Psychologia- to nauka o psychice i zachowaniu. Psychologia powstała w 1879r. Jej założycielem był Wilhelm Wundt, który założył pierwsze laboratorium psychologiczne. Rozwinęła się dzięki filozofii empirycznej (John Lock).
Reprezentacja- to forma odzwierciedlenia w umyśle człowieka stanów, zjawisk itp pochodzących ze świata zew.
Świadomość- to dostęp do owych prezentacji..
Psychologia asocjacyjna- poszukiwała „cegły”, która miała stać się podstawą psychologii. Według asocjacji atomem świadomości jest wrażenie. Pojedyncze elementy świadomości łączą się ze sobą na drodze spostrzeżeń.
Spostrzeganie- to odbiór informacji odbieranej za pomocą wzroku.
Psychika- to stany psychiczne powstające w psychice. Psychika jest sferą niewidoczną i nienamacalną.
Zasada styczności w czasie- skojarzenie między 2 elementami, wytwarza się wtedy, gdy odnoszą się one do 2 zdarzeń, które zachodzą mniej więcej w tym samym czasie.
Behawioryzm- John Watson 1913, odrzucono psychikę klasyczną. Koncentrowanie się na zachowaniu, które było przedmiotem badań psychologicznych.
Zasada podobieństwa- 2 reprezentacje odnoszą się do zdarzeń, które pod pewnym względem są podobne do siebie.
Zasada kontrastu- skojarzenia między biegunami pojęciowymi(np. czarne-białe).
Zasada mediacji- pośredniczą elementów w wytwarzaniu.
Myślenie asocjacyjne- marzenia senne.
Psychologia postaci- w świadomości prezentacje pojawiają się w całości.
BEHAWIORYZM- wg Watson behawiorysta nie odróżnia człowieka od innych zwierząt. Człowiek stanowi część świata zwierzęcego. Odrzucono psychologię świadomości, która wg nich hamowała rozwój psychologii. Pokładali nadzieję w naukach ścisłych. Behawioryści koncentrowali się na tym co można zauważyć.
Behawioryzm- to kierunek psychologiczny, który rozwinął się w XX wieku głównie w Ameryce. Założony w 1913r., trwa do lat 50-tych (w tym czasie w Europie trwały psychologie świadomości i psychoanalizy).
Introspekcja- analiza własnych stanów psychicznych, myśli i przemyśleń. Za pomocą introspekcji badano świadomość. Introspekcja polega na tym co widzi (czuje) człowiek pod wpływem tego bodźca, wiemy to od tej pory.
Rodzaje układów SR: 1). Wrodzone układy SR- układy te stanowią wyposażenie całego organizmu przekazywane przez geny, dziedziczne. 2). Wyuczone układy SR- układy, które organizm człowieka nabywa w ciągu swojego życia.
Układy wyuczone- 1). Uczenie się- modyfikowanie zdolności organizmu do nabywania nowych zachowań lub modyfikowania zachowań już istniejących.
Rodzaje uczenia się- *warunkowanie klasyczne-Pawłowskie, *warunkowanie instrumentalne- Skinner'owskie. Można wyróżnić 2 klasy, które różnią się stopniem złożoności: -odruchy bezwarunkowe, -instynkty.
Odruchy- to automatyczna reakcja na określony bodziec, stereotypowa, wrodzona.
Odruch monosynaptyczny- złożony z 1 synapsy. Ten łuk odruchowy nie podlega żadnej kontroli ze świadomością, są to tzw. odruchy rdzeniowe (reprezentowane prze rdzeń kręgowy, człowiek nie ma na nie wpływu). Inne odruchy posiadają interneuronyneurony ustawkowe.
Instynkty- zachowania wrodzone, składające się z wielu różnych reakcji, często tworzą one neuron, strukturę np. hierarchiczną. Mówimy o instynkcie macierzyńskim, który przejawia się opieką, obroną potomstwa.
Instynkt terytorialny- obrona własnego terytorium o znajdujące się tam zasoby pozwalające im przeżyć.
Etologia- to nauka o zachowaniach zwierząt w warunkach naturalnych.
Konrad Loren- laureat Nobla w dziedzinie medycyny. Jako pierwszy odkrył zjawisko tzw. reakcją piękna. Kiedy gęsi wykluwają się z jaj pojawia się matka i idą „gęsiego” za matkąjest to reakcja wrodzona, która pozwala wywołać i podtrzymać więź macierzyńską. Loren zastanawiał się czy te pisklęta poszłyby za kimś/czymś innym. Rzeczywiście podążały za 1 obiektem, który zobaczyły (np. piłka). Jest to reakcja piękna.
Prawo styczności w czasie- połączenie psychologii świadomości i behawioryzmu, zwierze uczy się ślinienia pod wpływem bodźca.
Uczenie jawne- człowiek wie co robi, czego się uczy.
Prawo efektu- głosi, że wśród wielu zachowań zaczyna dominować to które prowadzi do określonego pożądanego efektu.
Klatka Skinneraszczur.
Podatkowy aspekt moralny- włącza się ocena moralna i w jej odpowiedzi karzemy lub wynagradzamy człowieka.
Wzmocnienie materialne- związane z potrzebami biologicznymi np. zaspokojenie głodu. Odnosi się do ludzi i zwierząt. Wzmocnienie symboliczne- ma charakter umowy społecznej. Odnosi się tylko do ludzi np. tytuły Nagroda Nobla. Neobehawioryzm- między bodziec a reakcję włączono zmienne pośredniczące.
Edward Tolman(behawioryzm poznawczy)- wprowadził pojęcie mapy poznawczej(szczur w labiryncie).
Osobowość- definiują go takie dyscypliny jak: psychologia, socjologia, filozofia, antropologia, historia, etyka, prawo.
Arnold Rose- osobowość to struktura czynników biogennych, psychogennych i socjogennych wpływających na zachowanie jednostki. Czynniki biogenne pochodzą od właściwości bioanatomicznych organizmu jednostki są określane jako odruchy, popędy, właściwości fizyczne budowy ciała, ale też jako potrzeby biologiczne. Czynniki psychogenne to m.in. uczucia, wzruszenia. Czynniki socjogenne kształtują się pod wpływem życia jednostki w różnych grupach społecznych.
Psychoanaliza- wg niej motywy ludzkich działań są często nieświadome, irracjonalne. Psychoanaliza zajęła się nerwicą histeryczną, która przejawia się w postaci objawów cielesnych (paraliż, głuchota, ślepota).
Konwersja- zamiana problemu histerycznego w somatyczny.
Osobowość wg Freuda- składa się z 3 poziomów: 1). ID(ono)- poziom popędów biologicznych 2). Ego(jaźń)- rozsądek 3) Superego (nadjaźń)- sumienie.
Kateksja- koncentrowanie się.
Popęd destrukcji- przejawia się w działaniu niszczycielskim, zadawanie bólu innym ale i niszczenie przedmiotów.
Sumienie- powstaje w wyniku socjalizacji, zmienia się w zależności od tego w jakiej kulturze, epoce się rozwija.
Strach- reakcja adaptacyjna, przystosowawcza.
Lęk- to odczuwanie strachu, chodź nie zna się jego źródła.
Mechanizmy obronne- nawykowe i nieświadome. Sposoby obniżania poziomu przykrych emocji lub wręcz ich eliminowaniu. Przykłady mech. Obr. 1) Wyparcie (represja)- usuwanie treści zagrażających ze świadomości do nieświadomości. 2) Supresja ( stłumienie). 3) Projekcja. 4) Racjonalizacja.
Psychologia humanistyczna- formułuje wskazówki dotyczące tego jak żyć. Człowiek jest z natury dobry, jest psychofizyczną jednością, człowiek jest winny temu co źle robi, winne jest też otoczenie. Psychologia ta jest związana z filozofią egzystencjonalną.
Teoria potrzeb wg Abrahama Maslowa- u człowieka występuje szereg potrzeb ułożonych hierarchicznie związanych z rozwojem. Od najniższych: fizjologiczne, bezpieczeństwa, opieki i miłości, afiliacji, szacunku.
Miłość typu B- miłość przez którą człowiek może się realizować, typu D- przypominająca konieczność biologiczną.
Działania prospołeczne- związane z ryzykiem, utraty wartości przez człowieka.
Potrzeba transcydencji- potrzeba obcowania z absolutem (Bóg).
Carl Rogers- twórca terapii skoncentrowanej na kliencie. Terapeuta nie narzuca, pomaga, towarzyszy klientowi, pomaga mu odnaleźć drogę do rozwiązania problemu. Psychologia humanistyczna znana była jako 3cia droga. Dzięki niej dokonała się humanizacja leczenia psychiatrycznego.
Psychologia poznawcza- ważny element stanowią badania informatyczne, podstawą psychiki są reprezentacje.
Zasada równoważności funkcjonalnej- wprowadziła model umysłu opisywany jako metafora komputerowa.
Pamięć operacyjna, robocza- to pamięć podręczna, wiadomości które na moment przywołuje się do umysłu.
Psychologia poznawcza- opisuje procesy poznawcze człowieka, służy do orientacji w otoczeniu.