostatnich latach większe udziały na rynku i o ile one spadły ?

• Co zmieni się na rynkach firmy ?

Czy udział firmy na rynku w porównaniu z ostatnim rokiem wzrośnie czy spadnie ?

Należy także opisać istotne zmiany, które pojawiły się w popycie rynkowym w przeszłych kilku latach. Wiedza o tym jakich produktów potrzebuje konsument, gdzie i jak te produkty powinny być udostępnione odbiorcom decyduje o kształtowaniu się kierunków rozwoju.

Oznacza to opracowanie przez firmę :

- wymagań w zakresie produktów i usług,

- wymagań w zakresie dostaw i sposobów świadczenia usług,

- polityki cenowej,

- odpowiedniego poziomu jakości produkcji i obsługi serwisowej,

- zapewnienie efektywnej promocji sprzedawanych wyrobów i świadczonych usług.

Nabywcy

Określając grupę nabywców należy zbadać, czy biznes firmy jest połączony z wieloma, czy też z kilkoma klientami. Należy przedstawić listę najważniejszych klientów firmy rozpoczynając od odpowiedzi na poniższe pytania.

Kim są nasi klienci ? Czym się zajmują ? Jakie są ich potrzeby, upodobania i pragnienia ? Jak i co kupują (preferencje) ? Gdzie dokonują głównych zakupów ? Dlaczego kupują produkty lub usługi firmy ? Jak użytkują produkty i usługi firmy ? Czy firma może zrobić więcej dla nowych, jak również starych klientów w przyszłości ? Czy oni kupią więcej lub mniej produktów lub usług w przyszłości ? Co klientom najbardziej się podoba w naszych produktach i usługach ? Jakie cechy produktów lub usług klienci uważają za słabą stronę firmy ?

Często tworzy się segmentację grup klientów według następujących charakterystyk:

1. Charakterystyka geograficzna (makroregion, województwo, miasto, skupiska ludności, klimat)

2. Charakterystyka demograficzna (liczba nabywców, wiek, płeć, status i wielkość rodziny, dochody, zatrudnienie, wykształcenie, religia, kultura, klasy społeczne, grupy regionalne)

3. Charakterystyka psychologiczna (styl życia nabywców, osobowość nabywców, okazje zakupowe, uświadomienie korzyści nabywcom, wskaźniki użyteczności, stopień lojalności wobec dostawcy, czynniki wrażliwości)

Na koniec należy opisać własnych klientów, ściśle i możliwie realistycznie. W uzupełnieniu trzeba założyć listę aktualnych i potencjalnych klientów na produkty i usługi firmy. Istnieje również konieczność wyjaśnienia, kto to są główni odbiorcy i jaki jest udział każdego z nich w planie sprzedaży firmy.

Konkurencja

Analiza konkurencji powinna zawierać podstawowe informacje o poszczególnych konkurentach uczestniczących na rynku twojej firmy. Informacje te mogą być użyte dla określenia i oceny swojej pozycji na rynku, dla porównania swoich rezultatów z rezultatami konkurentów lub do opracowania strategii działalności na rynku.

Charakteryzując konkurencję zwracamy uwagę na:

- wielkość sprzedaży.

- wskaźniki jej wzrostu,

- silne i słabe strony firm konkurencyjnych,

- udział konkurentów na rynku.

Ocenę mocnych i słabych stron należy określić wg. następujących działów :

- marketing

- finanse

- zakupy

- dystrybucja

- systemy informacyjne

- przyjęta polityka i stosowane procedury

- zarządzanie

Następnie należy zestawić listę podstawowych konkurentów i kluczowe czynniki sukcesu dzięki którym otrzymują oni dobre rezultaty w pozyskiwaniu klientów.

Dlaczego klienci dokonują zakupów w twojej firmie lub u konkurencji ? to kolejne pytanie w naszej ocenie. Prawie każdą branżę i produkcję ( wyroby ) można określić przy pomocy odpowiednich charakterystyk.

Podstawą działania konkurencyjnego w branży są charakterystyki zawierające m.in.:

- ceny,

-stosowane technologie,

-obsługę,

-jakość,

-koszty eksploatacji,

-reputację ( firm lub wyrobów ),

-lokalizację i terminowość dostaw.

3.4 Analiza organizacyjna

Proces produkcyjny

Wybór procesu wiąże się z czterema decyzjami technologicznymi : wyborem podstawowej technologii, wyborem technologii szczegółowej, wyborem konkretnych składników oraz wyborem procesu przepływu.³

Podstawową cechą określającą proces produkcyjny jest stan stosowanej w firmie technologii. Dlatego porównujemy stan technologii naszej firmy z technologią stosowaną przez konkurencję. Należy wyjaśnić, dlaczego jest ona korzystniejsza w porównaniu z innymi lub gorsza w porównaniu ze stosowanymi obecnie. Na jakich polach wykorzystanie tej technologii jest szczególnie efektywne i dostarcza mocnych atutów firmie na rynku. Należy także wyjaśnić i rozpoznać, jakie są najważniejsze słabości związane ze stosowaniem tej technologii i jak mogą one być przezwyciężone.

Istotna jest również odpowiedź na pytanie, czy istota techniczna oraz metody produkcji sprzedawanych przez nas produktów zmieniają się z roku na rok, ulegają trendom mody, czy też są stabilne. Każda branża przemysłowa ma swoje własne wzory. Firma powinna określić w swoim planie wzory produktów, technologii i metod ich wytwarzania, które należy wprowadzić.

Następnie opisujemy środki operacyjne własnej firmy którymi są:

-budynki,

-infrastruktura,

-przestrzeń,

-wyposażenie kapitałowe,

-zapotrzebowanie na siłę roboczą .

Dla prowadzącego biznes należy opisać również:

-harmonogramy produkcyjne,

-zakupy, zapasy i stosowane metody sterowania produkcją,

-lokalizację, dzierżawione wyposażenia i powierzchnie.

W tej charakterystyce ważne są dwa etapy procesu produkcyjnego, wejście i wyjście, opierające się na stosunkach z otoczeniem zewnętrznym. Wejście to zasilanie procesu produkcyjnego w materiały i półprodukty czyli powiązania z dostawcami. Wyjście to dystrybucja produktów na rynku (powiązania z odbiorcami).

Dystrybucja jest złożonym procesem, obejmuje różnorodny zakres czynności jak: pakowanie, organizacja hurtowni, magazynów, transportu, systemu formacyjnego, harmonogramowanie dostaw i realizacja dostaw na rynek.

Marketing i sprzedaż

Marketing i sprzedaż są ściśle powiązanymi ze sobą działami zorientowanymi na wytworzony produkt. Musimy określić bieżącą sytuację marketingową, czyli przedstawić podstawowe dane dotyczące rynku, wyrobu, konkurencji, dystrybucji, makrootoczenia oraz przedstawić narzędzia marketingowe wykorzystywane do realizacji planów.¹ Najbardziej popularna jest analiza marketing - mix tradycyjnie uwzględniająca jedynie cztery, ale bardzo zróżnicowane elementy, takie jak:

- ceny ( kredyty handlowe, prowizja )

- produkt ( jakość, rodzaje, gatunek, opakowanie )

- miejsce ( dostępność produktów i jego dystrybucja )

- promocja i ogłoszenia ( jakich klientów należy zdobyć, jak firma powinna propagować własne produkty ).

Analizując sprzedaż należy przedstawić metody, które są używane w firmie przy sprzedaży własnych produktów lub świadczonych usług. Odpowiadamy na pytanie : czy firma prowadzi lub będzie prowadzić sprzedaż przez własne organizacje, przez przedstawicieli handlowych, hurtowników lub detalistów ? oraz porównujemy własny ustalony procent od sprzedaży dla klientów lub prowizje przyznawane pośrednikom, z rozwiązaniami stosowanymi u konkurentów.

Taktyka sprzedaży wymaga ustalenia:

- listy własnych organizacji handlowych,

- listy przedstawicieli handlowych,

- stosowanych form sprzedaży: detal, hurt, komis i inne,

- stosowanych systemów sprzedaży kredytowej oraz płaconych prowizji i specjalnych nagród przyznawanych pośrednikom lub klientom.

Ważnym elementem marketingu są kanały promocji i program ogłoszeniowy, który powinien obejmować system informacji promocyjnej. Koszty promocji i ogłoszeń są najczęściej ujmowane jako procent od sprzedaży lub dochodów i powinny być porównywane z wydatkami ponoszonymi na ten cel przez konkurencję.

Promocja i ogłoszenia:

- kontakty z pismami i magazynami handlowymi ( oceny produktów ),

- kontakty z prasą lokalną ( charakterystyki produktów, warunki sprzedaży itp.),

- wystawy ( koszt wystawy, ocena skuteczności sprzedaży ),

- katalogi ( koszt, ocena skuteczności sprzedaży ),

- sprzedaż serii informacyjnej,

- oceny ekspertów ( publikacje ),

- nagrody i prowizje zachęcające do kupowania oraz do sprzedaży przez pośredników.

Opis prognozy sprzedaży firm powinien zawierać:

- prognozę miesięczną i roczną sprzedaży sporządzanych na podstawie prowadzonych badań marketingowych,

- przedstawienie trzy lub pięcio letniej prognozy udziału na rynku ( segmenty, regiony, kraje ),

- oszacowanie popytu na produkty, usługi wg. głównych grup klientów,

- analizę głównych czynników rozwoju rynku m.in. trendy przemysłowe, socjoekonomiczne, politykę rządy i zmiany populacji przyszłych potencjalnych klientów,

- ustalenia różnic między możliwościami rocznego wzrostu sprzedaży, a potrzebami rynku.

Zarządzanie i personel

Potrzeba planowania zasobów ludzkich może być na pierwszy rzut oka niepotrzebna, ale nie planując łatwo dochodzimy do wniosku, że nie potrafimy zaspokoić swoich potrzeb kadrowych.

W planowaniu personelu wyróżniamy cztery podstawowe etapy:

- planowanie dla zaspokojenia przyszłych potrzeb

Ilu ludzi i o jakich kwalifikacjach będzie potrzebnych do funkcjonowania organizacji w możliwej do przewidzenia przyszłości ?

- planowanie dla zapewnienia równowagi w przyszłości

Ilu obecnie zatrudnionych będzie przypuszczalnie kontynuować pracę w naszej firmie ?

- planowanie rekrutacji i doboru

W jaki sposób organizacja pozyska potrzebną ilość pracowników ?

- planowanie doskonalenia

Jak kierować szkoleniem i ruchem personelu, aby zapewnić firmie kompetentny personel ?³

Analiza finansowa

Analiza finansowa jest ważną częścią Biznes Planu. Opracowanie jej wyznacza potencjalne ryzyko biznesu i jego potrzeby kapitałowe. Analizy finansowej można także użyć do opracowania planu budżetu w firmie. Programowanie finansowe i regularne badanie stanu finansów może ukazać problemy, które często są przyczyną upadku ( bankructwa ) małych firm.

Podstawowym elementem analizy jest bilans przedstawiający listę aktywów, zobowiązań i wielkość kapitału. Ustaleniu płynności gotówki może wskazać na brak gotówki wynikający z błędów w zarządzaniu. Jeśli przedstawi się te problemy wcześniej, to jest szansa na zrobienie korekt zanim doprowadzą one do zbyt poważnych kłopotów w firmie. Ustalenia finansowe i prognoza kształtowania się innych finansowych wskaźników są ważnym działaniem przy opracowaniu Biznes Planu. Banki i inni kredytodawcy wymagają takich raportów przed tym, nim przyznają firmie pożyczkę.

STOSOWANE MIARY I WYZNACZNIKI Wskaźniki finansowe Wskaźniki niefinansowe Sprzedaż Liczba nowych produktów Koszt jednostkowy Liczba produktów zmodernizowanych Ceny Liczba klientów Przeciętne rozmiary Zapasy zamówień wartościowo Opóźnienia w realizacji zleceń Poziom zadłużenia Udoskonalone produkty - Inne ich ilość i wartość Inne

WYMAGANE PRZYCHODY PIENIĘŻNE NETTO Określenie posiadanych zasobów finansowych w ujęciu rocznym. Określenie wielkości amortyzacji z uwzględnieniem okresu eksploatacji środka trwałego. Prognozowanie zysku operacyjnego. Określenie wielkości kosztów finansowych. Prognozowanie rozkładu obsługi zadłużenia. Prognozowanie wykorzystania środków trwałych ( wartość, przewidywane odtworzenie ). Dywidenda jako element strategii działania firmy.

Porównanie kosztów

Należy porównać koszty firmy w układzie branżowym, a najlepszym sposobem jest zestawienie głównych składników kosztów ( np. kapitału, pracy, materiałów i kosztów ogólnych ) we własnej firmie. Następnie należy porównać oszacowane koszty ponoszone przez konkurentów z kosztami własnymi.

KOSZTY WYSTĘPUJĄCE W PRZEDSIĘBIORSTWIE
Koszty stałe	Koszty zmienne
ogólne wydatki na biuro zarządu dzierżawy amortyzacja płacone odsetki wynagrodzenia pośrednie inne	wynagrodzenia bezpośrednie(płace) materiały inne koszty

3.5 Rozwiązania strategiczne

Planowanie strategiczne

Planowanie strategiczne to proces wyboru celów organizacji, ustalenie jej polityki i programów potrzebnych do realizacji konkretnych zadań za pomocą osiągania celów oraz wyboru metod niezbędnych do zapewnienia wdrożenia polityki i programów strategicznych.³

Planowanie strategiczne określa podstawowe zagadnienia i ramy dla codziennych decyzji, jest tworzone w perspektywie długoterminowej.

Podstawowe pytania na które trzeba odpowiedzieć to:

Dlaczego firma jest i ma zamiar pozostać na rynku ?

Co firma ma zamiar robić ?

Jakie rezultaty finansowe ( zysk ) osiągnie ona na rynku ?

Należy tutaj zestawić listę długookresowych celów firmy. Podstawą ich wyborów jest zawsze przyjęta strategia firmy. Propozycje celów mogą zawierać zwiększenie sprzedaży, opanowanie nowych rynków zbytu, poprawę jakości wytworzenia, zmniejszenie zatrudnienia, udoskonalenie dystrybucji, obniżka kosztów własnych, osiągnięcie zysków nadzwyczajnych przez wprowadzenie na rynek nowych rewelacyjnych wyrobów lub usług.

Do weryfikacji tych celów służą kluczowe wskaźniki realizacji zawierające finansowe i niefinansowe miary realizacji. Wskaźniki te stosowane są do oceny wzrostu lub upadku firmy.

Detalista, który dąży do wzrostu firmy na drodze szerokiej gamy produktów powinien zamieścić na liście kluczowych wskaźników: dochody ze sprzedaży, liczbę nowych produktów wprowadzanych na rynek, wydatki na ogłoszenia i promocje oraz wydatki ponoszone na sprzedaż jako procent od sprzedaży.

Duża firma dąży do poprawienia swojej reputacji na drodze osiągnięcia wysokiej jakości produkcji dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii. Na liście wskaźników realizacji powinny znaleźć się takie kategorie jak: koszty badań i rozwoju, liczba nowych pracowników inżynieryjnych i zatrudnionych w komórkach sterowania jakością oraz wydatki ponoszone na ogłoszenia i promocje, jak również związane z podniesieniem reputacji firmy ( wystawy, pokazy, finansowanie specjalnych programów TV itp.).

Harmonogram realizacji węzłowych punktów uwzględnia ujęcie czasowe i wyznacza odpowiedzialność za działania w zakresie wykonania podstawowych celów firmy. Poza tym harmonogram powinien demonstrować potencjalnym inwestorom, że kierownictwo firmy jest dobrze zorientowane w planowaniu trudnych przedsięwzięć i umie minimalizować ryzyko. Oznacza to, że harmonogram wyznacza punkty węzłowe wskazujące m.in. na takie działania jak: rozwój produktów, planowanie sprzedaży na rynku, dzierżawa i zakup nowego wyposażenia itp.

Plan wymaga opracowania stałej kartoteki dla systematycznego śledzenia sytuacji firmy co najmniej w czterech przekrojach:

- ekonomicznym ( lista warunków ekonomicznych, które oddziałują na firmę )

- wg.. branż przemysłowych ( przewidywanie takich czynników jak: rozwój gałęzi produkcyjnych i ich przyszły status własnościowy, nowe technologie)

- rynkowym (oczekiwane zmiany w popycie na wytwarzane przez firmę produkty lub świadczone usługi oczekiwania i zainteresowania klientów wartościami użytkowymi wyrobów)

- wg. wpływów zewnętrznych (Rządowe regulacje, generalne zmiany w technologii).

Aby orientować się sytuacji firmy warto rozważyć okazje strategiczne:

Mocne strony firmy do wykorzystania w Biznes Planie :

- wysokie kwalifikacje konstruktorów,

- propozycje produkcji nowych wyrobów,

- opracowane prototypy i dokumentacja technologiczna,

- niskie koszty własne produkcji,

- przewidywana wysoka konkurencyjność nowych wyrobów na rynku,

- dobra reputacja firmy na rynku u odbiorców ( klientów ),

- dobra kontrola jakości wyrobów,

- wysoka użyteczność produkowanych wyrobów ( parametry użytkowe, niskie koszty eksploatacji )

Słabości firmy do przezwyciężenia :

- mało efektywny system dystrybucji ( czas i sposób dostaw ),

- złe opakowania i uboga dokumentacja eksploatacyjna,

- brak doskonalenia technologii, konieczność zwrotu do poprawek i uzupełnień dużej ilości braków,

- brak znaczącego postępu w pokonywaniu konkurencji,

- brak akceptacji społeczności zakładu na wprowadzenie nowych produktów,

- niewystarczająca liczba przedsięwzięć inwestycyjnych ukierunkowanych na doskonalenie lub kreowanie nowych produktów.

oraz okazje rynkowe :

- osiągnięcie wzrostu posiadanego udziału w rynku produktów i usług ( obniżka ceny, wprowadzenie znaków firmowych, zastosowanie dobrej promocji, zmiany w dystrybucji ),

- opanowanie nowych rynków, korzystniejsza promocja, nowe formy sprzedaży,

- wprowadzenie nowych produktów ( dobre właściwości użytkowe, ładne opakowanie, zmienione rodzaje i typy produktów itp. ),

- ulepszenie dystrybucji i obsługi serwisowej,

- postęp w zakresie mody i kolorystyki,

- osiągnięcie " Image " firmy,

- wyszukanie produktów, które dają wysokie zyski.

W kompletowaniu materiałów do opracowania planu należy wykorzystać następujące kategorie :

- kryteria oceny i strategie

w analizowanej firmie dokonano identyfikacji mocnych i słabych stron jej działalności, bazując na oszacowaniu danych i sformułowanych celach firmy. Należy przedstawić te strategie, które zapewniają przeżycie o rozwój firmy,

- taktyka

obejmuje działania operacyjne umożliwiające wdrożenie w zasadzie każdej strategii firmy,

- okres przyjęty w realizacji planu strategicznego

oznacza specyficzny okres, w którym poszczególne taktyki będą wdrażane,

- odpowiedzialność

jest związana z osobą, która będzie w pierwszej kolejności (przede wszystkim) odpowiedzialna za wdrożenie poszczególnych działań taktycznych,

- oszacowanie kosztów

oznacza zestawienie finansowych nakładów, które wiążą się z wykonaniem działań taktycznych,

- fundusze

określają źródła, z których będą pokrywane konieczne do ponoszenia nakłady na realizację działań taktycznych.

Wybrane strategie biznesu

Określając strategie biznesu pamiętać musimy o trzech poziomach strategii :

1. Na poziomie przedsiębiorstwa (Jakiego rodzaju działalności powinno podjąć przedsiębiorstwo?),

2. Na poziomie jednostki operacyjnej (Jakie produkty i usługi oferować ?),

3. Na poziomie funkcjonalnym (obsługuje takie funkcje jak : finanse, prace badawcze, marketing).

WYBRANE STRATEGIE BIZNESU Punktem wyjścia dla sformułowania alternatywnych strategii biznesu jest rozważenie własnej pozycji konkurencyjnej. Określenie syntetycznej - podstawowej strategii wynika z misji firmy. Strategie wynikające z pozycji rynkowej firmy obejmują kierunki działań związanych z uzyskaniem przewagi na rynku konkurencyjnym przez produkcję nowych towarów, o lepszej jakości, niezawodności, o niższych cenach związanych z minimalnymi kosztami wytwarzania, niższych kosztów eksploatacji oraz zapełnienia luk rynkowych itp. Należy ocenić koszty każdej strategii - inwestycyjne, operacyjne itp. Formułowanie strategii ogólnej związane jest z cząstkowymi strategiami o charakterze funkcjonalnym jak np. strategie marketingowe, produktowe, zmiany i doskonalenia technologii, zmiany w logistyce ( sposoby sprzedaży, nabywania, odbiorcy i dostawcy ), metody produkcji, jakość, wykorzystanie zasobów ludzkich, nowe lub usprawnione systemy zarządzania itp. Syntetycznym rezultatem powinno być opracowanie memorandum zawierającego cele, zadania i przyjęte do realizacji strategie.

Oczekiwane rezultaty i korzyści

Należy tu opisać, jakie korzyści uzyska inwestor (firma ) po osiągnięciu zamierzonych celów, jak zwiększy się kapitał firmy po realizacji przewidzianych Biznes Planem.

OCZEKIWANE REZULTATY I KORZYŚCI Należy: - przedstawić cele i żądania oraz ich terminy realizacji, oszacować wartość firmy po realizacji celów i żądań przewidzianych Biznes Planem, - podać w jakiej postaci i wysokości inwestorzy uzyskają zwrot kapitału.

Rozdział 4

Business plan dla przedsięwzięcia gospodarczego polegającego na prowadzeniu działalności handlowo – usługowej.

4.1 Przedmiot studium wykonalności

Przedmiotem studium wykonalności jest rozbudowa istniejącego Supersamu i budowa nowego pawilonu handlowego – supermarketu o powierzchni 2000m² z całą infrastrukturą według nowoczesnej technologii LLEWTABHALLEW spełniająca wymagania jakościowe jakie stawia rynek wobec obiektów branży handlowej w zakresie sprzedaży detalicznej artykułów spożywczych, chemii gospodarczej i wyrobów przemysłowych.

Realizacja przedsięwzięcia pozwoli na ekspansję i rozwój działalności handlowej gwarantujący dostosowanie się do szybko zmieniających się warunków handlu detalicznego w Polsce, a w szczególności na trwale zwiększenia dochodów oraz sprostaniu potencjalnej konkurencji i spełnienie coraz to wyższych wymagań stawianych przez konsumentów. Zminimalizuje to tym samym stopień ryzyka prowadzenie działalności gospodarczej na tym dynamicznie rozwijającym się rynku.

Ponadto na bazie powstałego zaplecza możliwe będzie zamieszczenie, rozszerzenie działalności o handel niektórymi wyrobami przemysłowymi. Osiągnięcie omówionych celów zapewnić ma realizacja zamierzeń inwestycyjnych będących przedmiotem niniejszego studium.

Wstępne dane techniczne i szacunkowe wielkości nakładów inwestycyjnych i kosztorysów następujących podmiotów gospodarczych: LLEWTABHALLEW Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, Przedsiębiorstwa Modernizacji Obiektów Przemysłowych „CEMA” S.A. w Opolu, Politechnicznego Przedsiębiorstwa Wdrożeniowego Almatex Sp. z o.o. w Opolu, specjalisty do spraw wycen i kosztorysowania i projektowania. W szacunkach zastały uwzględnione aktualne ceny i stawki występujące na rynku wyposażenia produktów i usług.

4.2. Streszczenie oceny finansowej przedsięwzięcia

Analiza możliwości budowy i eksploatacji pawilonów handlowych będąca podmiotem niniejszego studium wykazuje następujące wskaźniki ekonomiczno – finansowe:

• przepływy pieniężne generowane przez inwestycje są dodatnie tzw. wpływy są wyższe od wydatków,

• próg rentowności inwestycja osiąga już przy wykorzystaniu 74,4% nominalnej zdolności sprzedaży,

• zainwestowany kapitał powinien zwrócić się w okresie 3,5 roku, licząc od daty rozpoczęcia inwestycji, a w okresie nieco krótszym od 3 lat licząc momentu osiągnięcia pełnej zdolności sprzedaży.

4.3. Prezentacja promotora przedsięwzięcia

Promotorem przedsięwzięcia jest firma handlowa Niedziela z siedzibą w Opolu istniejąca od 15 czerwca 1990 roku w formie prawnej jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. Właścicielem firmy od momentu jej powstania jest pan Ryszard Bniowicz, lat 45 legitymujący się wykształceniem średnim technicznym, wcześniej zatrudniony był na stanowisku kierowniczym w Zakładach Aparatury Chemicznej APC „Metalchem” w Opolu zarządzając przez 5 lat 60-cio osobowym zespołem jednostki logistycznej Zakładów. Pełnił też funkcję członka rady prawniczej przez dwie kadencje. Firma zatrudnia obecnie dwóch pracowników kierowniczych. Pani Aleksandra Wagner, lat 40, wykształcenie. Zatrudniona w firmie w 1990r. jako ekspedientka, a od 1995 kierownik sieci sklepów w dzielnicy Opole – Metalchem. Poprzednio pracowała przez 10 lat w APC „Metalchem” w dziale zaopatrzenia. Pan Jan Zych, lat 37, wykształcenie średnie techniczne. Zatrudniony od 1996r. początkowo jako ekspedient, a następnie na stanowisku kierownika sklepu w dzielnicy Opole- Metalchem, 15-to letni staż pracy. Obejmował m.in. kierowanie Wydziałem Gospodarki Komunalnej w Opolu – 6 lat praca w dziale zaopatrzenia Igloopolu – 2 lata pracy w Sanepidzie oraz 2 lata praca w szkolnictwie.

4.4. Charakter dotychczasowej działalności

Od początku swojej działalności firma zajmuje się handlem detalicznym artykułami spożywczymi i chemią gospodarczą. Sprzedaż wyżej wymienionych artykułów prowadzona jest w następujących sklepach znajdujących się w Opolu:

1. sklep samoobsługowy na ul. Oświęcimskiej 92 o powierzchni 360m²,

2. sklep spożywczy na ul. Złotej 1 o powierzchni 100m²,

3. sklep spożywczy na ul. Białej 159 o powierzchni 90m²,

4. sklep spożywczy na ul. Popiełuszki 78 o powierzchni 90m²,

5. sklep spożywczy na ul. Podbornej 25 o powierzchni 50m²,

Osiedle Malinka II

6. sklep samoobsługowy na ul. Jodłowej 13 o powierzchni 370m²,

Łączna powierzchnia sprzedaży wynosi 1060m². Istnieją również dwa punkty sprzedaży artykułów spożywczych na targowisku opolskim przy placu Kopernika. Sklep na ul. Oświęcimskiej 96 (360m²) i Złotej 1 (100m²) są własnością firmy. Pozostałe są dzierżawione na okres do 15 lat (z możliwością przedłużenia) lub na czas nieokreślony ( na ul. Podbornej, własność gminy Opole ).

Miesięczne obroty netto firmy kształtują się obecnie na poziomie 1 mln zł, z czego poszczególne sklepy osiągają następujące przychody ze sprzedaży:

- Jodłowa 13 540 000zł/m-c,

- Oświęcimska 92 250 000zł/m-c,

- Złota 1 80 000zł/m-c,

- Popiełuszki 78 60 000zł/m-c,

- Białej 159 40 000zł/m-c,

- Podborna 25 30 000zł/m-c,

Razem: 1 000 000zł/m-c.

W chwili obecnej poziom zatrudnienia wynosi: 50-ciu pracowników etatowych i 10-ciu pracowników na umowy zlecenia. Struktura zatrudnienia kształtuje się następująco:

1. Personel administracyjny:

• dwóch pracowników kierownictwa,

• dwóch pracowników ekonomicznych.

2. Pracownicy obsługi bezpośredniej:

• 40-stu pracowników bezpośredniej obsługi sklepów,

• dwóch pracowników bezpośredniej obsługi punktów sprzedaży targowej,

• czterech pracowników zatrudnionych na stanowiskach związanych z transportem.

4.5. Analiza marketingowa

Charakterystyka asortymentu

Handel detaliczny artykułami spożywczymi i chemią gospodarczą obejmuje następujący zakres i strukturę asortymentu:

udział

1) przetwory mleczne 16%

2) mięso i wędliny 18%

3) chemia gospodarcza 8%

4) owoce, warzywa 7%

5) alkohol (wódka, wino, koniaki) 9%

6) papierosy 4%

7. pozostałe (mrożonki, napoje,

art. sypkie, makarony, przyprawy) 38%

Razem: 100%

Na podstawie powyższego zestawienia można stwierdzić, że oferta handlowa obejmuje podstawowy koszyk spełniający wymagania wszystkich konsumentów zapewniając im kompleksową obsługę.

4.6. Perspektywy rynkowe i konkurencja

Opole jest miastem średniej wielkości liczącym 150 tyś. mieszkańców, z których każdy wydaje miesięcznie na żywność, chemię gospodarczą i środki higieny osobistej średnio nieco powyżej 300zł. Można więc ostrożnie szacować miesięczne zapotrzebowanie na tym rynku na kwotę około 40mln zł.

Przedsięwzięcie polegające na rozbudowie istniejącego Supersamu przy ul. Jodłowej w bardzo atrakcyjnej, z punktu widzenia rynku konsumenta, okolicy Opole – Malinka II pozwoli na wzrost obrotów poprzez pozyskanie dodatkowych klientów, którzy dotychczas nie mogą być obsłużeni z racji zbyt małej powierzchni sklepowej. W rejonie lokalizacji Supersamu w promieniu 1-1,5 km mieszka około 20 tys. ludzi, natomiast w obrębie 2-3 km nie ma takiego miejsca, gdzie mogłoby powstać podobne lub większe centrum handlowe. Przewiduje się, że po rozbudowie Supermarket będzie obsługiwał około 3 do 3,5 tys. klientów dziennie zapewniając im komfortowe zakupy bez dotychczasowej uciążliwości braku przestrzeni i długiego czasu oczekiwania na obsługę.

Budowa Supermarketu przy ul. Oświęcimskiej o powierzchni 2000m², z całą infrastrukturą, praktycznie zamyka w tej części Opola – Metalchem możliwość budowy takiej placówki przez konkurencję z uwagi na brak w tej dzielnicy wolnych terenów o tak atrakcyjnej lokalizacji. Zakupiony pod budową Supermarketu grunt o powierzchni 1 ha zlokalizowany jest w sąsiedztwie działki, gdzie Petrochemia Płock S.A. buduje stację paliw. Ponadto Supermarket znajdowałby się w bliskiej odległości (około 8 km) drogi dojazdowej do autostrady A-4 Wrocław-Katowice, a także na terenie kompleksu przemysłowego APC „Metalchem” o dużym potencjale wzrostu zatrudnienia. W ramach tego kompleksu funkcjonuje 40 firm zatrudnionych 2 tys. pracowników, a w najbliższej przyszłości należy spodziewać się, zważywszy na fakt, że jest to centrum przemysłowe Opola, znacznego przyrostu liczby zatrudnionych. Na obszarze o promieniu 4 km wokół Supermarketu mieszka około 20 tys. ludzi, natomiast w pobliskich miejscowościach odległych o 8-10 km dodatkowo 10 tys. mieszkańców. Do miejscowości tych (Przywory i Kąty Opolskie, Chorula, Miedziana, Kosowice, Kamieniec Śląski i Tarnów Opolski) prowadzi droga bieżąca obok miejsca lokalizacji planowanego Supermarketu. Zatem istnieją podstawy, aby oszacować średnią liczbę klientów Supermarketu na poziomie 4,5 do 5 tys. w ciągu jednego dnia.

Reasumując potencjalny popyt ze strony lokalnych klientów może się ukształtować na poziomie przekraczającym zdolność podaży projektowanych pawilonów handlowych.

W ostatnim okresie detaliczny rynek artykułów spożywczych rozwija się w Polsce bardzo dynamicznie. Istniejące sklepy są modernizowane, powstają nowe. Jest to efekt rosnącego popytu gospodarstw domowych na usługi kompleksowej sprzedaży w dogodnych porach i komfortowych warunkach, a także rosnącej zamożności rodzin oraz dyskontowania przyszłości przez licznych inwestorów tej branży. Dostrzegły to również firmy zachodnie. Gra toczy się o dużą stawkę. Nowo powstałe i istniejące firmy będą konkurować między sobą m.in. jakością towarów i usług, nowoczesnością sklepów, ofertą asortymentu produktów spożywczych i innych wyrobów oraz ich cenami.

Aby stawić czoła rosnącej konkurencji firma zawarła umowę licencyjną z organizacją SPAR (Holandia). Przyszłe umowy franchisingowe w ramach tego systemu zapewniłyby sprawną dystrybucję artykułów handlowych, możliwość czerpania korzyści ze wspólnego nabywania towarów, działań promocyjnych i technik handlu detalicznego zaspokajających zmieniające się potrzeby konsumentów.

4.7. Polityka sprzedaży - polityka cenowa

Przyjęto założenie, że większość sprzedaży obejmować będzie towary codziennego zapotrzebowania każdego gospodarstwa domowego, znajdującego się w bezpośrednim i dalszym sąsiedztwie sklepów. Ponadto oferta będzie zawierać pełny asortyment suchych artykułów spożywczych, świeżych warzyw i owoców, chemii gospodarczej, kosmetyków i środków higieny osobistej oraz niektóre wyroby przemysłowe.

Na podstawie dotychczasowych doświadczeń w zakresie detalicznego handlu artykułami spożywczymi firma zamierza kontynuować obecną politykę sprzedaży. Polega ona na sprzedaży artykułów podstawowego koszyka po cenach minimalnych (minimalna marża) przy założeniu i codziennym monitorowaniu średniej marży sprzedaży na poziomie 16-18%. Po zakończeniu inwestycji planuje się stopniową likwidację sprzedaży w sklepach zlokalizowanych w dzielnicy miasta, gdzie powstanie Supermarket tj. sklepów na ulicy Oświęcimskiej 92 oraz Złotej.

4.8. Ilościowy program sprzedaży - przychody ze sprzedaży towarów

Projektowane pawilony handlowe zapewnią sprzedaż o wartości nieco ponad 30mln zł/rok.

Założono, że po zakończeniu fazy budowy nominalna zdolność sprzedaży osiągnięta zostanie w czasie 2 do 3 tygodni.

Przy ustaleniu wartości sprzedaży, w oparciu o dotychczasowe wyniki i analizę rynku konsumenta, przyjęto założenie, że szacunkowy udział poszczególnych grup towarów o wartości sprzedaży netto wyniesie w skali roku w mln zł:

- przetwory mleczne - 5,4

- mięso, wędliny, drób - 6,2

- chemia gospodarcza - 2,4

- owoce, warzywa - 2,3

- alkohol - 2,6

- papierosy - 1,2

- pozostałe - 11,2

RAZEM - 31,3

Zgodnie z harmonogramem realizacji przedsięwzięcia pełna sprzedaż zostanie uruchomiona od połowy stycznia 1999r. w Supermarkecie na ulicy Jodłowej, a w połowie maja 1999r. w Supermarkecie na ul. Oświęcimskiej. Uwzględniając ponadto następujące fakty i przyjmując poniższe założenia:

1. jeden klient wydaje obecnie na zakupy jednorazowo od 14 do 18zł,

2. dotychczasowa dzienna obsługa kształtuje się na poziomie 3 tysięcy klientów,

3. po zakończeniu modernizacji i budowy przewiduje się dzienną obsługę na poziomie 3 i 4 tys. klientów odpowiednio w Supersamie i Supermarkecie (w niedzielę – odpowiednio nieco ponad 800 i 1300 klientów),

4. dotychczasowy średni obrót miesięczny w przeliczeniu na 1m² powierzchni sprzedaży wynosi 941 złotych,

można prognozować przychody ze sprzedaży w kolejnych latach przedsięwzięcie na następującym poziomie:

ROK 1999:

I kwartał - 3mln zł

II kwartał - 4mln zł – Supersam

- 3mln zł – Supermarket

RAZEM II kwartał - 7mln zł

III i IV kwartał łącznie - 17mln zł

Zatem przychody ze sprzedaży w 1997r. osiągną ogółem wartość około 27mln zł.

W następnych latach działalność z wykorzystaniem 100% zdolności sprzedaży przychody kształtować się będą w skali roku na poziomie 31mln złotych.

Ze względu na zasadę ostrożności wyceny i szacunków, całość rachunków przeprowadzono w oparciu o minimalne ceny sprzedaży, mniej niż przeciętną liczbę klientów oraz niższy od dotychczasowego średni obrót przypadający na 1m² powierzchni sprzedaży.

4.9. Organizacja i zatrudnienie

Realizacji tego przedsięwzięcia podejmuje się Firma Handlowa Niedziela z siedzibą w Opolu.

Projektowane zatrudnienie wyniesie 65 pracowników obsługi bezpośredniej. Obsługa pośrednia, w tym administracja i kierownictwo stanowić będzie 6 osób. Większość pracowników zagwarantowana będzie z dotychczasowego zatrudnienia.

Struktura zatrudnienia przedstawiać się będzie następująco:

Lp. Specyfikacja Ilość Struktura

pracowników zatrudnienia

I personel administracyjny 6 8%

1) kierownik sklepu 3

2) księgowość administracyjna 3

II pracownicy obsługi 46 65%

bezpośredniej

1) kasjer 26

2) operator komputera 5

3) obsługa stoiska mięsnego 10

4) ochrona sklepu 5

III służby pomocnicze 19 27%

1) transport 15

2. przyjmowanie transportu 4

i ekspozycja

RAZEM: 71 100%

4.10. Ryzyko realizacji projektu

Realizacja budowy, wyposażenia, uruchomienia a następnie prowadzenia działalności w projektowanych pawilonach handlowych nie stwarza problemu. Budowa tego typu obiektów jest sprawdzona i opracowana przez działające w branży firmy zagraniczne i krajowe. Wieloletnie doświadczenie, wiedza, umiejętności i osobowość zarządzającego firmą oraz wysokie kwalifikacje kierownictwa gwarantują sukces tego przedsięwzięcia. Zatrudnieni pracownicy wykonują swoją pracę na wysokim poziomie profesjonalnym.

Zagrożeniem w fazie prowadzenia działalności handlowej może być fakt, że Firma Handlowa Niedziela nie jest obecnie zrzeszona z żadną siecią sklepów zarówno ogólnopolskich jak i zachodnich. Sieci te bardzo dynamicznie wchodzą w polski rynek stwarzając silną konkurencję dla pojedynczych uczestników tego rynku. Zdając sobie sprawę z istnienia takiego ryzyka podejmowane są starania o wejście do jednej z ogólnopolskich sieci sklepów. Toczą się już negocjacje w tej sprawie z organizacją holenderską o zasięgu ogólnonarodowym SPAR. Obecnie firma zawarła już umowę licencyjną z tą organizacją, a przyszłe umowy franchisingowe zapewnią hurtowe dostawy towarów po atrakcyjnych cenach pozwalających realizować konkurencyjną sprzedaż detaliczną. Planowane porozumienie wyeliminowałoby więc ryzyko związane z konkurencją cenową i systemową.

Innym ryzykiem jest ryzyko związane z lokalizacją. Jednakże Supermarket powstałby z dzielnicy, gdzie brak jest wolnych terenów o tak atrakcyjnej lokalizacji, natomiast w tej części Opola, gdzie będzie rozbudowany Supersam, jak wynika ze wstępnego rozeznania, nie przewiduje się budowy tego typu dużych obiektów handlowych.

Teren lokalizacji nowo budowanego centrum handlowego w dzielnicy Opole - Metalchem jest położony na średniej trasie rzeki Odry i nie był objęty zalewem powodziowym w lipcu 1997r., chociaż zasięg wód powodziowych osiągnął tereny położone w bliskim sąsiedztwie.

Ryzykiem związanym ze zdarzeniami losowymi podzieliła się już z promotorem projektu jedna z większych firm ubezpieczeniowych, tj. Commercial Union na Życie S.A. gwarantując ubezpieczenie na wypadek zdarzeń losowych na kwotę około 1,2mln złotych.

Rozdział 4

Ocena finansowa przedsięwzięcia

5.1 Kapitał inwestycyjny i obrotowy

1. Kapitał inwestycyjny niezbędny do uruchomienia przedsięwzięcia opracowany został na podstawie kosztorysów budowlanych, ofert wykonawców i producentów, zawartych umów wstępnych na dostawy i wykonawstwo oraz zestawień wyposażenia i kosztów jego zakupu według aktualnie występujących cen rynkowych. Prawidłowość przyjętych cen skontrolowano według aktualnych ofert firm konkurencyjnych. Pozostałe nakłady kapitałowe przyjęto wskaźnikowo jak dla obiektów o podobnej strukturze i profilu działalności. Całkowity kapitał inwestycyjny wyniesie 3 815 tys. złotych.

(Nakłady inwestycyjne na środki trwałe i obrotowe zostaną przedstawione w tablicy).

2. Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy oraz źródła pozyskiwania kapitału:

Kapitał inwestycyjny i obrotowy finansowany będzie z następujących źródeł:

Źródła Środki Kapitał Ogółem

finansowania trwałe obrotowy

Kredyt

długoterminowy 3 072 000 - 3 072 000

Kredyt

krótkoterminowy - - -

Kapitał własny 384 000 360 000 744 000

Do obliczenia związanych z obsługą kredytu długoterminowego zostały przyjęte założenia:

1) okres kredytu - 10 lat,

2) okres karencji - 10 miesięcy,

3. oprocentowanie do 27% płatne miesięcznie,

4. raty kredytu płatne miesięcznie.

Przewiduje się otrzymanie kredytu w kilku transzach. Środki obrotowe będą finansowane kapitałem własnym oraz częściowo obecnym przez wynegocjowanie z dostawcami systemu SPAR dłuższych terminów płatności zobowiązań.

5.2 Koszty realizacji

Koszty własne działalności handlowej w nowo budowanych obiektach zostały ustalone w oparciu o wielkości podstawowe oraz aktualne ceny stawki i taryfy podatkowe, wysokość odsetek od kredytów bankowych obowiązujących aktualnie.

W ramach kosztów i cenach nie uwzględniono inflacji i współczynników wzrostu kosztów wynikających z upływu czasu. Wszelkie wyliczenia prowadzi się w cenach stałych.

(Kalkulację kosztów realizacji sprzedaży przedstawię w tablicy)

• zapotrzebowanie energii elektrycznej wyniesie 401 MWh rocznie,

• koszty robocizny, płace administracji i narzuty na płace obliczane będą w oparciu o średnią płacę pracowników podwyższaną o 15%. W ramach narzutów do płac uwzględnione zostały opłaty ZUS o wysokości 45% funduszu płac i opłaty na fundusz pracy w wysokości 3% funduszu płac w firmie,

• amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych została ustalona w oparciu o aktualne stawki amortyzacyjne,

• koszty remontów bieżących i konserwacji ustalone zostały w stosunku do amortyzacji środków trwałych oraz obecnie prowadzonych prac w tym zakresie,

• opłaty licencyjne będą uiszczane miesięcznie w wysokości 1,5% wartości sprzedaży netto zgodnie z zawartą umową licencyjną z organizacją SPAR,

• materiały eksploatacyjne – tą pozycję kosztów przyjęto szacunkowo na podstawie praktyki eksploatacyjnej podobnych obiektów,

• pozostałe koszty ogólne sprzedaży obejmują usługi socjalne, wydatki na BHP, usługi zewnętrzne, reklamę, raty leasingu operacyjnego, straty, kradzieże i inne,

• w kosztach ogólnozakładowych ujęte zostały czynsze dzierżawne, podatki majątkowe, ubezpieczenia, zaopatrzenie w materiały biurowe, opakowania, delegacje, telefony i faksy,

• w zestawieniu kalkulacyjnym kosztów ujęto przeciętne koszty obsługi kredytowej od kredytów długo i krótkoterminowych.

5.3. Analiza wskaźników finansowych inwestycji

Analiza synchronizacji wpływów z wydatkami, czyli płynność finansowa w całym okresie realizacji i przedsięwzięcia przeprowadzona została na podstawie tablicy przepływów pieniężnych dla celów planowania finansowego (tablica 7). Z analizy tej wynika, że projekt wykazuje pełną płynność finansową.

Świadczą o tym:

• zrównoważenie wpływów i wydatków gotówkowych w okresie budowy,

• nadwyżka gotówki w okresie eksploatacji, uzyskana w wyniku wzrostu zysku zatrzymanego.

5.4. Wartość zaktualizowana netto (NPV)

Wartość zaktualizowana netto (NPV – net present value) obliczona została w oparciu o tabelę przepływów strumieni gotówkowych z uwzględnieniem dyskonta w okresie budowy i eksploatacji obiektu w wysokości stopy procentowej kredytu inwestycyjnego tj. 27%. Wartość zaktualizowana netto została obliczona w tablicy 8 i wynosi dla niniejszego projektu 946 tys. złotych. Jej dodatnia wartość pozwala pozytywnie ocenić efektywność inwestycji.

5.5. Wewnętrzna stopa procentowa (IRR)

Wewnętrzna stopa procentowa (IRR – internal rate of return) jest stopą dyskontową, przy której wartość zaktualizowana wydatków pieniężnych, czyli wartość zaktualizowana netto NPV równa się zero.

Wewnętrzna stopa procentowa została obliczona w oparciu o dane przedstawione w tabeli przepływów gotówkowych (tablica 8) metodą kolejnych przybliżeń.

Wewnętrzna stopa procentowa określa dokładną rentowność przedmiotowego projektu przy przyjętych założeniach i wynosi 81,6% klasując się powyżej kosztu kapitału przyjętego na poziomie 27%, co potwierdza finansową efektywność inwestycji.

Tak policzona wewnętrzna stopa dla pełnych nakładów inwestycyjnych określa maksymalną stopę oprocentowania kredytów, którą inwestor może zapłacić nie powodując strat w przedsięwzięciu.

5.6. Okres zwrotu nakładów inwestycyjnych

Kolejnym kryterium oceny decyzji inwestycyjnej jest okres w jakim inwestor osiągnie zwrot zainwestowanego kapitału poprzez wypracowanie zysku w czasie eksploatacji projektowanego obiektu inwestycyjnego. Przy czym przez zysk rozumie się zysk netto po opłaceniu podatków zwiększony o koszty finansowe i amortyzację.

W omawianym przypadku całkowity nakład inwestycyjny (kapitał inwestycyjny i obrotowy) w wysokości 3 816 tys. zł zwróci się w okresie 3,5 roku od momentu rozpoczęcia inwestycji, a w okresie nieco krótszym 3 lata od momentu rozpoczęcia pełnej eksploatacji obiektów.

5.7. Próg rentowności

Próg rentowności określa poziom wyrównania dochodów ze sprzedaży z kosztami realizacji, a więc sprowadza się do określenia wielkości sprzedaży, przy której firma może funkcjonować nie przynosząc strat, ale też nie osiągając zysków.

W przypadku przedmiotowego projektu próg rentowności osiągnięty zastanie już przy wykorzystaniu 74,4% nominalnej zdolności sprzedaży, a w ujęciu wartościowym próg rentowności wynosi 23 313 tys. zł obrotów netto w skali roku.

Do wyliczeń przyjęto następujące dane:

• koszty stałe = 3 048 tys. zł,

• koszty zmienne = 27 239 tys. zł,

• kalkulowane jednostkowe koszty zmienne = 3 378 zł/jedn.

Dla celów analizy progu rentowności i przeprowadzenia analizy możliwości struktura wielo asortymentowa sprzedaży została zamieniona na jedno asortymentową poprzez wyznaczenie średnich ważonych ilości i cen jednostkowych towarów, a koszty zmienne i wartość sprzedaży zostały przeliczone na tak wyznaczoną średnią jednostkę asortymentową.

Przedział wrażliwości na zmiany wielkości sprzedaży jest dość szeroki i wynosi on 25% nominalnej zdolności sprzedaży przy progu rentowności równym 74,4%.

5.8. Analiza wrażliwości przedsięwzięcia

Analiza wrażliwości przedsięwzięcia na zmiany poszczególnych parametrów ekonomicznych została obliczona na podstawie danych przedstawionych wcześniej przy analizie progu rentowności.

Wrażliwość zamierzenia inwestycyjnego została zbadana przy założeniu wykorzystania pełnej zdolności sprzedaży projektowanej inwestycji.

Obliczano wrażliwość projektu na zmiany:

• ceny sprzedaży,

• poziomu kosztów zmiennych,

• poziomu kosztów stałych.

Określony został również poziom sprzedaży wystarczający dla pokrycia kosztów rezydualnych.

Szerokość przedziałów wrażliwości podano w stosunku do danych na podstawie których obliczono próg rentowności.

Przedział wrażliwości na zmiany ceny sprzedaży wynosi 3,3%. Oznacza to, że kalkulacyjną (średnią) ceną można obniżyć o 3,3% i sprzedaż nie będzie przynosić strat. Przedział wrażliwości na zmianę kosztów stałych wynosi 34,4%. Oznacza to, że mogą one wzrosnąć do poziomu 4 097 tys. złotych, a sprzedaż nie będzie przynosić strat.

O zdolności przedsięwzięcia do przetrwania szczególnie niekorzystnych warunków informuje wskaźnik pokrycia kosztów rezydualnych. Określa ona minimalną wysokość sprzedaży, przy której zostaną pokryte koszty bez uwzględnienia amortyzacji. Dla przedmiotowego projektu wskaźnik ten wynosi 67,4% tzn. że koszty rezydualne zostaną pokryte przy sprzedaży rocznej o wartości netto 21 133 tys. złotych.

Wnioski końcowe

Proces opracowania Biznes Planu musi być oparty na doświadczeniu, które pozwala wykreować istotne narzędzie zarządzania firmą, dające możliwość zmierzenia i przedstawienia rozwoju firmy. Biznes Plan nie ma charakteru statycznego ale dynamiczny, przebiegający zgodnie ze zmianami otoczenia. Wiele wskaźników jest faktycznym odbiciem osiągnięć firmy. Wskaźniki te pozwalają określić konkurentów, ogólne warunki gospodarowania, wzrost albo spadek popytu na produkty firmy, zapotrzebowanie na nowe produkty, walkę o pozyskanie potencjalnie nie wykorzystanych nowych rynków itp. Plan firmy powinien być zorientowany na stałą zmianę celów - od mniej do bardziej efektywnych z uwzględnieniem w transakcjach i poczynaniach firmy zmian zachodzących w otoczeniu, a w szczególności na rynku. Biznes Plan jest elastycznym narzędziem zarządzania, który pozwala dokonać zmian w biznesie odpowiednio do realnych warunków gospodarowania. Dzięki Biznes Planowi firma zna szczegółowe zasady prowadzenia biznesu w danym okresie, poznaje swoje silne i słabe strony. Kierownictwo firmy umie także ocenić na podstawie tego dokumentu dostępność środków rzeczowych i finansowych oraz dokonać wyboru odpowiedniego personelu, właściwie zorientowanego w działaniu na tym polu i w pełni odpowiedzialnego za podejmowanie decyzji. Dzięki temu dokumentowi uzyskuje się wiedzę o branży, o rynku, o konkurencji. Można użyć tych informacji do ukierunkowania działalności i wprowadzenia postępu oraz rozwoju własnej firmy. Biznes Plan jest bardzo ważnym dokumentem roboczym, który umożliwia rozwój biznesu i czyni go zdolnym do życia.

BIBLIOGRAFIA:

1. MARKETING

Philip Kotler

2. MARKETING PRODUCENTA I EKSPORTERA

Klemens T. Białecki

3. KIEROWANIE

James A.F. Stoner

1. BUSINESS PLAN - czyli jak zrobić dobry interes.

Colin i Paul Barrow

2. BIZNES PLAN - PODSTAWOWYM INSTRUMENTEM KIEROWANIA FIRMĄ

Wiesław M. Grudzewski

3. BUSINESS PLAN

Andrzej Ganicz

4. JAK OPRACOWAĆ BUSINESS PLAN

Maciej S. Mulak, M.B.A.

5. BIZNES PLAN

Ewa Filar

6. RÓB BIZNES

Jefrey Morrow

1 Jagieła J., Nicewicz A., „Business Plan” 1993 str. 3

2 Colin, Barrow „Business Plan” 1988 str. 10

3 Colin, Barrow „Jak zrobić dobry interes” 1988 str. 12

4 Korczyn Aleksander „Jak opracować business plan?” str. 75

5 Maciej S. Mulak „Jak opracować business plan” rozdział 4 „Jak zbadać rynek” str. 41

6 Maciej S. Mulak „Jak opracować business plan” rozdział 5 „Marketing” str. 105

7 Lucyna Kowalczyk „Business Plan, czyli jak poznać kredytobiorcę” – Biblioteka Bankowa

8 Maciej S. Mulak „Jak opracować business plan” rozdział 7 „Organizacja przedsięwzięcia” str. 154

9 Lucyna Kowalczyk „Business Plan, czyli jak poznać kredytobiorcę” str. 72

10 Lucyna Kowalczyk „Business Plan, czyli jak poznać kredytobiorcę” str. 115

11 Maciej S. Mulak „Jak opracować business plan” str. 19

12 Maciej S. Mulak „Jak opracować business plan” 1988 str. 19

13 Aleksander Korczyn „Jak opracować business plan?” str. 27

14 Andrzej Cania „Business Plan” 1991 str. 61