Zakres historii myśli socjologicznej.
Historia myśli socjologicznej dotyczy zagadnień związanych z rozwojem problemów socjologicznych znajdujących się w ośrodku zainteresowań socjologii współczesnej. Obejmuje myślicieli, którzy podejmowali takie problemy, nawet jeśli sami nie uważali się za socjologów lub nawet nigdy o socjologii nie słyszeli (gdyż w ich czasach takim pojęciem nie posługiwano się). Filozofowie podejmują w swoich rozważaniach problemy dotyczące kształtowania się, powstawania społeczeństwa / państwa, a także problem wolności, ustrojów i władzy.
Przydatność studiowania myśli socjologicznej według Jerzego Szackiego.
Wszelkie idee poznawania społeczeństwa są częścią społeczeństwa
Historia myśli socjologicznej uczy nas(przyszłych socjologów) obserwacji społecznej- dokonania starożytnych filozofów niewiele się zdezaktualizowały. Historia wiedzy socjologicznej nie jest teorią układającą się w hierarchii lepszy- gorszy.
Studiowanie historii myśli socjologicznej jest treningiem w rozumieniu cudzych idei.
Rewolucje w rozwoju myśli socjologicznej.
Szkoła sofistów(zastanawiali się, dlaczego ludzie są sobie nierówni) V w. n.e.:
Nie mają jednolitej koncepcji człowieka
Kwestionują różnice społeczne- różnice społeczne zostały stworzone przez człowieka, źródłem nierówności jest przemoc; nierówności mają charakter umowny
Sfera przyrody jest strefą praw nienaruszalnych, natomiast sfera społeczeństwa jest strefą konwencjonalną
Poglądy sofistów dotyczące nierówności społecznych były bardzo mocno krytykowane- Platon uważał, że nie ma nic naturalniejszego niż różnice społeczne, natomiast Arystoteles uważał, że nierówności są dziedziczone, nikt tych różnic nie stwarzał- nie mamy na nie wpływu.
John Locke(1689)
Gdy państwo nie istnieje to społeczeństwo nadal trwa
Gdy nikt nie rządzi to ludzie zachowują pewne związki
August Comte
Tworzy nazwę „socjologia”
Podobieństwo socjologii do nauk ścisłych(do XX w.)
Każda z nauk ma swoją metodę badawczą- socjologia posługuje się metodą historyczną
Status historii myśli socjologicznej z punktu widzenia naukoznawstwa
Historia myśli pełni funkcje bazy faktów, na podstawie, których badacz samodzielnie, poprzez: odkrywanie i tworzenie nowych rzeczy i zjawisk, wykrywanie powiązań między faktami, w sposób twórczy i samodzielny dochodzi do prawdy, tworząc hipotezy. Należy jednak pamiętać, iż wystawione hipotezy nie muszą dawać gwarancji najlepszego rozwiązania.
Ideał wychowawczy zawartych w dziełach Homera i jego krytyka przez Platona.
Wychowawcę narodowego uważano Homera. Z jego utworów uczono nie tylko pięknej wymowy i bogatego słownictwa, ale także miłości do ojczyzny i
tradycji narodowej.
Krytyka Homera jest w pytaniu 6.
Narzędzia zapewniające skuteczność wychowania według Platona.
Państwo powinno czuwać nad właściwym doborem rodziców; nie dopuszczać
do płodzenia dzieci przez rodziców w niewłaściwym wieku. Matki miały być w wieku od
20 do 40 lat, a ojcowie od 30 do 50 lat. Kobietom ciężarnym winno się zapewnić spokój
(nie dopuszczać do silnych wzruszeń i zapewnić potrzebny ruch).
Dzieci po urodzeniu stawały się własnością państwa; miały być wychowywane w
domach dziecka, pod opieką odpowiednio wyszkolonych nianiek. Matki w okresie karmienia
miały dochodzić o wyznaczonej porze i za każdym razem karmić inne niemowlę , aby nie
przywiązywać się do swoich dzieci. Niańki miały pilnować zdrowia dzieci i czuwa nad ich
bezpieczeństwem; dla łagodzenia strachu i płaczu miały je kołysać .
Systematyczne oddziaływanie wychowawcze rozpoczynało się od 3 roku życia.
Teraz odpowiednio przygotowane wychowawczynie (pedagogika przedszkolna) miały
organizować dla nich stosowne gry i zabawy na wolnym powietrzu, opowiada specjalnie
dobrane bajki i wierszyki, uczy muzyki. Należy stronić od muzyki zniewieściałej,
zmysłowej, żałobnej; powinna by prosta i rytmiczna. Zabawy, oznaczone przez państwo,
maj kształcić dziecko, odkrywać jego charakter i uzdolnienia. Ich dopełnieniem
ma być gimnastyka, która powinna dawać dziecku poczucie własnej siły, rozwija miało i
wyzwala energię .
W tym okresie - do 6 roku życia chłopcy i dziewczęta miały być wychowywane
razem. Główne zajęcia to ćwiczenia gimnastyczne i taniec oraz deklamacje i śpiewy.
Zajęcia te miały uczy dyscypliny, umacnia zasady moralne i smak estetyczny. We
wszystkich tych działaniach chodzi o zachowanie harmonii i równowagi między
wychowaniem fizycznym i duchowym.
Duże znaczenie przywiązywał Platon do higieny osobistej i odpowiedniego
żywienia. Tu odwoływał się do zaleceń i wskazań ówczesnej medycyny (Hipokratesa).
Od 7 do 10 r. życia rozpoczyna a si nauka szkolna. Pierwsze trzy lata zajmować
miała nauka czytania, pisania i rachunków; następne trzy lata obejmowały: wykształcenie
literackie i muzyczne obejmujące grę na lutni oraz deklamację przy
akompaniamencie muzyki. Wykształcenie literackie miało opiera si na żywym słowie,
wchłanianym przez pamięć (w ten sposób dochodzi do wiązania wiedzy z duszą ). Pismo jest
szkodliwe, psuje pamięć , utrudnia przyjmowanie słów przez dusze . Utwory śpiewane i
deklamowane winny zawiera pochwa bogów, bohaterów narodowych i różnych zalet
moralnych. Należy dobiera je z wielką ostrożnością , bo zwykle tworzą je poeci dla
dorosłych, a nie dla dzieci. Roi się w nich od scen i pojęć niepedagogicznych, często wręcz
niemoralnych. Nawet Homer winien by czytany w wyjątkach (cenzura).
Bardzo wielki nacisk kładł Platon na naukę matematyki. W elementarnym zakresie
miały się jej uczyć wszystkie dzieci. Na tym poziomie winna być dopasowana do potrzeb
wojska, do handlu, rolnictwa i żeglugi. Na wyższym poziomie, stawa a się przedmiotem
formalnego kształcenia, narzędziem rozwoju pamięci i samodzielnego myślenia.
Dzięki wykształceniu matematycznemu umysł ludzki poznać może nie tylko
przedmioty realne, ale także świat idei. Tylko umysły zdolne do matematyki mogły być
dopuszczone do studiów filozoficznych. Do nauki nie wolno zapędzać przymusem.
Fizyczną zręczność pisania - i posłuszeństwo prawom, można wymusi słą , ale sztuki
wolne i nauki żadnej z takiego sposobu nie wynoszą korzyści .
Młodzież trzeba trzymać na wodzy przez rozwijanie w niej poczucia honoru i
wstydu.
W pracy wychowawczej najwięcej czasu i wysiłku trzeba poświęcać młodzieży
zdolnej. Silne bowiem namiętności i wielkie wady bywają u natur zdolnych, a nie u miernot,
dlatego zdolni, jeśli się na skutek niestarannego wychowania zepsują , grożą społeczeństwu
ogromnym niebezpieczeństwem.
Od 18 do 20 roku życia chłopcy mieli przechodzić do efebi . Teraz całkowicie
eliminowano naukę umysłową . Zajmowano się wyłącznie wychowaniem fizycznym, lecz
nie po to, aby przygotowywać ich do zawodów sportowych, ale wyłącznie dla potrzeb wojny;
do ćwiczeń gimnastycznych dodawano zapasy, walki w ciężkiej zbroi, odbywano marsze,
uczono jazdy konnej i polowania, przyzwyczajano młodzież do wysiłku i pokonywania trudów, uczono umiejętności podporządkowania się interesom zbiorowości.
Platon nie uznawał rozwijania wrażliwości na cierpienie, na choroby i ułomności .
Kto nie jest zdolny do dzielności - niech umiera.
W okresie efebii miała następować selekcja chłopców. Najbardziej zdolni i
wartościowi mieli być przeznaczeni do dalszej edukacji. W tym celu miano ich poddawać
różnym próbom, np. odwagi, wytrzymałości, cierpliwości, odporności na pokusy itp. Ci,
którzy przeszli je zwycięsko, rozpoczynali 10 letnie studia poświęcone zgłębianiu
matematyki. Ona miała być wstępem do filozofii. Nauka filozofii miała trwa 5 lat (do 35
roku życia). Cała ta edukacja miała doprowadzić do poznania istotnej mądrości, skierowanej
na poznanie człowieka, pozwalającej na zgłębienie idei najwyższego dobra prawdy.
Po ukończeniu studiów (zupełny brak nauk przyrodniczych), przechodzili wszyscy
na 15 lat do życia praktycznego, czyli do prac w wojsku i w urzędach cywilnych, gdzie
mieli nabrać doświadczenia i być dopiero teraz, w 50 roku życia, stanąć mieli u steru spraw
państwowych.
Z tej platońskiej teorii zostało ludzkości głębokie przekonanie o niezmiernie ścisłej
łączności wychowania z polityką i ustrojem państwa.