B
UDOWA
I ŻYCIE BAKTERII
Bakterie i sinice tworzą królestwo prokariota, gdyż nie mają jądra a tylko nić nukleoproteidu w centrum, które zwane jest nukleoidem=genoforem=chromosom. Nić ta zwinięta jest koliście. Oprócz centralnego DNA zwane plazmidy=episomy, które mogą łączyć się z centralnym DNA, a także oddzielać zabierając ze sobą różne geny. Właściwość ta może być przekazywana na inne komórki, nie tylko potomne ale też episomy są przekazywane sąsiednim komórkom, głównie podczas aktu płciowego=koniugacji.
Zdolność przechodzenia episomów z jednych rodzajów bakterii na inne jest przyczyną dużej ich zmienności, zdolności szybkiego przystosowania do niekorzystnych warunków np. szybko staje się odporna na antybiotyki.
Bakterie i sinice są najprostszymi organizmami, gdyż mają budowę komórkową. Brak u nich jednak wielu organelli typowych dla eukariota. Brak również cyklozy [ruch cytoplazmy] a substancje przenikają dyfuzyjnie lub są wspomagane enzymami [transport przez błony]. Zamiast mitochondrium jest mezosom - wpuklenie błony komórkowej. Nie ma GERL. Rybosomy są mniejsze niż w cytoplaźmie eukariota, są wielkości rybosomów występujących w organellach półautonomicznych. Nieliczne bakterie a wszystkie sinice są autotroficzne, to znaczy, że muszą mieć błoniaste pojemniki z barwnikami asymilacyjnymi, które zwane są tylakoidami. Można je nazwać chromatofory, ale nie plastydy . Tylakoidy u sinic są liczne i zawierają barwnik czerwony-fikoerytryna, niebieski-fikocjanina . Wewnątrz kom. Prokariota mogą być liczne materiały zapasowe jak: tłuszcz, kryształy soli mineralnych, wolutyna [z fosforanem] , siarczku glikogenu , białka. Błona jest białkowo lipidowa ale tak jak ściana bakteryjna ma dodatek kwasu pimelinowego i muraminowego, które dają odporność bakteriom na czynniki zewn.[ wysoka temp.] . Dlatego do operacji dezynfekuje się w autoklarach[gotowanie z wysokim ciśnieniem] a pomieszczenia wyjaławia się różnymi promieniami. Ściana ma u nielicznych dużo celulozy a u innych glikoproteidy, lipoproteidy, glikolipidy.Otoczka śluzowa jest ze śluzowych wielocukrowców i magazynuje wodę, subst. odżywcze , enzymy trawienne a także toksyny-jady [substancje wydalane].BUDOWA
--------------ODŻYWIANIE----------------------------------------
Dzielimy je na:
a)autotrofy są fotosyntetyzujące, zielone lub purpurowe z barwnikami [ chlorofil, ksantofil] karoten itd. U sinic-fikocjanina
Wyróżniamy fotosyntetyzujące i chemosyntetyzujące- wykorzystują energię chemiczną do syntezy związków organicznych. Energię chemiczna uzyskują z utleniania minerałów.
b)siarkowe [ utleniają ulatniający się siarkowodór z gnijących szczątków ] Utlenianie polega na zwiększeniu elektrowartościo-
wości .
c)nitryfikacyjne NH3=>HNO2=>HNO3
d)żelaziste Fe+2=>Fe+3
e)wodorowe H2=>H2O Bakterie chemosyntetyzujące powodują mineralizację - rozkład szczątków obumarłych-przyspieszają obieg pierwiastków w przyrodzie. Dzięki temu rośliny mają dostęp do minerałów. Natomiast autotrofy fotosyntetyzujące nie mają dużego znaczenia w przyrodzie, ponieważ produkują mało materii organicznej [ biomasy ] w porównaniu z roślinami. Bakterie heterotroficzne nie potrafią produkować materii organicznej z nieorg. a muszą ją pobrać z zewn. dzielimy je na ROZTOCZE=saprofity należące do saprobiontów, które żerują na martwej materii org.[ pożyteczne ]
PASOŻYTY żerują kosztem żywych organizmów czyniąc im szkody. Są też potrzebne w przyrodzie bo niwelują osobniki słabsze powodując naturalną selekcję.