Tales (maksyma) - Najtrudniej jest poznać samego siebie - łatwo jest udzielać rad bliźniemu Co było na początku ? PITAGORAS: Wierzył w reinkarnacje - wędrówka dusz Twierdził ze ludzie dzielą się na 3 grupy: Dobra - najlepszy, aby popatrzeć Średnia- żeby wygrać Najgorsza - kupić, sprzedać Rady Pitagorejczyków: - wegetarianizm mięso pokarmem bestii - wierzyli w wcielenia się w zwierzęta - dzielili życie na 4 części: I 20 dziecko II 20 młodzieniec III 20 młody człowiek IV 20 stary człowiek Ludzie dzielą się na 3 kategorie: Popatrzeć 1. najlepszy człowiek Sława i zwycięstwo - średni człowiek Zarobić - najgorszy człowiek Heraklit z Efezu: „jeden, jeśli najlepszy wart więcej niż dziesięć tys. Byle jakich” „dwa razy nie wchodzi się do tej samej rzeki” „wszystko płynie” Co to jest świat ?- świat jest ogniem Skąd siła że ogień płonie? - Bo mamy wieczna wojnę - wojna jest ogniem wszechwiedzy- pokój jest złudny SOFIŚCI: jak zrobic kariere w polityce Mowic ludziom to co chcą usłyszeć! Filozofia: - brak szacunku dla tradycji Humanizm antropogeniczny - człowiek jest miarą wszechrzeczy - relatywizm kulturowy - wszystko zależy od punktu widzenia, nie ma kultur wyróżnionych, ludzie tworzą kulturę. Żadna kultura niema obiektywizmu/ Relatywizm moralny - nie ma obiektywnej wyższości Skąd się bierze Religa? Wg. KITIASZA - jest wymysłem kapłanów, którzy chcieli podporządkować lud Wf Fryderyka Nitce - jest wymysłem słabych, aby spętać silnych SOLIPSYZM - realne ja, a wszystko jest snem. Przeciwieństwem REALATYWIZMU jest ABSOLUTYZM Sokrates - Nie brał pieniędzy za nauczanie Nie zgadzął się z sofistami Był zwolnienikiem demokracji Dobro jest wspólne dla wszystkich Ironia sokratejska - był strasznie szpetny i brzydki - wierzył w boga potężnego Przepis na bycie dobrym człowiekiem: Być sprawiedliwym Być odważnym Panować nad sobą Być pobożnym śmierć Sokratesa: wypicie trucizny intelektualizm etyczny - pogląd, że intelekt jest kluczem do dobra ARYSTYP - HEDONIZM PLATON : Plotyn- neoplatonizm Arystoteles - św Tomasz zm. 1250r. Antystenes - cynizm ARYSTYP- hedonizm Bógiem najwyższym jest moja przyjemność cielesna i fizyczna: Bóg nie istnieje Chwytac chwile, nie odkładać okazji Zabawa, full wypas, cnota nie jest najważniejsza EPIKUR -Poprawka do filozofii Arystypa -Przyjemność dobro najwyższe -Przyjemności fizyczne są najmniej przyjemne -Bycie moralnym to środek do szczęścia i przyjemnego życia Epikur powiedział wystarczy kawałek chleba i kubek wody aby żyć z Bogiem ASCEZA prowadzi do życia przyjemnego , redaguj przyjemność dzięki temu nie wyjdziesz poza Ogród Autarkia - samowystarczalność ATARAKSJA - spokój ducha EPIKUREIZM - smakowanie życia Wizja Epikura: - lęk przed śmiercią - lęk przed Bogiem lub Bogami: a)Deizm - Bóg jest ale nie ingeruje - lęk przed cierpieniem - lęk przed zmarnowaniem życia ANTYSTENES (cynizm) Cnota jest najwyższym dobrem - jest spokojem ducha Szczęście polega na wyciszeniu, harmonia wewnętrzna Szczęście to wartość najwyższa dla filozofii greckiej Jak zachować spokój ducha ?(stoicyzm - Zenon) Dwa filary (środki uspakajające) spokój ducha, cnota, szczęście stoik wierzy, że wszystko jest w rękach Boga. świat co 10tyś. Lat kończy się wielkim pożarem - cykl świata poza Bogiem - rozumem - siła imomentna (elitaryzm) co się stało to się nie odstanie

Platon: Arystokles- „barczysty” grecki Platon był arystokratą Według Platona my jesteśmy kajdaniarzami, te obrazki na ścianie jest to świat widzialny Realne wg Platona są osobowości - tożsamości(kobito) - to dusza - Platon wierzy, że ten świat jest światem nierealnym. Istnieje prawdziwy świat, idee były od zawsze Myśl stworzenia świata: Wg Boga Denuer: Bierze plastelinę, wkłada w modele i wrzuca do rozpadliny. Wg Benedykta XVI: „Po śmierci wchodzimy w prawdę” Platon wierzył w wędrówkę dusz Jesteśmy tu za karę w swoich ciałach Różne sposoby jak można się rozkuć: przez miłość(miłość platoniczna) - miłość do ducha nie do ciała wg. Platona wiedza to przypomnienie sobie różnych rzeczy śmierć to przebudzenie ze snu koszmaru Dusza składa się z 3 części: Część rozumna - w głowie (człowiek) Część popędliwa - płuca(lew) Część konsumpcyjna Najgorszy rodzaj duszy to hydra(tchórzliwy, leniwy) w Egipcie - zaleta jest panowanie nad sobą Gdy lew jest porywczy, typ koguta - zaleta jest odwaga, typ wojownika w Sparcie. Gdy człowiek - część rozumna - SA w Atenach, zaletą jest mądrość. Porównanie duszy do rydwanu - woźnica i dwa konie - prowadzi nas do cnoty. TRZY ZALETY DUSZY Łączą się w jednej cnocie w SPRAWIEDLIWOŚCI - ZDROWIE DUSZY, DOBRO W człowieku SA dwa impulsy w jednym momencie np. widzimy na pustyni wodę - pij - sprawdz czy woda jest dobra - decyduje WOLA - człowiek który ulega impulsowi od hydry staje się mniej odpowiedzialny Różnorodność w świecie ludzkim bierze się z różnic wrodzonych , gdyż mamy dusze o różnej jakości. Platon jest przeciwnikiem nie zapisanej tablicy ”tabula raza” Rodzaje dusz: - Dusze najszlachetniejsze - w człowieku do filozofii i sztuki - muzy - Druga dusza wciela się w ciało króla, który słucha praw wojownika lub władcy - Trzecia wciela się w polityke, przedsiębiorcę - czwarta dusza wchodzi w zapalonego sportowca lub lekarza - piąta to wróżby lub misteria - Szósta to żywot twórcy lub naśladowcy - siódma to rzemiosło lub rola - ósma to sofista lub mówca ludowy - dziewiąta wciela się w tyrana Państwo doskonałe(państwo Platona) Podział ludu na 3 kategorie(klasy) klasa rolników i rzemieślników będzie najbogatsza klasa wojowników - strażników klasa rządzących wg filozofów :nie ma kobiet Celibat dla wojowników i rządzących Platon wprowadził komunizm - skonczył z korupcją- władcy nie mogą mieć pieniędzy, SA skoszarowani Platon wprowadził rozmazanie państwowe - hodowanie ludzi- eugenika - oraz propagandę - był patriota KONSWEKWENCJE EUGENIKI : - lepsza rasa - żłobki państwowe, szkoły, obserwacja i selekcja - rodzice nie rozpoznają swoich dzieci - wychowanie patriotyczne TOMASZ MORUS : utopia - znaczenie: dobre miejsce niemiejsce Platon wymyślił wyższe uczelnie Jednostka jest dla nas ważna NIE POŚWIĘCAJ CZLOWIEKA: - odkryto godność - dla Platona ważne jest zdrowie całej społeczności ARYSTTELES : Niewierny - zdanej nadziei, nie ma innego swiata. Świat jest roślina wegetuje drzewo. Sfera czystej formy czyli samo kontemplującego się Boga jest napędem świata. Działa jak magnez na gwiazdy. - przeżyć życie jak najlepiej - szczęście jest dobrem najwyższym Najlepsze hobby to kształtowanie doskonałości w róznych cnotach moralnych - DROGA ŚRODKA unikanie skrajności. CHRZEŚCIJAŃSTWO zaczęło się wcześniej 7 lub 3 lata, wiek chrystusowy trwał 33 lata. Po śmierci Chrystusa zaczęło formować się chrześcijaństwo. ŻYDZI - MESJASZ - Władca Świecki Słowa św. Pawła ustanowione na chrzcie przez uniwersalizm (nie ma żyda ni poganina) Rewolucja wg świętego Pawła: - niewolnik jest człowiekiem bo jest w Chrystusie - kobieta również jest człowiekiem - Wszyscy jesteśmy jedni w Chrystusie Pojawia się przyjaźń i wierność miedzy małżonkami Wątki antykobiece - mizogamia - kobieta pułapką szatana Pogląd Tertuliana Chrystus cierpiał przez kobiete Etyka chrześcijańska - nie jest jednolita, wskazania SA w ewangeliach. Jej siłą są : niejednolitość etyki Prawdy wiary są absurdem - to nas przerasta

SEN KONSTANTEGO : jeżeli uczynisz krzyż swoim znakiem to zwycięży. Uczynił chrześcijaństwo religia wyróżnioną, a następnie panującą. Spory tryniatarne - jaki jest układ? Zależność trzech osób w Boga - Bóg jest radykalnie wyzej niż Chrystus ( I pogląd) Orygenes - schemat z filozofii neoplatońskiej - mamy prawdziwego Boga ( II pogląd), który emanuje z siebie byty coraz niższe, nie ma w tym prawdy - została odrzucona przez Kościół - równość Chrystusa i Biga - politeizm - herezja ariańska - jest jeden Bóg prawdziwy, Chrystus najwyższy z proroków FILOZOFIA WIEKÓW - ŚWIĘTY AUGUSTYN : wg sw. AUGUSTYNA naprawdę wolnym był ADAM( w raju): - grzech pierworodny - to skaza - prokreacja - skaza - jesteśmy gatunkiem demonów Bóg dajje łaskę tylko nielicznym, Bóg jest władca absolutnym XVI wiek - reformacja: Sobór TRYDENCKI - doktryny s. Augustyna - przyjęcie doktryny Pelagiusza KALWIN „ jesteśmy zauroczeni” - szczęście do pieniędzy Wiek XII - Św.Tomasz: uważał, że szczęście = poznanie Boga Św. Augustyn uważał, że szczęście = posiadanie Boga Św. Tomasz przyjmuje od Arystotelesa swiat jest hierarchią ETYKA: Starożytność - antropocentryzm - człowiek Średniowiecze - teocentryzm - Bóg Nowożytność Kartezjusz - nie warto szukać prawdy w dziełach antycznych: Staraj się postępować jak większość Bądź konsekwentny Nie staraj się dopasować świata do siebie Marksizm - wizja społeczna wg Marksa człowiek jest dobry, nia ma grzechu pierworodnego, nienawidzi Bogów - uważa że religia to opim lad ludu DYGRESJA : Podział : Etyka normatywna: - norma( nakaz i zakaz) - wzorce - oceny (dobro i zło) Etyka kótra odpowiada a pytanie: jak żyć? Przedstawia normy, została wymyślona przez filozofa Etyka opisowa - to próba opisania zjawiska społecznego, czyli moralność. Poznanie moralności - jest to teraz część socjologii, moralności dotyczy wzorca, człowieczeństwa, porządności ludzkiej Relatywizm kulturowy - jedyna kultura głosi, że jesteśmy krytyczni wobec siebie MARKS - nie nawiedzi Religii , uważa iż należy zrobić rewolucję, człowiek był dobry jednak własność prywatna go zniszczyła. Wg koncepcji francuskiej jesteśmy wyobcowani od samego siebie. Koncepcja Hobbesa - wszyscy jesteśmy bestie, w stanie natury jesteśmy demonami. Wg koncepcji angielskiej kultura i cywilizacja to sposób, aby pohamować demony Angielska szkoła etyczna - ulatitaryzm - uczynek dobry, to uczynek, który powoduje max szczęścia dla max ludzi Etyka zasadnicza - kieruje się zasadami nie patrzy na skutki Etyka sytuacyjna - liczą się skutki Etyka wyrosła z filozofii Emanuela Kanta Kant uważa że poza naszym umysłem istnieje cos jeszcze - rzeczy same w sobie - Mamy prawo moralne w umyśle - mamy takie same umysły - Prawo moralne jest takie same dla wszystkich Imperatyw kategoryczny KANTA: - postępuj według takiej zasady wg której mógłbyś chcieć, aby stała się prawem powszechnym - postępuj tak aby nigdy człowieczeństwa w sobie oraz innych nie traktować jako środek, ale jak cel Subiektywizm aksjologiczny głosi że - rzeczy nie posiadają wartości w sobie ale my im te wartości nadajemy Relatywizm aksjologiczny głosi że - rzezy posiadają wartości, ale wartości te są zmienne, gdyż zależą od odniesienia do kogoś lub czegoś Obiektywizm aksjologiczny głosi, że wartości istnieją niezależnie od ludzkich nawyków Absolutyzm aksjo.: wartości są bezwzględne MAX Scheller - hedonistyczne - utylitarne - witalne - duchowe - religijne Naturaliści - potrzeby i pragnienia związane z dążeniami do utrzymania i uprzyjemnienia życia Antynaturaliści - potrzeb y i pragnienia duchowe Utylitaryzm - max przyjemności

---