BEZPIECZEŃSTWO ORAZ WSKAZÓWKI ORGANIZACYJNE
Praca z dziećmi nierozerwalnie wiąże się z sytuacjami, w których mimo wielu starań, dochodzi do niepożądanych zdarzeń. Z uwagi na dynamiczny charakter, szczególne wyzwanie dla prowadzącego stanowią zajęcia ruchowe. Zaspokajają one między innymi jedną z podstawowych potrzeb, będącą podstawą prawidłowego rozwoju dziecka - potrzebę ruchu. Oddziałują na ustrój, przyczyniając się do podnoszenia wydolności wielu układów i narządów oraz wszechstronnej sprawności fizycznej organizmu (R.Trześniowski,1995). Naturalna i spontaniczna chęć udziału w zajęciach ruchowych, często może jednak utrudniać ich przebieg, lub co gorsza, uczynić je niebezpieczne dla uczestników, jeśli nie zostały dokładnie przemyślane i przygotowane. Szerzej problem bezpieczeństwa na zajęciach ruchowych omawia S. Strzyżewski (1996), opisując przyczyny wypadków z winy nauczyciela, wypływające z osobowości ćwiczącego oraz o charakterze technicznym.
Dbałość o bezpieczeństwo należy do najważniejszych obowiązków nauczyciela, instruktora, trenera, w których zakres wchodzi nie tylko bezpośrednie ubezpieczanie podopiecznych, ale również przekazywanie i egzekwowanie przepisów bezpieczeństwa oraz systematyczne szkolenie w zakresie samo ochrony (S. Strzyżewski, 1997).
Mając na uwadze specyfikę zajęć tenisa, należy pamiętać o kluczowych dla bezpieczeństwa, następujących zaleceniach:
sprawdź przygotowanie dzieci do zajęć (właściwy strój i obuwie, spięte włosy, zdjęte ozdoby, zegarki, itp.),
nigdy nie opuszczaj kortu w trakcie lekcji,
przez cały czas bacznie obserwuj ruchy całej grupy - nigdy nie odwracaj się tyłem do ćwiczących (z wyjątkiem sytuacji, kiedy wymaga tego pokaz),
aby zapobiec poślizgnięciom usuwaj z kortu wodę lub inne zanieczyszczenia,
regularnie usuwaj z kortu piłki, aby zapobiec nastąpieniu na nie i ewentualnemu skręceniu nogi przez ćwiczących,
w trakcie pokazu zwracaj uwagę na to aby uczniowie próbujący imitować ruchy prowadzącego, nie uderzyli któregoś ze współpartnerów,
ustawiaj ćwiczących w bezpiecznej odległości od siebie tak, aby w trakcie ćwiczeń nie dochodziło do uderzania współćwiczących rakietami lub piłkami,
powstrzymuj nierozsądne zagrania, staraj się wytłumaczyć i przekonać podopiecznych, że tenis jest grą, w której liczą się przede wszystkim kontrolowane uderzenia,
unikaj ćwiczeń stwarzających niebezpieczeństwo trafienia piłką zagraną przez któregoś ze współpartnerów,
ustawiaj kosze z piłkami tak, aby ćwiczący nie wpadali na nie,
ustawiaj leworęcznych tak, aby nie dochodziło do kolizji z rakietami innych uczniów,
zgłoś się na kurs pierwszej pomocy, żebyś wiedział co robić w razie nagłego wypadku czy kontuzji,
dopilnuj, aby zawsze była pod ręką apteczka pierwszej pomocy,
dowiedz się, gdzie znajduje się najbliższy telefon - na ewentualność nagłego wypadku.
Z uwagi na mnogość sposobów prowadzenia zabaw i gier ruchowych, warto zwrócić uwagę na zasady organizacyjne, które przyczynić się mogą do zmniejszenia niebezpieczeństwa wypadku i nieprawidłowego zachowania, oraz uczynią zajęcia efektywniejszymi. Oto kilka wybranych zasad proponowanych przez D. Umiastowską (1991):
podczas ćwiczeń w dwójkach w ustawieniu w dwóch szeregach twarzami do siebie nauczyciel stoi pośrodku, nieco cofnięty za pierwszą lub ostatnią parą,
przy ustawieniu w kole nauczyciel stoi na obwodzie koła,
grupa nie powinna być rozstawiona zbyt szeroko, ponieważ “skrajni” uczniowie nie będą dobrze widzieli i słyszeli prowadzącego,
przy ustawieniu w rozsypce lub kolumnie ćwiczebnej (np. czwórkowej) niżsi uczniowie powinni stać z przodu, a wyżsi - z tyłu,
ćwiczących nie należy ustawiać: pod wiejący wiatr, pod słońce,
ustawienie uczniów powinno stwarzać jak najmniejszą liczbę kierunków ćwiczeń, gdyż ułatwia to obserwację i kontrolę ćwiczących,
nie należy przed każdą zmianą ustawienia przeprowadzać zbiórki, lecz powinno się wykorzystać poprzednie ustawienie i zastosować odpowiednie przejście między ćwiczeniami, zabawami lub grami,
prowadzący powinien zaplanować takie formy ustawień i podziału uczniów, by na ich zmiany tracić jak najmniej czasu,
podczas prowadzenia zabaw i gier ruchowych należy ograniczać pole zajęć.
Trześniowski R. (1995) Zabawy i gry ruchowe. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Umiastowska D. (1991) Lekcja wychowania fizycznego. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Strzyżewski S. (1996) Proces kształcenia i wychowania w kulturze fizycznej. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Strzyżewski S. (1997) Wychowanie fizyczne poza salą gimnastyczną. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.