SYSTEMY INFORMATYCZNE W

LOGISTYCE

WSTĘP

Obecnie coraz więcej przedsiębiorstw prowadzi działalność gospodarczą nie tylko na terenie Polski, ale rozszerza swoją ekspansję na obszar Unii Europejskiej, a nawet planuje działania w skali globalnej. Z jednej strony wymusza to zastosowanie nowoczesnych technologii i narzędzi informatycznych wspomagających działania logistyczne, z drugiej zaś zastosowanie tych rozwiązań powoduje wzrost roli i znaczenia logistyki w przedsiębiorstwie.
Jednak czasy kiedy zaawansowane systemy informatyczne wspierające podejmowanie decyzji logistycznych były gwarantem odniesienia sukcesu już minęły. Obecnie wdrożenie nowoczesnych rozwiązań informatycznych nie daje już przewagi konkurencyjnej, pozwala jedynie na nie pozostanie w tyle. Należy także pamiętać, że aby wdrożenie konkretnych technologii przyniosło oczekiwany skutek należy zbadać, czy faktycznie dane rozwiązanie jest niezbędne i najlepsze oraz czy istnieją wystarczające możliwości pozwalające na jego implementację.

Systemy informatyczne w logistyce to np.:

• systemy magazynowania, identyfikowania i śledzenia towarów (RFID),

• systemy optymalizacji i zarządzania flotą transportową,

• zintegrowane logistyczne systemy informatyczne umożliwiające komunikację z klientami, przewoźnikami i innymi uczestnikami łańcucha logistycznego (CRM),

• systemy wspomagania decyzji (hurtownie danych),

• wyspecjalizowane systemy analityczno-raportowe.

1. Miejsce informacji w zarządzaniu logistyką.

Zarządzanie logistyką opiera się przede wszystkim na analizie i integracji wszystkich procesów związanych z trzema podstawowymi przepływami w łańcuchach dostaw. Należą do nich:

• Przepływ produktów od dostawców poprzez producentów aż do finalnych odbiorców,

• Przepływ pieniędzy działający w obie strony,

• Przepływ niezbędnych w tym rurociągu informacji dotyczących wszystkich sfer łańcucha dostaw, odbywający się nie tylko od dostawców do klientów, ale też pomiędzy poszczególnymi uczestnikami wszystkich procesów logistycznych. (zaznaczony na schemacie kolorem czerwonym).

Należy podkreślić istotną rolę jaką spełnia informacja. Bez niej niemożliwe jest zintegrowanie zarządzania logistyką. Dlatego informacje muszą być odpowiednio gromadzone i wykorzystywane w procesach decyzyjnych dotyczących przepływu dóbr i pieniędzy .

Ponieważ logistyka łączy się z innymi elementami działalności w przedsiębiorstwie, również zarządzanie informacją wspomaga wszystkie dziedziny w firmie. Jeśli będzie się dążyć do usprawnienia systemów informacyjnych i ich efektywnego wykorzystania zyska na tym nie tylko zarządzanie logistyką ale także poprawi się całokształt funkcjonowania przedsiębiorstwa.

2. Technologie stosowane w dziedzinie informacji logistycznej.

Są różnorodne sposoby przekazywania gromadzenia i zarządzania informacjami. Do najczęściej stosowanych w zarządzaniu logistyką należą:

• Kody kreskowe służące do identyfikacji materiałów i wyrobów

• Elektroniczna wymiana danych EDI

• Urządzenia do wprowadzania danych: czytniki, CD-R

• Systemy eksperckie

• Dokumentacja przepływu: faktury, dowody przyjęcia i wydania towaru

• Środki emisji i przekazu informacji: komputery, intranet

Poniższy schemat ilustruje system przepływu informacji w systemie logistycznym przedsiębiorstw.

1. Zastosowanie informatyki w logistyce.

Im większa jest złożoność wyrobów, procesów dystrybucji i obsługi klienta tym więcej wytwarza się informacji, którą trzeba segregować i wykorzystywać. „Pojawienie się komputerów po drugiej wojnie światowej [...] doprowadziło do nowej dziedziny zwanej informatyką"

Natomiast rozwój informatycznych nauk przyczynił się do rozwoju logistyki, dzięki nowym możliwościom przetwarzania i przesyłania informacji i decyzji.

Ponieważ technologia informatyczna szybko się polepszyła i stała się powszechnie dostępna można ją było bez problemu wprowadzić do systemów logistycznych. Powstały zintegrowane sieci informacyjne w przedsiębiorstwach. „ Najwcześniej utworzono systemy informatyczne dla gospodarki magazynowej [...] do ewidencji i porównywania danych o stanach magazynowych.” Z czasem systemy informatyczne w logistyce stały się coraz bardziej użytkowe, znacznie zmniejszono ręczne wprowadzanie danych dzięki integracji sieci z innymi działami w przedsiębiorstwie.

Postarano się także o stworzenie pro-gramów przyjaznych i niedrogich. Informatyka wspomaga procesy:

• Wprowadzania i realizacji zamówień

• Gromadzenia informacji o klientach, dostawcach i dystrybutorach

• Zarządzania zapasami

• Magazynowania

• Związane z transportem i oceną przewoźników

3. Stosowane programy komputerowe.

Programy komputerowe znalazły zastosowanie w kilku obszarach zarządzania logistyką. Są pomocne wszędzie tam gdzie dociera informacja i gdzie niezbędne jest szybkie podejmowanie decyzji:

• Obszar zaopatrzenia produkcji i dystrybucji

Wykorzystuje się programy wspomagające decyzje co i ile produkować. Są to między innymi programy prognozowania popytu, badania rynku, planowania produkcji i potrzeb, bazy danych.

• Obszar zapasów, dostaw, sprzedaży i kosztów

Prowadzi się monitoring i kontrolę tych obszarów poprzez systemy informatyczne regulujące procesy w logistyce. Odbiera się i składa zamówienia drogą poczty elektronicznej.

Ponieważ procesy logistyczne ściśle wiążą się z całościowym zarządzaniem przedsiębiorstwem, również systemy komputerowe dotyczące innych działów wspomagają i usprawniają procesy logistyczne. Należy odwołać się do powszechnie stosowanego systemu CIM, czyli Computer Integrated Manufacturing, dotyczącego zarządzania produkcją. Jego podsystemy mogą być dobra bazą informacyjną dla procesów logistycznych w przedsiębiorstwie ( zaznaczone czerwoną czcionką ).

Podsystem CAD i CAE informują o zużyciu materiałów i o strukturze dostępnych asortymentów. Podsystem CAP połączony z CAE uwidaczniają rozmiary i strukturę produkcji, co pozwala planować zapotrzebowanie na materiały. Natomiast połączenie CAP, CAE i CAA to baza informacyjna o zakupach, zapasach i miejscach magazynowania.

Do innych systemów komputerowych stosowanych już i przewidywanych w przyszłości można zaliczyć:

• Systemy elektronicznej wymiany danych EDI, których celem jest wyeliminowanie wielokrotnego wprowadzania tych samych danych oraz przyspieszenie i większa dokładność informacji, polegają na połączeniu systemów komputerowych w wielu firmach uczestniczących w łańcuchach logistycznych.

• Zarządzanie danymi w formie elektronicznych fotografii i możliwości przetwarzania obrazu ważnych dokumentów.

• Sztuczna inteligencja i systemy eksperckie wspomagające i sugerujące rozwiązania i podejmowanie decyzji

• Systemy RF ( fale radiowe ) i monitoring satelitarny pozwalające na kontakt z kierowcami transportującymi towar oraz pozwalające eliminować błędy przy wysyłkach towaru.

• Stosowanie analizy tachometrów

• Symulacje komputerowe projektów w celu uniknięcia zaangażowania kapitału

3. Podsumowanie.

Jeśli informacja jest prawidłowo zorganizowana i przekazywana sprawnie i szybko, zyskuje wówczas nie tylko zarządzanie logistyką ale też inne obszary firmy co wpływa na jej konkurencyjność. Dlatego nie należy oszczędzać na wprowadzaniu nowoczesnych systemów i informacji i doskonaleniu ich integracji, gdyż jest to pomocne przy osiąganiu celów nie tylko logistycznych ale celów całego przedsiębiorstwa. Informacje muszą być dokładne, precyzyjnie gromadzone i sformalizowane, aby komunikacja była efektywna.

Obszary logistyki stwarzają wiele możliwości dla wprowadzania nowych technologicznych innowacji w zakresie systemów informacyjnych. W logistyce najważniejsza jest użyteczność miejsca i czasu, a odpowiednie programy komputerowe usprawniają działania dążące do koordynacji logistycznych działań. Nowe zaawansowane technologie stwarzają wiele szans i wyzwań dla firm chcących usprawnić zarządzanie logistyką.

4. Bibliografia.

1. Cz. Skowronek, Z. Sarjusz - Wolski, Logistyka w przedsiębiorstwie, PWE Warszawa 1995
2. S. Abt, Systemy logistyczne w gospodarowaniu, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 1996
3. L. Dwiliński, Wstęp do logistyki, Wydawnicza Oficyna Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1998
4. S. Krawczyk, Zarządzanie procesami logistycznymi, PWE, Warszawa 2001
5. J. J. Coyle, E. J. Bardi, C. J. Langley JR., Zarządzanie logistyczne, PWE, Warszawa 2002

6. www.spelog.pl

7. www.logistykafirm.com

---